Файл: Жамбыл облысы кімдігі білім басармасыны ОУдістемелік кабинеті 5сынып аза тілі.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 577
Скачиваний: 11
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
көкжиек) қашықтағандай болады. Биік үйдің қасында тұрған адамға аспан күмбезі көкжиекке қарағанда биік болып көрінеді. Ауа қабаты көгілдір, көк, күлгін сәулелерді күштірек шашырататындықтан аспан күмбезі көк түсті болып келеді.
Жердегі аспан түрі тәулік уақытына, жыл мезгіліне және ауа-райына байланысты. Аспанда әдетте бұлттар, жұлдыздар мен Жер серігі – Ай көрінеді. Ұшақ ішіндегі аспан көрінісі жер бетінің аралығында көк түсті болып көрінетін атмосфера қабаты болып табылады.
Күннің шығысы немесе батысы кезінде сары, сарғылт және қызыл түстерді аспанда көруге болады.
Түндегі аспанда қара түстің дақтары көрінуі мүмкін. Ай, жұлдыздар және т.б. астрономиялық нәрселер айқын көрінуі мүмкін. (137 сөз)
(https://kk.wikipedia.org/wiki/)
Оқылым
Тапсырма
Мәтіндерді оқып, олардың жалпы қысқаша мазмұны мен нақты ақпараттарды ажыратып көрсетіңіз.
[10]
А мәтіні
Жер – ғарыш денесі
Бұлтсыз ашық айлы түнде аспан әлемінде сансыз жарқырап тұрған жұлдызды көресің. Жұлдыздар жерден өте алыс орналасқан. Сондықтан олар біздің көзімізге кішкене жылтыраған ноқат сияқты болып көрінеді. Жай көзбен қарағанда аспан әлемінен 3 мыңға тарта жұлдыз көрінеді. Ал қазіргі заманғы ең жаңа құралдармен есепке алынғандарының саны бірнеше миллион. Ғалымдардың болжауынша, жұлдыздардың жалпы саны әлденеше миллиардтан асып кетеді. Жұлдыз – газдан тұратын аспан денесі.
Жерге ең жақын жұлдыз – Күн. Күн, ай, жер – ғарыштық денелер. Күнді 9 ірі аспан денелері айналып жүреді. Олар ғаламшарлар (планета) деп аталады. Ғаламшарлар – «адасушы жұлдыз» деген сөз. Ғаламшар – өздігінен жарық шығармайтын салқын денелер. Ғаламшарлардың жұлдыздан айырмашылығы өздігінен жарық шығару мүмкіншілігі жоқ, күн сәулесінің шағылысуынан жарқырап тұрады. Енді планеталарға тоқталып өтейік. Күн және оны айналып жүретін ғаламшарлар мен олардың серіктері күн жүйесін құрайды.
Күн жүйесі – әлем кеңістігінің немесе ғарыштың бір кішкене шағын мүйісі ғана. Ол Галактика деп аталатын жұлдыздар жүйесіне кіреді.
Ғарыш кеңістігінде шек жоқ. Жерді қоршаған бүкіл дүние – әлем немесе ғарыш деп аталады. (157 сөз)
(http://bilimdiler.kz/)
Ә мәтіні
Саяхат және туризм
Саяхат және туризм – адамның өмір салтын білдіретін, бір- бірімен тығыз байланысты ажыратылмас екі түсінік. Бұл – демалу, спорт, айналаңды тану, сауда, емделу және т.б. іс-әрекеттер. Бірақ саяхаттың басқа да демалу түрлерінен айырмашылық жасайтын факторлары болады: адамның өзінің тұрғылықты, тұрақты орнынан басқа елге, жерге саяхаттауы.
Кейбір халықтар үшін саяхаттау ғасырлармен қалыптасқан, тұрғылықты орындарының климаттық ерекшеліктерінен туындаған өмір салтына айналып кеткен. Оларға белунджилер, бедуиндер, сығандар және т.б. сияқты көшпелілер жатады. Көшпенділер малдарымен бірге жыл сайын жайлаулардың баршылығына байланысты бір жерден екінші жерге көшіп жүреді, оларға тіпті елдердің шекаралары бөгет бола алмайды.
