Тақырыбы: Биология- әлемі

Мақсаты:оқушыларды биология ғылымының қызықты мәліметтерімен таныстыру және білімді, білікті болуға, шапшаңдыққа, алғырлыққа, тез ойлауға, достарымен топтасып жұмыс жасауға баулу.

Сайыс десе белсене араласатын көрермен қауым! «Биология әлемі» атты 7 а— ә сыныптар арасында биология  пәнінен өткізілетін танымдық сайысымызға қош келіпсіздер!

Сайыскерлеріміздің біліміне, шеберлігіне әділ бағасын беретін әділ-қазылар алқасымен  таныстырып өтетін болсам:

1.___________________________________________________________

2.___________________________________________________________

Тапқыр,білгір,дарынды

Жарыс бар бүгін арынды

Биология пәнін сүйсең сен

Ортаға сал барыңды-

деп, сайысқа қатысушы топтарға сәттілік тілей отырып, сайысымыздың алғашқы турын бастасақ.

Сайысымыз

1 кезең

Ортамызға келіп тұр

Әр сыныптың жұлдыздары

Танысатын сәт келді

Жұлдыздардың сөзімен

«Таныстыру» кезеңінде әрбір топ өз атауларын,эмблемасын,ұранын айтады. 10 ұпай беріледі. Ендеше іске сәт.

2 кезең

Бір кезде білімнен от алған

Көрінер ізденген топ алдан

Келесі кезең де басталар

Ғажа йып ондық атанған

«Ғажайып ондық» кезеңінде 10 сұрақ  беріледі. Әр сұраққа 1 ұпайдан есептеледі.

1 топ

1. 
   Алғаш жасушаны көрген ғалым (Роберт Гук)
   
2. 
   Микроскоптың көзбен көруге арналған бөлігі (Окуляр)
   
3. 
   Жасушаның көбеюіне қатысатын бөлігі (Ядро)
   
4. 
   Ұрықтан дамитын тамыр (негізгі тамыр)
   
5. 
   Микроскоптың жарық түсіретін бөлігі (Айна)
   
6. 
   Жасуша ішіндегі сұйықтықты реттеп отыратын бөлігі (Вакуоль)
   
7. 
   Өсімдіктің ұзарып өсуін қамтамасыз ететін ұлпа (Түзуші)
   
8. 
   Негізгі тамыр өте жақсы жетілген тамыр жүйесі (Кіндік тамыржүйесі)
   
9. 
   Өркеннің бүршік, жапырақ өсетін жуандау бөлігі (Буын)
   
10. 
    Ұша алмайтын құс (Пингвин)
    

1Тірі табиғат нешеге болінеді \\екіге

2 Биология атасы кім \\Ч Дарвин

Вирус деген сөз нені білдіреді

3 Қынадан не алынады

4 Саңырауқұлақты зерттейтін ғылым (Микология)

5Ең үлкен құс (Страус)

6Тісті емдейтін дәрігер (Стоматология)

7Адамға ең жақын жүретін және бірге тұратынжануарлар (Ит, мысық)                     

---

8Гүлдің көбеюге қатысатын бөлімдері (Аталық,аналық)

9Бидайдың жемісі қалай аталады (Дәнек)

10Амеба кандай өсімдік (біржасушалы)
1Сорғыш құрттар өкілі (бауырсорғыш)

2Шұбалшаң қандай құрттар типпіне жатады (буылтық құрттар)

3 Бидай,жүгері,тары, күріш жемістері қалай аталады?(астық)

1. 
   3 кезең
   

Білімнің гәһарын танып ал,

Биология әлемін танытар.

Әр түрлі образға енеміз

Әр түрлі көзқарас танытар.

