Файл: Космология ббжб 1 Оу.docx

Скачать файл
Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 23.11.2023

Просмотров: 65

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

4 ТОҚСАН 11 сынып физика

«Космология» ББЖБ 1

Оқу мақсаттары

        1. - көрінерлік және абсолют жұлдыздық шаманы анықтау үшін формулаларды қолдану

        2. - Күннің сәулеленуін сипаттау үшін Стефан- Больцман және Винн заңдарын қолдану

        3. - Жұлдыздар эволюциясын түсіндіру үшін Герцшпрунг-Рассель диаграммасын қолдану;

11.10.1.10 - Хаббл заңын қолданып, Әлемнің жасын бағалай алу;

Бағалау критерийі
Білімалушы

  • көрінерлік және абсолют жұлдыздық шаманы анықтау үшін формулаларды қолданады және есптеуді жүргізеді;

  • Күннің беттік температурасын анықтау үшін Стефан-Больцман заңын қолданады;

  • Герцшпрунг-Рассель диаграммасын қолдана отырып, тұжырымдамалардың дұрысы мен қатесін анықтайды;

  • Хаббл заңын қолдана отырып, берілген галактиканың арақашықтығын және жасын

анықтайды;

Ойлау дағдыларының деңгейлері
Қолдану

Орындау уақыты
25 минут

Тапсырмалар

  1. Альтаир жұлдызының көрінерлік жұлдыздық шамасы 0.77m. Ол 16.8 жарық жылына тең қашықтықта орналасқан.

Альтаир жұлдызының абсолюттік жұлдыздық шамасын анықтаңыз.

[3]

  1. Радиусы 7×105 км болатын Күн бетінің температураны анықтаңыз. Күннің жарқырауы 3.84×1026 Вт, δ=5.67×10-8 Вт/м2К4.

[4]

  1. Суретте Герцшпрунг-Рассел диаграммасы бейнеленген.



(а) төменде көрсетілген бес тұжырымнан дұрысын(тарын) анықтап дөңгелектеп белгілеңіз.

  1. жұлдыздардың көпшілігі қызыл ергежейлілер болып келеді.

  2. негізгі тізбектегі К спектріндегі жұлдыздардың класының «өмірлік циклі», В спектріндегі жұлдыздардың класының «өмірлік циклінен» қысқарақ болады.

  3. асқын алып жұлдыздардың орташа тығыздығы өте жоғары болады.

  4. Денеб жұлдызының беттік температурасы 8550 К және ол М спектрдегі жұлдыздар класына жатады.

  5. Эридан-40 жұлдызы ақ ергежейлілерге жатады, себебі оның массасы Күн массасының 0.5 құрайды.

[2]

(b) (а) тапсырмасында берілген бес тұжырымның қателерін анықтап, неліктен қате екендігін түсіндіріп жазыңыз.

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

[3]
4. (а) алыстау жылдамдығы 1.5×104 км/с болатын галактиканың бізден қандай ара қаншалықты орналасқандығын анықтаңыз. (75 км/сМпк)



(b) осы галактиканың жасын анықтаңыз.

[2]
[2]
Жалпы балл: 16

«Космология» ББЖБ 2

Оқу мақсаттары
11.4.3.13-трансформатор орамындағы орам саны

эксперимент арқылы анықтау;

Бағалау критерийі
Білімалушы

  • Зертханалық эксперименттің әдістемесін құрады;

  • Эксперименттегі шамаларды анықтайды;

  • Алынған мәліметтерді талдайды;

Ойлау дағдыларының деңгейлері
Білу және түсіну Қолдану

Жоғарғы деңгей дағдылары

Орындау уақыты
25 минут

Тапсырма 1

Бұл жұмыста сіздер трансформатордың орам санын эксперимент жүзінде анықтайсыз.

  1. эксперименті орындауға қажетті құрал-жабдықтарды жазыңыз.

.............................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................[2]

  1. Жұмысты орындау жоспарын құрыңыз.

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................[3]

  1. эксперимент жасау барысында қолданылатын формуланы жазыңыз.



[1]

  1. алынған мәліметтерді енгізу үшін кесте сызыңыз. Кестеде алынатын шаманың белгіленуі мен қатар өлшем бірлігін де көрсетіңіз.


