Файл: Зертханалы сабаты таырыптары мен ысаша сипаттамалары 1жмыс Таырыбы Кіріспе. Адам анатомиясы пні жне оны міндеттері.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 12.12.2023

Просмотров: 61

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

7-жұмыс

Тақырыбы: «Ас қорыту системасы» (ауыз қуысы)

Жұмыс жоспары: 1. Ас қорыту системасына қандай органдар жататынын айтқаннан кейін, олардың қабырға құрылысына жалпы анықтама беру. 2. Ауыз қуысының құрылысын зерттеп, тілдің дәм емізікшелерінің түрлерін, жатқан жағдайын анықтап, тістің дентин, эмаль, цемент заттарын және тіс қуыстары пульпаны көру. 3. Тілдің, тістің суретін салу.

Жұмысқа керек жабдықтар: Муляждар: «Адам мүсіні», «Ас қорыту органдары», «Бас сүйегінің сагитальды кесіндісі», «Тіс», «Төменгі және жоғарғы жақ». Таблицалар: «Ас қорыту органдары», «Тіс», «Тіл». «Сілекей бездері», «Бас қаңқасы».

Тақырыпқа қысқаша сипаттама: Ас қорыту системасының әрбір бөлігі әр түрлі қызмет атқаратындықтан құрылысы мен пішіні де түрліше болып келеді. Оның жалпы ұзындығы 8-10 м дейін жетеді. Ас қорыту органдарының ішінде тек қана ауыз қуысының негізі сүйектен түзілген.

Ас қорыту органдарының көбі қуысты, олардың қабырғалары үш қабаттан түзілген. Оларға: кілегейлі (ішкі), біріңғай салалы ет (ортаңғы) және сір (сыртқы) қабаттары жатады.

Әдебиеттер: Негізгі әдебиеттер:

  1. Анатомия человека/под ред. М. Р. Сапина.-М.,2001

  2. Рақышев Адам анатомиясы Алматы. «Білім».1994

  3. Керімбеков Е. Адам анатомиясы. Оқу құралы. Алматы.1988

  4. Курепина М.М.Ожигова А.П., Никитина А.А., Анатомия человека «ВЛАДОС» М.,2005

  5. нұрышев М.Қ. «Адам анатомиясы» Алматы. «Санат» 2006

  6. Сапин М.Р. Билич Г.А. Анатомия человека. М., «Мир и оброзование»,2006

  7. Юсупова М.М. Адам анатомиясының практикумы. Алматы «мектеп».1984

  8. Демеуов Ж.Д. Байназарова Б. Алиақбарова З.М. Бекетаев А.М. Мектепке дейінгі балалардың анатомиясы,физиологиясы және гигиенасы. Алматы. «Білім»,1995

  9. Морфология человека/Под.ред. Б.А.Никитюка и В.П.Чтецова.-М.,1989

  10. Словарь анатомических терминов Рақышев А.-Алматы, «Рауан» 1994

Қосымша әдебиеттер:

  1. Гремияцкий М.А. Анатомия человека. М.,2000

  2. Морфология челоека//Под.ред. Б.А.Никитюка/ М.,1989

  3. Привес М.Г. Лысенков Н.К. Бушкович В.И. «Анатомия человека». 9-е изд. М. Медицина,1985

  4. Курепина М.М. Воккен Г.Г. Анатомия человека. Атлас 2-ое изд. М. Просвещение,1979

  5. Синельников Р.Д. Атлас анатомии человека.5-ое изд. М. Медицина, том 1-3 1981

  6. Бобрик И.И. Минаков В.И. Атлас анатомии новорожденного. Киев. 1999

  7. Волкова О.В., Пекарский М.И. Эмбриогенез и возростная гистология внутренных органов человека.-М., 1976

8-жұмыс

Тақырыбы: «Тыныс алу системасы»
(тыныс алу жолының органдары)

Жұмыс жоспары: 1. Тыныс алу системасына жататын органдардың (мұрын қуысы, көмекей, кеңірдек, бронхылар) құрылысымен түрлі-түсті табицалар мен муляждар арқылы оқып танысу. 2. Дайын тұрған препараттар мен сүтқоректілердің (қойдың тыныс алу) органдарын пайдаланып,бірнеше кескінге бөліп, бронхылардың құрылысы мен жұмысын анықтау. Бөліктерге бөлуден бұрын тұтас тұрған өкпені үрлеп оның альвеолдар аппаратының желдеткіштік қызметін түсіну.

Жұмысқа керек жабдықтар: адам қаңқасы. Таблицалар: «Тыныс алу органдары», «Мұрын қуысы», «Көмекей құрылысы», «Кеңірдек құрылысы». Муляждар: «Тыныс алу органдары», «Адам көмекейі», «Бастың сагитальды кесіндісі», «Адам кеңірдегі», «Көкірек клеикасының органдары».

