Файл: Сабата олданылатын дістсілдермен психологиялы тренингтер жинаы.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 383
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Мұқият тыңдауды модельдеңіз.
298. «Таңғалдыру сәттері»
Сөз бен сөйлемдегі ойдың құрылымын, сипатын, табиғатын бейнелі де көркем суреттей жеткізетін суырыпсалма тапқырлық пен ұшқыр қиялға негізделген. Белгілі бір тақырыптағы сөзге не сөйлемге қатысты өзіндік тапқырлығы мен еркін қиялына ерік беріледі.
299. «Талқылау тəсілдері»
Оқушыларға жазу мен оқу бойынша тапсырмаға берілетін уақыт сияқты ауызшапікірталасқа берілетін уақыт та мұқият құрылымдалуы керек. Төменде талқылаудықұрылымдауға көмектесетін əдіс-тəсілдер тізімі берілген.
Төрт бұрыш Əр бұрышқа әртүрлі пікір ілінеді. Оқушылар өздерініңжауаптарына жақын бұрышқа барып тұра алады: мысалы,толықтай келісемін, келісемін, келіспеймін, толықтайкеліспеймін.
Сократ шеңбері Екі шеңбер, бірінің ішінде бірі. «Ішкі шеңбердегі»оқушылар тақырыпқа қатысты мәселені сұрақ-жауапарқылы талқылайды, ал «сыртқы шеңбер» оларды тыңдап,дəптерлеріне ескертпе жасап отырады және талқылаусоңында өз пікірлерін айтады. Мұғалім оларды сырттан
бақылап, бағыттаушы сұрақтар қою арқылы пікірталастықажетті арнаға бұрып отырады. Шеңбердегі оқушыларбелгілі бір уақыт өткен соң рөлдерімен алмасуына болады.
Шеңберге жиналатын уақыт Оқушылар орындықтарды шеңбер етіп сынып ортасынақояды. Тақырып/сұрақ/сөйлем беріледі, оған оқушыларжауап беру керек. Алайда олар белгіленген затты ұстаптұрмаса, сөйлей алмайды. Бұл тапсырмада мұғалім барлықоқушының бір кісідей қатысып отырғанына көз жеткізуүшін қатаң түрде бақылайды, сондай-ақ оқушыларға қайкезде сөйлеу керектігіне қатысты өздерінің шешімқабылдауына мүмкіндік береді.
Попкорн Оқушылар сыныптағы ауызша кері байланысты басқарады,
қай кезде орнынан тұрып жауап беру керек екендігіншешеді. Егер бірнеше оқушы қатар тұрса, онда оқушыларкімнің бірінші болып сөйлейтінін шешуі қажет.
ТӨДК Сыныптастардың пікірін тыңдай отырып, оқушыларберілген пікірді ТОЛЫҚТЫРЫП, ӨЗГЕРТІП, ДАМЫТЫПнемесе КҮРДЕЛЕНДІРЕ алатынын шешуі керек. Барлықоқушылар қалай жауап беретіндерін шешуі қажет, алмұғалім олар таңдаған мəнерде жауап беру үшін біроқушыны таңдайды.
300. «Тапқыштар»
Ойын мақсаты: Әр түрлі тақырыптағы астарлы сұрақтарға жауап іздеу арқылы баланың логикалық ойлауын дамыту.
Тапқырларға арналған әзіл викторина:
Елекпен су тасуға болады ма? (болады, мұз күйінде)
Аңшы көлде жүзіп жүрген үйректерді бір оқпен атса, көлде неше үйрек қалады? (қалмайды, бәрі үркіп ұшып кетеді)
Есік пен терезенің арасында не тұр? («пен» тұр)
Орыс күнтізбесінде ең қысқа ай қай ай? (Май- үш әріптен тұрады)
Қай өзен ең қорқынышты ? («Тигр» өзені)
Страус өзін құспын деп айта алады ма? (Жоқ, ол сөйлей алмайды)
Нені дайындауға болады, бірақ жеуге болмайды? (сабақты)
Жасыл доп Сары теңізге құласа не болады? (су болады)
Қай қолмен шайды араластырған дұрыс? (шайды қасықпен араластырған дұрыс)
Қандай сұраққа «иә» деп жауап бере алмаймыз? (ұйықтап жатырсыз ба?)
Он жұмыртқа салынған себетті екі рет түсіріп алсаң нешеуі қалады? (бәрі жарылып қалады.)
