Файл: Экономикалык блімінде ЖелКн жйесін пайдалануды негіздемесі жасалды.doc
Добавлен: 08.11.2023
Просмотров: 143
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ЖЭҚ-тың қысқа тұйықталу тоғын есептеу.
(4.4)
Iдлит=
;
Аккумулятор батареясының қысқа тұйықталу тоғын есептеу:
Бір АБ-ның кедергісі тең zа=7,5 мОм,
zа=4·7,5=30 мОм
Е=14,5 В, Е=4· 14,5 = 58 В
;
Қысқа тұйықталу тоғы есептелуі:
4.2 10 кВ электр сұлбасы үшін қысқа тұйықталу тоғын есептеу
Үш фазалық ҚТ тоғын келесі формуламен табылады:
, кА (4.5)
Мұндағы Uф – желдің фаздық кернеуі, В;
хТ –трансформатордың индуктивті кедергісі, мОм;
Трансформатордың толық кедергісі:
, (4.6)
Екі орамды трансформатордың индуктивті кедергісі:
, (4.7)
мұндағы U – ҚТ тоғы есептелңнетін жағындағы фазаралық кернеу, кВ;
Sном.ТМ – трансформатордың номиналды қуаты, МВА.
UK – трансформатордың ҚТ кернеуі, %;
r - суммалық кедергі, мОм
rT – трансформатордың активті кедергісі, мОм;
, (4.8)
4.2 сурет. Желінің сұлбасы мен орынбасу сұлбасы.
Жоғарлатқыш ТМ-160-10/0,4 трансформаторын паспорттық берілгендері:
Sнт=160 кВА, Iх=2,4%, Uкз=4,5%, Рхх=0,51 кВт, Ркз=2,65 кВт
(4.9)
(4.10)
, Ом
, Ом
ЭБЖ-нің меншікті кедергілері ,
,Ом
Төмендеткіш ТМ-160-10/0,4 трансформаторын паспорттық берілгендері:
Sнт=160 кВА, Iх=2,4%, Uкз=4,5%, Рхх=0,51 кВт, Ркз=2,65 кВт
, Ом
, Ом
,Ом
,Ом
,Ом
К1 нүктесіне ҚТ тоғын есептеу:
кА
кА
К2 нүктесіне ҚТ тоғын есептеу:
кА
кА
К3 нүктесіне ҚТ тоғын есептеу:
, кА
кА
4.3 сурет. 10кВ желінің сұлбасы
4.3 Есептелген нәтижелер бойынша коммутациялық аппараттарды таңдау
4.3.1 Сөндіргіштер, ажыратқышты және АКШ-ті таңдау
Есептелген нәтижелер бойынша қоректі жүйе трансформаторының 10 кВ жағынан алған кездегі коммутациялық аппараттарды таңдаймыз.
(4.11)
10 кВ кернеуге арналған сөндіргіштер таңдау
В1 сөндіргішті жоғарлатқыш трансформатордың тоғы арқылы таңдаймыз.
ВВД63-10 сөндіргішті таңдаймыз.
4.1 к е с т е- сөндіргіш сипатаммасы
Паспорттық берілулері | Есептік берілулері |
Uн= 10 кВ Iн= 630 А Iоткл.= 20 кА Iдин.=40 кА | Uн= 10 кВ Iр= 9,24 А Iк-1=9,64 кА iук-1= 21,81 кА |
В2 сөндіргіштерді таңдау шарты: В2 сөндіргішті ЭБЖ-нің тоғы арқылы таңдаймыз. ВВД63-10 сөндіргішті таңдаймыз.
4.2 к е с т е - сөндіргіш сипатаммасы
Паспорттық берілулері | Есептік берілулері |
Uн= 10 кВ Iн= 630 А Iоткл.= 20 кА Iдин.=40 кА | Uн= 10 кВ IЭБЖ=6,2 А Iк-2=1,92 кА iук-2= 4,9 кА |
3.1.4 10кВ кернеуге ажыратқыштар таңдаймыз
РЛНД -10/200 У1 ажыратқышын таңдаймыз.