[3]

  1. экспериментте кернеудің мәнін анықтау барысында (80.00±0.02) шамасы алынды. Осы алынған мәндерді пайдалана отырып, абсолюттік және салыстырмалы қателіктерді анықтаңыз.


[2]

Жалпы балл: 11


Физика 4-ТЖБ


1. (а) Өлшеу әдістемесіне қарай жұлдыздық шаманың бөлінуін атаңыз:

  1. .............................................................................. жұлдыздық шама

  2. .........................................................................жұлдыздық шама

  3. .........................................................................жұлдыздық шама

  4. .........................................................................жұлдыздық шама

[2]

(b) абсолют жұлдыздық шама мен көрінетін жұлдыздық шаманың айырмашылығын ашып жазыңыз.

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

[2]

  1. Көрінерлік жұлдыздық шамасы 6 болатын жұлдыз Жерден 80 пк қашықтықта орналасқан. Осы жұлдыздың абсолют жұлдыздық шамасын анықтаңыз.

[2]

  1. Плутон ғаламшары арқылы 40 а.б қашықтықта орналасқан Күннің абсолют жұлдыздық шамасы 4.77. Күннің осы планета арқылы бақылағандағы көрінерлік жұлдыздық шамасын анықтаңыз.

[2]

4. Күн сәулесінің спектрін анықтау барысында оның энергетикалық жарқырауының спектрлік максимумына сәйкес келетін толқын ұзындығы 500 нм. (=5.6710-8 Вт/м2K4, b=2.9103 мК)

Күнді абсолют қара дене деп есептеп, Абсолют температурасын анықтаңыз.

[2]

  1. Жоғарыда берілген (4) тапсырманың мәліметтерін қолдана отырып, абсолют қара дененің энергетикалық жарқырауын анықтаңыз.

[2]

  1. Суретте Герцшпрунг-Рассел диаграммасы бейнеленген.



(а) төменде көрсетілген бес тұжырымнан дұрысын(тарын) анықтап дөңгелектеп белгілеңіз.

  1. ақ ергежейлілер – жарқырауы күшті қызған жұлдыздар;

  2. атмосферадағы заттар тығыздығы жұлдыздың спектрлік сызығының еніне әсер етеді;

  3. Бетельгейздағы жұлдыз асқын алыптарға жатады себебі, оның радиусы Күн радиусынан 1000 есе үлкен;

  4. негізгі тізбекте 20%-ға жуық жұлдыз орналасқан;

  5. Күн – алып жұлдыздар қатарына жатады;

[1]

(b) (а) тапсырмасында берілген бес тұжырымның қателерін анықтап, неліктен қате екендігін түсіндіріп жазыңыз.


...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

[3]

7. Алыс галактиканың жарық спектрінің спектрлік сызығының толқын ұзындығы 398.6 нм екендігін өлшеген.

Дәл сол сызық зертханалық жолмен өлшегенде 393.3 нм тең екендігі анықталған. (c=3103м/с, H=65 км с-1 Мпс-1) Есептеңіз: (а) галактиканың құлдырау жылдамдығын

[2]

(b) галактикаға дейінгі арақашықтықты

[2]

8. (а) Үлкен Жарылыстың үш дәлелін ашып жазыңыз.

  1. .......................................................................................................................................................

  2. .......................................................................................................................................................

  3. .......................................................................................................................................................

[1]

(b) Ғарыштық микротолқындық сәулелену деген не?

........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

[2]

(с) Ғарыштық микротолқындық сәулелену нені көрсетеді?

........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

[2]

9. Оқушы алюминийдің тығыздығын анықтау барысында төмендегідей мәліметтерді алған.

масса m = 51.6 ± 0.1 g ұзындығы l = 100.0 ± 0.1 cm ені w = 10.0 ± 0.1 cm қалыңдығы t = 0.20 ± 0.01 mm Төмендегі формуланы қолдана отырып


????

ρ=

????????????

(і) алюминий тығыздығын анықтаңыз

[1]

(іі) өлшеудің салыстырмалы қателігін анықтаңыз

[2]

(ііі) өлшеудің абсолют қателігін анықтаңыз

[2]







Смотрите также файлы