ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 07.11.2023
Просмотров: 86
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
-
Компьютерлік желілердің қысқаша даму тарихын жазыңыз
Компьютерлік желі – бір бірімен мәлімет аламаса алатын кем дегенде екі компьютердің байланыс құралдары көмегімен қарым-қатынас жасауына арналған ақпарат өңдеудің тармақталған жүйесі.
Бүкіләлемдік желінің даму тарихын мына кезеңдерге бөлеміз
І кезең (1969-1983 жж.) Бұл кезеңде ARPAInternet желісі пайда болды. Ол әскери және ғылыми салаларға пайдаланылды. Бірақ оның деренктерді жіберу каналының дамуы өте әлсіз болды. Сондықтан жоғары бағалы компьютерлермен жұмыс жасау қиындық келтірді.
ІІ кезең (1983-1989 жж.) Мұнда ARPANet 185 компьютердің орталығына айналды. Ол орталықтар АҚШ-да, Англияда және Норвегияда орналасқан. Желілер бойынша деректерді жіберу телефондық каналдар немесе байланысты спутниктік каналдары арқылы жүзеге асты. Сонымен, бұл кезеңде жұмыс хаттамалары жетілдірілді.
ІІІ кезең (1989-1994 жж.) Бұл кезең WWW қызметінің пайда болуымен байланысты. Деректерді жіберу мен қарым-қатынас басқа кезеңдермен салыстырғанда анағұрлым ықшамдала бастады. Ал 1986 жылы бүкіләлемдік компьютерлік желі Интернеттің пайда болуы деп жарияланды.
ІV кезең (1994-1996 жж) Бұл кезең қолданушылар арасындағы қарым-қатынас тәсілін арттырумен сипатталады.
-
Мамандықтың басқа пәндерімен байланысын айтып беріңіз
Компьютерлік желі – бір бірімен мәлімет аламаса алатын кем дегенде екі компьютердің байланыс құралдары көмегімен қарым-қатынас жасауына арналған ақпарат өңдеудің тармақталған жүйесі.
Желілік технологиялар біз күнделікті өмірде қолданып жүрген байланыстардың жұмысына барлығына қатысты. Біз дамыған технология заманында күнделікті оқып жатқан пәндерді қарастырсақ. Кез-келген пән оқытылу барысында заман талабына сай желілік технологиялар өз орнын алады. Әр мамандық оқытылу барысында оқыту орындары желілік технологиялармен жабдықталған. Мысалға: әр оқыту бөлмелерінде роутер, компьютер, электронды тақталармен қамтамасыз етілген. Бұл технологиялардың барлығы желілік технологиялармен тығыз байланысты, әр пәнді оқыту бойынша қолданылады.
-
Желілер, түйіндер, кабельді сегментті айтып беріңіз
Торап - кәбіл немесе басқа құралдар арқылы байланысқан және біраз жыбдықтарды бірлесіп пайдалануға және ақпарат алмастыруға мүмкіндік беретін программалық қамтаманы қолданатын бірнеше ЭЕМ тобы.
Түйін- есептеу торабына қосылатын жер (нүкте). Яғни, пайдаланушыға қызмет көрсетілетін немесе қатынастық арна қосылатын есептеу торабының орны және торапқа қосылған құрылғы. Басқа есептеу машинасының файлдары мен деректеріне қатынас құруға мүмкіндік беру сияқты орталықтандырылған қызметтер атқаратын есептеу машинасы.
Сегмент - екі шеті терминатормен шектелген коаксиалды кәбіл үзіндісі. Стандарт бойынша, мәселен, 10 Base-5 торабындағы сегменттің ең үлкен ұзындығы 500 м, ал 10 Base-2 торабында - 185 м (м). Сегментке құрылғыларды екі түрлі тәсілмен қосуға болады: Т-коннектор немесе арнаулы сыртқы трансивер арқылы. Шоғырлауыштың порты мен бейімдеуіштің арасындағы қос сулі өткізгіш те сегмент деп аталады. Әдетте оның ұзындығы 100 метрден артпайды.
