Файл: Химия пнінен жиынты баалауа арналан.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 08.11.2023

Просмотров: 163

Скачиваний: 3

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

11.3С «Азот және күкірт» бөлімі бойынша жиынтық бағалау




Оқу мақсаты

11.2.1.7
11.2.1.9

11.2.1.12
11.2.2.2
11.2.1.18

Азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін түсіндіру

Газ тәрізді аммиактың және оның сулы ерітіндісінің химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастыру

Азот оксидтерінің атмосфераға, нитраттардың опыраққа және су ресурстарына әсерін талдау; Тізбектеле жүретін реакция теңдеулері бойынша есептер шығару

Күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін түсіндіру

Бағалау критерийі

Білімалушы

  • Азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін сипаттайды

  • Газ тәрізді аммиактың және оның сулы ерітіндісінің химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазады

  • Азот оксидтерінің атмосфераға, нитраттардың топыраққа және су ресурстарына әсерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсетеді

  • Тізбектеле жүретін реакция теңдеулері бойынша есептер шығарады

  • Күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін сипаттайды

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білу және түсіну Қолдану

Орындалу уақыты

25 минут




Тапсырмалар

1.

  1. (і) «Нүктелер мен айқыштар» диаграммасының көмегімен азот молекуласындағы химиялық байланысты көрсетіңіз:






  1. Азот монооксиді атмосферада найзағай жарқылы кезінде түзіледі. Неліктен, азот қалыпты жағдайда атмосферадағы оттекпен әрекеттеспейді, химиялық

қасиеттері бойынша азот молекуласының салыстырмалы түрде инертті екенін
түсіндіріңіз.


2.

  1. Оқушы төменде суретте көрсетілген қондырғыны құрастырды.



Газ тәрізді хлорсутек молекуласы мен газ тәрізді аммиак молекуласы түтіктің ішінде толығымен қозғала отырып бір-бірімен әрекеттесіп, ақ түсті қатты зат түзеді.


    1. Молекуланың кездейсоқ қозғалысын қалай атауға болады?




    1. Ақ түсті түзілген тұздың атауы

    2. Сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз.




  1. Аммиактың судағы ерітіндісі немесе аммоний гидроксиді басқа негіздер сияқты қышқылдармен, қышқылдық оксидтермен, тұздармен әрекеттеседі. Көпнүктенің орнына қажетті заттарды жаза отырып, реакция теңдеулерін аяқтаңыз:

NH4OH + H3PO4 = ……. + ……….
NH4OH + P2O5 = ……. + ……….
NH4OH + NH4HSO4 = ……. + ……….

3.

  1. (і) Табиғатта азот оксидінің қышқыл жаңбырды туғызатын реакция теңдеуін жазыңыз:


(іі) Заманауи автокөліктердің қозғалтқыштарының газ шығару жүйесіне NO сияқты ауаны ластайтын газдардан тазартатын каталитикалық конвертерлар орнатылған.

NO газын түтін құрамынан жоятын теңестірілген реакция теңдеуін жазыңыз.


  1. Тыңайтқыштар — құрамында қоректік элементтер болатын заттар. Өзен- көлдерге «биогенді элементтердің», көбінесе азот және фосфор қосылыстарының артық мөлшерінің түсуі әсерінен ластанып, судың сапасы нашарлайды.




    1. Бұл процесс қалай аталады?





4.

Массасы 100 г пиритті өртеген кезде газ бөлінді. Бөлінген газды бөгде заттар қоспасынан тазалап, ол газды қарай 128 г натрий гидроксиді ерітіндісін бейтараптау үшін пайдаланды. Бастапқы пириттің құрамындағы бөгде заттардың және таза заттың

массалық үлесін есептеңіз.

5.

  1. Қазіргі кезеңде күкірт қышқылын өндірудің негізгі әдісі жанасу әдісі болып табылады. Күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесінде өндірісте пайдаланылатын құрылғылар атауларын рет-ретімен дұрыс (көрсетілген реттік нөмірлері бойынша) тізіп көрсетіңіз.




    1. қайнаған қабатта күйдіруге арналған пеш;

    2. кептіргіш мұнара;

    3. циклон;

    4. сіңіру мұнарасы;

    5. жылуалмастырғаш;

    6. электрофильтр;

    7. байланыс аппараты.




  1. Күкірт қышқылын жанасу әдісімен өндірудің негізгі үш сатысын сипаттайтын реакция теңдеулерін жазыңыз және осы реакциялардың жүру жағдайларын көрсетіңіз:

1 саты:……………………………………………………………………………………
2 саты:……………………………………………………………………………………
3 саты:……………………………………………………………………………...........


