Файл: азастан Республикасыны ылым жне жоары білім министрлігі Ш. Улиханов атындаы Ккшетау университеті кеа ОУдістемелік комплексі.doc

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 12.01.2024

Просмотров: 604

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

СОДЕРЖАНИЕ

1. Файзуллаев А. Физиканы оқыту əдістемесі. Оқулық. – Алматы, Қыздар университеті, 2014. – 338 б.

3. Г.Б.Алимбекова. Болашақ физика мұғалімінің кəсіби даярлығын ғылыми ұғымдар жүйесін қалыптастыру негізінде жітілдіру. -Алматы, ҚазҰПУ, 2014. – 340 б. 51

4. Жанабаев З.Ж., Тынтаева Ш.Б., Жолдасова Х.Б. Физиканы окыту əдітемесі, Алматы, 2002. -119 б.

5. Г.Б.Алимбекова. Болашақ мұғалімдердің теориялық жəне əдістемелік даярлық деңгейін жетілдіруге арналған оқу құралы. – Алматы, ҚазҰПУ, 2008. – 206 б.

6. Акитай Б.Е. Физиканы оқыту əдістемесі. Оқу құралы. – А.: Мектеп, 2006.

9. Основы методики преподавания физики. /Ред. А.В. Перышкина В.Г., Разумовского и др. М: Дрофа, 2001.

10. Башарұлы Р., Байжасарова Г., Тоқбергенова У., Қаймулдина Ə. Физика. Əдістемелік нұсқау 11- сынып мұғалімдеріне арналған құрал. –Алматы, Мектеп, 2007. – 88 б.

11. Башарұлы Р., Тоқбергенова У., Қазақбаева Д. Физика жəне астрономия. Оқыту əдістемесі. 7-сынып. мұғалімдеріне арналған құрал. –Алматы, Атамұра, 2007. – 80 б.

12. Нұрқасымова С.Н., Желдібаева Б.С. Физика жəне астрономия. 7-8 сынып мұғалімдеріне арналған оқу əдістемелік құрал. – Семей, 2006. – 170 б.

13. Каменецкий С.Е. Современные проблемы методики обучения физике. - Н-Новгород, 2001.

14. Мастропас З.П., Синдеев Ю.Т. Методика и практика преподавания. – Ростов н/д.: Феникс, 2002.

Қосымша

1. Кем В.И., Кронгард Б.А. Сборник задач и упражнений. 7к– Атамура, Алматы: 2004

3. Алимбекова Г.Б. «Қысқаша физика курсы 11- сынып». А.: «Азия-принт Адвертайзинг» , 2006 .

4. Электронные учебники по физике. 7-11 классы, – А. 2009.

5. Құдайқұлов М., Жаңабергенов Қ., орта мектепте физиканы оқыту əдістемесі.-Алматы., 1998

6. Г.Б.Алимбекова. Физика. Кредиттік жəне сырттай оқитын студенттерге арналған оқу құралы, - Алматы, ҚазҰПУ. 2006. 228 б.

7. Кем В.И., Кронгард Б.А. Сборник задач и упражнений. 8к– Атамура, Алматы: 2004

8. Рымкевич А.П., Рымкевич П.А. Сборник задач по физике– М., 2000.

9. Кабардин О.Ф. и др. Физика. Тесты для шк. – М.: Оникс 21-век, 2004.

Интернет ресурстар

1. http://www.physic.kz/?p=2485

2. http://zhangozy.wordpress.com/2010/01/29

3. http://physics1.ucoz.net/load/o_ushylardy_fizika_esepterin_shy_aru_a_jretu_di stemesi/1-1-0-4

4. http://lib-kguti.kz/index.php/component/option,com_docman/

5. http://videouroki.net/projects/index.php?id 6. «w w w physicslab.co.uk »

7. http://elibraru.ru

8. http://www.fizika. Ru

9. http://www. College.ru

10. http://physics.nad.ru/physics.htm

Энергияның сақталу заңы – энергия жоқтан бар болмайды бардан жоқ болмайды тек бір түрден екіншісіне түрленіп тұрады.