4.3 к е с т е - ажыратқыш сипатаммасы
Паспорттық берілулері | Есептік берілулері |
Uн=10 кВ Iн= 630 А Iпред скв. ток ампл.=20 кA Iпред.терм.стойк.=8 кA | Uн= 10 кВ IЭБЖ=6,2 А iУд к2 = 4,6 кА Iк2=1,92 кA |
10 кВ асқын кернеу шектеуішті таңдау
ОПН-10/10,5/10-1У1 АКШ таңдалады
4.4 к е с т е - АКШ сипатаммасы
Паспорттық берілулері | Есептік берілулері |
Uн=10 кВ Iн= 400 А I терм.стойк =16,5 кA Iэл.дин.стойк.=42,1 кA | Uн= 10 кВ IЭБЖ=6,2 А Iк-2=1,92 кА iук-2= 4,9 кА |
4.3.2 Ток трансформаторларын таңдау
Ток трансформаторлары келесі шарттармен таңдалады:
-
қондырғы кернеуі бойынша: Uном тт Uном уст-ки; -
ток бойынша: Iном тт Iрасч; -
электродинамикалық тұрақтығы бойынша; -
екіншілік жүктеме бойынша: Sн2 Sнагр расч; -
термикалық тұрақтығы бойынша: Iт2tт>Bк; -
конструкциясы және дәлдік классы бойынша.
4.5 к е с т е – КТП-не ток трансформаторларын таңдау.
Құрал | Түр | А, ВА | В, ВА | С, ВА |
A | Э-350 | 0,5 | 0,5 | 0,5 |
Wh | САЗ-И681 | 2,5 | 2,5 | 2,5 |
Varh | СР4-И689 | 2,5 | 2,5 | 2,5 |
W | Д-355 | 0,5 | - | 0,5 |
Var | Д-345 | 0,5 | - | 0,5 |
Қорытынды | 6,5 | 5,5 | 6,5 |
Ток трансформаторларының екіншілік жүктемесін есептейміз.
Екіншілік жүктеме кедергісі контактілердің өткел кедергісі, байланыстыру сымдары және құралдардың кедергілерінен тұрады:
R2=Rприб+Rпров+Rк-тов (4.12)
Құралдардың кедергілері келесі формулалармен анықталады:
; (4.13)
; (4.14)
мұнда Sприб. – құралдар қолданатын қуат;
I2 – құралдың екіншілік номиналды тогы.
Сымдардың рұқсат етілетін кедергісі:
rдоппр=r2н-rприб-rкон; (4.15)
rдоппр=0,4-0,26-0,1=0,04 Ом;
; (4.16)
; (4.17)
;
Құралдардың кедергілері келесі формулалармен анықталады:
Екіншілік жүктеме кедергісі контактілердің өткел кедергісі, байланыстыру сымдары және құралдардың кедергілерінен тұрады:
R2=Rприб+Rпров+Rк-тов; (4.18)
R2=0,26+0,035+0,1=0,395 Ом;
Вк=Iкз2·(tотк+Та); (4.19)
Вк=3,0042· (0,095+0,04)=1,218 кА2с.
4.2 к е с т е - ТТ 0,1-УЗ ток трансформаторын аламыз
Есептік шарттары | Каталог бойынша |
Uн=380 кВ | Uн=380 кВ |
Iав=727,5 А | Iн=800А |
Вк=1,218 кА2с | Iт2tт=1015,68 кА2с |
iуд=6,47 кА | Iдин=100 кА |
Z2P=0,395 Ом | Z2Н=0,4 Ом |
4.3.3 Кернеу трансформаторларын таңдау
Кернеу трансформаторлары келесі шарттармен таңдалады:
-
қондырғы кернеуі бойынша: Uном Uуст; -
екіншілік жүктеме бойынша: Sном2 S2расч; -
дәлдік классы бойынша; -
конструкциясы және жалғану сұлбасы бойынша.