Тақырыпқа қысқаша сипаттама: Тыныс алу органдарының организм тіршілігіне маңызы зор. Олар газ алмасу, дыбыс шығару, сөйлеу қызметтерін атқарады. Тыныс алу аппаратына мұрын қуысы, жұтқыншақ, көмекей, кеңірдек, бронхылар және өкпе органдары жатады.

Әдебиеттер: Негізгі әдебиеттер:

  1. Анатомия человека/под ред. М. Р. Сапина.-М.,2001

  2. Рақышев Адам анатомиясы Алматы. «Білім».1994

  3. Керімбеков Е. Адам анатомиясы. Оқу құралы. Алматы.1988

  4. Курепина М.М.Ожигова А.П., Никитина А.А., Анатомия человека «ВЛАДОС» М.,2005

  5. нұрышев М.Қ. «Адам анатомиясы» Алматы. «Санат» 2006

  6. Сапин М.Р. Билич Г.А. Анатомия человека. М., «Мир и оброзование»,2006

  7. Юсупова М.М. Адам анатомиясының практикумы. Алматы «мектеп».1984

  8. Демеуов Ж.Д. Байназарова Б. Алиақбарова З.М. Бекетаев А.М. Мектепке дейінгі балалардың анатомиясы,физиологиясы және гигиенасы. Алматы. «Білім»,1995

  9. Морфология человека/Под.ред. Б.А.Никитюка и В.П.Чтецова.-М.,1989

  10. Словарь анатомических терминов Рақышев А.-Алматы, «Рауан» 1994

Қосымша әдебиеттер:

  1. Гремияцкий М.А. Анатомия человека. М.,2000

  2. Морфология челоека//Под.ред. Б.А.Никитюка/ М.,1989

  3. Привес М.Г. Лысенков Н.К. Бушкович В.И. «Анатомия человека». 9-е изд. М. Медицина,1985

  4. Курепина М.М. Воккен Г.Г. Анатомия человека. Атлас 2-ое изд. М. Просвещение,1979

  5. Синельников Р.Д. Атлас анатомии человека.5-ое изд. М. Медицина, том 1-3 1981

  6. Бобрик И.И. Минаков В.И. Атлас анатомии новорожденного. Киев. 1999

  7. Волкова О.В., Пекарский М.И. Эмбриогенез и возростная гистология внутренных органов человека.-М., 1976

9-жұмыс

Тақырыбы: «Зәр шығару системасы» (бүйрек құрылысы)



Жұмыстың барысы: Зәр шығару системасына кіретін бүйректің құрылысы мен қызметін таблица, муляждар арқылы оқып түсіну. 2. Дайын тұрған бүйрек препаратымен сүтқоректілердің (қойдың) бүйрегін пайдаланып, қыртыс және ми қабатының құрылысын (әр бағыттағы кескінге) салып танысу. 3. бүйректің микроскопиялық құрылысын зерттеп, нефронның суретін салу.

Жұмысқа керек жабдықтар: бүйрек препараты. Жаңа сойған қой бүйректері. Муляждар: «Адам торсы», «Зәр шығару системасы», «Адам бүйрегі». Таблицалар: «Зәр шығару системасы», «Бүйректің микроскопиялық құрылысы», «Нефрон құрылысы».

Тақырыпқа қысқаша сипаттама: Зәр шығару системасы жыныс аппараттарымен морфологиялық және физиологиялық жағынан тығыз байланысты келеді. Зәр шығару системасы организмде пайда болған несепті организмнен шығару болса, жыныс системасы (тірі организмнің бір белгісі) көбею функциясын атқарады. Осының нәтижесінде зәр шығару және жыныс органдары бір система болып саналады.

Әдебиеттер: Негізгі әдебиеттер:

  1. Анатомия человека/под ред. М. Р. Сапина.-М.,2001

  2. Рақышев Адам анатомиясы Алматы. «Білім».1994

  3. Керімбеков Е. Адам анатомиясы. Оқу құралы. Алматы.1988

  4. Курепина М.М.Ожигова А.П., Никитина А.А., Анатомия человека «ВЛАДОС» М.,2005

  5. нұрышев М.Қ. «Адам анатомиясы» Алматы. «Санат» 2006

  6. Сапин М.Р. Билич Г.А. Анатомия человека. М., «Мир и оброзование»,2006

  7. Юсупова М.М. Адам анатомиясының практикумы. Алматы «мектеп».1984

  8. Демеуов Ж.Д. Байназарова Б. Алиақбарова З.М. Бекетаев А.М. Мектепке дейінгі балалардың анатомиясы,физиологиясы және гигиенасы. Алматы. «Білім»,1995

