ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 09.01.2024
Просмотров: 161
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Аталған жүйелік жоспарға қатысты, біз, сәйкес келетін әрекеттер, сонымен қатар жеке мақсаттардың болуымен сипатталатын 4 түрлі кезеңді белгілеу қажет деп анықтадық.
-
Нөлдік кезең – институционалды құрылым.
II. Дамудың бірінші кезеңі.
III. Дамудың екінші кезеңі.
IV. Дамудың үшінші кезеңі.
Нөлдік кезең барысында келесі бағыттар бойынша, шұғыл Үкіметтік шараларды қолдану күтіледі:
-
Президент үкіметтің Жарлығымен расталған, стратегиялық шешімдерді қабылдау мен Жүйелік ұлттық жоспарды бекіту; -
ұлттық және аймақтық деңгейде бөлімді басқару үдерісі мен ұйымдастыруға қатысты туризм өнеркәсібін негізгі құрылымдық құру – мемлекеттегі туризмді басқару жүйесін қайта құру; -
қонақ үй бөлінуінің жүйесі, шетел қызметкерлерін жалға алу, статистикалық жүйе аймағындағы жұмыстар, ашық аспан бойынша келісім шарттар, виза жүйесі сияқты туризмнің дамуындағы әкімшілік кедергілерді жоюда негізгі әрекеттер; -
салынған қаржы (инвестиция) жоспарын орындалу деңгейіне шығару үшін, таңдалған басым ұлттық жобаны дайындау мен Ұлттық компанияның дамуын ұйымдастыру; -
туризмнің болашақтағы даму процесі үшін, ішкі іргетастың құрылуымен байланысты, басқа әрекеттер.
Алғашқы кезеңді табысты орындау, бұл жоспарға сәйкес даму үдерісінің бастауы үшін, басқарушылық және институтционалды шектерді қалыптастырады, болжау бойынша, бұл үдеріс, ұлттық және аймақтық деңгейдегі мүдделі тараптардың арасындағы келісімге келу мен саяси шешімдерді қабылдау үдерісі 2016 жылдың соңына қарай аяқталды.
Дамудың бірінші кезеңі (басы) халықаралық тәжірибеге сәйкес, кем дегенде, 2 жылды (2016-2017 жж.) алады. Ол, капитал жұмсалымы мен даму барысын, кәсіби дайындаудағы басқару үдерісін өзіне қосып қарастырады.
Инфрақұрылымдық күрделі қаржы жұмсалымы (капиталды жұмсау) мен таңдалған өнімдерді өңдеу, қолданысын кеңейту, сонымен қатар, аталған уақыт аралығында, өнімді өндіру мен өткізу (маркетинг) аймағында мүмкін болса бірнеше қысқа мерзімді жобаларды орындау болжанып отыр. Жалпы алғанда, аталған уақыт – халқаралық және жергілікті кәсіпке қаражат салушы адамдарды (инвесторларды) жұмылдыруға мүмкіндік беретін әрекеттер мен ұлттық туризмнің даму тетігін іске қосып, орнатуға бағытталған.
Дамудың екінші кезеңі 2 жылдық (2018 жылдан бастап 2019 жыл) жоспарды қосып қарастырады, бұл жоспардың барысында құрылыс пен даму бойынша негізгі әрекеттер жүзеге асырылады.
Қазақстан бір уақытта барлық дерлік анықталған объект топтарында дамуын бастағандықтан, әрекет етудің уақыт шегі нақтыланып, бөлінуі туралы сұрақтар дайындық барысында шешілуі керек.
Аталған қаражаттың жұмсалуы, Бурабай, Кендерлі мен Алматы аймақтарында ерекше жүзеге асырылуы қажет. Аталған кезеңнің шегінде, қаражатты жұмсау көлемінен дамудың 45-50% игерілуі болжанып отыр.
Кесте 16 - Инвестиция түрлері бойынша туризмді дамытуда жүйелік жоспардың инвестициялық қажеттіліктері
(АҚШ млн.долл.) | ||||||||
| | 2017- | | 2019- | | 2021- | | Барлығы |
| | 2018 | % | 2020 | % | 2022 | % | 2017-2022 |
Туризмге | қатысты барлық | | | | | | | |
инфрақұрылым | 1 010,8 | 42% | 3 181,3 | 77% | 2 176,4 | 82% | 6 368,6 | |
Барлық инфрақұрылым | 1 377,2 | 58% | 971,0 | 23% | 480,5 | 18% | 2 828,7 | |
Барлық | инвестициялық | | | | | | | |
қажеттіліктер | 2388,1 | 1,0 | 4 152,3 | 1,0 | 2656,9 | 1,0 | 9 197,3 | |
Ескерту: Автор құрастырған |
Дамудың үшінші кезеңі соңғы екі жылды (2019 – 2020 жж.) қосып қарастырады, екінші кезеңнің жалғасы бола тұра, туристтік инфрақұрылымның құрылу соңы мен ұлттық жобадағы негізгі супрақұрылымның, көбінде қонақ үйлік өнеркәсіп аймағында жүзеге асырылуы қарастырылады, сонымен қатар, тұтастай мемлекеттегі ірі аймақтық жобалардың дамуына қатысу мен жеке бастаулардың қолдауымен туризм аймағын әртараптандыру мен кеңейту көрініс табады. Дамудың соңғы кезеңі осы жоспар шеңберінде орындалатын жұмыстың 25-тен 30% -ға дейін жоспарланған инвестициялық көлемінің орындалуына мүмкіндік береді (кесте 16).
