Файл: Лекция Тарау р трлі ортадаы электр тогы 8 кесте.doc

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 04.12.2023

Просмотров: 23

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Қысқаша лекция

Тарау : Әр түрлі ортадағы электр тогы

8 кесте





Сабақтың тақырыбы: Электролиттегі электр тогы.




сұрақ

жауаптары




Электролиттік диссоциация

- Судың полярлық малекулалары электр өрісінің әсерінен электролиттерді еріткенде иондарға ыдырау процесі




Диссоциация ережесі


t-температураға, α-ерітіндінің концентрациясына,

ε-диэлектрлік өтімділігіне тәуелді.





Электролиз

Тотығу-тотықсыздану реакциясымен байланысты электродтарға зат бөліну процесі




Электролиттер

Электр тогы иондық өткізгіштік арқылы жүзеге асатын заттар




Иондық өткізгіштік

сыртқы электр өрісінің әсерімен болатын иондардың реттелген қозғалысы (мысалы:Қышқылдар,сілтілер және тұздардың ерітінділері,сол сияқты тұздардың балқыламалары электролиттер болып табылады)




Иондар

бір немесе бірнеше электрондарды жоғалтқан не қосып алған атомдар немесе молекулалар.

Оң иондар-катиондар деп,теріс иондар аниондар деп аталады. Иондарға реттелген қозғалысқа түсіретін электр өрісін ток көзімен жалғанған электродтар туғызады.Оң зарядталған электрод-анод деп,теріс зарядталған электродты - катод деп аталады.оң иондар анодқа қарай қозғалады.





Электролиз

Сұйық арқылы электр тогы өткенде электродта электролиттің құрамына енетін заттардың бөлінуін




Электролиттердегі иондардың пайда болуы қалай түсіндіріледі?

Электролиттердегі иондардың пайда болуы электролиттік диссоциация құбылысымен – еріген зат молекулаларының еріткішпен әсерлесу нәтижесінде оң және теріс иондарға ыдырауымен түсіндіріледі.







Электролиздің бірінші заңы

(Фарадейдің бірінші заңы): электродта бөлініп шыққан заттың массасы электролит арқылы өтетін зарядқа тура пропорционал : [кг] немесе

[кг]

мұндағы k – заттың электрохимиялық эквиваленті деп аталады.







Электролиздің екінші заңы

(Фарадейдің екінші заңы):заттардың электрохимиялық эквиваленттері олардың А атомдық ( мольдік) массаларының n валенттілігіне қатынасына тура пропорционал:



мұндағы F – Фарадей саны ( тұрақты ) .





Фарадей саны


F = 9.648· 10 7 [ ]





Қысқаша лекция

Тарау : Әр түрлі ортадағы электр тогы

9 кесте




Сабақтың тақырыбы: Газдардағы электр тогы.



сұрақ

жауаптары



Газдардың металдар мен электролиттерден айырмашылығы неде ?

Газдар электр бейтарап атомдар мен молекулалардан тұрады да,қалыпты жағдайда токтың еркін тасымалдаушылары ( электрондар мен иондар ) болмайды.Газдар қалыпты жағдайда диэлектриктер болып табылады



Газдардағы ток тасымалдаушылар . . . ?

Газдардың атомдары немесе молекулаларынан электрондар ұшып шыққан кезде пайда болатын - иондалған газдар.



Газдық разряд дегеніміз не?

Бұл газдардағы электр тогы

Газ разрядын алу үшін газ разрядты түтікше пайдаланылады



Газды иондау қандай әсерлер арқылы жүзеге асады?

Газды иондау сыртқы әсерлер арқылы жүзеге асады: күшті қыздыру,ультракүлгін,рентген және радиоактивтік сәулелер,газ атомдарын ( молекулаларын) жылдам электрондармен немесе иондармен соққылау.



Иондық соққылау разряды

деп электр өрісінде үдетілген электрондар немесе иондардың атомдармен,молекулалармен соғылысуы кезінде бір немесе бірнеше электронның газ атомынан бөлініп шығуын айтады.



рекомбинация

Газдардың иондануына кері процесс-– қарама-қарсы зарядталған бөлшектердің ( оң иондар мен электрондар ) бейтарап атомдар түзуі.



Тәуелді газ разряды

сыртқы ионизаторларға байланысты газ арқылы ток жүру құбылысы.



Тәуелсіз газ разряды –

сыртқы ионизатордың әсері тоқтағаннан кейін де жалғаса бертін разряд




Газдың қысымына және электродтарға берілген кернеу шамасына байланысты тәуелсіз разрядты бірнеше түрге бөледі.



Солғын разряд - ?

төменгі қысымда (сынап бағанасы мм-дің ондық,жүздік үлестерінде ) байқалатын разрядтар



Тәжді разряд - ?

біртекті емес күшті өрістерде ( сүйір ұштардың,жоғарғы кернеулі электр желісі маңында т с.с.) орналасқан қалыпты қысымдағы газда байқалатын разряд



Ұшқынды разряд - ?

-қалыпты қысымда,электродтар арасында электр өрісінің кернеулігі жоғары болғанда байқалатын разряд.Мұнда газ ерекше жарқырайды және көп жылу бөлінеді.Мысалы:найзағайдың жарқылы.




Доғалық разряд - ?

тәуелсіз разрядтағы ток тығыздығы өте үлкен болғанда байқалатын разряд.Доғалық разрядтың басты себебі-қызған катодтың термоэлектрондық эмиссиясы.Электрондар электр өрісімен үдетіледіде , газ молекулаларының соққылық иондануын туғызады,газдың өткізгіштігі күшті артады.Электродтар аралығында күшті жарық шығаратын газ бағаны пайда болады ( электр доғасы ).