Құрылымдық режимді бөліктің ұзындығы l_c = L – l_T – l_Л. Температуралық режимге байланысты құбырда мұнай ағынының бір, екі немесе үш режимі байқалуы мүмкін.

“Ыстық” құбырлардағы үйкеліске жоғалуларын анықтау. Турбулентті l_T , ламинарлы l_Л және құрылымдық l_с ағын режимдерінің ұзындықтарын біле отырып, олар үшін үйкеліске қысымның жоғалуын және құбырдағы энергияның жоғалуларының қосындысын h=h_T + h_Л + h_c анықтайды. Ыстық құбырдағы үйкеліске, қысымның жоғалуларын құбырдың ұзындығымен қоса оның радиусы бойынша мұнай температурасының өзгеруін ескере отырып, анықтай қажет, яғни

h=h_ИЗΔ_lΔ_r

мұндағы h_ИЗ – сұйықтықтың Т=Т_н болғандағы изотермиялық ағыны кезінде үйкеліске қысымның жоғалулары; Δ_lΔ_r – ағынның ұзындығы мен радиусы бойынша температураның құлауын ескеретін сұйықтықтық ағынының изотермиялы болмауына түзегіш коэффициенттері.

Аз шығындар аймағында құбырдағы мұнай өнімі Т₀ – ге жақын температураларға дейін тез суиды, және құбырлар ұзындығының үлкен бөлігінде оның тұтқырлығы ылғи тұрақты, ν₀-ге жақын болып қалады. Шығын көбейген сайын қыздырылған бөліктің ұзындығы да үлкейеді, және ол орташа температураның өсуі мен үйкеліске шығындардың төмендеуіне әкеледі. Демек, шығын өскен сайын шын сипаттама l түзуінен оң жаққа қарай ауытқиды. Н өзгеруінің мұндай сипаттамасы Q өскен сайын (үйкеліске жоғалулар өсіп жатыр) К нүктесіне дейін жалғаса береді. К нүктесінен бастап шығынның өсуі үйкеліске жоғалулардың азаюына әкеледі. Бұл Q – дың өсуі құбырдағы температураның (орташа) өсуіне әкеп соғатындығымен түсіндіріледі, демек, мұнайдың тұтқырлығын төмендетеді, және сол мұнай тұтқырлығының әсері Q-дің өсуі үйкеліске жоғалуының мәніне тигізетін әсеріне қарағанда әлдеқайда үлкен дәрежеде көрінеді. Мұндай жағдай мұнайдың орташа температурасының өсуі тұтқырлықтың өзгеруіне әсерін тоқтатпағанға дейін сақталады.

Құбырдың арынды сипаттамасының 3 (1.4 суретті қараңыз) Б нүктесінен бастап, мұнай шығынының өсуімен үйкеліске жоғалулар көбейе береді және 2 қисығына асимптотикалық жақындайды. Қисық 3 –те турбулентті режимнен ламинарлыға өтуінің кенет өзгеруі болмайтындығын ескеру қажет, бұл құбыр ұзындығы бойымен температураның төмендеуі мен тұтқырлықтың өсуіне байланысты бір режимнен екінші режимге бірқалыпты өтумен түсіндіріледі.

К және Б нүктелері арқылы жүргізілген екі вертикальді сызықтармен ыстық құбырдың сипаттамасы үш зонаға бөлінеді: I, II және III.

---

Сипаттаманың II зонасы к-дан б нүктесіне дейін изотермиялық емес құбырдың тұрақсыз жұмыс зонасы болып табылады, себебі температураның немесе шығынның шамалы төмендеуі кезінде арынның жоғалулары күрт өседі де, сораптың (а нүктесі) максималды арынын асып кетуі мүмкін.

Бұл жағдайда айдалатын сұйықтықтың шығыны күрт түседі де ОК қисығының бөлігіне өтеді, бұл құбырдың “қатып қалуына” эквивалентті болады. Сондықтан сипаттаманың I зонасы айдауға кететін энергияның өте аз берілетіндігі мен үлкен шығындарына байланысты жұмыс істейтін болып табылады. Істейтін болып сипаттаманың тек III зонасы болып табылады.