Саяхат – адамдардың кеңістік пен уақыттағы орын ауыстыруларын білдіретін жалпылай мағынасы көп әрі терең термин. Сонда, саяхат – адамдардың кеңістік пен уақыттағы орын ауыстырулары, ал мақсаттарына, бағыттарына, орын ауыстыру құралдарына, уақыт аралықтарына тәуелсіз саяхатты жасайтын адам – саяхатшы. Саяхат ерекшеліктеріне байланысты саяхатшыны теңізші, ғарышкер, бизнесмен, зерттеуші ретінде қарастыруға болады. Белгілі сипаты, ұйымдастырылуы және жүзеге асырылуы кезінде, саяхат туристік қызметтің бір бөлігі болып табыла алады. (149 сөз)
(http://melimde.com/)
Шет елге саяхаттау кезеңінде басыңыздан өткен қиын да қызықты сәттеріңізді досыңызбен бөлісіп, досыңызға хат жазыңыз. Хаттың жанрлық, құрылымдық, ресімделуіндегі ерекшеліктерді ескеріңіз.
[10]
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Балл қою кестесі
Тыңдалым мен айтылым
Оқылым
1-2 тапсырмалардың жалпы балл қою кестесі
Жазылым
ҚОРЫТЫНДЫ
"Жиынтық бағалау тапсырмаларының жинағы" атты нұсқаулық білім беру мазмұнын жаңарту аясында білім алушылардың білімді пайдалануды, өз пікірін білдіре отырып, әңгіме нысанасына қатысты сөйлеушінің көзқарасын бағалауды, сұрақтар арқылы мәтін мазмұнын болжауды, әртүрлі типтегі, жанрдағы және стильдегі мәтіндерді жазуды және алынған білім мен дағдыларды шынайы өмірде пайдалануды үйретуге бағытталған.
Жаратылыстану, әдебиет, музыка пәндерімен тығыз пәнаралық байланысты көздейді және оқушылардың қарым-қатынастың әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени және оқу-танымдық аяларына қатысты мәтіндердің құрылымдық, лингвистикалық және стилистикалық ерекшеліктерін салыстыруды, дәлелдер мен фактілерді ажырата отырып, ақпараттың өзектілігі мен құндылығы тұрғысынан мәтінді бағалауды үйретуді негізге алады. Тапсырмаларды орындау барысында білім алушылардың орындаушылық және шығармашылық дағдылары қалыптасады.
Бағалау критерийлері қолжетімді, оқу мақсатына сәйкес, нақты берілген. Дескрипторлар білім алушының тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтап, кері байланыс беруіне қолжетімді түрде құрылған.
Жина0та5ы тапсырмалар сөйлеу әрекетінің түрлері: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдылары бойынша тапсырмалар оқу бағдарламасындағы оқу мақсаттармен сәйкес жүйелі берілген. Білім алушының тілдік құзыреттілігін дамыту мақсатында әр түрлі мәтіндермен жұмыс жасау арқылы оның стильдік ерекшелігін ажырату, ақпаратты іріктеу, сұрақтар құрастыру, мәселеге байланысты пікірлесе отырып өз пікірін білдіру, баға беруге машықтандыруға арналған тапсырмалар түрлендіріліп берілген. Ойлаудың жоғары деңгейіндегі тапсырмалар әртүрлі контекстегі мәтіндерді өздігінен түсініп оқып, өзіндік қорытынды жасап, тың идеялар айтуға дағдыландырады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Жердегі аспан түрі тәулік уақытына, жыл мезгіліне және ауа-райына байланысты. Аспанда әдетте бұлттар, жұлдыздар мен Жер серігі – Ай көрінеді. Ұшақ ішіндегі аспан көрінісі жер бетінің аралығында көк түсті болып көрінетін атмосфера қабаты болып табылады.
Күннің шығысы немесе батысы кезінде сары, сарғылт және қызыл түстерді аспанда көруге болады.
Түндегі аспанда қара түстің дақтары көрінуі мүмкін. Ай, жұлдыздар және т.б. астрономиялық нәрселер айқын көрінуі мүмкін. (137 сөз)
(https://kk.wikipedia.org/wiki/)
Оқылым
Тапсырма
Мәтіндерді оқып, олардың жалпы қысқаша мазмұны мен нақты ақпараттарды ажыратып көрсетіңіз.
[10]
А мәтіні
Жер – ғарыш денесі
Бұлтсыз ашық айлы түнде аспан әлемінде сансыз жарқырап тұрған жұлдызды көресің. Жұлдыздар жерден өте алыс орналасқан. Сондықтан олар біздің көзімізге кішкене жылтыраған ноқат сияқты болып көрінеді. Жай көзбен қарағанда аспан әлемінен 3 мыңға тарта жұлдыз көрінеді. Ал қазіргі заманғы ең жаңа құралдармен есепке алынғандарының саны бірнеше миллион. Ғалымдардың болжауынша, жұлдыздардың жалпы саны әлденеше миллиардтан асып кетеді. Жұлдыз – газдан тұратын аспан денесі.
