Файл: Шешуі Жеделсаты біралыпты озаландытан, кітапты лау кезіндегі жылдамдыы лифтімен жне жолаушымен байланысан жйеде 0ге те..docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.12.2023

Просмотров: 227

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

1-жаттығу

№1. 1

Бірқалыпты көтеріліп келе жатқан жеделсаты (лифт) жолаушысы қолындағы кітапты түсіріп алды. Кітаптың жылдамдығы қозғалыс басталған кезде қай жүйеге байланысты азаятынын анықтаңдар.

А. Жолаушыға В. Жеделсатыға С. Жерге

Шешуі: Жеделсаты бірқалыпты қозғалғандықтан, кітаптың құлау кезіндегі жылдамдығы лифтімен және жолаушымен байланысқан жүйеде 0-ге тең. Қозғалыстың басында артады. Жермен байланысқан жүйеде кітаптың бастапқы жылдамдығы лифтің жылдамдығына тең. Лифт жоғары көтеріліп, кітап құлағандықтан, кітаптың жылдамдығы кемиді.

Жауабы: Жермен байланысқан жүйеде.

1.2 Теплоход өзен ағысымен 21км/сағ жылдамдықпен, алағысқа қарсы 17км/сағ жылдамдықпен қозғалады.Теплоходтың тынық судағы жылдамдығын анықтаңдар.

Берілені:

Т/К: ?

Шешуі

=17 км\сағ

=19 км\сағ.

Жауабы: 19 км\сағ

1.3.Метроэскалаторы 0,75м/с жылдамдықпен қозғалып келеді.Адам эскалатордың қозғалыс бағыты мен эскалаторға қатысты 0,75м/ сжылдамдықпен жүріп барады.Адам қанша уақытта Жермен салыстырғанда 30 м-ге жылжиды?

Берілені:

S=30 м

Т/К: ?

Шешуі: Адамның жерге қатысты жылдамдығы



Жауабы : 20с

1.4.Қайықтың суға қатысты жылдамдығы өзен ағысының жылдамдығынан n есе артық. Ағыс бойымен қозғалысқа кеткен уақыт ағысқа қарсы жүзгендегі уақыттан неше есе артық?

Берілгені:

Т/к:


Шешуі:

Жауабы: Ағыс бойымен қозғалысқа кеткен уақыт ағысқа қарсы жүзгендегі уақыттан артық.


Үй жұмысы.

1- жаттығу

    1. Иә,егер қарсы бағытта эскалатор жылдамдығымен қозғалса.

1.2 .Берілгені: Шешуі:

Жолаушы поезд қозғалысына қарама-қарсы жүргендіктен:

-

Т/К: ?

1.3 Бер: Шешуі:

S=2 км Автоколлонаға қатысты мотоциклшінің жылдамдығы:

t-?

2 –жаттығу ( Ескерту 1 есеп шықпады)

2.2. Берілгені: Шешуі:

l=

= =50 км

Жауабы: 70 км; 50км

Т/К: l-? S-?

2.3 Берілгені: Шешуі:

Т/К: S
-? м

Жауабы : 5м; 4 м; -3м.

Үй жұмысы:

2.2. Берілгені: Шешуі:

h=10м

h

l-? S-? бұрышқа қарсы жатқан катет гипотенузаның жартысына тең. Сондықтан жоғары жүрген жол: 2h=20 м

2 =2*12м=24 м

Жауабы: *Кітап жауабында қате болуы мүмкін

2.3 Берілгені: Шешуі:

=

Т/К: Жауабы:

3-жаттығу

3.1. Берілгені:Шешуі:

Жолдың бірінші бөлігі үшін кеткен уақыт:

=?

Жолдың екінші бөлігі үшін кеткен уақыт:

Барлық жолды жүруге кеткен уақыт:

=

Барлық жолдағы орташа жылдамдық:

3.2 Берілгені: Шешуі:

Жауабы: 50с

3 .3 Берілгені:

=3 м/с + =5 м/с

=5 м/с + =2 м/с S-?