4.5 к е с т е - Кернеу трансформаторларын тексеру
Құрал | Түр | Sорам , ВА | Орам саны | Cosф | Sinф | Құрал саны | Р, Вт | Q , вар |
V | Э-335 | 3 | 1 | 1 | 0 | 1 | 3 | - |
W | Д-335 | 2.5 | 2 | 0.4 | 0.93 | 5 | 10 | 19 |
Var | И-335 | 2.5 | 2 | 0.4 | 0.93 | 5 | 10 | 19 |
Wh | СА3-И681 | 2 | 2 | 0.4 | 0.93 | 5 | 8 | 23 |
Varh | СР4-И689 | 2 | 2 | 0.4 | 0.93 | 5 | 8 | 23 |
Қорытынды | 39 | 84 |
Есептік екіншілік жүктеме:
(4.20)
4.6 к е с т е - НТС-0,5-УЗ түрлі ТН аламыз
Каталог бойынша | Есептік шарттары |
Uн т=380 кВ | Uн т=380 кВ |
Sн 2=100 ВА | Sр 2=93 ВА |
4.3.4 Ғимараттарға кабель және тарату құрылғысын таңдау
4.7 к е с т е – тұтынушылардың есептеу тоғы
№ | Тұтынушы аты | Рж,кВт | соsф | S,кВА | I,A |
1 | Сиыр қора | 28 | 0,96 | 29,17 | 44,37 |
2 | Сүт блогы | 21,2 | 0,8 | 26,50 | 40,31 |
3 | Ветеринарлық бөлме | 6,5 | 0,9 | 7,22 | 10,99 |
4 | Су сорғышы | 8,1 | 0,85 | 9,53 | 14,50 |
5 | Бұзау қора | 16,5 | 0,96 | 17,19 | 26,14 |
6 | Жем цехы | 9,2 | 0,85 | 10,82 | 16,46 |
7 | Техника үшін ангар | 4,9 | 0,85 | 5,76 | 8,77 |
8 | Ветсанөткізгіш | 6,2 | 0,85 | 7,29 | 11,10 |
9 | Таразылық | 3,7 | 0,85 | 4,35 | 6,62 |
10 | Үй №1 | 9 | 0,96 | 9,38 | 14,26 |
11 | Үй №2 | 9,4 | 0,96 | 9,79 | 14,89 |
12 | Үй №3 | 9,2 | 0,96 | 9,58 | 14,58 |
13 | Асхана | 7,6 | 0,85 | 8,94 | 13,60 |
-
ТМ-160-10/0,4 трансформаторынан кейін автоматты сөндіргіш
таңдалады.
Iдлит=
4.8 к е с т е – автоматты сөндіргіштің номиналды көрсеткіштері.
Сөндіргіш түрі | Номиналды ток, А | Ажыратқыш істету есе тоғы | Ажыратқыш істету тоғы, А | rс, мОм | хс, мОм | rкон, мОм | |
сөндіргіш | ажыратқыш | ||||||
ВА51-35 | 250 | 250 | 12 | 3000 | 21,1 | 0,5 | 0,4 |
Тексереміз, шарт орындалады ма жок па:
а) а)
б) б)
в) в)
2-ші категориялы тұтынушыларға автоматты сөндіргіш
таңдалады.
Iдлит=
4.9 к е с т е – автоматты сөндіргіштің номиналды көрсеткіштері.
Сөндіргіш түрі | Номиналды ток, А | Ажыратқыш істету есе тоғы | Ажыратқыш істету тоғы, А | rс, мОм | хс, мОм | rкон, мОм | |
сөндіргіш | ажыратқыш | ||||||
ВА51-31 | 100 | 100 | 3 | 300 | 2,15 | 1,2 | 0,5 |
Тексереміз, шарт орындалады ма жок па:
а) а)
б) б)
в) в)
-
ТМ-160-10/0,4 трансформаторынан кейін АВВГнг-(1х95),
Iном=275 А кабелін таңдаймыз.