«Образға ену» 5 ұпай

1. 
   Көктеп шығып,гүл жарған раушан гүлдің бейнесін салыңыз
   
2. 
   Гүлдерді тозаңдандырып жүрген  ара  болыңыз
   
3. 
   Бір-біріне ысылдасқан екі жылан болыңыз
   
4. 
   Ұшып келіп,ағашқа отырып,елді оятқан тауықтың бейнесін сомдаңыз
   
5. 
   Қасқырдан қашқан  қоян бейнесін көрсетіңіз
   
6. 
   Гүлдеп шығып солып қалған  гүл
   

4 кезең

Бағындырып ең биік асқарды

Тылсымына тарататын жастарды.

Ендеше кәнекей назар салайық

«Анықтама бюросы» кезеңі басталды. Тамыр бөлімдерін анықта 2) Тамыр бөлімдері:
өткізу бөлімі, сору бөлімі, өсу бөлімі, тамыр оймақшасы (бөліну аймағы)

5 кезең


«Анықтама бюросы» 5 ұпай
1. Мысықтың төлін – марғау
2. Аққу төлі – көгілдір
3. Арыстан төлі – абадан
4. Түйе төлі – бота
5. Жолбарыс төлі – шөнжік
6. Қаз төлі – мамыр
7. Қой төлі – қозы
8. Түлкі төлі – түлкішек, мыршай
9. Сиыр төлі – бұзау
10. Ешкі төлі – лақ

6 кезең “Биологиялық пошта”. 5 ұпай

І топ

Гүлге тән белгілерді жинаңыз

ІІ топ

Жапыраққа тән белгілерді жинаңыз

1. 
   Жіпше мен тозаңқаптан тұрады
   
2. 
   Жай шатырлы өсімдік
   
3. 
   Газ алмасу,су булану жасушалары болады.
   
4. 
   Күлте жапырақша болады.
   
5. 
   Тозаңдану процесі жүреді
   
6. 
   Жанаспалы, борпылдақ жасуша
   
7. 
   Сабаққа қарама- қарсы орналасады
   
8. 
   Ине,бүйрек,жебе тәрізді
   

7 кезең

Білімге құлашты сермеңдер,

Білімсіз наданға ермеңдер.

Көпке үлгі ететін білгенді,

Кезеңі басталды ізденістер.

“Ізденіс”.
Бұл кезеңде өсімдіктер туралы қысқаша мағлұмат беріледі, ол қандай өсімдік екенін табу үшін 2 мүмкіндік беріледі. 1 мүмкіндіктен тапқан топқа 10 ұпай, 2 мүмкіндіктен тапқан топқа 5 ұпай.

---

1 сұрақ.

1-мүмкіндік. \

Мен жылуды, ылғалды, жарықты және құнарлы топырақты, суды сүйетін дақылмын. Қайнатпам - асқазан ауруына қолданылатын тамаша дәрі.

2-мүмкіндік.

Мені өсіруден дүние жүзілік рекорд жасаған Ыбырай Жақаев.

Сонда мен қай өсімдікпін?

Күріш

2 сұрақ.
1-мүмкіндік.

Мен екі жылдық көкөністік дақылдардың маңыздыларының бірімін. Сыртқы келбетім қабыршақты құрғақ, сары, ақ кейде күлгін түсті болып келеді

2-мүмкіндік.

Мені шұжық өндіруде, сүрлеме жасауда, асқа дәм беретін зат есебінде пайдаланады. Тұмау, жүрек жұмысын жақсартатын дәрі ретінде қолданылады.

Пияз
8 кезең

Білімнен емеспіз кенде біз,

Өйткені Тәуелсіз елде біз.

Сақадай сай болса өрендер,

Ендеше басталар бәйгеміз

“101 жұмбақ”. 5 ұпай

1. 
   Ағайынды бәрі:
   

Шықса - көк, Түссе - сары. (жапырақтар)

2. 
   Қолы бар, Саусағы жоқ.
   Мойны бар, Басы жоқ. көйлек
   
3. 
   Ызақор бұғып жатыр,
   Сақалы шығып жатыр. (жуа)
   
4. 
   Қыста киімін тастайды,
   Көктемде киіне бастайды. (ағаш)
   
5. 
   Денесі буылтық,
   Сырты жасыл түк.
   Өзі сұр, бөрі емес,
   Ұзын құлақты, қоян емес,
   Жұмыр тұяқты, жылқы емес. \есек
   
6. 
   Кішкене ғана бойы бар
   

Айналдырған тоны бар

Қанар қапта не болса

Бәрін жейтін ойы бар \ тышқан

7. 
   Басына өскен тарбиып
   

Жапырақсыз бұтағы

Алады одан қан құйып

Емге шипа ол дағы \бұғы

8. 
   Сайқымазақ қулығы бар
   

Барған жерде ұрлығы бар

Бұл қандай аң ұғып ал \түлкі

9. 
   Иір иір денесі сахараның кемесі
   

Ащы шөптер тамағы

Шөлге шыдап бағады \түйе

1.Тыныс алу мүшесі. Өкпе.

2. Қосмекенді. Бақа

3. Сақалды, мүйізді үй жануары. Ешкі.

4.Құрылысы, түзілуі және атқаратын қызметтері ұқсас жасушалар

менжасуша аралық заттар жиынтығы. Ұлпа.

5.Бәріміз сүйіп жейтін жеміс. Алма.

1.Ас қорытудың басталар жері.Ауыз.

2.Адамдар, жануарлар үшін қауіпті қан сорғыш жәндік.Кене.

3.Ең сұлу құс.Аққу.

4.Шөлге төзімді жануар. Түйе

5. Қорқақ аң. Қоян.

9 кезең

Білімді тұрады жарасып,

Болашақ әлемге жол ашып.

Дарынды мекенін танытар,

Шешендік кезеңі жол ашық.

« Шешендік » 20 ұпай
Тақтаға 3 шар ілінеді. Әрбір шар артында тақырыптар берілген. Оқушы санды таңдайды, қандай тақырып шыққанына байланысты, өз ойын жеткізеді. 10 ұпаймен- бағаланады

---

1. Гүл - адам өмірінің сәні.
2. Темекі - денсаулық дұшпаны.
3. Қымыз - шипалы сусын
І топ

Гүлге тән белгілерді жинаңыз
1. Жіпше мен тозаңқаптан тұрады

2. Жай шатырлы өсімдік

3. Газ алмасу,су булану жасушалары болады.

4. Күлте жапырақша болады.

5. Тозаңдану процесі жүреді

6. Жанаспалы, борпылдақ жасуша

7. Сабаққа қарама- қарсы орналасады

8. Ине,бүйрек,жебе тәрізді
ІІ топ

Жапыраққа тән белгілерді жинаңыз

1. Жіпше мен тозаңқаптан тұрады

2. Жай шатырлы өсімдік

3. Газ алмасу,су булану жасушалары болады.

4. Күлте жапырақша болады.

5. Тозаңдану процесі жүреді

6. Жанаспалы, борпылдақ жасуша

7. Сабаққа қарама- қарсы орналасады

8. Ине,бүйрек,жебе тәрізді





1Ағайынды бәрі:

Шықса - көк, Түссе - сары.
Қолы бар, Саусағы жоқ.
Мойны бар, Басы жоқ.
Ызақор бұғып жатыр,
Сақалы шығып жатыр.
Қыста киімін тастайды,
Көктемде киіне бастайды
Денесі буылтық,
Сырты жасыл түк.
Өзі сұр, бөрі емес,
Ұзын құлақты, қоян емес,
Жұмыр тұяқты, жылқы емес.
Кішкене ғана бойы бар

Айналдырған тоны бар

Қанар қапта не болса

Бәрін жейтін ойы бар \
Басына өскен тарбиып

Жапырақсыз бұтағы

Алады одан қан құйып

Емге шипа ол дағы
Сайқымазақ қулығы бар

Барған жерде ұрлығы бар

Бұл қандай аң ұғып ал
Иір иір денесі сахараның кемесі

Ащы шөптер тамағы

Шөлге шыдап бағады \

1.Тыныс алу мүшесі. .

