ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 25.10.2023
Просмотров: 8
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Дәстүрлі Литва билері шаруалар ортасында пайда болды және уақыт өте келе өзгергенімен,қайталанбас сүйкімділік әлі күнге дейін сақталып кетеді.Литва биі агрессивті емес,жұмсақ,әрқашан халықтың күнделікті өміріне негізделген-егін өсіру,егін жинау, мал бағу, мереке, ерлер мен әйелдер арасындағы қарым-қатынысты бейнелейді.
Литвадағы халық билері
Литваның ең көне халық билерінің ішінде “сутартин” билерін ерекше атап кеткен жөн.Олардың тән ерекшелігі-онотомиялық сөздер мен мәтін мен музыканың полифониясын қайталау (әр түрлі сөздер мен әуендердің бір мезгілде дыбысталуы).Сутартиндер әндер қарапайымы би қимылдарымен сүйемелденеді –жүру,аяқты таптау,сырғанау,орындарды ауыстыру,бұрылыстар және басқалар.Ең көп тараған фигуралар-қатар жүру,бір-біріне қарату немес шеңбер бойымен қозғалу.
Литва билерінің ерекшеліктері мен сипаты
Литва халық шығармашылығы өте бай және жан-жақты,ал би онда үлкен орын алады.Негізгі массада литва халықтық билері алғашқы қауымдық жүйе кезінде де дамыды.Олардың бірнешеуі өткен ғасырларда өзгергеніне қарамастан,қазіргі заманға жетіп,формалардың сұлулығы мен жылтырлығын сақтап қалды.Бастапқыда би рәсімдерде белгілі бір функцияларды атқарды.Мысалы,көптеген аңыздар мен мифтер ән,би және понтонима арқылы ойналды.
Барлық ескі билердің сюжеттері болды,кейбіреулерінде-бір қатысушы рөл ойнады,басқаларында-қатысушылардың бүкіл тобы рөлдерін орындады,ал қалғандары тек ән айтты немесе жай еліктеді.Драманың элементтері де бар (мимика,понтомима,диалог).Дөңгелек билер өздігінен де,ойын биінің бөлігі ретінде де орындалды.Айта кете керек,Литвада шеңберде билеуде бірде-бір әдесі жоқ:әдетте алдымен шеңберде қарапайым,баяу және салтанатты жүру жүреді,содан кейін әр түрлі хореографиялық элементтер енгізіледі.Бидің бұл түріндегі бишілердің саны қатаң түрде анықталмаған
Литва халықтық билері семметриялы дизайнмен сипатталады,ал кейінгі уақытта композициялық күрделілік пен фигуралардың әр түрлілігі.Бұл елде жұптасып билеудің әр түрлі тәсілдері бар.Серіктестер бір-бірін полька немесе вальс стильінде құшақтай алады немесе олар бір-біріне қарсы тұра алады.Олар сондай-ақ шеңберде тұра алады немесе бір-бірін шынтақ астында ұстай алады.Литвадағы билер мен ойындар бұрын өте ұстамды болған,ал жеке билер мүлде болмаған.Аяқтың қозғалысында қысқа қадамдар басым болды,онда аяқтар еденнен қатты көтерілмеді,ал үлкен секірулер мүлдем болмайды.Литвадағы қол қимылдары еліктейтін билерге тән.
19ғасырдың аяғы мен 20 ғасырдың басында ойын билері біртіндеп айналмалы билер мен алмастырылды.Жастарға Батыс Еуропадан келген полькалар мен басқа дажылдам билер ұнады.20 ғасырдың басындаалғашқы халық билері сахнаға биімделді(1940 жылдан бастап сахнаға 300-ге жуық билері биімделді).Әуесқой компаниялар өткізетін көптеген қойылымдар сәлемдесу биі болып табылатын “Керупине” қалпақ биімен ашылады.
Бүгінгі «Бірлігіміз жарасқан» атты фестивальдың ашылуына келген біздің мектептің бишілерінің сіздерге ежелгі «Керупине» биін тамашалаңыздар.