ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 939
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Второй(3 года): В этот период может возникнуть заикание, мутизм, отставание речевого развития. Ребёнок отказывается от речевого общения, появляется реакция протеста на завышенные к нему требования взрослых. Это связано с переходом от ситуативной речи к контекстной, появляется рассогласованность в работе ЦНС.
Третий (6-7 лет): Начало развития письменной речи. Возрастает нагрузка на ЦНС ребёнка. При предъявлении повышенных требований могут происходить«срывы» нервной деятельности с возникновением заикания.
Критические периоды - предрасполагающие условия, они имеют самостоятельное значение и сочетаются с другими неблагоприятными факторами – генетическими. Общей ослабленностью ребёнка, дисфункцией со стороны нервной системы.
Экзогенно-органические факторы Различные неблагоприятные воздействия (инфекции, травмы, интоксикации) на ЦНС ребёнка и на его организм в целом. Экзогенно- органические факторы Внутриутробная патология (пренатальная) Повреждение при родах (натальная) Воздействие различных вредных факторов после рождения (постнатальная) Сочетание пренатальной и натальной патологии (перинатальная паталогия)
Перинатальная паталогия Асфиксия и родовая травма - > - > внутричерепные кровоизлияния (речевые зоны \ зоны речедвигательного механизма речи) - > -> нарушения коркового генеза (алалия) \ нарушения звукопроизносительной стороны речи (дизартрия) В этиологии речевых нарушений у детей определённую роль может играть иммунологическая несовместимость крови матери и плода - > -> непрямой билирубин (токсичное в-во для ЦНС выделяющееся из эритроцитов)- > -> нарушения звукопроизносительной стороны речи в сочетании с нарушениями слуха
Пренатальная паталогия Внутриутробные поражения мозга - > наиболее тяжёлые речевые нарушения У детей с аномалиями и пороками развития мозга часто наблюдаются множественные дизамбриогенетические стигмы в виде асимметрии черепа, аномалии нёба, дефекты развития верхней челюсти, аплазия нижней челюсти, микрогнатия, прогнатия. Пример: открытая ринолалия. Нарушения внутриутробного развития плода – эмбрионопатии, могут возникать в связи с вирусными заболеваниями, приемов лекарственных препаратов, ионизирующей радиацией, вибрацией, алкоголизмом и курением во время беременности.
Таким образом, при оценке роли экзогенно-органического фактора в возникновении речевых расстройств и детском возрасте необходимо учитывать: время, характер и локализацию повреждения, особенности нервной системы ребёнка. А также степень сформированности речевой функции в момент повреждения мозга. Наследственно-дегенеративные заболевания нервной системы обусловлены изменениями генетической информации. В их основе лежат генные мутации. Специфические речевые нарушения наблюдаются и при фенилкетонурии – наследственном заболевании, обусловленном нарушением обмена фенилаланина, и других наследственных заболеваниях обмена. Все эти нарушения рассматриваются как синдромы в структуре наследственно-обменных заболеваний нервной системы.
Этиологические факторы сложны и полиморфны, наиболее часто встречаются сочетание наследственной предрасположенности, неблагоприятного окружения и повреждения или нарушения созревания мозга под влиянием различных неблагоприятных факторов.
Н.Е. Хватцев бойынша сөйлеу бұзылыстарының этиологиясын есте сақтаңыз.
Сөйлеу тілінің бұзылуының барлық себептері сыртқы (экзогендік) және ішкі (эндогендік) болып бөлінеді, олардың өзара әрекеттесуіне баса назар аударылады. Онда: органикалық (анатомиялық, физиологиялық, морфологиялық), функционалдық (психогендік), әлеуметтік-психологиялық және нейропсихиатриялық себептер.
Сөйлеу тілінің бұзылуының себебі деп сыртқы немесе ішкі зиянды фактордың ағзаға әсері немесе олардың өзара әрекеттесуі түсініледі, олар сөйлеу бұзылысының ерекшеліктерін анықтайды және онсыз соңғысы болмайды. Сөйлеу бұзылыстарының этиологиясын зерттеудің негізі эволюциялық-динамикалық көзқарас және психиканың қалыптасу процесіндегі биологиялық және әлеуметтік диалектикалық бірлік принципі болып табылады. Бұл аспектіде баланың сөйлеу әрекетінің дамуы оның орталық жүйке жүйесінің жетілу дәрежесімен анықталады және көбінесе баланың сыртқы әлеммен ерекшеліктеріне байланысты.
Сөйлеу қызметі дамуының сыни кезеңдері.
Бірінші (1-2 жаста): Сөйлеудің алғы шарттары қалыптасады, сөйлеудің дамуы басталады, коммуникативті мінез-құлық негіздері қалыптасады және қарым-қатынас қажеттілігі оның қозғаушы күшіне айналады. Кортикальды сөйлеу аймақтарының, атап айтқанда Брока аймағының қарқынды дамуы байқалады (баланың критикалық жасы 14-18 ай). Кез келген жағымсыз факторлар баланың дамуына әсер етуі мүмкін.
Екінші (3 жас): Бұл кезеңде кекештену, мылқаулық, сөйлеу дамуының артта қалуы мүмкін. Бала ауызша қарым-қатынастан бас тартады, ересектердің шамадан тыс талаптарына наразылық реакциясы бар. Бұл ситуациялық сөйлеуден контекстік сөйлеуге көшумен байланысты, орталық жүйке жүйесінің жұмысында сәйкессіздік байқалады.
Үшінші (6-7 жас): Жазбаша сөйлеудің дамуының басталуы. Баланың орталық жүйке жүйесіне жүктеме артады. Жоғары талаптар қойылған кезде, кекештенудің басталуымен жүйке белсенділігінің «бұзылуы» мүмкін.
