Файл: Брін ырып жояды. Екі аяпен жер тіреп аазды жеп ояды.pptx

ІІІ топ

І топ

ІІ топ

Сабақтың тақырыбы:

Сандық және сапалық

есептер шығару

Сабақтың мақсаты:

7.2.4.4-тепе-теңдікте тұрған денелер үшін күш моменттер ережесін тұжырымдау және есептер шығаруда қолдану

Екі басты айдаһар

Бәрін қырып жояды.

Екі аяқпен жер тіреп

Қағазды жеп қояды

2.Артық кемді теңестірер

Дәнді де өзі жемес бірер

3.Жансыз жарады

Жанды ұрады

4.Үй артында бүкір терек

Күресуге кісі керек

5. Жетпіс аяқ бауырында

Екі қолы жауырында

Тындырады істі ол

Жеңілін де, ауырын да.

Жұмбақтар

Қайшы
Таразы
Балта
Иін ағаш
ара

Күшті түрлендіріп, қозғалыс бағытын өзгерту үшін қолданылатын құралдар жай механизмдер деп аталады.

Жай механизмдер

Иіндік

Көлбеу жазықтық

Сына

Бұранда

Блок

Жылжымайтын блок

Жылжымалы блок

Сына- көлбеу жазықтықтың бір түрі, бұл призмаға ұқсайтын қарапайым механизм.

Бұранда — қарапайым механизм. Цилиндрдің айналасындағы көптеген көлбеу жазықтықтар жиыны.

Адамның жәрдемшісі

Біздің дәуірімізге дейінгі заманда адамдар өз еңбектерін жеңілдету үшін әр түрлі механизмдерді қолданған. Сол механизмдердің көмегімен адамның күшінен бірнеше есе артық күш алып отырған. 3 мың жыл бұрын ежелгі Египттегі Пирамидаларды салу үшін қажетті тас плиталарды орнынан жылжытып, жоғары көтеру үшін жай механизмдерді қолданған.

Иіндік – қозғалмайтын тіреудің маңайында айнала алатын кез-келген дене.

Біз өмірлік тәжірибеден білеміз, адам ауыр жүктерді орнынан қозғалта алмайды. Себебі оның түсіретін күші дененің ауырлық күшінен аз болғандықтан дене орнынан қозғалмайды. Бірақ иіндіктің ұзын иіні арқылы көтеруге болады.

Көлбеу жазықтық

Қарапайым механикалық қондырғы, ауыр денелерді көлбеу бұрышпен жоғары көтергенде күштен ұтыс алу үшін қолданылады.

Жазық фигураның массалар центрін анықтау

Иіндіктің тепе –теңдік шартын анықтау

Блоктың жұмыс істеу шартын анықтау

І топ ІІ топ ІІІ топ

І тапсырма

БЛОК

Блок дегеніміз - өз өсінің төңірегінде айнала алатын, шетінде науасы бар доңғалақ тегершік. Блоктар жылжымалы және жылжымайтын

болып екіге бөлінеді.

Блок

Жылжымалы

Жылжымайтын

Жылжымайтын блок деп – жүк көтергенде айналу осі не жоғары, не төмен қозғалмайтын блокты айтамыз. Күштен ұтыс бермейді.

ІІ тапсырма.

Есептер шығару

Ітоп.

1.Иіндіктің кіші иініне 200Н, ал үлкен иінге 30Н күш түсті. Кіші иіннің ұзындығы 7см, үлкен иіннің ұзындығын анықта.

2.Қатаңдығы 2*10^5 Н/м серіппе серпімділік күшінің әсерінен 3см ұзартса, серіппенің потенциалдық энергиясы қандай?

ІІ топ.

1.Иіндіктің кіші иінінің ұзындығы 10см, үлкендікі 30см. Кіші иінге 15Н күш түссе, иіндікті тепе теңдік қалпына келтіру үшін үлкен иінге қандай күш түсіру керек?

2.Массасы 40т реактивті ұшақ Жермен салыстырғанда 250м/с жылдамдықпен қозғалса, оның кинетикалық энергиясы қандай болады?

ІІІтоп.

1.Иіндіктің кіші иінінің ұзындығы 15см, ал үлкенінікі 3м. Кейінгісіне түсетін күш 20Н. Иіндіктің теп –теңдігін сақтау үшін оның кіші иініне қандай күш салу керек?

2.Массасы 5кг денені 150см биіктікке көтеру кезіндегі потенциалдық энергияны табыңдар.

Физикалық диктант

Физикалық шамалардың белгіленулерін және халықаралық бірліктер жүйесіндегі өлшем бірлігін анықтап сәйкестендіріңдер.

Физикалық шама Белгіленуі өлшем бірлігі

А) күш моменті 1) Ек 1) м

Б) күш иіні 2) Ер 2) Дж

В) кинетикалық

**энергия 3) d 3) Н*м**

Г) потенциалдық

энергия 4) M 4) Дж

A
Б
В
Г

ІІІ тапсырма.

A	4	3
Б	3	1
В	1	2
Г	2	4

IV тапсырма Тест

1.Қозғалмайтын тіреудің немесе біліктің төңірегінде айнала алатын кез-келген дене            а)таразы     ә)иіндік б)күш момент

2 .Айналатын денеге түсірілген күштің күш иініне көбейтіндісі                    а)таразы      ә)күш иіні б)күш моменті     3.Күш моменті қандай әріппен белгіленеді?                       а)Е         ә)d       б)М     4.Күш моментінің өлшем бірлігі.

а)Н*м         ә)Дж       б)м     5.Иінді таразыларды дененің ……өлшеу үшін қолданады?                       а)энергиясын        ә)массасын       б)иінін     6.Айналу осі бар денелердің тепе-теңдік шартын анықтау үшін……деген ұғымды енгізілген.                     а)күш моменті       ә)энергия        б)иін    7.Күш моментінің формуласы.                     а)F=d/M       ә)d=F/M        б)M=F*d    8. Блоктың неше түрі бар

а)2 ә)3 б)4 9.Энергияның өлшем бірлігі.

а)Н*м ә)Дж б)м 10.Массаның өлшем бірлігі. а)Н*м ә)Дж б)кг

сына

иіндік

иіндік

иіндік

Өз біліміңді тексер

Бұранда

Иіндік

Тісті

Сына

Өз біліміңді тексер

Рефлексия

Түсінбедім толықтыратын жерім бар түсінікті

Үйге тапсырма

§35-37 қайталау