Файл: Химия пнінен жиынты баалауа арналан дістемелік сыныстар 9сынып.docx

9.2В «Металдар мен құймалар» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

Оқу мақсаты	Металдық байланыс пен металдық кристалдық тор жайындағы білімдерін қолданып металдардың қасиетін түсіндіре алу Металдарға тән физикалық және химиялық қасиеттерді сипаттау және металл атомдарының тек тотықсыздандырғыш қасиет көрсететінін түсіндіру Құйма ұғымын және оның артықшылықтарын білу Шойын мен болаттың құрамы мен қасиеттерін салыстыру 9.2.3.2 Қоспаның белгілі бір массалық үлесін құрайтын, басқа заттың массасы белгілі жағдайда реакция теңдеуі бойынша зат массасын есептеу
Бағалау критерийі	Білімалушы Металдық кристалдық тор туралы білімі негізінде металдардың қасиетін түсіндіреді Эксперименттік деректерді салыстырады және металдардың негізгі химиялық қасиеттерін анықтайды Құймаларды қолданудың артықшылығын түсіндіреді Шойын және болаттың құрамын салыстырады Құрамында қоспасы бар реагенттің бастапқы массасы бойынша таза металдың массасын есептейді
Ойлау дағдыларының деңгейі	Білу және түсіну Қолдану
Орындау уақыты	20 минут
Тапсырма 1. а)Төмендегі суреттердің қайсысында металдық кристалл тор көрсетілгенін анықтаңыз: A B C D b) Металдық кристалл торы бар зат қандай физикалық қасиеттерге ие болатынын көрсетіңіз:

---

2. 
   Суретте ұнтақ тәрізді металға артық мөлшердегі сұйытылған тұз қышқылын қосқан кезде бөлінген сутек көлемін өлшеуге арналған құрылғы көрсетілген. Газ көлемі бөлме температурасы мен тығыздығында өлшенген.
   

Тәжірибе сол массадағы ұнтақтармен, бірақ әртүрлі металдармен үш рет қайталанды:

• 
  таза магний
  
• 
  таза мырыш
  
• 
  магний мен мырыш қоспасы
  

Қай металл ұнтағы реакция нәтижесінде сутек газының ең үлкен және ең кіші көлемін береді?

Сутектің көлемі ең үлкен	Сутектің көлемі ең аз

2. 
   Адамзат дамуының тарихында тас құралдарынан металлға көшу үлкен маңызға ие болды. Металл бойынша ежелгі шеберлер әр түрлі заттарды дайындау үшін қолданылған қорытпаларды өңдеу тәсілдері мен құрамдарының сипаттамасын қалдырмады. Мысалы, антикалық Грецияда, Рим империясында, Таяу және Орта Шығыста және Үндістанда қолданылған көркем бұйымдарды құю үшін қола мен жезді кеңінен қолдануға ие болды.
   

а) қола және жездің тарихи қорытпаларының құрамын жазыңыз:

Қола: Жез:
(і) Таза металдардан құймалардың ерекше қасиеттерін сипаттаңыз:



(ii) қазіргі уақытта

---

жоғарыда көрсетілген тарихи қорытпаларды қолдану саласының бірін көрсетіңіз:




b) Шойын – темірдің көміртекпен құймасы. Жақсы құйылатын қасиетке ие және темірге қарағанда біршама қатты.

і) Құймалардың таза металдарға қарағанда көбірек қолданылуының себебіне 2 мысал келтіріңіз:


іі) Шойын мен болат- темірдің көміртекпен құймалары. Осы құймалардың құрамын жаз:

шойын: болат:

2. 
   Кестеде темір – шойын және болаттың негізгі тұжырымдамасы келтірілген. Берілген тұжырымдаманы сәйкестендіріңіз:
   

Шойын	көміртегі мөлшері 2,14 кем емес % көміртегі мөлшері 0,02-ден 2,14-ке дейінгі диапазонда % амортизаторлар, машина бөлшектерін жасау үшін қолданылады көркем сәулет құю саласында қолданылады;	Болат

2. 
   a) P заты сұйылтылған тұз қышқылымен әрекеттесу нәтижесінде газ түзілді. Бұл газ Q мөлшерін азайтады. Берілген кестедегі заттар тізімін пайдалана отырып, P және Q заттарын анықтаңыз:
   

P	Q
Мыс	Мыс (II) оксиді
Қорғасын	Қорғасын (II) оксиді
Магний	Мырыш оксиді
Мырыш	Мыс (II) оксиді

---

P заты	Q заты

b) Құрамында 8% қоспасы бар, 24 г металл оксидінен (QO) алынған Q металының массасын есептеңіз.

Бағалау критерийі	Тапсырма №	Дескриптор		Балл
		Білімалушы
Металдық кристалдық тор туралы білімі негізінде металдардың қасиетін түсіндіреді	1а	келтірілген тізбеден металдық кристалды торды анықтайды;		1
	1 b	металдық кристалл торы бар заттардың физикалық қасиеттерін көрсетеді;		1
Эксперименттік деректерді салыстырады және металдардың негізгі химиялық қасиеттерін анықтайды	2	сутегінің ең үлкен көлемінің бөлінуіне әкелетін металл/қоспаны көрсетеді;		1
		сутегінің ең аз көлемінің бөлінуіне әкелетін металл/қоспаны көрсетеді;		1
Құймаларды қолданудың артықшылығын түсіндіреді	3 а	қоланың құрамын көрсетеді;		1
		жездің құрамын көрсетеді;		1
		таза металдардан құймалардың ерекшеленетін белгілерін сипаттайды;		1
		құймалардың қолдану салаларының біреуін көрсетеді;		1
Шойын және болаттың құрамын салыстырады	4	таза металдармен салыстырғанда құймаларды қарқынды пайдаланудың екі себебін көрсетеді;		1
		шойынның құрамын көрсетеді;		1
		болаттың құрамын көрсетеді;		1
Құрамында қоспасы бар реагенттің бастапқы массасы бойынша таза металдың массасын есептейді	5	эксперименттік деректер бойынша P затын анықтайды;		1
		эксперименталды деректер бойынша Q затын анықтайды;		1
		есептеу үшін химиялық реакцияның теңдеуін құрастырады;		1
		формуланы пайдалана отырып таза оксидтің (Q) массасын есептейді;		1
		Q металдың массасын есептейді.		1
Барлығы			16

---

9.2В «Металдар мен құймалар» бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістіктерінің деңгейі
	Төмен	Орта	Жоғары
Металдық крис- талдық тор туралы білімі негізінде металдардың қасиетін түсіндіреді;	Металдық кристалдық тор туралы білімі негізінде металдардың қасиетін түсіндіргенде қиналады.	Келтірілген тізбеден металдық кристалды торды анықтағанда/ металдық кристалл торы бар заттардың физикалық қасиеттерін көрсеткенде қателіктер жібереді.	Металдық кристалдық тор туралы білімі негізінде металдардың қасиетін түсіндіреді.
Эксперименттік деректерді салыстырады және металдардың негізгі химиялық қасиеттерін анықтайды;	Эксперименттік деректерді салыстырады және металдардың негізгі химиялық қасиеттерін анықтағанда қиналады.	Сутегінің ең үлкен /ең аз көлемінің бөлінуіне әкелетін металл/қоспаны көрсеткенде қателіктер жібереді.	Эксперименттік деректерді салыстырады және металдардың негізгі химиялық қасиеттерін анықтайды.
Құймаларды қолданудың артықшылығын түсіндіреді;	Құймаларды қолданудың артықшылығын түсіндіргенде қиналады.	Қоланың / жездің құрамын көрсеткенде/ таза металдардан құймалардың ерекшеленетін белгілерін сипаттағанда/ құймалардың қолдану салаларының біреуін көрсеткенде қателіктер жібереді.	Құймаларды қолданудың артықшылығын түсіндіреді.

---