Тексереміз, шарт орындалады ма жок па:
а) а) 275А≥188,93А
б) б) 275А≥1,25·188,93=236,16А
ШРА кейін 2-ші категория тұтынушыларға АВВГнг-(1х35),
Iном=115 А кабелін таңдаймыз.
Тексереміз, шарт орындалады ма жок па:
а) а) 115А≥84,02А
б) б) 115А≥1,25·84,02=105А
-
шарты бойынша жүктемеге шинопровод таңдаймыз
4.10 к е с т е – шинопроводтың номиналды көрсеткіштері
шинопровод белгіленуі | Есептік ток, А | Номиналды ток, А | iамп, кА | rуд, Ом/км | xуд, Ом/км | zп.ф-о Ом/км |
ШРА73ВУЗ | 188,93 | 250 | 15 | 0,21 | 0,21 | 0,9 |
және шарты бойынша 2-ші категорияға АРҚ щитын таңдаймыз
4.11 к е с т е – ЩАП 63-31 сериялы тарату құрылғысы
Номиналды қуаты, В | 380/220 |
Номиналды жиілік, Гц | 50 |
Максималды қуат,кВА | 60 |
Щиттің номиналды тоғы (кіріс аппараты), А | 160 |
Резервге қосылу уақыты,мс | 100 |
Резерв энергия көзі ретінде дизель генераторын таңдаймыз.
Дизель генератордың
«IVECO» NEF 60MA , қуаты 60 кВА, 380/220В, шығыны 10,2 л/сағ
Бұл генератор, ЖКЖ-нен келетін электр энергия жабдықтауында бір себептермен тоқтаған кезде, 2-ші категориялы тұтынушыларды сол мезетте резервті электр энергиясымен қамтамасыз етеді.
4.12 к е с т е – автоматты сөндіргіштің номиналды көрсеткіштері.
Сөндіргіш түрі | Номиналды ток, А | Ажыратқыш істету есе тоғы | Ажыратқыш істету тоғы, А | rс, мОм | хс, мОм | rкон, мОм | |
сөндіргіш | ажыратқыш | ||||||
ВА51-35 | 250 | 250 | 10 | 2500 | 2,15 | 1,2 | 0,5 |
5.Өміртіршілік қауіпсіздігі
5.1 Еңбек қорғау бойынша ұйымдастыру және техникалық шараларға талдау жасау
Еңбек шарты – деп адамның, оның еңбек ету қабілетіне және сапасына әсер ететін сыртқы ортаны айтамыз.
Ауылшаруашылық өндiрiсте маңызды шара еңбек және оның орындалуына бақылау ең қолайлы жағдайларды жасауы болады. Бұл адамның психофизиологиялық денсаулығын қамқорлығына негiзделген еңбек ету қабiлеттiлігін ұзақ сақтауға барынша мүмкiндiк бередi. Сонымен бiрге бұл ауылшаруашылық кәсiпорындағы еңбек ету өнімділігі өсуіне әкеліп, ауылшаруашылық кәсiпорындағы экономикалық тиiмдiлiкте артуына мүмкiндiк туғызады.
Еңбектiң нормалы шарттарын орындалуға бақылау келесi қызметтер орындайды: мемлекеттiк еңбек инспекциясы, санитарлық инспекция, техникалық инспекция.
Мемлекеттiк еңбек инспекциясы жұмыс берушi және еңбек қызметкерлерiнің еңбек заңнамастың сақтауға қадағалайды, жұмыс орындарының аттестациясын өткiзедi, жұмыс берушiмен және қызметкер арасындағы пайда болатын жанжалды шешедi.
Санитарлық еңбек инспекциясы санитарлық - гигиеналық нормалардың кәсiпорынында орындауға қадағалайды.