10.2.5. Мектеп курсындағы “Электродинамика” және оған ғылыми әдістемелік талдау жасау.Мектеп физика курсындағы Электродинамика” бөлімі.“Электродинамика” мектеп физика курсындағы күрделі бөлімдердің бірі болып мұнда электр және магниттік құбылыстарды, электромагниттік тербелістер мен толқындар олардың түрі және таралу жылдамдықтары ( радиобайланыс, телефондар ) және олардың қасиеттері туралы ұғымға ие болады. Бұл таруды оқып үйренгенде оқушылар Ленц, А.С.Попов, П.Н.Лебедев, Д.М.Мандельштам, А.Ф.Иоффе,Фарадей, Ампер, Лоренц, Кулон және т.с.с. ғалымдардың еңбектеріне үлкен көңіл беруі керек.Тарау бойынша есептер шешуді оның мәндерін талдауды біле отырып өздерінің шығармашылық қабілеттерін асырулары шарт.Мектеп электродинамика курсы өзінің абстрактігі және оқу материалының күрделілігімен айырылып тұрады, оны оқытуда көрнекіліктерге көңіл бөлу керек: физикалық эксперимент, модельдік келтірулер және аналогия, ЭЕМ-дағы модельдерді қоса, экрандық қолданба, схемалар, кестелер және т.бТоктар, кернеулер, электр тізбектері т.б. туындылар олардың негізінде электр заряды жатады. Олар оң және теріс болып оң таңбалысы –протон, позитрон, ал теріс таңбалыларға электрон жатады. Зарядтың сандық анықтамасы денелермен өзара әсер күшімен белгіленеді. Электр заряды абсалют (инвариант) ол санақ жүйесінің таңдауымен байланысты емес, атом ядросындағы электрондардың қозғалыс жылдамдығына тәуелді емес, соның үшін түрлі химиялық реакцияларда электр заряды пайда болмайды. Мұнда негізгі ролді электрон белгілейді.Электр зарядтың дискреттілігін Иоффе-Милликен тәжірибесі көрсетті. Электродинамиканы макроскопиялық, микроскопиялық және квантты электродинамикаға ажыратады. Орта мектепте оның 1-ші бөлімі үйреніледі. Максвелл электродинамикасы болып механикадағы Ньютон заңдары, термодинамикадағы термодинамика заңдары сияқты ролді атқарады. Бұл теңдеулер электр өрісі векторымен анықталатын электр өрісі теңдеуі және магнит өрісі кернеулігінің индукциясы . Максвелл теориясында орта қасиеттері 3 шамамен сипатталады: диэлектрлік өтімділігімен ε, магниттік өтімділігімен μ және меншікті электр өткізгіштігімен γ.Электродинамиканың негізгі ұғымдарын қалыптастыру.Базалық және жоғарғы сыныптарда электромагниттік өріс ұғымын және электромагниттік құбылыстар ұғымын қайталай отырып электродинамиканың ерекшеліктерін Ньютон механикасымен салыстыра отырып талдайды. Күштердің өзара әсерлесу кезіндегі берілу жылдамдығы шекаралы екендігін заряд А нүктеден А1 өткенде В нүктедегі зарядқа әсер етуші күш лезде болмай белгілі бір уақыт өткеннен соң болуын көреміз. А1 А В Себебі, электр зарядтары арсындағы өзара әсер артады да кеңістікте де шекаралық жылдамдыққа ие болады. Электромагниттік өрістің негізгі сипаттамалары:- электр өрісінің кернеулік векторы- магнит өрісі индукциясының кернеулік векторыОлар бір-бірімен перпендикуляр орналасқан. Электр заряды деп- атомның немесе олардан тұратын өткізгіш дененің басқа электрленетін денелерге әсер ету қабілетіне ие болуына айтылады.