Қазақстандағы туризмнің 2020 жылға дейінгі инвестициялық бағдарламасы Қазақстандағы туризмнің инвестиция нарығының даму болашағына, туризм бойынша инвестициялық жоспарды басқару үдерісі мен туризмдегі инвестициялар нарығының перспективаларына негізделеді. 17-кестеде инвестиция арқылы болашақ көрінісі келтірілген.
Қазақстанда туризм бойынша инвестициялық жоспарды басқару үдерісін қарастыру кезінде, Қазақстандағы туризмге инвестициялау үдерісі 2016 жыл бойы дамудың алғашқы кезеңіне өзгертіліп жүзеге асырылған болатын. Жүзеге асырудың соңғы кезеңі 2017 жылдың басымдығына негізделді.
Кесте 17 - Болашақта саяхаттауға ұсынылатын маршруттар бейнесі
Орталық | | Саяхаттауға ұсынылатын маршруттар | | |||
Бейнесі | | | | | | |
Кластер | Алматы | | Нұр-Сұлтан | Шығыс | Батыс | Оңтүстік |
| | | | Қазақстан | Қазақтан | Қазақстан |
Кластер | Азия Еуропа | | Табиғит пен | Табиғат | Каспийлік | Жібек жолы |
Бейнесі | тартымдылығына | | заманауилық | Кереметтілігі | ойын-сауық | жүрегі |
| жуықтайды | | | | | |
Туристерді | Қалажарықтары | | Керемет | 100 % | Жарқын | Жібек Жолы |
ң әсері | және таудағы | | өзен мен | табиғат және | Жағажай | қазіргі |
| үлкен әсер | | жабайы | Шектеусіз | демалысы, | бейнеде |
| | | табиғиттың | Болашақ | су спорты | |
| | | көрінісі | | Түріндегі | |
| | | | | демалыс пен | |
| | | | | ойын-сауық | |
Ескерту: Автор құрастырған | | | |
Туризмге жалпы инвестицияларды бағалау және олардың Қазақстандағы стратегиялық міндеттерімен арақатынасы үш деңгейді құрайды:
-
ұлттық жобалар; -
аймақтық жобалар; -
жоба жоспарының жүйесі.
Кесте 18 - 2021 ж. Қазақстандағы инвестициялық жоспар
№ | Инвестициялық жобалар | Жоба орны | Қажеті сома мен жобаның пайдалануға берілу уақыты |
1 | «Бурабай» туристік орталық | Ақмола облысы TоurismBоrоvоеCity» ЖШС | 450 млрд.теңге (2021 жыл) |
2 | «Кендірлі» курорттық аймағы | Маңғыстау облысының Әкімдігі | 345 млрд. теңге (2015 жыл) |
3 | «Алакөл» көлінің санаторлы-курорттық қонақ үй кешені | Шығыс Қазақстан облысы | 117 млн. теңге (2014 жыл) |
4 | «Сайран» мәдени- сауықтыру паркі | Алматы қ. | 4,3 млрд. теңге (2016 жыл) |
5 | «Қорқыт Ата қажылық орталығы» кешені | Қызылорда облысы «Батыс Еуропа-Батыс Қытай» көлік дәлізі бойында | 220 млн. теңге (2016 жылдың екінші жартысы) |
6 | «Медеу-Шымбұлақ» тау-шаңғы курорты | Алматы қ. | 30,8 млрд. теңге |
Ескерту: Автор құрастырған |
Қазақстанда ұлттық жобалар – жалпы жоспарлау деңгейінде нақты даму көріністерімен төрт әр түрлі облыстарда төрт біріктірілген жоба әзірленді. Әр түрлі өнімдер мен қызметтер, тұрғын-үй құрылымы, туристік инфрақұрылым, сондай-ақ жалпы инфрақұрылым ұсынылған болатын. Уақыт көкжиегіне қатысты кезеңдерге бөлінген жекелеген ұсыныстармен «кеңейтілген» негіз ретінде туризмнің дамуының ұлттық жобалары анықталды. Жобалар: Кендірлі, Бурабай, Алматы тау-шаңғы курорты және Шығыс Қазақстан. 2020 жылға инвестициялық жоспар барлық төрт жоба бойынша келісілді және Қазақстанның соңғы инвестициялық жоспарына ұсыныстар енгізілді. 2020 жылға дейін ірі бірнеше инвестициялық жоспарларды келесі 18-кестемен көрсетуге болады.
Қазақстандағы туризмді дамыту бойынша жоспардың жүйесі туризмді жалпы көрінісін ұсыну және алдағы жылдары мемлекеттегі туризмді дамытуға басшылық ретінде құрастырылды. Ұсынылған даму стратегиясы және жалпы көрінісі бойыншы бұл жоспар жобаны бағалаудың құрылған жеке үлгісі негізінде ұлттық және аймақтық жобаның инвестицияларын біріктіру үшін ұсынылды. Сонымен қатар, белгілі бір кластерлік нарықтық жайғасымды көрсететін инвестициялық жобалар ұсынылады.
Осы инвестициялық жоспардың өзіндік құрылымдық элементттері бар: