Файл: 1. Стсіздік ааштарыны логикалы белгілері Логикалы табалар.docx

8. Тіршілік қауіпсіздігін басқаруды қамтамасыз ету үшін ақпараттық технологияларды әзірлеу

1 Адам мекендеп отырған орта потенциальды қауіпті орта  Ол мынандай  қауіптіліктер: өлімнің әр түрлі формлары; аурудың әр түрлі формалары; индивидтер, этностар, расалар арасындағы қақтығыстар, соғыстар; аштық, жалаңаштық ; әр түрлі аварийялар, катастрофалар; табиғи апаттар т.б. 

2 Адам мекендеген орта адамға қарсы бағытталған. Мысалы мынандай жағдайларды адам түйсігімен түсінуге ұмтылса  дұрыс болар еді. Адам ауа құрамындағы оттегімен тыныс алады. Оттегі тотықтырғыш элемент. Адам қанының құрамында темір деген химиялық элемент бар. Темір оттегі және ылғал қатысында оте жақсы тотығады, нәтижесінде қақ (рухляк) түзіледі.  Айтпаса да түсінікті , адам оттегімен тыныс алғанда ағза ақырындап ескіре, қартая бастайды.

3 Адам ағзасы да адамға қарсы бағытталған. Ағзада жүріп жататын әр түрлі биохимиялық, физиологиялық. гормондық, ферментті- активті  өзгерістер  ағзаның автоматты түрде қартаю үрдісімен бірге жүріп отырады яғни әрбір үрдіс жүріп өткен сайын ағза қартаюға ұшырап отырады. Бұл ащы болса шындық..

4 Қазіргі заманғы адамның физикалық қозғалысы уақытқа байланысты емес,  уақытқа бағынбайды. Бұл құбылыс уақыттң сығылу үрдісімен түсіндіріледі. Уақыт сығылғанда уақыт тез-тез өте бастайды. (қазіргі біздің уақытымыз солай өтіп жатыр). Уақыт – информациялардан және энергиялардан тұрады. Түсінікті тілмен түсіндірсек  информация өте көп жинақталғандықтан (концентрация) оны уақытында игеруге, қабылдыуға уақыт та энергия да адамның күш-қуаты да   жетпейді. Нақтырық айтсақ он жылда істелетін жұмыстарды бір жылдың ішінде бітіруіміз керек.Бұл жағдайлар  адам ағзасын қысып,  аурулардың ушығуына әкеліп соғады. (обострение).  Адамның өмір сүру уақыты қысқара бастайды. Мысал үшін адам жетпіс жыл жасау керек  болса, уақыт он жылға сықса яғни адамның өмірі он жылға азаяды, алпыс жыл өмір сүреді.

9. Электр қауіпсіздігі

Электр қауіпсіздігі – электр тогының, электр доғасының, электрлік магнит өрісінің және статикалық электрдің зиянды және қауіпті әсерінен адамдарды қорғауды қамтамасыз ететін құқықтық, ұйымдастырушылық техникалық шаралар мен құралдар жүйесі.

Электрлік жарақат – электр тогының немесе электр доғасының әсер етуінен болған жарақат.

---

Аз кернеу – 42 В аспайтын электр тогының соғу қаупін азайту мақсатында қолданылатын аз кернеу.

Кернеу қадамы – бір– бірінің үстінде қадам қашықтығы 80 см болатын, оларда бір мезгілде адам тұрған, ток тізбегінің екі нүкте арасындағы кернеу Жерлендіру – өткізгіш (электрод) немесе жермен түйістірілген бір-бірімен өзара металмен қосылған өткізгіштер (электродтар).

Қорғағыш жерлендіру – жермен немесе оның эквивалентімен кернеуде болуы мүмкін ток алып жүрмейтін металл бөліктерімен әдейі электрлік қосу. 

Табиғи жерлендіру – жерлендіру үшін пайдаланылатын (ғимараттардың металл құрастырмалары, темір-бетон құрастырмаларының арматурасы, электр кабельдерінің қорғасын қабығы)өндірістік немесе басқамақсатқа арналған коммуникациялар, ғимараттар және құрылыстардың электр өткізгіш бөліктерінің жермен жанасып жатуы.

Жасанды жерлендіру – жерлендіру үшін арнайы орындалатын жерлендіргіш (жерге тік қойылған қабырғаларының қалыңдығы 3,5 мм аз емес, диаметрі 25-60 мм бұрышты болат, металл стерженьдер, горизонталь қойылған болат жолақтар).

Бір фазалы жанасу – кернеуде болатын электр қондырғысының бір фазасына жанасу.