  9. Морфология человека/Под.ред. Б.А.Никитюка и В.П.Чтецова.-М.,1989

  10. Словарь анатомических терминов Рақышев А.-Алматы, «Рауан» 1994

Қосымша әдебиеттер:

  1. Гремияцкий М.А. Анатомия человека. М.,2000

  2. Морфология челоека//Под.ред. Б.А.Никитюка/ М.,1989

  3. Привес М.Г. Лысенков Н.К. Бушкович В.И. «Анатомия человека». 9-е изд. М. Медицина,1985

  4. Курепина М.М. Воккен Г.Г. Анатомия человека. Атлас 2-ое изд. М. Просвещение,1979

  5. Синельников Р.Д. Атлас анатомии человека.5-ое изд. М. Медицина, том 1-3 1981

  6. Бобрик И.И. Минаков В.И. Атлас анатомии новорожденного. Киев. 1999

  7. Волкова О.В., Пекарский М.И. Эмбриогенез и возростная гистология внутренных органов человека.-М., 1976

10-жұмыс

Тақырыбы: «Жүрек»

Жұмыс жоспары: муляждар мен таблицаларды қолдана отырып, жүректің жатқан топографиялық жағдайын, сыртқы және ішкі құрылысын түсіну. 2. Сүтқоректілердің (сиырдың) жүрегін қолдана отырып, жақтаулы және айшық тәрізді клапандарының жатқан жағдайын, құрылысын тексеріп, олардың атқаратын қызметін білу. 3. Жүректің құрылысымен танысқанда, ерекше көңіл өткізгіш системасына және миокардтың ет талшықтарының құрылыс ерекшеліктеріне көңіл бөліп, олардың қасиеттеріне автоматикалық қызметіне, жиырылу және босауына түсінік беру.


Жұмысқа керек жабдықтар: Жүрек препараты. Сиырдың жүрегі. Муляждар: «Жүрек», «Жүрек пен өкпелер», «Көкірек қуысындағы органдар топографиясы», «Қан айналу шеңберлер схемасы», «Жүрек құрылысы мен жұмысы» деген кинофильм.

Тақырыпқа қысқаша сипаттама: Жүрек конус тәрізді етті орган, оның жоғарғы, толық келген жерін жүректің негізі, ал төменгі сүйірленіп жатқан жерін жүрек ұшы деп атайды. Жүректің төмен қарап диафрагма үстінде жатқан бетін диафрагмалық, алдыңғы жағын жүректің төсқабырғалық беті дейді. Жүрек қалың ет пердесімен ұзына бой екі бөлімге бөлінеді: оң жағын-венозды, сол жағын-артериалды бөлім дейді. Жүректің оң жағы-оң жүрекше мен оң қарыншадан, сол жағы-сол жүрекше мен сол қарыншадан түзілген. Жүрек қабырғасы ішкі-эндокард, ортаңғы-миокард, сыртқы-эпикард қабаттарынан түзілген.

Әдебиеттер: Негізгі әдебиеттер:

  1. Анатомия человека/под ред. М. Р. Сапина.-М.,2001

  2. Рақышев Адам анатомиясы Алматы. «Білім».1994

  3. Керімбеков Е. Адам анатомиясы. Оқу құралы. Алматы.1988

  4. Курепина М.М.Ожигова А.П., Никитина А.А., Анатомия человека «ВЛАДОС» М.,2005

  5. нұрышев М.Қ. «Адам анатомиясы» Алматы. «Санат» 2006

  6. Сапин М.Р. Билич Г.А. Анатомия человека. М., «Мир и оброзование»,2006

  7. Юсупова М.М. Адам анатомиясының практикумы. Алматы «мектеп».1984

  8. Демеуов Ж.Д. Байназарова Б. Алиақбарова З.М. Бекетаев А.М. Мектепке дейінгі балалардың анатомиясы,физиологиясы және гигиенасы. Алматы. «Білім»,1995

  9. Морфология человека/Под.ред. Б.А.Никитюка и В.П.Чтецова.-М.,1989

  10. Словарь анатомических терминов Рақышев А.-Алматы, «Рауан» 1994

Қосымша әдебиеттер:

  1. Гремияцкий М.А. Анатомия человека. М.,2000

  2. Морфология челоека//Под.ред. Б.А.Никитюка/ М.,1989

  3. Привес М.Г. Лысенков Н.К. Бушкович В.И. «Анатомия человека». 9-е изд. М. Медицина,1985

  4. Курепина М.М. Воккен Г.Г. Анатомия человека. Атлас 2-ое изд. М. Просвещение,1979

  5. Синельников Р.Д. Атлас анатомии человека.5-ое изд. М. Медицина, том 1-3 1981

  6. Бобрик И.И. Минаков В.И. Атлас анатомии новорожденного. Киев. 1999

  7. Волкова О.В., Пекарский М.И. Эмбриогенез и возростная гистология внутренных органов человека.-М., 1976