-
Тораптық сегмент, логикалық желіні айтып беріңіз
Сегмент - екі шеті терминатормен шектелген коаксиалды кәбіл үзіндісі. Стандарт бойынша, мәселен, 10 Base-5 торабындағы сегменттің ең үлкен ұзындығы 500 м, ал 10 Base-2 торабында - 185 м (м). Сегментке құрылғыларды екі түрлі тәсілмен қосуға болады: Т-коннектор немесе арнаулы сыртқы трансивер арқылы. Шоғырлауыштың порты мен бейімдеуіштің арасындағы қос сулі өткізгіш те сегмент деп аталады. Әдетте оның ұзындығы 100 метрден артпайды.
Логикалық желілер- құрылғылардың орналасуын және олардың байланысын көрсетеді. Бұл физикалық топология бойынша деректерді беру. Бұл түйіндердің орналасуына қарамастан физикалық топологияға байланысты емес. Бұл таңдалған құрылғылардың түрі (коммутаторлар, маршрутизаторлар) және олардың сапасы сияқты деректер пакеттерін жеткізу жылдамдығы мен жылдамдығына әсер ететін күрделі желілік бөлшектерге қатысты. Логикалық топология желі ішінде реттелетін ағынның оңтайлы басқарылуын қамтамасыз етеді.
деректер логикалық автобус деп аталатын сызықтық схема бойынша немесе дөңгелек логикалық сақина түрінде ағып кетуі мүмкін
-
Компьютерлік желілердің жіктелуі. Локальды глобальды желілерді суреттеңіз
Компьютерлік желі дегеніміз-кез-келген аралық сақтау құралдарын пайдаланбай желіде ақпарат алмасуды қамтамасыз ететін компьютерлер мен әртүрлі құрылғылардың жиынтығы.
Қолдану саласына байланысты компьютерлік желілерді келесі критерийлер бойынша жіктеуге болады:
• Аумақтық таралуы бойынша (глобальды, өңірлік локальды)
• Функционалды өзара әрекеттесу түрі бойынша (клиент сервері, аралас желі, тең-теңімен желі)
• Тарату ортасының түрі бойынша (сымды, сымсыз)
• Берілу жылдамдығы бойынша
Аумақтық таралу бойынша: ГЛОБАЛЬДЫ және ЛОКАЛЬДЫ желі болып бөлінеді.
Глобальды тораптар-бұл үлкен аумақтарды қамтитын және көптеген компьютерлерді қамтитын желілер.ол - бір-бірінен кездейсоқ үлкен қашықтықта орналасқан өзара байланысты компьютерлер жүйесі . Ол үлкен аумақтарды қамтитын және көптеген компьютерлер мен жергілікті желілерді қамтитын компьютерлік желі. Глобальды торапта ұзақ қашықтыққа ақпарат беру үшін модемдер мен телефон желілері қолданылады.
Глобальды компьютерлік желілердің мысалдары аймақтық және корпоративтік желілер бола алады. Аймақтық компьютерлік желілер компьютерлердің бір аймақта бірігуін қамтамасыз етеді. Корпоративті Компьютерлік желілер әр түрлі корпоративті құрылымдардың қызметін қамтамасыз ету үшін құрылады, олардың аумақтық бөлімшелері бар (мысалы, филиалдары бар банктер).
Локальды компьютерлік желі бір бөлмеде немесе бір ғимаратта орнатылған компьютерлерді біріктіреді . Локальды торап пайдаланушыларға компьютер ресурстарына, сондай-ақ желіге қосылған перифериялық құрылғыларға (принтерлер, сканерлер, дискілер, модемдер және т.б.) ортақ қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Компьютерлерді жергілікті желіге қосу үшін олардың арнайы желілік тақтасы ,сондай-ақ LAN жергілікті желі порты, оған желілік кабель салынған болуы керек.
