ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 08.11.2023
Просмотров: 21
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының «№3 Байзақ колледжі»
коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорны
Сабақ жоспары
| Сабақтың тақырыбы: Сандық аналогтық түрлендіргіштің параметрлері |
| Модуль/ пән атауы: өндірістік оқыту сабағы |
| Дайындаған шебер: Кушербаева Акнур Амирхановна қолы |
| « 08 » 11 2022 ж. |
| Жалпы мәлімет оқу жылы: 2022-2023 Топ: ЕТ-2-21 Курс: 2 |
| Оқыту әдістері: көрсете-түсіндіру, сұрақ-жауап әдісі, баяндау, жеке жұмыс. |
| Сабақтың мақсаты, міндеті: Студентке бүгінгі тақырыпты өту барысында білімдерін арттыру. Әр студентті іскерлікке, нақтылыққа, ынтымақтылыққа тәрбиелеу. Студенттің әрбір сабаққа ынтасы мен қабілетін біріктіріп, пәнге деген қызығушылығын арттыру |
| Сабақтың түрі: өндірістік оқыту сабағы |
| Күтілетін нәтиже |
| Қолданылған әдебиеттер: Жаңа информациялық технологиялар: Е.Қ.Балапанов; Б.Б.Бөрібаев; А.Б.Дәулетқұлов |
| Құрал-жабдықтар: дербес компьютер, интерактивті тақта, Power Point бағдарламасында жасалған слайдтар, тапсырма жазылған парақтар. |
САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ
а) ұйымдастыру кезеңі
б) сабақ сұрау
в) бағалау
г) жаңа сабақ
д) бекіту
е) үйге тапсырма
ж) қорытынды
Сабақтың мақсаттарын хабарлау
Аналогтық - цифрлық түрлендіргіш (Аналогово-цифровой преобразователь; analog-to-digital converter) - аналогты шаманы дискретті (цифрлық) шамаға түрлендіру құрылғысы; ақпаратты нақты уақыт масштабында аналогты құрылғыдан компьютерге енгізуге арналған. Бұл құрылғы негізінде тәжірибе басқару кешені, аналитика мен өлшеу жүйелері (оның ішінде өндірісті басқару мәселелеріне арналған жүйелер) жасалады.
1.Аналогты-цифрлық түрлендіргіштер.
Аналогты - цифрлық түрлендіргіш (Аналогово-цифровой преобразователь; analog-to-digital converter) - аналогты шаманы дискретті (цифрлық) шамаға түрлендіру құрылғысы; ақпаратты нақты уақыт масштабында аналогты құрылғыдан компьютерге енгізуге арналған. Аналогты-цифрлық түрлендіргіш кірісіне аналогты сигналды қабылдап, сәйкесінше цифрлық сигналды микропроцессорлар мен басқа да құрылғыларға сәйкестендіріп генерациялайтын құрылғы. Бұл құрылғы негізінде тәжірибе басқару кешені, аналитика мен өлшеу жүйелері (оның ішінде өндірісті басқару мәселелеріне арналған жүйелер) жасалады. Мәселен, белгілі бір сигналдың (температура, ән әуені, т.б) белгілі бір уақыт аралығындағы үздіксіз өзгерісі берілсін делік. Осы сигналды цифрлық түрге түрлендіру үшін оның деңгейін белгілі бір уақыт аралықтарында (квант) белгілей отырып, соған сәйкес v(t)-ге ең жақын деген цифрлық жұбын тауып, соны өлшем ретінде пайдалануымыз керек. Мысалы, t1 уақыт мезетіндегі v(t)=2(010) болса, t2 кезеңінде v(t)=3(011) т.с.с. Әрине, көріп отырғанымыздай, цифрға көшкенде айнымалы мәндерінің біз аздап болса да жоғалтып отырмыз. Бірақ оның есесіне цифлық схемалардың артықшылықтарына (мысалы, сыртқы ортадан тәуелсіздігіне, аумағының аздығына, т.б) ие боламыз.
2-сурет. Аналогты – цифрлық түрлендіргіштің схемасы.
Үздіксіз аналогтық сигналдарды күнделікті жағдайларда цифрлық түрге ауыстырудың неше түрлі жолдары бар. Олардың ең қарапайымдарының бірі 2-суретте көрсетілген. Қарап отырған АЦТ импульстік генератордан (ИТ) (мысалы, мультивибратор) реверстік санауыштан (РС), ЦАТ-тен және компаратор К-дан тұрады. Компаратордың екінші кіріс жолына кіріс кернеуі (аналогтық сигнал) vk беріледі де, ол екінші кіріс жолындағы (ЦАТ-тен шыққан) аналогтық сигналмен үнемі салыстырылып отырады. Егер vцат>vk , болса, компаратор шығысы бірінші күйінен екінші күйіне ауысып, реверстік санауышты шегеру режиміне көшіріп, vцат-ты біртіндеп азайта бастайды. vцат<="" p="">
3-сурет. 3 разрядты бір өрісті АЦТ-ның түрлендіру сипаттамасы.
Аналогты-цифрлық түрлендіргіштің сипаттамалары динамикалық және сипаттамалық болып бөлінеді. Біріншісі - статикалық жұмыс режимінде түрлендіргіштің негізгі параметрлерін анықтайды, екіншісі – уақыт бойынша сигналдарды өңдейді.
АЦТ-ның статикалық сипаттамалары:
-
АЦТ-ның рұқсат ету қабілеттілігі. -
АЦТ-ның разрядтілігі. -
АЦТ-ның түрлендіргіш сипаттамасы -
Кернеудің кодтар арасындағы өткелдері. -
Кернеудің нөлге ығысуы. -
Сызықтық емес АЦТ. -
Дифференциалды сызықтық емес АЦТ. -
АЦТ-ның сипаттамасының біркелкілігі. -
Кіріс сигналының толық шкаласы.
Цифрлық-аналогты түрлендіргіш (ЦАТ)- цифрлық сигналды аналогтық сигналға түрлендіруге арналған. Кейде бұл құрылғыны код-аналог түрлендіргіш деп те атайды.
ЦАТ-ның барлық кірісіне логикалық бірді берсек, онда оның шығысы көбірек болады.
Соңғы кездерде компьютерлер техникасы өрісінің кеңеюіне байланысты, мәліметтерді цифрлық түрде өңдеуге көп көңіл бөлініп отыр. Күнделікті кездесетін үздіксіз аналогтық сигналды (кернеу, ток, температура, т.с.с) цифрлық түрге айналдыру аналогтық-цифрлық құрылғылармен қамтамасыз етілсе, ал оларды кері түрлендіру цифрлық-аналогтық құрылғылардың міндеті.
Цифрлық-аналогтық түрлендіргіштің (ЦАТ) қарапайым схемасы 8 - суретте көрсетілген. Е ток көзіне, арнайы кілттер Q1 – Q4 арқылы, шамалары екі еселеніп, үдей өсіп отыратын кедергілер тобы R – 8R қосылған. Әрбір келесі алдыңғысынан екі есе артық. Олардың жұмыс атқару режимі R>>Rж жүктемесінен ағатын ток та, оған түсетін кернеу де Rж-нің өзіне тәуелсіз болып, Q1 – Q4 кілттерімен басқарылатын R – 8R кедергілерінен ағатын токқа тікелей байланысты болады. Әрине, егер R1=R, R2=2R, R3=4R, R4=8R болған жағдайды кернеудің ең үлкен шамасы R1 кедергісіне сәйкес келеді де (өйткені ең үлкен ток ағады), Q4 кілті цифрлық шаманың ең үлкен разряды болып табылады.