Критикалық кезеңдер - бейімділік жағдайлары, олардың тәуелсіз маңызы бар және басқа да қолайсыз факторлармен - генетикалық түрде біріктіріледі. Баланың жалпы әлсіздігі, жүйке жүйесінің дисфункциясы.
Экзогендік-органикалық факторлар Баланың орталық жүйке жүйесіне және тұтастай алғанда оның денесіне әртүрлі жағымсыз әсерлер (инфекциялар, жарақаттар, интоксикациялар). Экзогендік-органикалық факторлар Құрсақішілік патология (пренаталдық) Босану кезіндегі зақымдану (босану) Туылғаннан кейін әртүрлі зиянды факторлардың әсері (постнаталдық) Пренатальды және босану патологиясының қосындысы (перинаталдық патология)
Перинаталдық патология Асфиксия және туу жарақаты - > - > бассүйекішілік қан құйылулар (сөйлеу аймақтары \ сөйлеудің моторлық механизмінің аймақтары) - > -> кортикальды генезистің бұзылуы (алалия) \ сөйлеудің дыбыс шығаратын жағының бұзылуы (дизартрия) В. Балалардағы сөйлеу бұзылыстарының этиологиясында ана мен ұрықтың қанының иммунологиялық үйлесімсіздігі белгілі бір рөл атқаруы мүмкін -> -> жанама билирубин (эритроциттерден бөлінетін орталық жүйке жүйесіне улы) -> -> дыбыстың бұзылуы -есту қабілетінің бұзылуымен бірге сөйлеудің тудырушы жағы
Пренатальды патология Құрсақішілік бас миының зақымдануы -> ең ауыр сөйлеу бұзылыстары Мидың аномалиялары мен даму ақаулары бар балаларда бас сүйегінің асимметриясы, таңдай аномалиялары, жоғарғы жақтың даму ақаулары, аплазия түріндегі көптеген дисамбриогенетикалық стигмалар жиі кездеседі. төменгі жақ, микрогнатия, прогнатия. Мысалы: ашық ринолалия. Ұрықтың жатырішілік дамуының бұзылуы - эмбриопатия, жүктілік кезінде вирустық ауруларға, дәрі-дәрмектерге, иондаушы сәулелерге, дірілге, алкоголизмге және темекі шегуге байланысты болуы мүмкін.
Осылайша, экзогендік-органикалық фактордың сөйлеу тілінің бұзылуының және балалық шақтың пайда болуындағы рөлін бағалау кезінде ескеру қажет: уақытты, зақымдану сипатын және локализациясын және баланың жүйке жүйесінің ерекшеліктерін. Сондай-ақ мидың зақымдануы кезінде сөйлеу функциясының қалыптасу дәрежесі. Жүйке жүйесінің тұқым қуалайтын дегенеративті аурулары генетикалық ақпараттың өзгеруінен туындайды. Олар гендік мутацияларға негізделген. Сөйлеудің спецификалық бұзылыстары фенилкетонурияда, фенилаланин алмасуының бұзылуынан болатын тұқым қуалайтын ауруда және басқа да тұқым қуалайтын метаболикалық ауруларда байқалады. Бұл бұзылулардың барлығы жүйке жүйесінің тұқым қуалайтын метаболикалық ауруларының құрылымында синдромдар ретінде қарастырылады.
Этиологиялық факторлар күрделі және полиморфты, тұқым қуалайтын бейімділіктің, қолайсыз ортаның және әртүрлі қолайсыз факторлардың әсерінен зақымдану немесе мидың жетілуінің бұзылуының ең көп таралған тіркесімі.
11.Опишите систему коррекционной работы в послеоперационный период.
Развитие моторной функции речи
Одним из необходимых условий формирования правильного произношения является определённый уровень развития артикуляционного праксиса, т.е. моторных функций артикуляционного аппарата. В комплекс мероприятий входит: логопедический массаж мимической и артикуляционной мускулатуры.
Массаж является эффективным средством при коррекции расстройств двигательной сферы. Массаж направлен на нормализацию тонуса мышц, улучшение кровоснабжения речевых органов, активизацию кожно–мышечной чувствительности поражённых отделов нервно мышечного аппарата.
Развитие речевого дыхания
Развитие речевого дыхания проводят в четыре этапа
-
Постановка диафрагмально-реберного типа дыхания -
Формирование длительного ротового выдоха. -
Дифференциация ротового и носового выдоха. -
Формирование речевого дыхания.
Рассмотрим подробнее каждый этап коррекционного обучения.
-
Постановка диафрагмально-реберного дыхания.
При этом типе дыхания полностью расширяется грудная полость, максимально вентилируются все участки легких. Напряжение нижних межреберных мышц позволяет удерживать диафрагму в сокращенном состоянии, что ведет к спокойному, равномерному выдоху, незаметному для окружающих, что в свою очередь опосредованно снижает утечку воздуха через нос.
В дошкольном возрасте формирование диафрагмального дыхания необходимо проводить на начальном этапе в положении лежа. В этом положении мышцы всего тела слегка расслабляются, и диафрагмальное дыхание без дополнительных инструкций устанавливается автоматически.
Методические указания:
1. Дыхательные упражнения должны быть организованы таким образом, чтобы ребенок не фиксировал внимание на процессе вдоха и выдоха.
2. Для детей дошкольного возраста дыхательные упражнения организуются в виде игры так, чтобы ребенок непроизвольно мог сделать более глубокий вдох и более длительный выдох.
3. Все упражнения на тренировку речевого дыхания связаны с выполнением двух основных движений: руки из положения «в стороны» движутся «кпереди» с обхватом грудной клетки или из положения «вверху» движутся вниз. Движения корпусом при этом связаны с наклоном вниз.