Электромагниттік өрістің түрлі көріністерін (пайда болуын) үйрену әдістемесі.Электростатиканы үйренуде басты ұғым болып, электр заряды және электр өрісі болып саналады, бірақ оларды үйрену үшін Кулон заңымен суперпозиция принципін білу қажет. Электростатикалық өріс -тыныштықта тұрушы зарядтар өрісі болып ол потенциалды, яғни құйынды емес бұл кулон күшімен нүктелік заряд үшін оның кез-келген нүктесіндегі потенциалы формуласын шығару мүмкін: Жұмыс зарядтың орын ауыстыруындағы траекториясына байланысты емес тек орын ауыстыруына немесе потенциалдар айырмасына және заряд мөлшеріне байланысты болады.Суперпозиция принципі деп- әрбір зарядтар әсерін берілген зарядқа топтау мүмкіндігіне айтылады. Тогы бар өткізгіштің электр өрісін стационарлы электр өрісі деп атайды , ол өткізгішті электр көзіне қосқанда пайда болады, біріншіден ондағы Е екі түрлі бағытта болады. 1-шісі өткізгіштің бетіне перпендикуляр, екіншісі өткізгіш бойымен болып электрондарды өткізгіш бойымен тәртіпті қозғалтып электр тогын туғызады. Бұл ток тұрақты болады себебі электрондар қозғалысы бірқалыпты, электромагниттік өрістерде ерекшелесе болады. 10.2.10. Арнайы салыстырмалы теория элементтерін үйрену әдістемесі. 1. Орта мектеп программасында АСТ 1972 ж енгізілді. Оның себебі, қазіргі күннің талабы еді. Соңғы 10 жылдарда АСТ қорытындылары кеңінен қолданылуда. Олар Эйнштейннің үш постулатына негізделген: - барлық ИСЖ-лер теңдікке ие; барлық ИСЖ-лардағы механикалық және басқада барлық табиғат құбылыстары бірдей өтеді.ИСЖ-да өткізілетін ешқандай физикалық тәжірибелермен бұл жүйенің қозғалыстағысын немесе тыныштықтағысын дәлелдей алмайсың.- Барлық ИСЖ-дағы барлық физикалық заңдар бірдей. Барлық осы керілулері эквивалентті болғанымен үшіншісі ең керекті болып саналады, себебі құбылыстың мазмұнын көрсетеді. 2-ші постулатты ең дұрысы- жарық жылдамдығы ИСЖ және ИЕСЖ –да да бірдей, жарық көзінің жылдамдығынада, күзетушінің жылдамдығынада тәуелді емес.2. АСТ кинематикасы : жылдамдықтарды қосумен Ū= Ū1+υ = = Cнемесе . масштабтың қысқаруы кеңістік бойынша ажыратылған уақиғалардың бірмезеттегі ( ИТ)=Тәлемдік Тжерлік уақыттың баяулануы . АСТ динамикасы шексіз уақытта әсер етуші күш және жылдамдық қалаған шамасын алуы мүмкін. v=v0+at. a=F/m; v=v+F/m t. - дене жылдамдығы артқан сайын артып барады. υ