10.Электромагниттік спектрі

Электромагниттік спектрі электромагниттік сәулеленудің барлық түрлерін қамтиды. Ең ұзын толқын ұзындығы / төменгі энергиясынан қысқа толқын ұзындығына / ең жоғары энергияға дейін спектрдің тәртібі радио, микротолқынды, инфрақызыл, көрінетін, ультракүлгін, рентген және гамма-сәулелену болып табылады. Спектрдің тәртібін еске түсірудің қарапайым тәсілі - «Масштабты қолдану».

• 
  Радио толқындары жұлдыздардан шығады және дыбыс деректерін беру үшін адам жасайды.
  
• 
  Микротолқынды сәулелену жұлдыздар мен галактикалар арқылы шығарылады. Ол радиоастрономияны қолдану арқылы байқалады (микротолқындарды қамтитын). Адамдар оны тамақты жылытуға және деректерді беру үшін пайдаланады.
  

• 
  Инфрақызыл радиация жылулық организмдер, соның ішінде тірі организмдер арқылы шығарылады. Ол сондай-ақ жұлдыздар арасындағы шаң мен газдардан бөлінеді.
  
• 
  Көрінетін спектр - адамның көзімен қабылданған спектрдің кішкене бөлігі. Бұл жұлдыздар, шамдар және кейбір химиялық реакциялар.
  
• 
  Ультракүлгін сәулелер жұлдыздар, соның ішінде Күн сәулесі шығарады. Денсаулыққа соқтыратын денсаулығының әсері күн сәулелерін, терінің қатерлі ісігін және катарактарды қамтиды.
  

---

• 
  Әлемдегі ыстық газдар рентген сәулелерін шығарады . Адамдар диагностикалық бейнелеу үшін генерацияланады және пайдаланылады.
  
• 
  Ғалам Гамма сәулесін шығарады. Ол рентген сәулелерінің қалай қолданылатынына ұқсас бейнелеу үшін қолданылуы мүмкін.
  

11. Иондаушы сәуле

Өндірістік ортада жаңа гигиеналық фактордың пайда болуы(иондаушы сәулелер) өткен жүз жылдықтың  соңындағы физика аумағындағы үлкен  бір ашылулармен байланысты.

1895 жылы – Вильям Конрад  Рентгенмен рентген сәулесінің  ашылуы.

1896 жылы – Анри Беккерлмен  шынайы радиоактивті құбылыстардың  – көзге көрінбейтін сәулелердің  енуімен уран тұздарының өздігінен  шығуы, олар фотоэмульсияның қараюын  және кейбір заттардың флюоренциясын  щақырады;

1988 жылы – Марий Складовский  – Кюри және Пьер Кюри радий  және полонидің радиоактивті  қасиетін, олардың сәулелену қарқындылығын  яғни уран сәулелерінен басым  қарқындылықтағы сәулеленуін ашты.

Көзге көрінбейтін өтімді сәулелерді шығаратын заттарды радиоактивті заттар деп атады. Ал осы заттардың  қасиетін – радиоактивтілік деді.

Соңғы он жылдықта жаңа радиоактивті элементтер ашылды – торий(1898), актиний(1899), тарон және радо(1900), радиоторий(1905), мезоторий(1907) және т.б. барлық элементтердің  атомдық нөмері 83-тен көбі радиоактивті болып табылды. Щынайы радиоактивтіліктер кейбір жеңіл элементтерде де анықталынды, оның ішінде калий, рубидий, самария, лантан және рений изотоптары.

Э. Резфордпен атом ядроларының  болатыны дәлелденгеннен кейін(1913), радиоактивтілік  сәулелену аймағында териялық және тәжірибелік физика үлкен жетістіктерге  жетті. Олардың бастылары келеселер: Кюри отбасыларының шынайы радиоактивтілік  көрінісінің ашылуы(1934):

- нейтрондар әсеріненуран  ядроларының бөлінуіжаңа ядролық  реакция түріндегі ашылу (1938);

- осы реакцияда нейтрондардың  босауын дәлелдеу;

- уранда тізбектік ядролық  реакцияның жүзеге асуы (1939).

12.Анықтамалық-құқықтық жүйесі

- бұл ерекше класс компьютерлік деректер базасын қамтитын мәтіндер мен жарлықтардың қаулылар және шешімдердің әртүрлі мемлекеттік органдардың.

"Интернет", " бұлтты технологиялар және арзандату хостинг қызметтерін айтарлықтай әсер етсе, тарату, түрлі деректер базасын, онлайн, осылай және автономиялық. Оларға мыналарды жатқызуға болады және танымал қазіргі анықтамалық-құқықтық жүйесі. Бұл онлайн және оффлайн-деректер базасын қамтылған егжей-тегжейлі мәліметтер туралы жарлықтарында, заңдар, қаулылар және өзге де ақпарат, оны пайдалана алады, күнделікті жұмыста әр түрлі ведомстволар мен кәсіпорындар.