301. «ТВ шоу»
Мұғалім жүргізуші оқушылармен, түрлі кейіпкерлермен сөйлескендей тақырыпты талқылайды. Аудитория сұрақтар қояды, талқылауға қатысады, құрдастар бағалайды және т.б. Бұл Ньюзнайт, Опра, Паркинсон, Монтель және т.б. стилінде болуы мүмкін. Панель отбасылық және т.б. күйіндегі шоу.
302. «Телебағдарлама жүргізушісі»
Мұғалім бүгін ерекше телестудияға баратындарын хабарлайды. Ол жерде оқушылар өздері қалаған телебағдарлама жүргізушісі болуға мүмкіндіктері болатынын айтады. Бір сынып бөлмесін бірнеше бағдарлама реквизиттерімен дайындап қоюға болады. Мысалы:
«Айтуға оңай» бағдарламасында «Сабақтас құрмалас сөйлем түрлері» бас қосады. Жүргізуші олардың әрқайсысын тыңдап, проблемаларын айтқызу керек.
«Әйел бақыты» бағдарламасына «Бақытсыз Жамал», «Қамар сұлу», «Қалың мал», «Ақбілек» кейіпкерлері келіп, өз оқиғаларын баяндайды.
303. «Телетайп»
Қатысушылар бір-бірінің қолынан ұстап шеңберде тұрады. Бір қатысушы адресін айтып телеграмма жібереді. Телеграмма айтылған адамның адресіне байқатпай қол қысу арқылы жіберіледі. Ортада тұрған жүргізушінің міндеті - белгі арқылы кетіп бара жатқан телеграмма кімнің қолында екенін табу. Ұсталып қалған ойыншы ортаға тұрады.
304. «Терминдер конверті»
Ортаға өз қалауларымен 10 оқушы шығады. Мұғалімнің қолындағы 10 конвертті алып, әрқайсысы ішіндегі 10 терминді сыныптастарына түсіндіру керек. Терминнің өзін айтпайды. Тек сол жайлы айтады. Сыныптастар қандай термин екенін табу керек. Бұл емтиханға дайындыққа жақсы көмектеседі.
305. «Топтық кері байланыс»
Сыныптастардың жұмысын бағалауға қатысты топтық кері байланыс мұғалімге оқудағы қажеттіліктерді қарапайым түрде анықтауға көмектесе алады.Егер топ кері байланыс ұсынатын болса, бұл мәселеге назар аудартып, жүйелендірілген, талқыланған тапсырмаларға қатысты ақпарат береді (сонда мұғалім қайталауға арналған жаттығуларды азырақ бере алады).
306. «Төрт сөйлем»
Бұл тәсіл арқылы оқушылар тақырып туралы пікірлерін білдіреді:
Пікір. Тыңдаған мәтін бойынша өзіндік пікірлеріңді бір сөйлеммен айтыңдар немесе жазыңдар.
Дәлел. Пікірлеріңді бір сөйлеммен дәлелдеңдер.
Мысал. Пікірлеріңді өмірмен байланыстырып, мысалдар келтіріңдер.
Қорытынды. Аңыз мазмұны бойынша қорытынды шығарыңдар.
307. «Тұлғаны танып біл»
Мұғалім оқушыларға парақтар таратады, оларға Қазақстан тарихында елеулі із қалдырған кемеңгер адамдардың (саясаткерлер, өнер және әдебиет қайраткерлері және т.б) портреттері жапсырылған.Ойыншылар 5-6 адамннан топтарға бөлініп отырады. Балалар портреттердегі тұлғаның аты-жөнін, тарихтағы рөлін, қызмет ету кезеңін, оның атына байланысты оқиғаларды, ол жазған шығармаларды және т.б. естеріне түсіруі тиіс.Топ ішінде талдау 5 минуттан аспайды.Өз тобын топтың бір мүшесі қорғайды.
308. «Түзетулер»
Сіз бағаламастан бұрын, оқушылардың өз жұмыстарын түзеткендеріне дәлел келтіруді талап ете отырып, түсініктеме беру арқылы жауапты қайта тұжырымдауға және бағалауға назар аударыңыз (бұған уақыт бөліңіз).
309. «Түйінді сәттер»
Ауызша тапсырмалармен қатар, жазбаша тапсырмаларды әзірлеген кезде бұларды орындау оқушылар оқып жатқан тапсырмалардың түйінді сәттерін түсінуге және дамытуға әкелетін болсын.
310.«Түсініксіз тармақ»
Оқушылар өздеріне онша түсінікті емес бір немесе екі тармақты жазады. Бұл өткен сабақта оқылған материал, қалған бөлімнің, алдыңғы жаттығудың материалы және т.б. болуы мүмкін. Содан кейін мұғалім мен сынып осындай тармақтарды түсіндіру жолдарын іздестіреді.
