Файл: Практикалы саба шін тапсырмалар 1 физиологиядан тынысалу жйесі бойынша таырыбы Тынысалу кезедері. Желдетіліс, диффузия, перфузия механизмдері. Сырты тынысалу крсеткіштеріні физиологиялы зерттеу дістері.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 183
Скачиваний: 6
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚ ҮШІН ТАПСЫРМАЛАР №1
ФИЗИОЛОГИЯДАН ТЫНЫСАЛУ ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША
Тақырыбы: «Тынысалу кезеңдері. Желдетіліс, диффузия, перфузия механизмдері. Сыртқы тынысалу көрсеткіштерінің физиологиялық зерттеу әдістері
(спирометрия, спирография)»
ХАТТАМАНЫ РӘСІМДЕУ:
Тапсырма №1. Кестені толтыру
1). Ауа жолы –бұл өкпе арқылы жүзеге асырылатын, адам организмі оттегіні сіңіріп, көмірқышқыл газн шығаратын жол болып саналады. Ең негізгі мүшесі өкпе болып саналады
| № | Ауа жолдарының қызметтері |
| 1. | Мұрын- н/е кеңсірік. Тыныс алу жолы мұрын арқылы басталады. Ауадағы микробтар өкпеге және ішке өтпес үшін мұрын ішіндегі шырыш заттар ұстап қалады. |
| 2. | Ауыз қуысы – адам мұрынмен ауа жұта алмаған уақытта, көмекке ауыз қуысы келеді. Адам тұмаумен немесе басқа да мұрын ауруларымен ауырса, тыныс алуға ауыз қуысы қатысатын болады |
| 3. | Жұтқыншақ- 2 түрлі қызмет атқарады. Тыныс алуға қатысады. Дем алғанда ауаны жылытады. |
| 4. | Көмей- жұтқыншақтан кейін ауаны өткізетін бөлік, адамның дауыс ырғағы мен дыбыс шығаруға да қатысады. |
| 5. | Кеңірдек. Бронхылар мен көмейдің арасын қосатын көпір болып келеді. Тыныс алуға қатысады |
| 6. | Бронхылар. Жұтқыншақтан келген оттегіні альвеоларға, ал денелегі көмірқышқыл газын сыртқа шығаруға, яғни дем шығару мен дем алу процесіне қатысады. Және бронхылардың астыңғы бөлігін көкет алып жатыр. Екі өкпеге тармақталады |
| 7. | Өкпе- тыныс алудағы ең маңызды мүше болып саналады. Сыртқы қабатын плевра қаптайды. Ішінде ауа көпіршіктері болады. Сол жақ өкпе екі бөліктен (жоғарғы, төменгі), ал оң жақ өкпе үш бөліктен (жоғарғы, ортаңғы және төменгі) тұрады. |
| 8. | Альвеолалар – тыныс алатын оттегін алатын және дененің жұмысын қамтамасыз ететін өкпеніё ауа қапшықтары. бронх түтіктерінің соңында орналасқан шамамен 480 миллион альвеола бар. Тыныс алған кезде альвеолалар кеңейіп, оттегін сіңіреді. Тыныс шығарған кезде альвеолалар көмірқышқыл газын шығару үшін қысқарады |
2). Кестені толтыру «Тынысалу және тынысшығару механизмдерінің құрылым-функционалдық»
| Құрылымы және функциясы | Тынысалу механизмі | Тынысшығару механизмі |
| Негізгі бұлшықеттер | Көкет Сыртқы қабырға аралық еттер Шеміршек аралық еттер | Құрсақ еттері Ішкі қабырға аралық еттер |
| Көмекші бұлшықеттер |
| Үлкен кеуде еттері. Кіші кеуде еттері. Тіс тәрізді еттері. |
| Кеуде жасушасының өлшемінің, өкпе көлемінің және плевралды қуыс қысымының өзгерісі | Жай дем алғанда ол –6 мм с.б., терең дем алғанда –20 мм | Жай дем шығарғанда –3 мм с.б. |
Тапсырма №3.
Кестені толтыру «Ауаның газдық көрсеткіштері және ағзаның әртүрлі орталары»
| Ауа және ағза орталары | Газ құрамының көрсеткіштері | |
| О2 | СО2 | |
Атмосфералық ауа, % | 21% | 0.03% |
| Демшығару ауасы, % | 16% | 4% |
| Альвеолярлық ауа*, % | 14% | 6% |
| Альвеолярлық ауа*, мм.с.б. | 100-110 | 40 |
| Артериалық қан, мм.с.б. | 100 | 40 |
| Веноздық қан, мм.с.б. | 40 | 46 |
Ескерту: * – мәндер өзгереді.