2. Қосмекенді.

3. Сақалды, мүйізді үй жануары. .

4.Құрылысы, түзілуі және атқаратын қызметтері ұқсас жасушалар

менжасуша аралық заттар жиынтығы. .

5.Бәріміз сүйіп жейтін жеміс.

1.Ас қорытудың басталар жері.

2.Адамдар, жануарлар үшін қауіпті қан сорғыш жәндік.Кене.

3.Ең сұлу құс.Аққу.

4.Шөлге төзімді жануар. Түйе

5. Қорқақ аң. Қоян.

1. 
   Гүл - адам өмірінің сәні.
   

2. 
   Темекі - денсаулық дұшпаны.
   

3. Қымыз - шипалы сусын


4. Пияз - ауруға қарсы мың да бір ем.
5. Өсімдік - өмір тіре

Скрипка ойнаған адамның қай құлағы дұрыс естімей қалады.

Жауабы: Өйткені скрипканы сол жақтағы иықпен ойнап сол құлағына дыбыс күші түскендіктен.,

.Микология (саңырауқұлақтарды зерттейтін ғылым)

2.Цитология (Жасушаны)

3.Генетика (Тұқымқуалау және өзгергіштікті)

4.Вирусология (Вирустарды)

---

5.Нейрондар (Жүйке жасушалары)

6.Эволюция (Жер бетіндегі тіршіліктің тарихи дамуы)

7.Тромбоциттер (Қанның ұюын қамтамасыз ететін қан пластинкалары)

8.Лейкоциттер(Канның ядросы бар, бөгде заттардан қорғайтын ақ қан жасушалары)

9.Жүрек циклі (Жүрекшелердің бір жиырылуынан екінші жиырылуына дейінгі кезең )

10.Спирометр (өкпенің сыйымдылығын анықтайтын құрал)

7. «Сөзжұмбақ» бұл кезеңде ойыншылардың көздерін байлап қояды. Жүргізуші сұрақтар қояды жауаптары 4 сөзден ғана тұрады. Ойыншылардың қолдарына әріптер беріледі , әріптерден жауабын құрастыру қажет жылдам әрі тез орындауға тиісті. Уақыт 30 сек. тан аспау керек.

1-топ сұрақтары:

1.Тыныс алу мүшесі. Өкпе.

2. Қосмекенді. Бақа

3. Сақалды, мүйізді үй жануары. Ешкі.

4.Құрылысы, түзілуі және атқаратын қызметтері ұқсас жасушалар менжасуша аралық заттар жиынтығы. Ұлпа.

5.Бәріміз сүйіп жейтін жеміс. Алма.

2-топ сұрақтары.

1.Ас қорытудың басталар жері.Ауыз.

2.Адамдар, жануарлар үшін қауіпті қан сорғыш жәндік.Кене.

3.Ең сұлу құс.Аққу.

4.Шөлге төзімді жануар. Түйе

5. Қорқақ аң. Қоян.

Ж. Аймауытов атындағы жалпы орта білім беру мектебі





Биология пәні мұғалімі: Байжанова А.С

2015-2016 оқу жылы

VІІ кезең Терминдер
1. Цитология - жасуша
2. Бриология - мүк
3. Микология - саңырауқұлақтар
4. Физиология - мүшелерді
5. Арахнология - өрмекшілерді
6. Гельминтология - паразит құрттар
7. Орнитология - құстар
8. Ихтиология - балықтар
9. Маммалогия – сүтқоректілерді
10. Ботаника - өсімдіктерді

---

Смотрите также файлы

• Отгадайте загадки. Запишите слова отгадки и переведите их на казахский язык.docx

• Многообразие форм поведения у насекомых.docx

• Снижение травматизма на производстве путем внедрения системы умной каски.pptx

• Доклад к педагогическому совету.doc

• Генетика наука о закономерностях наследственности и изменчивости живых организмов.docx