Техникалық еңбек инспекциясы ауылшаруашылық жұмыстарында қауiпсiздiк техникасы орындалудың қадағалайды.
Еңбектiң шарты психофизиологиялық, санитарлық - гигиеналық және эстетикалыққа бөлуге болады.
Еңбектiң психофизиологиялық шарттары еңбектiң ауырлығына байланысты. Ауылшаруашылық өндiрiстегi жұмыстың ауырлығы бойынша жеңiл, орташа, ауыр және аса ауырға деп бөлінеді.
Көп жұмыстар ауылшаруашылығы өнiмнiң өндiрiсiнде еңбек ету қолмен орындалады. Көбiнесе көп жұмыстарға биологиялық факторларлар және өндiрiстiң маусымдылықпен әсер етіп шапшаң сипатында орындалады.
Еңбектiң шарттарының сыртқы факторлары, сондай техногендi, табиғи-климаттық және басқалар санитарлық - гигиеналық шарттарды анықтайды. Оларға: жарықтандыру (табиғи, жасанды, аралас, ортақ, жергiлiктi және басқа түрлері), салыстырмалы ауа ылғалдылықты (90%-дан көп рұқсат етілмейді), ауаның температурасы, ауаның қозғалысы (20-30 см/мин. көп емес), газдылық, шаң, шу, тербелудi, радиоактивтi сәуле шығарулар және тағы басқалар жатады.
Ауылшаруашылық ғимараттары үшiн құрылыс жұмыстары құрылыс нормалары мен ережелерiнiң есебiмен жүргiзiлуi керек. Сонымен бiрге мiндеттi түрде профилактикалық шараларды кешеннiң өткiзуi, қызметкерлерге қажеттi жеке қорғауды құрылғылармен, дәрi қобдишасылармен қамтамасыз ету керек.
Iске қосқыш батырмалары, сап, ажыратқыш кездейсоқ қосуына ықтималдық пайда болмау үшiн арнайы орналастыруы керек. Және де бұл құрылғыларды орналастырылу ферманың қызметкерлерiн пайдалану үшiн ыңғайлы және қауiпсiз болуы керек.
Белгiленген мерзiмдерде бәрi жабдықтар, машиналар тиiстi мерзiмді мамандармен қарап тексерілуі керек. Тексеру, реттеу, жөндеудi өткiзуде және техникалық күтiммен байланысты жұмыстардың басқалары, тетiктер және машиналар, агрегаттар электр қоректенуден өшіріп және бәрi жетекшi белдiктердi алыптастау керек.
Қазіргі заманғы мал шаруашылығында энергия тұтынатын технологияларды қолдану қоршаған ортаға антропогенді жүктемені ұлғайтумен қатар жүреді. Бұл мал шаруашылығы кешендерінен түсетін ластаулардың кері салдарларының алдын алу шығындарының артуына алып келеді.
Әсіресе болуы мүмкін теріс салдарларды анықтау және олардан сақтандыру әдістерін анықтау болып табылады. Бұларға тиісінше атмосферлық ауаға ластаушы және басқа заттардың шығуын; су жән суасты объектілеріне су тарту алаңдарына шығарындыларды; топырақтың ластануын; өндірістік және тұтыну қалдықтарының жинақталуын жатқызуға болады:.
Мал шаруашылығы кәсіпорындары қоршаған ауаға шығаратын ластаушы көздерді мынадай түрлерге бөлуге болады:
- шаңды газ шығарындылары — органикалық қалдықтардың шіру және жану өнімдері: микроорганизмдер, тозаң, органикалық қосындылар, азот қышқылы, күкірт, көміртегі;
- қатты шаң түйінділерінен тұратын полидисперсті массасы бар ағынды сулар, азық қалдықтары, сондай-ақ азот, нитриттер, хлоридтер, сульфаттар, фосфаттар, патогенді микробдар, май, темір, бактериологиялық және химиялық ластаушы заттар, мұнай өнімдері;
- көптеген микроорганизмдері бар өндірістің органикалық қалдықтары;
- мал шаруашылығы кешенінің азықтық емес қалдықтары: ветеринарлық конфискаттар құнсыз өнімдер, сондай-ақ өлген мал.