Тапсырма №2. Оксигемоглобиннің қисық диссоциациясын сызыңыз.
Схеманы салып , мәліметтерді үш тілде жазыңыз.
Қандағы СО2 кернеу күшіне байланысты оксигемоглобиннің диссоциясы.
а - қалыпты жағдайда (СО2 с.б. 40 мм); б - СО2 -ның кернеу күшінің азаюы;
в - оның көбеюі кезіндегі оксигемоглобиннің диссоциасын көрсететін сызықтар.
Диссоциация оксигемоглобина из-за напряжения СО2 в крови.
а - в нормальных условиях (СО2 с.б. 40 мм); б - уменьшение силы натяжения СО2; в - линии, показывающие диссоциацию оксигемоглобина при его повышении.
Dissociation of oxyhemoglobin due to CO2 tension in the blood.
a - under normal conditions (CO2 s.b. 40 mm); b - decrease in the tension force of CO2; c - lines showing the dissociation of oxyhemoglobin with its increase.
Тапсырма №3. Кестеге көрсетіңіз «Қандағы газдардың тасымалдануы және өкпелердегі және ұлпалардағы газалмасу»
| Атауы | Негізгі қызметтері |
| Оттегінің тасымалдануы | Оттегі эритроцит Hb-імен қосылыс түрінде тасымалданады. |
| Қандағы оттегінің саны | 100 г қанда оттегінің мөлшері 18-20 мл немесе 180-200 мл/л |
| Көмірқышқыл газының тасымалдануы | Еріген жағдайда 2,5-3 об% тасымалданады.Көмір қышқылының тұздары түрінде 48-51об%. Карбгемоглобин түрінде – 4-5 об%. |
| Өкпедегі газалмасу | Альвеола ауасы мен қан арасындағы газдар алмасуы. Газдардың альвеола ауасындағы меншікті қысымы мен олардың қандағы кернеуінің айырмашылығы нәтижесінде диффузия жолымен жүзеге асады. |
| Ұлпалардағы газалмасу | Оттегінің капиллярлар қанның ұлпаларға және көмірқышқыл газының ұлпалардан қанға диффузиясы. Атмосфералық ауа – О2, СО2, N2 газдарының қоспасы Альвеолалық ауа - альвеолаларды толтырып тұрған ауа қоспасы, ол организмнің ішкі газ ортасы болып табылады. Шығарылатын ауа – атмосфералық және альвеолалық ауалырдың қоспасы. |
Тапсырма№4.
Ситуациялық тапсырмалар
1. Тыныштық күйінде тыныс алу жиілігі 18-ге, қалыпты тыныс алу көлемі 500 мл-ге тең болып, жұмыс кезінде тыныс алу жиілігі екі есе, ал қалыпты тыныс алу көлемі 250 мл-ге тең болады. Минуттық тыныс алу көлемінің мөлшері қандай болады?
БӨЖ №2 ТАПСЫРМАЛАРЫ
ФИЗИОЛОГИЯДАН ТЫНЫСАЛУ ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША
Тапсырма №3.
Спирограмма схемасы.Өкпенің көлемі және сыйымдылығын көрсетіңіз ( мл.) Үш тілде мәліметтерді жазу
Кестені толтыру спирограмма бойынша «Өкпенің көлемі және сыйымдылығы».
| № | Өкпенің көлемі және сыйымдылығы» (анықтау) | Қалыпты |
| 1. | Қалыпты тыныс ауасы (ҚТА) | 0,4-0,5л |
| 2. | Қосымша дем алу ауасы | 1,5-2,5 |
| 3. | Өкпенің тіршілік сыйымдылығы (Жыныска, жасқа, бойға байланысты) | 3,5–5л |
| 4. | Функциялдық қалдық ауа (ФҚА) | Қосымша дем шығару ауасы+ қалдық ауа |
| 5. | Қосымша дем шығару ауасы | 1,2-1,5-2л |
Қорытынды_ӨТС бізде спирография арқылы спирограмма арқылы жазылады. Және сол арқылы біз адамның максималды түрде өкпесінде қанша ауа жиналатынын көретін боламыз.
Орындаған студент Айнабек Зейнеп топ 22-006 факультет ТФП
| Тақырып қаралды, күні | _________________ оқытушының қолы |