11-жұмыс

Тақырыбы: «Жұлын» «Ми бөлімдері»

Жұмыс жоспары: 1. Жұлынның сыртқы құрылысын тексеріп білу. 2. Одан кейін көлденең кесіндісінен ақ заты мен сұр затын салып ішкі құрылысымен танысу. 3. Жұлынның әрбір сигментінен шығатын алдыңғы және артқы түбірлердің құрылысын сипаттап жазу және суретін салу. Жұлын суретін салып, жұлын нервтері деген сөзге анықтама беру. 4. Мидың бөлімдерін түсті атластан қарап, ми муляжын анықтау. 5. Сопақша ми және артқы мидың(көпір мен мишық) құрылысын зерттеп, суретін салу. 6. ортаңғы мидың құрылысын анықтап түсініп, жалпы мидың сагитальды кесіндісін салып, суретін салу.


Жұмысқа керек жабдықтар: Жұлын моделі. Жұлынның көлденең кесіндісі. Атластар мен түсті таблицалар: «Жұлын сигменті», «Жұлынның нервтері». «Ми муляжы», «Орталық нерв системасы». «Түсті таблицалар мен атластар». «Сопақша ми», «Мишық», «Ми көпірі», «Ортаңғы ми», «Мидың дайын препараты».

Тақырыпқа қысқаша сипаттама: Жұлын цилиндр пішінді, омртқа жотасының өзегінде орналасқан. Жұлынның артқы және алдыңғы бөлігінде жоғары қарай созылған терең сайша жатады. жұлын көлденең кесіндісінде 3 бөлімнен тұрады: жұлын өзегі, сұр зат және ақ зат. Жұлын негізінен, рефлекстік және өткізгіштік қызмет атқарады. Ми 3 қабықпен қапталған: сыртқы-қатты, ортаңғысы-торлы, ішкі-жұмсақ деп аталады. Ми өзінің дамуына, құрылысына және атқаратын қызметіне қарай үлкен ми сыңарларының қыртысына, қыртысасты бөлігіне және ми стволына бөлінеді.

Әдебиеттер: Негізгі әдебиеттер:

  1. Анатомия человека/под ред. М. Р. Сапина.-М.,2001

  2. Рақышев Адам анатомиясы Алматы. «Білім».1994

  3. Керімбеков Е. Адам анатомиясы. Оқу құралы. Алматы.1988

  4. Курепина М.М.Ожигова А.П., Никитина А.А., Анатомия человека «ВЛАДОС» М.,2005

  5. нұрышев М.Қ. «Адам анатомиясы» Алматы. «Санат» 2006

  6. Сапин М.Р. Билич Г.А. Анатомия человека. М., «Мир и оброзование»,2006

  7. Юсупова М.М. Адам анатомиясының практикумы. Алматы «мектеп».1984

  8. Демеуов Ж.Д. Байназарова Б. Алиақбарова З.М. Бекетаев А.М. Мектепке дейінгі балалардың анатомиясы,физиологиясы және гигиенасы. Алматы. «Білім»,1995

  9. Морфология человека/Под.ред. Б.А.Никитюка и В.П.Чтецова.-М.,1989

  10. Словарь анатомических терминов Рақышев А.-Алматы, «Рауан» 1994

Қосымша әдебиеттер:

  1. Гремияцкий М.А. Анатомия человека. М.,2000

  2. Морфология челоека//Под.ред. Б.А.Никитюка/ М.,1989

  3. Привес М.Г. Лысенков Н.К. Бушкович В.И. «Анатомия человека». 9-е изд. М. Медицина,1985

  4. Курепина М.М. Воккен Г.Г. Анатомия человека. Атлас 2-ое изд. М. Просвещение,1979

  5. Синельников Р.Д. Атлас анатомии человека.5-ое изд. М. Медицина, том 1-3 1981

  6. Бобрик И.И. Минаков В.И. Атлас анатомии новорожденного. Киев. 1999

  7. Волкова О.В., Пекарский М.И. Эмбриогенез и возростная гистология внутренных органов человека.-М., 1976

12-жұмыс

Тақырыбы: «Көру органы»

Жұмыс жоспары: 1. Көру органының құрылысын түрлі таблицалармен оқып түсіну. 2. Көру анализаторларының (перифериялық) бөлігін өткізгіш жолдарын және ми орталығын анықтап қысқаша жазып, схемасын сызу.

Жұмысқа керек жабдықтар: Атластар мен таблицалар: «Көру анализаторы», «Көру анализаторының перифериялық бөлімі», «Торлы қабықшаның микроскопиялық құрылысы», «Мидың негізі», «Сыңарлы милар».