Жерге ең жақын жұлдыз – Күн. Күн, ай, жер – ғарыштық денелер. Күнді 9 ірі аспан денелері айналып жүреді. Олар ғаламшарлар (планета) деп аталады. Ғаламшарлар – «адасушы жұлдыз» деген сөз. Ғаламшар – өздігінен жарық шығармайтын салқын денелер. Ғаламшарлардың жұлдыздан айырмашылығы өздігінен жарық шығару мүмкіншілігі жоқ, күн сәулесінің шағылысуынан жарқырап тұрады. Енді планеталарға тоқталып өтейік. Күн және оны айналып жүретін ғаламшарлар мен олардың серіктері күн жүйесін құрайды.
Күн жүйесі – әлем кеңістігінің немесе ғарыштың бір кішкене шағын мүйісі ғана. Ол Галактика деп аталатын жұлдыздар жүйесіне кіреді.
Ғарыш кеңістігінде шек жоқ. Жерді қоршаған бүкіл дүние – әлем немесе ғарыш деп аталады. (157 сөз)
(http://bilimdiler.kz/)
Ә мәтіні
Саяхат және туризм
Саяхат және туризм – адамның өмір салтын білдіретін, бір- бірімен тығыз байланысты ажыратылмас екі түсінік. Бұл – демалу, спорт, айналаңды тану, сауда, емделу және т.б. іс-әрекеттер. Бірақ саяхаттың басқа да демалу түрлерінен айырмашылық жасайтын факторлары болады: адамның өзінің тұрғылықты, тұрақты орнынан басқа елге, жерге саяхаттауы.
Кейбір халықтар үшін саяхаттау ғасырлармен қалыптасқан, тұрғылықты орындарының климаттық ерекшеліктерінен туындаған өмір салтына айналып кеткен. Оларға белунджилер, бедуиндер, сығандар және т.б. сияқты көшпелілер жатады. Көшпенділер малдарымен бірге жыл сайын жайлаулардың баршылығына байланысты бір жерден екінші жерге көшіп жүреді, оларға тіпті елдердің шекаралары бөгет бола алмайды.
Саяхат – адамдардың кеңістік пен уақыттағы орын ауыстыруларын білдіретін жалпылай мағынасы көп әрі терең термин. Сонда, саяхат – адамдардың кеңістік пен уақыттағы орын ауыстырулары, ал мақсаттарына, бағыттарына, орын ауыстыру құралдарына, уақыт аралықтарына тәуелсіз саяхатты жасайтын адам – саяхатшы. Саяхат ерекшеліктеріне байланысты саяхатшыны теңізші, ғарышкер, бизнесмен, зерттеуші ретінде қарастыруға болады. Белгілі сипаты, ұйымдастырылуы және жүзеге асырылуы кезінде, саяхат туристік қызметтің бір бөлігі болып табыла алады. (149 сөз)
(http://melimde.com/)
| | А мәтіні | Ә мәтіні |
| Қысқаша мазмұны | | |
| Нақты ақпараттар | | |
Жазылым
Шет елге саяхаттау кезеңінде басыңыздан өткен қиын да қызықты сәттеріңізді досыңызбен бөлісіп, досыңызға хат жазыңыз. Хаттың жанрлық, құрылымдық, ресімделуіндегі ерекшеліктерді ескеріңіз.
[10]
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Балл қою кестесі
Тыңдалым мен айтылым
| Балл | Коммуникативтік құзыреттілік | Грамматикалық құзіреттілік |
| 5 | Тірек сөздердің бәрі мәтіннің негізгі ойымен сәйкес келеді. Жұбының тірек сөздері арқылы мәтін мазмұнына дұрыс болжамын білдіреді. Жұбының болжамына баға беріп, дәлелдер арқылы түсіндіреді. | Ойын толық жеткізеді. Толымды сөйлемдер арқылы жүйелі сөйлейді. Сөздік қоры мол. Сөздік қайталаулар жоқ. |
| 4 | Тірек сөздердің жартысынан көбі мәтіннің негізгі ойымен сәйкес келеді. Жұбының тірек сөздері арқылы мәтін мазмұнына болжамын білдіреді. Жұбының болжамына баға беріп, себебін түсіндіреді. | Ойын жақсы жеткізеді. Аяқталған сөйлемдер арқылы жүйелі сөйлейді. Сөздік қоры жеткілікті. Сөздік қайталаулар жоқ. |
| 3 | Тірек сөздерінің жартысы мәтіннің негізгі ойымен сәйкес келеді. Жұбының кейбір тірек сөздері арқылы ғана мәтін мазмұнына болжамын білдіреді. Жұбының болжамына баға береді, себебін түсіндіруі жеткіліксіз. | Ойын кейде аяқталған, кейде синтаксистік құрылымы сақталмаған сөйлемдермен жеткізеді. Сөздік қоры орта деңгейде. Сөздік қайталаулар кездеседі. |
| 2 | Тірек сөздерінің аз бөлігі мәтіннің негізгі ойымен сәйкес келеді. Мәтін мазмұнына болжамын жасағанда жұбының тірек сөздерін қолданбайды. Жұбының болжамына сипаттама береді, себебін түсіндірмейді. | Ойын толық жеткізе алмайды. Толымсыз сөйлемдерді жиі қолданады. Сөздік қоры ауызекі лексикадан тұрады. Сөздік қайталаулар жиі кездеседі. |
| 1 | Тірек сөздері мәтіннің негізгі ойымен сәйкес емес. Мәтін мазмұнына болжамы нақты емес жұбының болжамына сипаттама бере алмайды. | Ойын жүйелі жеткізе алмайды, аяқтамайды. Сөйлемдері байланыспайды. Сөздік қоры төмен деңгейде. |
Оқылым
1-2 тапсырмалардың жалпы балл қою кестесі
| Балл | Мәтінді талдау | Сұрақ құрастыру |
| 5 | Мәтіннің құрылымдық, жанрлық, стильдік ерекшеліктерін өте жақсы түсініп талдайды. | Мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған ашық сұрақтарды өте жақсы құрастырады. |
| 4 | Мәтіннің құрылымдық, жанрлық, стильдік ерекшеліктерін жақсы түсініп талдайды. | Мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған ашық сұрақтарды жақсы құрастырады. |
| 3 | Мәтіннің құрылымдық, жанрлық, стильдік ерекшеліктерін қанағаттанарлық деңгейде түсініп талдайды. | Мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған ашық және жабық сұрақтар құрастырады. |
| 2 | Мәтіннің құрылымдық, жанрлық, стильдік ерекшеліктерін шектеулі түсінеді, талдауға талпыныс жасайды. | Мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталмаған жабық сұрақтар құрастырады. |
| 1 | Мәтіннің құрылымдық, жанрлық, стильдік ерекшеліктерін өте шектеулі деңгейде түсінеді. | Мәтіндегі нақты ақпараттарға қатысы жоқ жабық сұрақтар құрастырады. |
| 0 | Мәтіннің құрылымдық, жанрлық, стильдік ерекшеліктерін түсінбейді. | Сұрақтары жоқ |
Жазылым
| Балл | Сипаттамасы |
| 9-10 | Суретке сай тақырып мазмұнын толық ашады. Көркем тілдік құралдарды өте шебер қолданады. Сюжеті логикалық тұрғыдан өзара байланысты, жүйелі. Сөздік қоры мол. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін толық сақтайды Грамматикалық, стильдік тұрғыдан өте сауатты. Қателері жоқ. |
| 7-8 | Суретке сай тақырып мазмұнын жақсы ашады. Көркем тілдік құралдарды қолданады. Сюжеті логикалық тұрғыдан өзара байланысты, жүйелі. Сөздік қоры жеткілікті. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін сақтайды. Грамматикалық, стильдік тұрғыдан сауатты, бірақ 1-2 ұсақ қате жібереді. |
| 5-6 | Суретке сай тақырып мазмұнын ашуы жеткіліксіз. Көркем тілдік құралдарды сирек қолданады. Сюжеті логикалық тұрғыдан арагідік байланыспайды. Сөздік қоры қанағаттанарлық деңгейде. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктерінен ауытқу бар. Грамматикалық, стильдік тұрғыдан 2-3 ұсақ және ірі қателер жібереді. |
| 3-4 | Суретке сай тақырып мазмұнын төмен деңгейде. Көркем тілдік құралдарды орынсыз қолданады. Сюжеті логикалық тұрғыдан байланыспайды. Сөздік қоры шектеулі. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері толық сақталмайды. Грамматикалық, стильдік тұрғыдан 3-4 ұсақ және ірі қателер жібереді. |
| 1-2 | Суретке сай тақырып мазмұнын ашпайды. Көркем тілдік құралдарды қолданбайды. Сюжеті логикалық тұрғыдан жүйесіз. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері сақталмайды. Грамматикалық, стильдік тұрғыдан алты, одан да көп ұсақ және ірі қателер жібереді. |
ҚОРЫТЫНДЫ
"Жиынтық бағалау тапсырмаларының жинағы" атты нұсқаулық білім беру мазмұнын жаңарту аясында білім алушылардың білімді пайдалануды, өз пікірін білдіре отырып, әңгіме нысанасына қатысты сөйлеушінің көзқарасын бағалауды, сұрақтар арқылы мәтін мазмұнын болжауды, әртүрлі типтегі, жанрдағы және стильдегі мәтіндерді жазуды және алынған білім мен дағдыларды шынайы өмірде пайдалануды үйретуге бағытталған.