311. «Түсініктеме арқылы бағалау»
Түсініктеме арқылы бағалау оқушыларға марапатқа немесе жазалауға тіреліп қалмай (баға қойғандағы сияқты), назарларын алға басу мен дамуға, аударуға мүмкіндік береді.
Түсініктемелерді оқулықтарда, оқулықтардың басындағы кестелерде, оқу күнделіктерінде немесе журналда қалдыруға болады. Соңғылары мұғалім мен оқушыларға түсініктемелердің көбеюі мен жақсаруын қадағалауда көмектеседі.
Түсініктемелерде оқушының нені жақсартуы керектігіне қатысты айқын нұсқаулықтар берілуге тиіс.
Кері байланыс беруді көздейтін жаттығулар мен жұмыстарды жоспарлаңыз – тапсырмалардың құрылымы үдеріске көмектессін.
312. «Түсініктемелермен жұмыс»
Оқушыларға мына түсініктемелермен жұмыс істеуге мүмкіндік беріңіз -
-
- сабақта оқушымен жеке әңгіме жүргізу үшін уақыт бөліңіз. -
- оқушыларға арналған жинақта жазбаша түрде диалогтарыңыз болсын. -
- диалогты анағұрлым формалды ету үшін түсініктемелерді немесе мақсаттарды қадағалау парағын қолданыңыз.
313. «Тыңдайтын үшбұрыштар»
Оқушылар үш адамнан тұратын топта бірлесіп жұмыс істейді:
СПИКЕР мұғалімнің нұсқаулығы бойынша тақырыпты түсіндіреді (немесе проблема туралы өз ойымен бөліседі).
ИНТЕРВЬЮЕР мұқият тыңдайды және егжей-тегжейін анықтау үшін сұрақтар қояды.
ХАТШЫ үдерісті бақылайды және «спикерге» де, «интервьюерге» де кері байланыс береді.
2-нұсқа
Оқушылар топта үшеуден отырады. Әр оқушы сөйлеуші, сұрақ қоюшы және жазып алушы рөлін атқарады. Сөйлеуші бір нәрсені айтады, сұрақты түсіндіреді немесе пікірін білдіреді. Сұрақ қоюшы көмектесіп айтып отырады және түсініктеме беруді сұрайды. Жазып алушы қажетті жерлерін түртіп алып, әңгіме соңында қорытынды береді.
314. «Тізбектен не түсіп қалған?»
Оқушыларға бір сөз түсіп қалған тізбек көрсетіп, сол сөзді табуды
сұраңыз. Мысалы, жанама – ? (түзу)
315. «Тірек мәтін»
Мұғалім жеке оқушыға, жұпқа немесе топқа тақырып бойынша бірнеше сұрақ береді. Олар жазба түрінде жауап жазады. Жауап бере отырып, оқушылар осылай өтілген тақырыптарға тірек конспектісін жасайды.
316. «Үндеме!»
Мұғалім барлық оқушыларды «Бірінші» және «Екінші» деп санап, екі топқа бөледі.Тапсырма: екі топ үндемей, тек ишарат пен ыммен ғана түсінісіп, туған күндері бойынша сап түзеуі керек. Саптың алдында 1 қаңтарда туған оқушылар тұрады да, қалғандары туған күндерінің реті бойынша тізіле береді.
317. «Үш жақты күнделік толтыру»
Жүзеге асыру қадамдары:
1-қадам: Сабақ тақырыбы айтылады, оқылатын мәтін таныстырылады.
2-қадам: Мәтінді оқу барысында әрқайсысы жеке күнделік толтырады.
3-қадам: Жұмыс нәтижесін жұпта, топта талқылау.
Күнделік сол жақтан бастап толтырылады.
| Мәтіннен ерекше әсер еткен немесе ой салған дәйексөз келтіру | Жеке түсінік беру: осы дәйексөзді жазуға не мәжбүр етті? Қандай ой тудырды? Осыған байланысты қандай сұрақ туды? | «Мұғалімге хат» - сұрақтар |
| | | |
318. «Үш пікір»
Ортаға бір тақырып тасталады. Сол тақырып төңірегінде әр оқушының 3 пікір айтуына мүмкіндігі бар. Ол үшін қолдарына 3 таяқша (шпажка, т.б. майда заттар) беріледі. Пікірлерін айтқан сайын қолдарындағы заттарын ортадағы коробкаға тастап отырады. Бұл әдіс сыныптағы оқушылардың бәрі тең дәрежеде пікір білдіруге мүмкіндік жасайды.