---

Іске асыру анықтамалық жүйесі

заманына дейін өнертабыстың, Интернеттің мәліметтер өзгерістер туралы заңдар, қаулылар мен жарлықтары жарияланып, баспа басылымдарында. Дамуымен сала электрондық тасымалдағыштарды, — компакт-дискі, пайдалану мүмкіндігіне ие болды оффлайн-нұсқасы анықтамалықтар компьютерде. Алайда, қолдау үшін өзектілігі керек әр рет шығаруға, жаңа жеткізгіштерге.

содан Кейін келді Интернет қоры өз үлестерін қосқан. Енді үйден шықпай-ақ, біле, не өзгерді сол немесе өзге саласындағы заңнаманы, сондай-ақ анықтау, қандай құжат болды. Бұл ақпарат әрқашан өзекті.

13. Аналитикалық зерттеулерді қолдау жүйелері

Аналитикалық әдіс дегеніміз - бұл эмпирикалық-аналитикалық

зерттеу процесі, оның себептерін, табиғаты мен әсерін анықтау үшін оны бірнеше бөлікке немесе элементтерге бөлшектеуге, бүтіннің ыдырауына бағытталған. Талдаудың анықтамасы дегеніміз - бұл белгілі бір фактіні немесе объектіні зерттеу және зерттеу, ол әлеуметтік және жаратылыстану ғылымдары саласында ең көп қолданылады.

Сол себепті бұл өте маңызды аналитикалық әдісті жүзеге асыру үшін құбылыстың табиғатын білу қажет және оның мәнін түсіну және тиісті тергеу жүргізу үшін зерттелетін объект туралы. Бұл әдіс зерттеу объектісі және оның сипаттамалары туралы көбірек білуге ​​көмектеседі: түсіндіріп, ұқсастықтар жасауға, оның мінез-құлқын жақсы түсінуге және жаңа теорияларды құруға.

Талдау неден пайда болады бетоннан абстракцияға дейін, өйткені абстракциялау құралымен тұтас бөлшектерді және олардың қарқынды зерттеуге қызығушылық тудыратын негізгі қатынастарын бөлуге болады.

Сонымен, аналитикалық әдіс өзімен бірге бірнеше сипаттамаларды, ұстану ережелерін және әдістемені сәтті жүзеге асыруға мүмкіндік беретін қадамдарды алып жүреді.

Ерекшеліктері

1. 
   Бұл оның тұжырымдарын жаңылмайтын немесе түпкілікті деп санамайды, олар кез-келген гипотезаны жоққа шығаратын жаңа зерттеулердің арқасында өзгеруі мүмкін.
   
2. 
   Әдіс жаңа білімді енгізуге ашық және шындыққа жақындауды қамтамасыз ету үшін рәсімдер.
   
3. 
   Сізге үлгілер қажет: сынамалар іріктеу аналитикалық әдістің маңызды бөлігі болып табылады, егер іріктеу дұрыс алынбаса, нәтижелер қате немесе пайдасыз болар еді.
   
4. 
   Бұл эксперименттен тұрады, ол сізде қателіктер туғызып, ақыр соңында шындыққа жетеді.
   

---

Аналитикалық әдістің ережелері

• 
  Сұрақты қарау мен шешуді бастамас бұрын оның табиғатын түсіну қажет. Бір объектіде сіз оның мәнін, немесе оның қасиеттері мен қасиеттерін, сондай-ақ басқа тіршілік иелерімен ерекше қарым-қатынас сияқты әртүрлі элементтерді зерттеп, ашуға тырыса аласыз.
  
• 
  Бұл ыңғайлы оқиғаны немесе затты ыдырату оның бөліктерін, элементтерін немесе қағидаларын мұқият тексеру жүргізілетінін ескере отырып. Бұл ыдырау қарастырылып отырған объектіге байланысты нақты және физикалық, немесе рационалды және идеалды болуы мүмкін. Сондай-ақ, бұл ыдырауды бөлу ережелерін сақтау арқылы тексеріп, шатасудан аулақ болу керек.
  
• 
  Зерттеу кезінде объектінің элементтері немесе бөліктері, Мұны бір-бірімен қарым-қатынастарын ұмытпайтындай етіп жасау керек және одақ болу үшін бәрінің арасында байланыс болады. Егер жеке тұлға объектінің бөліктерін бір-бірімен және тұтасымен байланысын ескерместен немесе ескермей жеке-жеке қарастырған болса, сөзсіз сол объект туралы қате және қате ойлардың қалыптасуы ықтимал еді
  

---