Жаратылыстану, әдебиет, музыка пәндерімен тығыз пәнаралық байланысты көздейді және оқушылардың қарым-қатынастың әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени және оқу-танымдық аяларына қатысты мәтіндердің құрылымдық, лингвистикалық және стилистикалық ерекшеліктерін салыстыруды, дәлелдер мен фактілерді ажырата отырып, ақпараттың өзектілігі мен құндылығы тұрғысынан мәтінді бағалауды үйретуді негізге алады. Тапсырмаларды орындау барысында білім алушылардың орындаушылық және шығармашылық дағдылары қалыптасады.
Бағалау критерийлері қолжетімді, оқу мақсатына сәйкес, нақты берілген. Дескрипторлар білім алушының тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтап, кері байланыс беруіне қолжетімді түрде құрылған.
Жина0та5ы тапсырмалар сөйлеу әрекетінің түрлері: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдылары бойынша тапсырмалар оқу бағдарламасындағы оқу мақсаттармен сәйкес жүйелі берілген. Білім алушының тілдік құзыреттілігін дамыту мақсатында әр түрлі мәтіндермен жұмыс жасау арқылы оның стильдік ерекшелігін ажырату, ақпаратты іріктеу, сұрақтар құрастыру, мәселеге байланысты пікірлесе отырып өз пікірін білдіру, баға беруге машықтандыруға арналған тапсырмалар түрлендіріліп берілген. Ойлаудың жоғары деңгейіндегі тапсырмалар әртүрлі контекстегі мәтіндерді өздігінен түсініп оқып, өзіндік қорытынды жасап, тың идеялар айтуға дағдыландырады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
-
Жинақ «Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына», «Оқу бағдарламасына», «Оқу жоспарына», «Негізгі орта және жалпы орта білім беретін мектеп мұғалімдеріне арналған критериалды бағалау бойынша нұсқаулыққа», «Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырмалар жинағына», «Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстарға» негізделіп дайындалған. -
Республикасының «Білім туралы Заңы (24.11.2015 жылы берілген өзгерістер мен толықтыруларымен). -
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысымен бекітілген «Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартты». «Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы №500 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2014 жылғы 25 ақпандағы №61 бұйрығымен бекітілген бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарлары. «Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі №115 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 18 маусымдағы №393 бұйрығымен бекітілген жалпы білім беретін пәндердің үлгілік оқу бағдарламалары. -
Т.Н.Ермекова, Ж.К.Отарбекова, Р.Н.Мұнасаева Қазақ тілі. – Астана: Арман ПВ баспасы, 2017. -
Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. Бас редакторы Ә.Нысанбаев. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы» бас редакциясы, 1998. -
Исаев С. Қазақ тілі. Оқу құралы. – Алматы: Өнер, 2007. -
Алтынсарин Ы. Таңдамалы шығармалары. – Алматы: Ғылым, 1994. -
Адамбаев Б. Халық даналығы. – Алматы: Мектеп, 1976. -
Кенжеахметұлы С. Жеті қазына. – Алматы, 2003. -
Балақаев М., Томанов М., Жанпейісов Е., Манасбаев Т. Қазақ тілінің стилистикасы. - Алматы, 1974. -
Балақаев М. Қазақ әдеби тілі және оның нормалары. – Алматы, 1984. -
Қазақ тілінің орфографиялық, орфоэпиялық сөздігі. - Алматы, 1998. -
Ж.Отарбекова, Б.Нұржанова, П.Байтымбетова Нормативті қазақ тілі. – Алматы, 2015.