Сурет 6- Құбырдың барлық сораптық станциялардың жиынтық сипаттамасы

Құбырдың барлық сораптық станциялардың жиынтық сипаттамаларын да осы графикке салады. Егер сораптық станциялардың жиынтық сипаттамалары К нүктесінен (5 қисығы) жоғары өтсе, онда мұнайдың құбырмен айдалуы кез-келген шығындарда (0-ден Q_М-ге дейін) іске аса береді. Егер сораптық станцияларының жиынтық сипаттамасы құбырдың сипаттамасымен (a, b, n нүктелері) қиылысса (көп жағдайда осылай болады), онда III – жұмыс зонасы болады. Егер құбыр мен жабдықтың беріктігі рұқсат етсе (бұл құбырды пайдаланғандағы барлық жағдайда қамтамасыз етіледі), онда сорапты станцияларда аз шығындар диапазонындағы кедергілерден және жіберілетін мезгілді өту үшін қосымша сораптарды орнатады. Қопарылатын мұнайдың тұтқырлығы көбейген сайын сораптың арыны мен ПӘК-і азаяды, ал қолданылатын қуаты өседі, сондықтан центрден тепкіш сорапты жылу ауыстырғыш аппарттан кейін орнатқан жақсы. Бұрақ мұндай орналастыру бірқатар жағдайларда гидравикалық кедергінің көптігінен (сорғыш желілер мен жылуалмастырғыш аппараттар) мүмкін емес. Жұмыстық сорапқа тірек жетпегендіктен ол кавтациялы режимде жұмыс істей бастайды. Сондықтан кейбір мұнай құбырларында тіректік және жұмысшы сораптар жылу алмастырғыш аппараттардың алдында орнатылады. Бұл жағдайда сораптар тұтқырлығы жоғары мұнайды айдайды, ал сораптар судың бетінде оның жұмысы кезінде сорап үшін көрсететін паспорттық берумен арынды қамтамасыз етпейді. Тұтқырлы сұйықтықпен жұмыс істеу кезінде сораптың нақты сипаттамасын алу үшін қайта санақ үшін арнайы әдістер қолданылады.

Сораптар үшін күштік жетек ретінде бу және газ турбиналары, сұйық немесе газ тәрізді отынмен жұмыс істейтін ішкі жану қозғалғыштары, электрқозғалтқыштары қызмет етеді. Ең кең тарағандары редакторсыз тікелей негізгі және тіректі сораптармен жалғайтын электрқозғалтқыштары болады.

---

Резервуарларда мұнайды (мұнай өнімдерді) 313-333 К температураға дейін қыздырады, оның сорап арқылы берілген берісі мен тарптып шығаруын қамтамасыз етеді. Резервуарларда сұйықтықтың жоғарыда келтірілген температурасының қызуы қарқынды буланудан болған мұнайдың жеңіл, өте бағалы фракциясының және жылудың өте көп жоғалуынан мақсатқа сай болмайды. Сондықтан резервуардан кейін қотару температурасына дейін мұнайды арнайы жылу алмастырғыштарда қыздырады.

Резервуарларда мұнайдың қыздыруын стационарлы ирек түтікті не секциялы қыздырғыштар көмегімен іске асырады. Бұл қыздырғыштар резервуардың түбінің үстінде конденсатты жою мақсатымен жылутасығыш жүрісі бойынша құрастырады және мұнайдың барлық массасын қызыдруды қамтамасыз етеді. Қыздырғыштар үшін жылутасығыш ретінде су буын, ыстық су және ыстық мұнайды қолданады. Резервуардан қоршаған ортаға жылудың көп кетуін бүйір қабырғалар және жатырларды жылулық изоляциялау арқылы болдырмауға болады, бұл өте тиімді, өйткені эксплуатациялық шығындар тез қысқарады.

Магистральді “ыстық” құбырларда бу және оттық қыздырғыштар қолданылады. Бұл қыздырғыштардың ішінде мұнай үшін ең кең тараған қалқып тұратын басы бар көп жүрісті жылуалмастырғыштар. Бұлар эксплуатация кезінде өте ыңғайлы, компактілі және қарастырумен жөндеуге мүмкіндік береді. Жылуберіліс коэффициентін көтеру және жылуалмастырғыштардың габариттері мен массасын төмендету үшін мұнайды құбырлар арқылы жібереді де, ал буды құбыр артындағы кеңістіктен жібереді.

Берілген конструкцияның жылуалмастырғыш аппраттарын технологиялық схемаға қосуы әртүрлі болуы мүмкін, бірақ оларды жиі параллельді түрде қосады, ал бұл қосу түрі мұнайды қыздыру температурасын кең шектерде реттеуге мүмкіндік береді. Жылу станцияларында технологиялық режимді бұзбайтындай жылуалмастырғыштарды тазалау және жөндеу жұмыстарды өткізе алатындай бірнеше резервті жылуалмастырғыш аппараттарды орнатады. Бі қыздырғыштарын пайдалану кезінде жылуалмастырғыштардың технологиялық режимдерін және күйін үнемі бақылап тұру қажет.

От қыздырғышы үшін газ не қотарылатын мұнай өнімі отын болып табылады. Пештің жұмысын шығысында мұнайдың берілген қыздыру температурасы болатындай етіп реттейді. Жылу станцияларында қажетті жылу қуатын тәуелді есептеуге сәйкеснегізгі және резервті оттық қыздырғыштар орнатылады.

Оттық қыздырғыштар булыға қарағанда экономикалық тиімділеу, бірақ олар отқа қауіпті, жоғарымамандырылған қызмет көрсету персоналын қажет етеді және жылу режимінің өзгеруіне өте сезімтал. Көп ағынды оттық қыздырғыштарды эксплуатациялау кезінде радиантты құбырларды суыту шарты бірдей болу үшін әрбір бұтақта бірдей шығындар ұстап тұру қажет. Осы талаптарды орындамау құбырлардың жануына және оттық қыздырғыштардың жануымен атылуына әкеп соғуы мүмкін. Барлық қыздыру пештері өздерін қалыпты пайдалануды қамтамасыз ететін бақылағыш өлшеу приборлармен және автоматты жүйелермен жабдықталған.

---

2 Есептеу бөлім

2.1 Қорғаныш жермені есептеу
Байқаусыз кернеуі бар электр қондырғысының металдан жасалған бөліктеріне жұмысшының тиіп кеткен жағдайында қорғаныш жермені қолданады – ол қалыпты жағдайда кернеуі жоқ, бірақ электр қондырғысының изоляциясы бұзылған жағдайда кернеулі болып қалған жабдықтың металдан жасалған бөліктерін жермен әдейі электрлі түйісуі. Жермен түйістіру үшін жерме құрылғылары қолданылады.

Қорғаныш жерменің қызметі ол – метал конструкциялары немесе электр құрылғысының корпусы мен жердің арасында жеткілікті аз кедергілі электрлі түйісуді қамтамасыз ету, себебі адам тиіп кеткен кездегі жерге түйықталған жағдайда, оның денесі арқылы организмге қауіпсіз шамасы аз ток өту керек.

Жерме құрылғысы-жерме мен жермелейтін өткізгіштердің қосындысы.

Жерме – міндеті түрде жермен түйіскен металдан жасалған өткізгіш немесе өткізгіштер жиынтығы.

Жермелегіш өткізгіштер – электр қондырғысының жермелейтін бөлігін жерменен қосатын металдан жасалған өткізгіштер .

Жермені есептеудің мақсаты – қосатын шиналардың вертикальды және горизонтальды элементтердің саны мен ұзындығын тауып, жерменің мүмкін болатын кедергісінің және түйісудің мүмкін болатын кернеуінің ережелерімен регламенттелген өлшемінен шыға отырып электр қондырғылардың жоспарында жермені орналастыру.

1000В-қа дейінгі нық жермеленген нейтралі немесе нық жермеленген бір текті ток көзінің шығысы бар электр қондырғыларында зануление орындалу керек, ал қосымша қорғаныш жерме қолдануы тиіс.

Жәрменің есептелуі:

1. 
   ПУЭ бойынша қажетті жермелейтін құрылғының мүмкін болатын кедергісі орнатылады Rзм
   

Rзм=4 Ом

2. 
   параллельді қосылған табиғи жермелегіштердің пайдалануы ескеріліп, жасанды жермелегіштердің қажетті кедергісі анықталады.
   

мұндағы Rзм – жермелегіш құрылғының мүмкін болатын кедергісі ;

Re – табиғи жермелегіштердің кедергісі ;

Ru – жасанды жермелегіштің кедергісі .

Табиғи жермелегіштер – металлдан жасалған конструкциялар, железобетондардың арматуралары / ПУЭ – рұқсат етілген жағдайда), құбырлар және жермен сенімді түйісілген жабдық. Мүмкін болатын кедергі – 10 Ом.

Жасанды жермелегіштер ретінде вертикалды орналасқан болаттан жасалған құбырларды, бұрыштық болатты, металл стержендерді, сонымен қатар горизонтальды орналасқан болат жолақтарды және т.б. қолданылады.
Ru = 10*4 = 6.6 Ом

---

10-4
Жердің меншікті кедергісін жер қасиеттерінің негізінде р һ 100 Ом * м деп аламыз.

3. Электродтық вертикальды пластинасының ұзындығын ескере отырып кедергісінтабамыз:
а = 2м

b = 2м
Rв.о≈ Р_расч { Ln 4a + a }

2 Па b 2 t₀
4. Климаттық зонасын ескере отырып жердің кедергісі келесі формула бойынша анықталады:

Р_расч = ρ * n = 4.5 * 100 = 450 Ом*м,

мұндағы n = 4.5÷7,0- жатыстың тереңдігі 0,8 м юолғандағы берілген климаттық зонадағы жердің меншікті кедергісінің коэффиценті.
Rв.о≈ 450 { Ln 4*2 * 2 } = 56 Ом

2*3,14*2 2 2*1

5. пайдалану коэффиценті Кu =0,9 болғандағы вертикалды жермелегіштердің жуық санын есептейміз.

h= Rв.о/ Кu* Ru =56/ (0,9*6,6)=9,42 дана.

Вертикальды жермелегіштердің санын 9 данаға тең деп аламыз.
6. ұзындықтарын ескере отырып, горизонтальды қосылыстырғыш элементтердің кедергісін анықтаймыз.

Болаттан жасалған горизонтальды жолақтардың өлшемдері:
Rr = hhpcч 2L² , Ln 2*L= 2.5

2ПL * d*f d*f

мұндағы b-пластинаның ені;

L-пластинаның ұзындығы ;

F – қосылыстырғыш пластиналардың ұзындығы . b=0,2 м, L=4М, f=0,8М

Rr = 450 * Ln 2*4² = 95,94

2*3,14*4 0,2*0,8
Горизонтальды пластиналардың кедергісін ескере отырып, вертикальды электродтардың қажетті кедергісін нақтылаймыз.
Rв = Rг *Ru = 95.94 *6.6 = 633.204 =7.08 Ом

Rг – Ru 95.94 *6.6 89.34

1. 
   Пайдалану коэффиценті ескере отырып вертикальды электродтардың санын нақтылаймыз.
   

Rв = Rв.о = 56 = 8,23

RuвRв 0,9 * 7,56

Есептерден электродтардың қажетті саны-8 данаға тең екендігі шығады.

Қорытынды : Берілген бөлімдегі есептелген жермелегіш талаптарға сай және эффектілі түрде жұмыс істей алады.

---

Смотрите также файлы

• Механики, изучающий математическое описание средствами геометрии, алгебры, математического анализа.docx

• Сводка и группировка статистических данных.docx

• Файлдарды басару. Файлды Жйелер дріс масаты.docx

• Билеты по истории для 5 класса Билет 1.doc

• Практичесая работа 2.docx