Жазбаша жұмыстар тақырыптары

10.4 Курстық жұмыстар тақырыптары


Әдістемелік нұсқаулар

Есеп шығару кезінде қажет:

-сұрақтың физикалық жағын біріншіден қарастыру, содан кейін математикалық есептеулердің рационалдық жолын табу;

- біріншіден есепті жалпы түрде іздеу, сосын есептеулер жүргізу;

- шамалардын сандық мәндерін олардың өлшемдерімен формулаға мақсат бойынша қою;

-жауаптын дұрыстығы мен сраптамасы үшін оның логикалық дұрыстығын бағалау керек, сонымен қоса өлшемдерін қолдана отырып.
9 тақырып.

Семинар сабаққа тапсырмалар және оларға арналған әдістемелік нұсқаулар.

3 семинар сабағының жоспары:физикалық есептерді шешу №15,2; 15,14; 15,18; 15,24; 15,41

(ОЛ №9)

Мақсаты: теориялық дәріс материалын қорыту

Әдістемелік нұсқаулар

Есеп шығару кезінде қажет:

-сұрақтың физикалық жағын біріншіден қарастыру, содан кейін математикалық есептеулердің рационалдық жолын табу;

- біріншіден есепті жалпы түрде іздеу, сосын есептеулер жүргізу;

- шамалардын сандық мәндерін олардың өлшемдерімен формулаға мақсат бойынша қою;

-жауаптын дұрыстығы мен сраптамасы үшін оның логикалық дұрыстығын бағалау керек, сонымен қоса өлшемдерін қолдана отырып.

11 тақырып.

Семинар сабаққа тапсырмалар және оларға арналған әдістемелік нұсқаулар.

4 семинар сабағының жоспары:физикалық есептерді шешу №16,59; 16,60; 16,64;16,66;16,68

(ОЛ №9)

Мақсаты: теориялық дәріс материалын қорыту

Әдістемелік нұсқаулар

Есеп шығару кезінде қажет:

-сұрақтың физикалық жағын біріншіден қарастыру, содан кейін математикалық есептеулердің рационалдық жолын табу;

- біріншіден есепті жалпы түрде іздеу, сосын есептеулер жүргізу;

- шамалардын сандық мәндерін олардың өлшемдерімен формулаға мақсат бойынша қою;

-жауаптын дұрыстығы мен сраптамасы үшін оның логикалық дұрыстығын бағалау керек, сонымен қоса өлшемдерін қолдана отырып.

12 тақырып.

Семинар сабаққа тапсырмалар және оларға арналған әдістемелік нұсқаулар.

5 семинар сабағының жоспары:физикалық есептерді шешу №18,1;18,12; 18,20;18,22. (ОЛ №9)

Мақсаты:
теориялық дәріс материалын қорыту

Әдістемелік нұсқаулар

Есеп шығару кезінде қажет:

-сұрақтың физикалық жағын біріншіден қарастыру, содан кейін математикалық есептеулердің рационалдық жолын табу;

- біріншіден есепті жалпы түрде іздеу, сосын есептеулер жүргізу;

- шамалардын сандық мәндерін олардың өлшемдерімен формулаға мақсат бойынша қою;

-жауаптын дұрыстығы мен сраптамасы үшін оның логикалық дұрыстығын бағалау керек, сонымен қоса өлшемдерін қолдана отырып.
13 тақырып.

Семинар сабаққа тапсырмалар және оларға арналған әдістемелік нұсқаулар.

6 семинар сабағының жоспары:физикалық есептерді шешу №20,18; 20,19; 20,21; (ОЛ №9)

Мақсаты: теориялық дәріс материалын қорыту

Әдістемелік нұсқаулар

Есеп шығару кезінде қажет:

-сұрақтың физикалық жағын біріншіден қарастыру, содан кейін математикалық есептеулердің рационалдық жолын табу;

- біріншіден есепті жалпы түрде іздеу, сосын есептеулер жүргізу;

- шамалардын сандық мәндерін олардың өлшемдерімен формулаға мақсат бойынша қою;

-жауаптын дұрыстығы мен сраптамасы үшін оның логикалық дұрыстығын бағалау керек, сонымен қоса өлшемдерін қолдана отырып.
14 тақырып.

Семинар сабаққа тапсырмалар және оларға арналған әдістемелік нұсқаулар.