Жауабы: 5 м/с ; 2 м/с;

Үй жұмысы

3.1. Берілгені:Шешуі:

Жолдың бірінші бөлігі үшін кеткен уақыт:

=?

Жолдың қалған бөлігі үшін кеткен уақыт:

Барлық жолды жүруге кеткен уақыт:

=

Барлық жолдағы орташа жылдамдық:

Жауабы:

3.2 Берілгені: Шешуі:

3.3 Шешуі.

Жылдамдықтың уақытқа тәуелділік теңдеуі осы формуламен анықталады. 31 суретке қарап, жылдамдықтың уақытқа тәуелділігі сызықтық,демек үдеу тұрақты. Дене қозғалысы бірқалыпты үдемелі. Бірқалыпты үдемелі қозғалыс кезінде үдеудің уақытқа тәуелділік графигі төмендегідей:

a

0

t,c

№4 -жаттығу

4.1 Берілген : Шешуі:

Жолдың формуласына үдеудің формуласын қоямыз:

Т\К: S-?

Жауабы: 500м

4.2 Бер: Шешуі:

S=30м

t-? Жауабы:10с

4.3 Бер: * Графикті толықтыру керек.

Т\к: Графиктерін сал?

Әр нүктенің қозғалысын сипаттаңдар.

Шешуі:

Жолдың формуласы.

  1. ; ; ;

  2. Графиктер

С) –үдемелі қозғалыс

- кемімелі, 1с кейін үдемелі

кемімелі, 1с кейін үдемелі

- үдемелі

Үй жұмысы.

4.1 Бер: шешуі:

=15 м/с Соңғы жылдамдық 0 м/с тең деп қарастырамыз.

S-? Жауабы: 375м

4.2 Бер: шешуі

=20 м/с Бастапқы жылдамдық 0 м/с тең деп қарастырамыз.

S-? Жауабы: 100м

4.3 Бер: Шешуі:


Демек,бірінші автомобиль санақ

басынан ось бағытмен бірқалыптыүдемелі қозғалады.

t=5c Екінші автомобиль бірқалыпты оське қарама-қарсы

т/к: бағытта қозғалыста. =80м

  1. t-? x-? Автомобильдер кездеседі егер,

  2. =?=



Виет теоремасы бойынша:

B) -4*5)-(2*5+0.2*52)=60-15=45м

C) екінші автомобиль санақ басында болады:Егер оның координатасы 0-ге тең болса. Демек 20с соң. Бұл уақытта бірінші автомобиль 40+80=120 м

Жауабы: Кездесу уақыты мен орны: 10с , 40м

t= 5 с өткеннен кейінгі арақашықтығы 45 м

Бірінші автомобиль санақ басында , болған кезде, екінші автомобильдің координатасы 0-ге тең.

5 жаттығу.

5.1 Бер: шешуі :

h=5м =10м/с

g=10 м/с2 Жауабы: 10 м/с

Т/К:

5.2 Бер: шешуі :

дененің максимал биіктікке көтерілу

Т/К: Кезінде жылдамдық 0-ге тең.Ал, үдеу қозғалысқа

Қарама-қарсы бағытталады.

5.3 Бер: шешуі:

g=10 м/с2 t=2c

Т/К: h-? Жауабы: 6м

Үй жұмысы:

5.1. Бер:Шешуі

g=10 м/с2

t=2c

Т/К: h-?

5.2 Бер: шешуі:

=5 м

5.3 Бер: шешуі:

S=4мt= S/ t=4м/ 2 м/с=2с

h-? Жауабы: h=20м

6 жаттығу.

6.1. Берілгені: шешуі:

T=1/15 мин=1/15*60=4с

R=20дм=2 м

6.2. Бер: шешуі:

R=50см=0,5 м

t=10c

6.3 Бер:Шешуі:

t=50c

n-?

үй жұмысы.

6.1 Бер:Шешуі:

N=5*104 айн =124,2 км

S-?

6.2 Бер:Шешуі:

жылдамдық 2 есе азаяды

6.3.Секундомер тілшелерінің бұрыштық жылдамдықтары бір-бірінен қанша есе өзгеше? Олар қандай уақыт аралығын өлшейді ?

