Файл: Дрі Химиялы жне фармацевтикалы технологияны негізгі процестерін жіктеу. Химиялы ндірісті отайландыру.docx

1. Көлемдік беріліс (сорап берілісі)	, ;
2. Сорап тегеуріні	, ;
3. Сорап қуаты	, ;
4.Сораптың пайдалы әсер коэффициенті	.

Сорғыш берілісі немесе өнімділігі-сорғыштың уақыт бірлігінде тасымалдайтын сұйық мөлшері;

Сорғыштың тегеуіріні -тасымалданатын сұйықтың салмақ бірлігіне бергенсалыстырма энергиясы сипаттайды. Тегеуірін насостың 1 кг сұйыққа берген энергиясы арқылы, осы сұйықтың қанша биіктікке көтерілетінін көрсетеді.

Сорғыштың куаты-сұйыққа энергия беру үшін жұмсалған салыстырмалы энергия мен сұйық мөлшерініңкөбейтіндісіне тең. Теориялық (пайдалы) қуат және электроқозғалтқыш шығындаған толық қуат деп бөледі.

Сорғыштың пайдалы әсер коэффициенті-пайдалы қуаттың толық қуатқа қатынасы. Ол үш пайдалы әсер коэффициентің туындысына тең (п.ә.к.): көлемдік, гидравликалық және механикалық. Көлемдік п.ә.к. сұйық көлемінің шығынын ескереді (берілістің аздығын). Гидравликалық п.ә.к. және механикалық п.ә.к. -сорғыш тегеуріні мен машина элементтері арасындағы үйкелісті азайтуға арналған.

Сорғыш жұмыс істегенде сұйық жұмыс доңғалағының қалақшалар арасындағы каналмен күрделі қозғалыспен; қалақша бойлап салыстырмалы жылдамдықпен және жұмыс доңғалағымен бірге айналмалы жылдамдықпен қозғалады. Жылдамдық векторы «

» жылдамдық құрайтын екі вектордың геометриялық қосындысы.

1. Ауыспалы жылдамдық векторы «

» - жұмыс доңғалағымен бірге айналмалы жылдамдықпен қозғалады;

2. Салыстырмалы жылдамдық векторы «

»жұмыс доңғалағының қалақшалар арасындағы каналмен күрделі қозғалады.

Қалақшалы машиналардың негізгі теңдеуін Л. Эйлер енгізді, ол идеальды жұмысшы доңғалақ моделі шексіз жұқа қалақшалар және ағыс теориясының шексіз санынан шығады.

Бұл теңдеуді барлық ортадан тепкіш машиналар үшін қолдануға болады. Жоғарыда көрсетілген теңдеу, ортадан тепкіш сорғыш туғызған теориялық тегеурін сорғыш сорған сұйықтың қайдан шыққанына байланысты емес. Сонымен қатар, жұмысшы доңғалақтың диаметрін және айналыс санын жоғарылату, кез-келген жоғары тегеурінді туғызуы мүмкін. Қалақшалы сорғыштардың тегеуріні мен берілісі өзара байланысты екеніне де көңіл аудару керек. Бір параметрін өзгерту екінші параметрінің өзгеруіне әкеліп соғады.

Жұмысшы доңғалақтың қалақшалар түрі де сорғыш тегеурініне әсер етеді. Доңғалақтардағы калақшаларды, артқа қарай қайырылған, радиальды қалақшалы және қалақшалары алға қарай қайырылған деп бөледі. Ең жоғары теориялық тегеурін қалақшалары алға қарай майысқан жұмысшы доңғалақта пайда болады, ал ең кіші тегеурін қалақшалары артқа қайырылған қалақшаларда болады

Ортадан тепкіш сорғыштардың теориялық сипаттамасы, теориялық тегеуріннің

беріліске тәуелділігін

тағайындайды. Бұл сипаттама идеал сұйық және шексіз қалақшалар саны бар жұмысшы доңғалақ сипаттамаларын сәйкес келеді.

Конструкциясы және дайындалатын сорғыш түрлеріне, өлшемдерінің әртүрлілігіне сәйкес сорғыштар жұмысының нақты шарттары әртүрлі болып келеді. Сондықтан олардың жаңа түрлерін жасағанда, оларды модель түрінде тәжрибелік зерттеуден өткізеді және алынған мәліметтерді нақты сорап жасауға пайдаланады. Және де белгілі бір гидравликалық сапаға ие болатын модель, осы сериядағы барлық машиналармен гидравликалық ұқсас болуы керек.

Қалақшалы сорғыштардың ұқсастық заңдары, геометриялық өлшемдері мен жұмысшы доңғалақтың айналыс сандары ұқсас сорғыштардың берілісін, тегеурінін және қуатын тағайындайды.