7 семинар сабағының жоспары:физикалық есептерді шешу № 19,1; 19,3; 19,7; 19,28; 19,32 (ОЛ №9)

Мақсаты: теориялық дәріс материалын қорыту

Әдістемелік нұсқаулар

Есеп шығару кезінде қажет:

-сұрақтың физикалық жағын біріншіден қарастыру, содан кейін математикалық есептеулердің рационалдық жолын табу;

- біріншіден есепті жалпы түрде іздеу, сосын есептеулер жүргізу;

- шамалардын сандық мәндерін олардың өлшемдерімен формулаға мақсат бойынша қою;

-жауаптын дұрыстығы мен сраптамасы үшін оның логикалық дұрыстығын бағалау керек, сонымен қоса өлшемдерін қолдана отырып.
15 тақырып.

Семинар сабаққа тапсырмалар және оларға арналған әдістемелік нұсқаулар.

8 семинар сабағының жоспары:физикалық есептерді шешу№ 33,1; 33,4; 33,5 ; 33,9 (ОЛ №6)

Мақсаты: теориялық дәріс материалын қорыту



Әдістемелік нұсқаулар

Есеп шығару кезінде қажет:

-сұрақтың физикалық жағын біріншіден қарастыру, содан кейін математикалық есептеулердің рационалдық жолын табу;

- біріншіден есепті жалпы түрде іздеу, сосын есептеулер жүргізу;

- шамалардын сандық мәндерін олардың өлшемдерімен формулаға мақсат бойынша қою;

-жауаптын дұрыстығы мен сраптамасы үшін оның логикалық дұрыстығын бағалау керек, сонымен қоса өлшемдерін қолдана отырып.
Зертханалық жұмыстар

1-жұмыс

Әр түрлі температурадағы суды араластырғандағы жылу мөлшерін салыстыру

Жұмыстың мақсаты:жылу алмасуда ыстық судың берген және суық судың алғанжылу мөлшерін анықтау жіне алынған нәтижені түсіндіру.

Құрал-жабдықтар: калориметр,өлшеуіш цилиндр (мензурка),термометр,стақан,ыстық суы бар шәйнек(бүкіл сыныпқа біреу).

Жұмыс барысы:

  1. массасы 100 г ыстық суды сыртқы ыдыстың ішіне қойылған калориметрдің ішкі ыдысына құйыңдар. Ыстық судың t1 мпературасын өлшеңдер;

  2. стақанға дәл сондай суық су құйып және оның t2 температурасын өлшеңдер;

  3. ыстық суы бар ыдысқа абайлап суық су құйыңдар,алынған қоспаны термометрмен араластырып және оның t температурасын өлшеңдер;

  4. ыстық судың t температураға дейін суығанда берген жылу мөлшерін

Q1=cm(t1 – t2) формуласымен және суық судың осы t температураға дейін жылығанда жылу мөлшерін Q2=cm1(t1 – t2) формуласымен есептеңдер;

Өлшеу мен есептеу нәтижелерін төмендегі кестеге жазыңдар;

Ыстық судың массасы,

m,кг

Ыстық судың бастапқы темпера-турасы,

t1,

Қоспаның температу-расы

t,

Ыстық судың берген жылу мөлшері,

Q1,Дж

Суық судың массасы

m,кг

Суық судың бастапқы температу-расы,

t2,

Суық судың алған жылу мөлшері,

Q2,Дж























  1. ыстық судың берген жылу мөлшерін суық судың алған жылу мөлшерімен салыстырыңдар және тиісті қорытынды жасаңдар;

  2. тәжірибенің салыстырмалы қателігін мына қатынаспен есептеңдер: ,мұндағы Q1-ыстық судың берген жылу мөлшері , Q2‾суық судың алған жылу мөлшері

  3. қорытынды жасаңдар.

2-жұмыс

Мұздың меншікті балқу жылуын анықтау

Жұмыстың мақсаты: жылу балансының теңдеуін пайдаланып, мұздың меншікті балқу жылуын анықтау.

Құрал-жабдықтар: таразы, термометр, калориметр, мұз кесегі,сүзгіш қағаз, шәйнек (сыныпқа біреу ).

