Концентрацияға және проценттік құрамдарға берілген есептер жалпы білім беретін мектеп оқушыларына ол есептермен алғашқы танысу барысында көптеген қиындықтар туғызады. Ол есептерді өздігінен шешу көп оқушылардың қолынан келе бермейді. Тәжірибелік маңызы зор болып келетін бұл есептер оқушылардың ойлау қабілетін дамытуда көп септігін тигізетіні сөзсіз. Оның үстіне бұл тақырыпқа арналған есептер ҰБТ тесттерінде-де көп кездеседі. Бұл есептерді бірнеше жолмен шығаруға болады. Бұл әдістемелік нұсқауда сол әдістерге шолу жасап көрдім. Төменде осындай есептерді 4 тәсілмен шығару жолдарын ұсынып болады.

1. 
   Аналитикалық тәсілмен шығару
   

1 . Теңіз суында 5% тұз бар. Массасы 80кг болатын теңіз суынан 4% тұзды су алу үшін қанша кг тущы су қую керек?
 х кг - ІІ ерітіндідегі тұщы судың массы
 у кг - І ерітіндідегі тұздың массасы
 Пропорция құрамыз

1. 
   Таблица құру әдісі
   

Мысал 2: Массалары 80 гр және 120 гр екі тұз ерітіндісі бар. Бірінші ерітіндіде 12 гр, ал екінші ерітіндіде 15 гр тұз бар. Екі ерітіндіні қосқанда пайда болатын ерітіндіндідегі тұздың концентрациясын анықтаңыз.

Шешуі: Мұндағы белгісіз үшінші ерітіндіндідегі тұздың концентрациясы — x%.

Таза зат — тұз.

Қоспаның күйі	Қоспаның, ерітіндінің массасыM	Массалық концентрациясы Ca	Таза заттың массасыma=M*Ca
I-ші ерітінді	80	0,15	12
II-ші ерітінді	120	0,125	15
I+II	80+120=200	х	12+15=27

Берілген таблица арқылы теңдеу құрамыз:

1. 
   Диагональдік әдіс (Пирсон конверті)
   

Келесі белгілеулерді енгізейік:

---

w₁ — 1-ші ерітіндіде ерітілген заттың массалық үлесі;
w₂— 2-ші ерітіндіде ерітілген заттың массалық үлесі;
w — 1-ші және 2-ші ерітіндіні араластырғанда пайда болған ерітіндіндідегі заттың массалық үлесі;

m₁— 1-ші ерітіндінің массасы;
m₂ — 2-ші ерітіндінің массасы



IV. Ескі тәсіл

Ескі тәсілмен есепті теңдеу құрмай-ақ тез шығаруға болады. Ол



Бұл схема балыққа ұқсағандықтан бұл тәсілді кейде «балық» тәсілі деп те атайды. Бұл тәсілде w1
Мысал 4. Дүкенде шәйдің 3 сорты бар — 1 фунтының бағасы 5 гривен тұратын цейлон шәйі, 8 гривен тұратын үнді шәйі және 12 гривен тұратын қытай шәйі. Сатушы 1 фунтының бағасы 6 гривен болатын шәй алу үшін осы берліген 3 сортты шәйді қандай қатынаста алуы қажет? Шешуі: Бұл есепті шығару үшін схеманы екі рет қолданамыз: бірінші схемада бағалары ең жоғары және ең кіші шәй сорттарын аламыз, ал екінші схемада бағалары орта және ең кіші шәй сорттарын аламыз.


Жауабы: Демек цейлон шәйінен 8/10 кг, үнді шәйінен 1/10 кг және қытай шәйінен 1/10 кг алу қажет.

Ертіндіге (концентрацияға) берілген есептерді шешу.
Ескі тәсіл бойынша шығару жолы төмендегідей схема бойынша жүзеге асады:

В |A – C|


А
С |A – B|

мұндағы В, С қосылатын ертінді , А – қосылғаннан кейінгі шыққан ертінді

|A – C|, |A – B| - әр ертіндіден қанша бөлік алатынын көрсететін оң шама.

Мысал арқылы түсіндірейік:

1- есеп. 95%-тік күкірт қышқылын алу үшін 80%-тік күкірт қышқылының 50грамына 100%-тік күкірт қышқылын қосу керек. Қосылатын күкірт қышқылының массасын тап.

Шешуі: 50г

---

80% 5
95%


100% 15 50:5=10

15*10=150
жауабы 150грамм

2-есеп. 5%-тік сірке қышқылының ертіндісіне 40%-тік сірке қышқылының ертіндісін қосып, 30%-тік сірке қышқылының 140 гр. алынды. әр ертіндіден қанша грамм алынған?

Шешуі:

5 % 10

140г

30%
40% 25

10+25=35

140:35=4

10*4=40

25*4=100

жауабы: 40грамм, 100 грамм

3-есеп. Екі қоспаның біреуінде 40%, екіншісінде 20% күміс бар. 32 %-тік қоспа алу үшін 20кг бірінші қоспаға екінші қоспадан қанша кг қосу керек?

Шешуі:

20кг

40 % 12

32% 8*20%

8
Жауабы: кг
4-есеп. Теңіз суының құрамында массасы бойынша 5% тұз болады. Құрамында тұздың концентрациясы 1,5% болу үшін 15л теңіз суына қанша литр тұщы су құю керек?

Шешуі:
15л

5 % 1,5 15:1,5=10

1,5% 3,5*10=35

Жауабы:35л

0% 3.5

1,5%

---

Смотрите также файлы

• Ведение аср в аграрном секторе.docx

• Аскариды достаточно крупные паразиты. Самцы могут достигать в длину 25 см при толщине 24 мм. Самки ещё до 40 см при толщине 36 мм.pptx

• образование в современном мире Шелковичное, 2019.pptx

• Планетные системы звезд СухарЕв киралль.pdf

• Доклад по дисциплине Русский язык в профессиональной деятельности.docx