-
Компьютерлік желілерді құру негіздерін тізбектеңіз
Компьютерлік желі — барлық құрылғылардың бір бірімен өзара әрекеттесуіне мүмкіндік беретін байланыс желілері арқылы қосылған компьютерлердің және басып шығарғыштар мен мәтіналғылар сияқты басқа құрылғылардың тобы.
Желілер шағын немесе үлкен, кабельдер арқылы тұрақты жалғанған, немесе телефон желілері мен сымсыз арналар арқылы уақытша жалғанған болуы мүмкін. Ең үлкен желі — Интернет, ол бүкіләлемдік желілер тобы болып табылады.
Ең қарапайым желім кем дегенде бір-біріне кабель арқылы жалғанған екі компьютерден тұрады. Бұл олардың деректерді бірлесіп қолдануына мүмкіндік береді. Барлық желілер күрделігіне қарамастан, осы қарапайым пікірге негізделеді. Кабель арқылы компьютерлерді біріктіру идеясы коммуникациядағы үлкен жетістік болды. Желідегі пайдаланушылар келесілерді бірігіп қолдана алады:
· деректерді;
· принтерлерді;
· модемдерді;
· факстерді;
· басқа да қондырғыларды.
Уақыт өте келе, желілерді компьютерлік дамытудың негізгі мақсаты (ақпарат беруден басқа) ақпараттық ресурстарды бөлу мақсаты болды.
Бұл мақсатқа желілік интерфейстер көмектесті. Желілік интерфейстер өзара әрекеттесетін тәуелсіз объектілер арасындағы белгілі бір логикалық және / немесе физикалық шекара.
Желілік интерфейстер бөлінеді:
• Физикалық интерфейстер (порттар).
• Логикалық интерфейстер (хаттамалар).
Кез-келген компьютерлік желіні құру үшін маңызды есептерді шешуден бастау керек:
• Құрылатын желінің мақсатын анықтау;
• Желінің топологиясын анықтау;
• Желіге тасымалдау ортасын және рұқсат әдісін таңдау;
• Желілік аппараттық және программалық қамтамасыз етуді таңдау;
• Басқаруды ұйымдастыруды таңдау.
-
Коммуникациялық құралдардың қазіргі компьютерлік желілердегі рөлін айтып беріңіз
Дамыған технологиялардың қазіргі әлемі коммуникациялық жабдықсыз көру мүмкін емес. Өйткені іс жүзінде әрбір үйде, кеңседе, кәсіпорында, оқу орнында компьютер немесе бірнеше құрылғыларды бар. интернеттің арқасында желі бар. Өйткені, коммуникациялық құралдардың негізгі функциясы-деректерді қабылдау кейде өңдеу және бірнеше сантиметрден бірнеше мың шақырымға дейін қашықтыққа беру. Бұрын мұндай құрылғылардың өте кең таралған түрлері: сымды телефон, телеграф... сәл кейінірек факс болды.
Коммуникациялық құралдар-бұл байланыс желілері деп аталатын белгілі бір сызықтар бойынша кез-келген деректерді беретін арнайы құрылғылар. Олардың ең көп таралған түрлері-талшықты-оптикалық кабель, бұралған жұп, коаксиалды кабель.
-
Тораптық элементтердің топологиялық жіктелулерін суреттеңіз
Топология - мамандар желі құрастыру негізін бейнелеуде қолданатын стандартты термин.
Желілік топология дегеніміз – шыңдары желінің соңғы түйіндеріне және байланыс жабдықтары арасындағы байланыстар.
Топологияның негізгі түрлері:
• жұлдыз топологиясы;
Жұлдыз топологиясының көмегімен желі клиенттері арасындағы ақпарат бір орталық түйін арқылы беріледі. Орталық торап сервер немесе арнайы хаб құрылғысы бола алады.