  1. SO3 шығымын арттыру үшін қандай жағдайлар тиімді болады? Өз пікіріңізді түсіндіріңіз:

  2. Олеум дегеніміз не? 30 % олеум алу үшін массасы 100 г 91% күкірт қышқылының ерітіндісіне қанша грамм күкірттің триоксидін қосу екенін есептеңіз.




Бағалау критерийі

Тапсырма



Дескриптор


Балл

Білімалушы

Азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін сипаттайды



1

«нүктелер мен айқыштар» диаграммасының көмегімен азот молекуласындағы химиялық

байланысты көрсетеді;


1

азот молекуласының салыстырмалы

түрде инертті екенін түсіндіреді;

1

Газ тәрізді аммиактың

және оның сулы




газ тәрізді аммиактың сипаттайды;

қасиетін

1

ерітіндісінің химиялық

қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін


2










сурет бойынша аммиак

түсіндіреді;

қасиетін

1

сурет бойынша реакция

теңдеуін

1

жазады




жазады;










аммиактың химиялық қасиеті бойынша

1







реакция теңдеуін жазады;

Азот оксидтерінің атмосфераға, нитраттардың топыраққа және су ресурстарына әсерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсетеді


3

азот оксидінің қышқыл жаңбырды

туғызатын реакция теңдеуін жазады;

1

ластаушы газдардан тазартқыш каталитикалық конвертерда жүзеге асатын реакция теңдеуін жазады;

1

азотты және фосфорлы тыңайтқыштарды артық мөлшерде қолданудың кемшіліктерін сипаттайды;

1

Тізбектеле реакция бойынша шығарады

жүретін теңдеулері есептер



4

тізбектеле жүретін реакциялар теңдеуін коэффициентті таңдап жазады;

1

реакция теңдеулері бойынша сандық есептеу жүргізеді;

1

сандық есептеуге қажетті формуланы қолданады;

1

Күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін сипаттайды.

5

күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесіне қажетті құрылғылар

атауларын рет-ретімен көрсетеді;

1

жанасу әдісімен өндірудің негізгі үш сатысын сипаттайтын реакция

теңдеулерін жазады;

1







SO3 шығымын арттыруға қажетті тиімді жағдайларды көрсетеді;

1







олеумге байланысты сандық есептеуді шығарады.

1










16


«Азот және күкірт» бөлімі бойынша

жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін сипаттайды

Азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін сипаттауда қиналады

«Нүктелер мен айқыштар» диаграммасының көмегімен азот молекуласындағы химиялық дұрыс көрсетуде/ азот молекуласының салыстырмалы түрде инертті екенін түсіндіруде қателіктер жібереді

Азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін сипаттайды

Газ тәрізді аммиактың және оның сулы ерітіндісінің химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазады

Газ тәрізді аммиактың және оның сулы ерітіндісінің химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазуда қиналады

Газ тәрізді аммиактың қасиетін сипаттауд сурет бойынша аммиак қасиетін дұр түсіндіруде/реакция теңдеуін жазуда/ аммиакт химиялық қасиеті бойынша реакция теңдеу жазуда қателіктер жібереді

Газ тәрізді аммиактың және оның сулы ерітіндісінің химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазады










Азот оксидтерінің

атмосфераға, нитраттардың топыраққа және су ресурстарына әсерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсетеді

Азот оксидтерінің атмосфераға,

нитраттардың топыраққа және су ресурстарына әсерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсетуде қиналады

Азот оксидінің қышқыл жаңбырды

туғызатын реакция теңдеуін жазуда/ каталитикалық конвертерда жүзеге асатын реакция теңдеуін жазуда/ азотты және фосфорлы тыңайтқыштарды артық мөлшерде қолданудың кемшіліктерін сипаттауда қателіктер жібереді

Азот оксидтерінің атмосфераға,

нитраттардың топыраққа және су ресурстарына әсерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсетеді





Тізбектеле жүретін реакция теңдеулері

бойынша есептер шығарады

Тізбектеле жүретін реакция теңдеулері бойынша есептер шығаруда қиналады

Тізбектеле жүретін реакциялар теңдеуін коэффициентті дұрыс таңдап жазады/ реакция теңдеулері бойынша сандық есептеу жүргізуде/ сандық есептеуге қажетті формуланы дұрыс қолдануда қателіктер жібереді

Тізбектеле жүретін реакция теңдеулері бойынша есептерді шығарады










Күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін сипаттайды

Күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін сипаттауда қиналады.

Жанасу әдісімен алу процесіндегі құрылғылар атауларын ретімен көрсетуде/өндірудің негізгі үш сатысын сипаттайтын реакция теңдеулерін жазуда/ SO3 шығымын арттыруға қажетті тиімді жағдайларды көрсетуде/ олеумге байланысты сандық есептеуді шығара алады қателіктер жібереді.

Күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін сипаттайды.
    1. 1   2   3   4   5   6   7   8   9   10