Файл: Химия пнінен жиынты баалауа арналан.docx

2.

Полимерлену реакциясына қанықпаған көмірсутектер оңай түседі, мысалы этилен. Этиленнің полимерлену реакциясының теңдеуін жазыңыз: Өндірісте полиэтиленді алу үшін қажетті шарттар мен жағдайларды көрсетіңіз: Полимердің түзілу реакциясының типін атаңыз: Тұрмыста кеңінен қолданылатын полиэтилен полимердің қандай түріне жатады? Полистирол ең арзан қатты пластмасса болып табылады және формуласы: Полистирол алу үшін қолданылатын мономердің формуласын жазыңыз: Стиролдың полимерлену реакциясының теңдеуін жазыңыз:

3.

Өрмекші жібегі – ол табиғи полимер, өзінің салмағы үшін ерекше беріктігі бар. Кевлар – өрмекші жібегіне ұқсас қасиетте әзірленген жасанды полимер. Кевлар өте берік, тығыздығы аз материал болғандықтан, бронькеудшелер тігуге, сондай-ақ спорттық бұйымдардың бөлшектерін жасауға қолданылады. Кевларда полимерлі жіптер бір-бірімен сызықтық берік байланыс түзеді. Кевлар құрамында талшығы парафенилдиамин мен терефталь қышқылы болады. (і) Бұл реакция полимерленудің қандай түріне жатады? (іі) Кевлар полимерін жасау үшін қажет екі мономер молекуласын салыңыз. Көрсетілген екі мономердің полимерленуінен пайда болған полимер - бұл терилен деген атаумен белгілі.

---

4. 
   (і) Екі мономер конденсация полимеризациясы арқылы реакцияға түседі. Бұл реакцияда тағы қандай молекула түзіледі
   

(іі) Териленнің қайталанатын бірлігінің құрылымын салыңыз.

(ііі) Жоғарыдағы полимерді қолдану неліктен экологиялық тұрғыдан тиімді болып табылады?

4. 
   Төменде кестеде полимерлердің қолданылу аймағын көрсетіңіз:
   

Полимер атауы	Полимердің формуласы	Қасиеттері	Қолданылу аймағы
полиэтилен		жұмсақ	қалта, бөтелке, қаптама
полипропилен
полистирол
тефлон
поливинилхлорид

4. 
   Синтетикалық полимерлер, біздің тіршілігімізге үлкен өзгерістер енгізді, бірақ оларды қолдану бірқатар қиындықтарға душар етті. Полимер материалдарының қалдықтарын шартты түрде екі үлкен топқа бөлуге болады: өндіріс қалдықтары және тұтыну қалдықтары.
   

4. 
   Қатты тұрмыстық қалдықтардың едәуір бөлігі полигондарда жойылады. Бұл жерде туындайтын проблемаларды көрсетіңіз.
   
5. 
   Полимер қалдықтарын кәдеге асыру мәселелерін қалай шешуге болады? Өз пікіріңізді түсіндіріңіз.
   

Бағалау критерийі	Тапсырма №	Дескриптор	Балл
		Білімалушы
«Мономер», «құрылымдық» «буын», «олигомер», «полимер», «полимерлену дәрежесі» негізгі ұғымдарын сипаттайды	1	ұғым атауы мен тұжырымдамасы арасындағы сәйкестікті көрсетеді;	1
		негізгі ұғымдардың мәнін ажыратады;	1
Полимерлену реакциясы теңдеулерін құрастырады	2	полимерлену реакциясы теңдеулерін жазады;	1
		полимерлену реакциясына түсетін бастапқы мономерді көрсетеді;	1
Поликонденсация реакциясы теңдеулерін құрады	3	поликонденсация реакциясы теңдеулерін құрады;	1
		поликонденсациялану реакциясының теңдеуін жазады;	1
Пластмассалардың қасиеттерін, қолдану аймағын көрсетеді көрсетеді	4	кесте бойынша полимерлердің қолданылу аймағын көрсетеді;	1
		кесте бойынша полимерлердің қасиеттерін сипаттайды;	1
		кестеден полимерлердің формуларын ажыратады;	1
Полимерлерді утилизациялау процесін сипаттайды.	5	тұрмыстық қалдықтардан туындайтын проблемаларды түсіндіреді;	1
		полимерлерді жою процесін сипаттайды.	1
	Барлығы		11