Жұлдыз топологиясында белсенді және пассивті хабтарды қолдануға болады. Белсенді хабтар берілетін сигналдарды қабылдайды және күшейтеді. Пассивті хабтар сигналдарды күшейтпестен өздері арқылы өткізеді. Пассивті хабтар қуат көзіне қосылуды қажет етпейді.
• сақина түріндегі топология;
Сақина топологиясында сигналдар сақина бойымен бір бағытта беріледі және әр компьютер арқылы өтеді.
• жалпы шина топологиясы;
Электр сигналдары түріндегі деректер желінің барлық компьютерлеріне беріледі. Алайда, ақпаратты алушының мекен-жайына сәйкес келетін адам ғана қабылдайды. Сонымен қатар, уақыттың әр сәтінде тек бір компьютер беруді жүргізе алады.
• ағаш топологиясы;
Ағаш топологиясы бар желілерде компьютерлер желінің орталық түйіндерімен-серверлермен тікелей байланысты.
Ағаш топологиясы-жұлдыз топологиясы мен жалпы шина топологиясының тіркесімі. Сондықтан, ол негізінен осы топологиялар үшін көрсетілген артықшылықтар мен кемшіліктерге ие.
• толық қосылған желі.
Толық байланысқан желіде әр компьютер барлық басқа компьютерлерге жеке сызықтармен қосылады.
-
Ethernet технологиясын айтып беріңіз
Ethernet технологиясын 1973 жылы бір топ америкалық зерттеушілер Palo Alto зерттеу орталығында жасады. Ethernet желілері жұлдызша түрінде де, шина түрінде де құрыла береді. Арна ретінде коаксиаль кабель қолданылғанда, Ethernet желісі шина топологиясын қолданады . Егер есілген жұп қолданылса, Ethernet жұлдыз топологиясын қолданады. Ethernet – жергілікті желі құрастыру мақсатында өте кең тараған технология түрі. Ол IEEE802.3 стандартына негізделіп, мәліметтерді 10Мбит/с жылдамдықпен тасымалдап отырады. Ethernet желісіндегі құрылғылар желі арнасында сигналдың бар екендігін бақылап отырады. Егер арнаны ешбір құрылғы пайдаланбайтын болса, онда Ethernet құрылғысы мәліметтерді жөнелте бастайды. Бұл сегменттегі әрбір жұмыс стансасы жергілікті желідегі мәліметтерді талдап, олардың өзіне бағытталғанын айқындап теріп алады. Бұл схема тұтынушылар саны аз болғанда және сегменттегі тасымалданатын мәлімет мөлшері де төмен болғанда, тиімді болып саналады. Тұтынушылар саны ұлғайған кезде бұл желінің жұмысы тиімсіз бола бастайды. Мұндай жағдайда тұтынушыларды шағын топтарға бөліп, сегменттер санын арттыру ең тиімді тәсіл болып табылады.
-
Бірлік ортасында қатынас құру әдістерін суреттеңіз
Қатынас құру әдісі —
1) компьютер жады мен енгізу-шығару құрылғыларының арасында мәліметтер жеткізуді ұйымдастыру тәсілі;
2) келесі кезекте қай жұмыс бекеті немесе дербес компьютер есептеу желісін пайдалана алатынын анықтайтын тәсіл .Мысалы, CSMA/CD — қақтығыс ізделіп-табылатын және тасығышты тексеретін көптік қатынас құру әдісі.Барлық станциялар қосылған орта коллективті қатынау режимінде жұмыс жасайды. Кадрды жіберу мүмкіндігін алу үшін интерфейс-жіберуші бөлінетін орта (Multiply Access, MA) бос екендігін тексеруі тиіс. Егер орта бос болса, онда түйін кадрды жіберу құқығына ие болып өз кадрын жіберуді бастай алады.Ортаны тыңдау механизмі және кадрлар арасындағы үзіліс екі немесе одан көп станция орта бос деп, өз кадрларын жіберуді бастайтын жағдайдың болмауына кепілдеме бере алмайды. Бұл кезде коллизия болады