Табиғатқа теріс әсерді азайту мақсатында кәсіпорынның жоспарларында – бөлімшелердегі технологиялық жабдықтарды жаңғырту және жаңарту, шаруашылық қызметін ұйымдастыруға заманауи экологиялық нормаларға сәйкес келетін өзгерістер енгізу.
Бұл шаруашылықтарда үнемі пайда болатын және жинақталатын барлық шикізат ресурстарын шаруашылық айналымына енгізуге негізделген аз қалдықты және қалдықсыз технологияларды енгізу. Органикалық қалдықтардың, шаңтозаң шығарындыларының, суды тұтыну және ағынды суды шығару көлемін азайта отырып қоршаған ортаға кері әсерді азайтуға болады.
Шаңтозаң шығарындыларымен ластаудың алдын алу үшін кәсіпорында шаңтозаң ұстайтын аппаратура орнатылатын болады, ол ауа желдеткіші атмосфераға шығарар алдындағы қолайсыз иістен тазалауды қамтамасыз етеді.
Органикалық қалдықтарды азайтуға органикалық қалдықтарды дұрыс сақтау, тасымалдау, кәдеге жарату және қайтадан өңдеуді дұрыс ұйымдастыру, кәдеге жарату мен екінші өнім алудың заманауи әдістерін қолдану арқылы қол жеткізіледі.
5.1 кесте - жобаның шеңберінде табиғатты қорғау іс-шараларын іске асыру кестесі
Іс-шараның мақсаты | Іс-шара |
Табиғатқа теріс әсерді азайту | 1.Технологиялық жабдықтарды жаңғырту және жаңарту 2.Аз қалдықты және қалдықсыз технологиягы енгізу 3.Органикалық қалдықтар, газтозаң шығарындылары, су тұтыну және ағынды суларды шығару көлемін азайту |
Газтозаң шығарындысымен ластаудың алдын алу | 1.Шаңтозаң ұстау аппаратурасын орнату |
Органикалық қалдықтарды азайту | 1.Малдың қиын дұрыс сақтауды, тасымалдауды, кәдеге жаратуды және қайта өңдеуді ұйымдастыру 2.Кәдеге жарату мен екінші өнім алудың заманауи әдістерін қолдану |
Егер мал фермада тоңазытқыш қоюлар ие болса, онда оның пайдалануының жанында келесi талаптармен негiзге алуға керек. Мұндай агрегаттарды қызмет көрсету үшін арнайы әзiрлеу өткен және тиiстi куәлiгi болатын 18-жасқа жеткен тек қана қызметкерлердi алады.
Желiден ажыратуынан кейін қана сауын қондырғыларына тиiстi жөндеулер және техникалық күтiммен байланысты барлық жұмыстар орындалады. Сауын қондырғысының пайдалануын бастың алдында оның түйiндерi және бақылау аспаптарының дұрыстығында көз жеткiзуге керек. Егер қондырғы дұрыс емес болса, онда ол қосуға рұқсат етiлмейдi. Тиiстi ретте сауын қондырғысына қорғаушы қоршау орнатуға керек.
Электр кабелдер және агрегатының өткiзгiштерiнiң оқшаулауы зақымдануынан қорғану шаралары өткізілу керек. Сауын қондырғысын жерлендірусіз пайдалануға рұқсат етiлмейдi. [10]
Өткiзгiшпен және вакуумды үрлегiш вакуум-нiң аралығында жазатайым оқиғаларының сақтап қалуы үшiн ток өткiзетiн жиiрек сауын қондырғыларының оқшаулауын қиратуында ұзындығы 0, 5 м (немесе басқа оқшаулаушы заттан) резеңке тұрбасы болуы керек.