Ұқсас сорғыштар үшін көрсетілген формулалар басқа да мақсатта қолданылуы мүмкін -сол және басқа да сорғыштардың жұмысшы доңғалақтың айналыс санын өзгерткен кездегі

берілісті, тегеурінді және тұтынатын қуатты өзгерткендегі есептерді шығарғанда пайдаланады, егер осы үш шама қандай да бір айналыс саны үшін белгілі болса. Бұл айналыс саны бірдей болған кездегі модельді сорғышты сынауды одан әрі жеңілдетеді, ал айналыс санының мәні басқа болса, онда пайдалы әсер коэффициентің шамасын анықтау жеткілікті.

;

Қалақшалы доңғалақ пішінінің жылдам жүрісіне әсері

Бұл формуланы пропорциональдық немесе ортадан тепкіш сорғыштың пропорциональдық заңы деп атайды.

Іс жүзінде олар сорғыштардың пайдалану шарттарын анықтау үшін қажет.

Барлық ұқсас сериялы, ұқсас тәртіппен жұмыс істейтін сорғыштардың негізгі ұқсастық критериі болып жылдамжүрістілік коэффициенті табылады.

.

Бұл коэффициент сорғыштар түрінің сипаттамасы болады және сорғыштардың қолдану аймағын анықтайды. Келтірілген формуладан көріп отырғанымыздай, жоғары жылдам жүрістілік коэффициенті бар сорғыштар көп жағдайда аз тегеурінде үлкен беріліс беретін сорғылар үшін қолданылады, ал жылдам жүрістілік коэффициенті кіші болатын сорғыштар аз берілісте үлкен тегеурін туғызады. Сондықтан жоғары тегеурінді сорғыштардың айналыс саны көп емес (баяу айналатын сорғыштар), ал аз тегеурінді сорғыштар -көп айналысты (жылдам жүрісті сорғыштар) болады.

Жылдам жүрістілік коэффициентіне байланысты қалақшалы сорғыштарды келесі түрде жіктеуге болады.

Теориялық сипаттамасы ортадан тепкіш сорғыштың жұмыс кезіндегі құбылысқа ешқандай әсер етпейді. Сондықтан, сорғыштың негізгі параметрлері арасындағы өзара байланысты құру үшін, сорғыштарды таңдаған кезде негізгі болып саналатын нақты сипаттамасын тұрғызады. Тегеурін мен секундтық беріліс арасындағы байланыс

негізгі сипаттама болады, осыған байланысты басты жұмысшы сипаттама деп аталады.

Сорғыштың жұмыс режимдерін анықтау (сорғыш таңдау) үшін сорғыш сипаттамасы мен сорғыш жұмыс істейтін жүйе сипаттамасын бір масштабпен, бір графикте орналастырады. Көрсетілген екі сипаттаманың қиылысу нүктесі жұмысшы нүкте деп аталады және сорғыштың нақты жұмысшы шарттарына жауап береді. Бұған, сорғыш сипаттамасын өзгерту (пропорцинальдық заң бойынша айналыс санын есептеу параметрін өзгерту жолымен) немесе сорғышты қондырғылар сипаттамасын өзгерту нәтижесінде (дросселдеу) жетуге болады.

Сорғышты қондырғылар.

Үрлеу желісіндегі ортадан тепкіш сорғыштар іс жүзінде шексіз теориялық тегеурін туғызуы мүмкін.

Бірақ сорудың геометриялық биіктігі -қоректендіргіш резервуардағы сұйық деңгейіне сорғыштың орналастыру биіктігі, оның мәні сору жағындағы сорғыштың жұмысшы шарттарымен шектелген және көптеген факторларға байланысты болады.

Сору биіктігін анықтағанда -қоректендіргіш резервуардағы сұйық деңгейіне сорғыштың орналасу биіктігін ескеру керек, оның мәні сору жағында қатаң шектелген және көптеген факторларға байланысты болады.

Сорғыштың қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін сорғышқа кірердегі қысым

берілген температурада сұйықты сору кезіндегі буға айналу қысымынан

көп болуы керек. Егер осы шарт орындалмаса. Кавитация құбылысы пайда болады.

Мұндай процесс сорғыштың қысым аз болатын аймағында -жұмысшы доңғалаққа сұйыққа енуі кезінде жиі кездеседі. Осыны ескеріп, мүмкін болатын сору биіктігі келесі қатынас арқылы анықталады

,

мұнда

- қаныққан бу қысымы;

- сорғыш құбырөткізгіштегі тегеурін шығыны;

- Руднев формуласы бойынша анықталатын кавитация коэффициенті.

Сорғыштардың нақты сипаттамалары берілген параметрлермен жұмыс істейтін, ортадан тепкіш сорғыштарды таңдаған кезде пайдаланады. Сорғыштарды таңдағанда олардың өндіріс шарттарына сай, мүмкін болатын ауытқу және тегеурінді ескеріп жұмыс істеуі керек.

Сорғыштарды таңдағанда олардың жұмысшы сипаттамаларын пайдалану керек, және сорғыштардың параметрлері, яғни, беріліс

және тегеурін