Жауабы: Үлкен тілшенің бұрыштық жылдамдығы кіші тілшенің бұрыштық жылдамдығынан 60 есе көп.

Дәлелдеуі: Секундомердің үлкен тілшесі секундты өлшейді, . Кіші тілшесі қосымша циферблаттағы минутты өлшейді.

7-жаттығу

7.1 бер: шешуі:

R=50см =0.5м

а-?

7.2 Бер: шешуі: a=g

R=0.04км=40м

g=10 м/с2

7.3 Бер: Шешуі:

А) бірінші материалық нүктенің үдеуі екншісіне

В) қарағанда 2 есе аз.

В) ; ; =

бірінші материалық нүктенің үдеуі екншісінеқарағанда 2 есе көп.

7.4 Берілгені: Шешуі:


=8000км

;

R=? =1 cағ 43 мин

T=?

Үй жұмысы:

7,1

Берілгені

R=

Т/К: а-?

SI



Формуласы



Есептелуі

Жауабы:

7.2

Берілгені

D=1,8 м

N=50

Т/К: а-?

Формуласы



Шешуі
=25

Жауабы: 25

7,3

Берілгені

n=50

t=10c

R=?


SI



Формуласы


Шешуі

Жауабы: 2м

8- жаттығу.

8.1 Берілгені;

M=434жарық жылы

Қанша км-ге тең?

D-?

Шешуі:

1 жарық жылы=

D= 434*



8.2Берілгені:

?


Шешуі: Погсон формуласын қолдланамыз

8,3

Берілгені

Т=7000К

Тк=6000К

L=?



Шешуі:

=
Жауабы:L=

Үй жұмысы

8.1 Берілгені;

M=82,52жарық жылы

Қанша км-ге тең?

D-?

Шешуі:

1 жарық жылы=

D= 82,52*

Ескерту. Кітап жауабында баспадан қате кеткен шығар

8.2Берілгені:

?


Шешуі: Погсон формуласын қолданамыз

Жауабы: есе артық

9-жаттығу. ЖАЖК жұмыс

10- жаттығу,

10.1 Берілгені



Шешуі


10.2 Берілгені

Бүкіләлемдік уақыттан 4 сағат алда жүретін елді мекеннің ендігін анықтаңдар.


Шешуі



10.3 Бер:

T-?


T=

Үй жұмысы

10.1 Берілгені:


Шешуі

Нұрсұлтан қаласы үшін

Алматы қаласы үшін


10.2 Берілгені

T-?

Шешуі:


10.3. Берілгені

T0=14 сағ






11-жаттығу

11.1

Берілгені

Шешуі: Кеплердің 3-заңы бойынша:

Жауабы: 1,84 жердегі жылға тең




11.2

Берілгені

Т=27,32 тәул.



Шешуі


Жауабы:


Үй жұмысы

11,1Берілгені


Шешуі

=



11.2




меркурий

Шолпан

Земля

Марс

Юпитер

Күнге дейінгі қашықтық а.б

0,4

0,7

1

1,5

5,2

Период жыл

0,24




1

1,84

12

Кестедегі мәліметтерді пайдаланып График саламыз.Графиктегі мәліметтерді пайдалана отырып, Шолпанның күнді айналу периоды шамамен 0,6-0,65 жыл

12-жаттығу

12.1 Берілгені

-?

-?


Шешуі





12.2 Берілгені

=8.8’’


Шешуі:

R- Жарық радиусы

r- бұрыштық радиус

p-горизантальды параллакм




12.3 Берілгені

d=32.4’’

R-?


Шешуі

r= d/2 =32.4’’/2=16.2’’


Үй жұмысы

12.1 Бер

D-?


Шешуі

=73,1 млн км




12.2 бер


Шешуі

осы формуладан Юпитер мен күннің горизантальды параллаксын және олардың қатынасын табамыз.

Мынаны есекереміз. Жерден Юпитерге дейінгі қашықтық, Жерден күнге дейінгі қашықтықтан 4 есе үлкен.


Юпитер параллаксы:2,2’’