ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 25.10.2023
Просмотров: 100
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
10. Психика мен дененің өзара байланысы және өзара ықпалы.
Психика мен дененің өзара байланысы және өзара ықпалы.
Ананың құрсағында адамның бірегей денесінің негізі қаланады, сондықтан ананың ұрыққа әсер ету ерекшеліктерін және денені қалыптастыру жолдарын қарастырамыз.
Ананың психовегетативті реакциясы - оның шындықты қабылдау табиғатына әсер ететін көптеген жағдайлар мен факторлар жиынтығы.
Шынайылық туралы ақпаратты экстероцептивтік сезімдер жеткізеді, ал факторлар мен жағдайлар байланысты:
-
жағдайдың сипаттамасы және оның объективті стрессогендіік деңгейіне; -
адамның психофизиологиялық ерекшеліктеріне (вегетативтік және биохимиялық үйлесімде биоэлектрлік, сондай-ақ жүйке жүйесінің типологиялық қасиеттеріне сәйкес келеді); -
индивидуалды-жеке қасиеттеріне (экстраверсиялар / интроверсиялар, нейротизм деңгейіне, полушараралық асимметрия немесе амбидекстрия түріне, сипатына); -
когнитивтік стильге (жартылай тәуелділік — поленеза тәуелділік, импульсивтілік — рефлексивтілік, ригидтік — икемділік); -
ағымдағы жағдайға (белсенді — енжар, сергектік-аралық, транс — гипнотикалық); -
ішкі және сыртқы кедергілердің айқын көріну кезіндегі зейіннің сапасына.
11. Аурулардың пайда болуы мен денсаулықты нығайтудың психологиялық факторлары.
Денсаулық психологиясы - психология ғылымының бір саласы ретінде денсаулыққа байланысты құбылыстарды зерттеуді мақсат етеді. Оның қолданылатын міндеттеріне мыналар кіреді: қоршаған ортадағы адам денсаулығына әсер ететін психологиялық факторларды анықтау, бақылау, тіркеу, талдау, болжау және пайдалану. Сонымен бірге психологиялық ғылымның байланысты салаларында қабылданған зерттеу әдістері мен әдістері қолданылады - еңбек психологиясы, тұлға психологиясы, әлеуметтік психология.
Медициналық психологиядан гөрі ауруға, психикалық процестерге, науқастың «ауру призмасы» арқылы қарастырылатын функционалды күйіне және қасиеттеріне назар аударатын болсақ, денсаулық психологиясы үшін «денсаулық» ұғымы ұқсас.
Психологияда тұлғалық қасиеттер, ағзадағы функционалдық күйлер мен процестер арасындағы байланыс ұғымы дәстүрге айналды. Өз кезегінде денсаулық, ағзаның функционалды күйлері мен тұлғалық қатынастар арасында байланыс бар.
Денсаулыққа әсер ететін көптеген факторлар бар (сыртқы - қоршаған ортаға әсер ететін факторлар, және ішкі типологиялық сипаттамаларға байланысты). Осы факторлардың жиынтығына реттелген көзқарас зерттеушіге оларды сәйкестендірудің барабар психологиялық әдістерін таңдауға мүмкіндік береді.
«Денсаулық психологиясы» тақырыбындағы әдеби деректерді талдау негізінде денсаулық немесе аурумен байланысы ең күшті факторлардың үш тобын құруға болады.
-
бастапқы (алдыңғы), -
таратушы (таратушы) -
қозғағыштар (жауаптың жалпы факторлары).
Осы факторлардың топтарын толығырақ қарастырайық.
1.Денсаулыққа немесе ауруға бейім факторлар.
2. Когнитивті факторлар және адамның сипаттамалары. Осы факторлар тобындағы негізгі ұғымдар: «денсаулық», «салауатты өмір салты», «өмір сапасы» және «салауатты мінез-құлық».
3. Әлеуметтік орта факторлары:
а) кәсіби бейімделу, кәсіби орта, кәсіби қауіпсіздік мәселелері;
б) неке және отбасы проблемалары;
в) адамға әлеуметтік-экономикалық және саяси (оның ішінде әлеуметтік ортаның факторлары, кәсіби орта ерекшеліктері және т.б.) контекстінің әсері.
4. Демографиялық факторлар: этникалық топқа және әлеуметтік тапқа жататын жыныс, жас (психологиялық жасын ескере отырып).