Жұмыс барысы:

Калориметрдің ішкі ыдысын таразыға тартып өлшеңдер : mk;

Оған су құйыңдар , содан кейін суы бар калориметрді өлшеңдер: mсу= m- mk;

Суы бар калориметрдің ішкі ыдысын сыртқысының ішіне орналастырып , судың

t сутемпературасын өлшеңдер ;

Мұз кесегін сорғыш қағазбен алдын-ала құрғатып алып, содан кейін оны суға салыңдар;

Суды мұз толық ерігенге дейін термометрмен араластыра отырып, калориметрдегі ең төмен t температураны белгілеңдер;

калориметрді қайтадан өлшеңдер және суға салынған мұздың mмұз массасын анықтаңдар;

өлшеулер мен есептеулерді кестеге жазыңдар:

mk,кг

mсу,кг

tсу=tk

t

mмұз
















  1. Q1 + Q2 = Q3 + Q4 жылу балансының теңдеуінен мұздың меншікті балқу жылуын анықтаңдар, мұндағы Q1 калориметр стақанының берген жылуы, Q2 судың берген жылуы,Q3 мұз ерігенде калориметрге берген жылу мөлшері,Q4 мұздың суға берген жылу мөлшері;

Қорытынды жасаңдар.


3-жұмыс

Электр тізбегін жинау және оның әр түрлі бөліктеріндегі ток күші мен кернеуді өлшеу

Жұмыстың мақсаты: ток күші тізбектің әр түрлі бөлігінде бірдей екенін көрсету және кернеуді өлшеуді үйрену.

Құрал-жабдықтар: ток көзі, амперметр, вольтметр, кыздыру шамы, 2 сым резистор, кілт, өткізгіш сымдар.

Жұмыс барысы:

  1. Амперметр мен вольтметрдің шкалаларын қараңдар, бір бөліктің құнын анықтаңдар.

  2. 191-, 192- және 193-суреттердегі сұлбалар бойынша электр тізбектерін тыңдаңдар.

  3. Әр жағдай үшін амперметрдің көрсетуін кестеге жазыңдар.

  4. Қорытынды жазыңдар



  1. ток көзін, резисторды, қыздыру шамын және кілтті тізбектей қосып, электр тізбегін жинаңдар;

  2. тізбекті тұйықтаңдар және әр резистордың ұштарыңдағы кернеулерді U1, U2 және екі резиистордан тұратын тізбек бөлігіндегі кернеуді өлшеңдер;

  3. жинаған тізбектің сұлбасын сызыңдар;

  4. U1, + U2 қосындысын есептеңдер және U кернеуімен салыстырыңдар;

  5. қорытынды жасаңдар.

4-жұмыс

Тізбек бөлігіне арналған Ом заңын тексеру

Жұмыстың мақсаты: тізбектің бөлігіндегі ток күшін, кернеуді, кедергіні өлшеу.

Құрал-жабдықтар: ток көзі, өткізгіш сымдар, қыздыру шамы, амперметр, вольтметр, кілт.

Жұмыс барысы:

амперметр мен вольтметр шкалаларын қараңдар және бір бөліктің құнын есептеңдер;

сұлба бойынша электр тізбегін жинаңдар (194-сурет)

тізбекті тұйықтаңдар;

тізбектігі кернеу мен ток күшін біртіндеп ұлғайтыңдар. Құралдардың көрсетулерін кестеге жазыңдар:



I,A

U,B

R,Ом














5)Ом заңын пайдаланып қыздыру шамының кедергісін есептеңдер;

6)есептеу нәтижелерін кестеге түсіріңдер;

7)тәжірибе нәтижесін қорытындылаңдар.

Тапсырма. Өлшеу нәтижелері бойынша ток күшінің кернеуге тәуелділік графигін тұрғызып, сол функцияғасипаттама беріңдер.