---

«Синтетикалық полимерлер» бөлімі бойынша

жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістіктерінің деңгейі
	Төмен	Орта	Жоғары
«Мономер», «құрылымдық» «буын», «олигомер», «полимер», «полимерлену дәрежесі» негізгі ұғымдарын сипаттайды;	«Мономер», «құрылымдық» «буын», «олигомер», «полимер», «полимерлену дәрежесі» негізгі ұғымдарын сипаттауда қиналады	Кестеден негізгі ұғым атауы мен ұғымның тұжырымдамасы арасындағы сәйкестікті көрсетуде/ негізгі ұғымдар мәнін ажыратуда қателіктер жібереді	«Мономер», «құрылымдық» «буын», «олигомер», «полимер», «полимерлену дәрежесі» негізгі ұғымдарын сипаттайды
Полимерлену реакциясы теңдеулерін құрастыра алады;	Полимерлену реакциясы теңдеулерін құрастыруда қиналады	Полимерлену реакциясы теңдеулерін жазуда/ полимерлену реакциясына түсетін бастапқы мономерді көрсеткенде қателіктер жібереді	Полимерлену реакциясы теңдеулерін құрастырады
Поликонденсация реакциясы теңдеулерін құрады;	Поликонденсация реакцияс теңдеулерін құруда қиналады	Поликонденсация реакциясы теңдеулерін құруда/ поликонденсациялану реакциясының теңдеуін жазуда қателіктер жібереді	Поликонденсация реакциясы теңдеулерін құрады
Пластмассалардың қасиеттерін, қолдану аймағын көрсетеді	Пластмассалардың қасиеттерін, қолдану аймағын көрсетуде қиналады	Кесте бойынша полимерлердің формуларын жазуда/ қолданылу аймағын көрсетуде/ қасиеттерін сипаттауда қателіктер жібереді;	Пластмассалардың қасиеттерін, қолдану аймағын көрсетеді
Полимерлерді утилизациялау процесін сипаттайды.	Полимерлерді утилизациялау процесін сипаттауда қиналады.	Тұрмыстық қалдықтардан туындайтын проблемаларды түсіндіруде/ полимер қалдықтарын кәдеге асыру мәселелерін сипаттауда қателіктер жібереді.	Полимерлерді утилизацияла процесін сипаттайды.

---

3. 1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

---

ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР

2. А «Органикалық синтез» және 11.3B «14 топ элементтері» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау

Оқу мақсаты		11.4.2.42	Сапалық реакциялар көмегімен функционалды
			топтарды анықтау
		11.4.2.44	Физикалық және химиялық қасиеттері бойынша
			заттарды анықтауға арналған есептер шығару
			Органикалық заттардың генетикалық байланысы
		11.4.2.47	негізінде өзгерістер тізбегін құрастыру
			14 (ІV) элементтерінің және олардың
			қосылыстарының химиялық қасиеттерін
		11.2.1.2	сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастыру
			Параллель жүретін реакциялар теңдеулері
			бойынша есептер шығару
		11.2.2.1	14 (ІV) топ элементтерінің сулы ерітіндідегі +2
			және +4 тотығу дәрежелі қосылыстардың
		11.2.1.4	салыстырмалы тұрақтылығын болжау
Бағалау критерийі		Білімалушы Сапалық реакциялар көмегімен функционалды топтарды анықтау жолдарын болжайды Физикалық және химиялық қасиеттері бойынша заттарды анықтауға арналған есептерді шығарады Органикалық заттардың генетикалық байланысы негізінде өзгерістер тізбегін құрастырады 14 (ІV) элементтерінің және олардың қосылыстарының химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазады Параллель жүретін реакциялар теңдеулері бойынша сандық есептерді жүргізеді 14 (ІV) топ элементтерінің сулы ерітіндідегі +2 және +4 тотығу дәрежелі қосылыстардың салыстырмалы тұрақтылығына болжам жасайды
Ойлау деңгейі	дағдыларының	Білу және түсіну Қолдану
Орындалу уақыты		25 минут
Тапсырмалар

---