Дәріс №5 Тақырыбы:Медицина қызметкерінің кәсіби этикасы және деонтологиясы

Негізгі сұрақтар:

1. 
   Медициналық этика принциптері
   
2. 
   И.Харди (венгер психологы) медбикелердің типологиялық жіктелуінің сипаттары
   
3. 
   Эгогения, ятрогения ұғымына түсініктеме
   

Медициналық қызметкер науқаспен қарым-қатынас кезінде этикалық принциптерді ұстануы қажет:

1. Автономия

2. Науқасқа зиян келтірмеу

Автономияның 7 принципі бар. Әр адам өз бетімен өмір сүруге және бостандықты таңдауға құқылы. Медицналық қызметкер пациенттің бостандыққа деген құқығын шектемеуі керек.

• 
  Науқастың жеке басын сыйлау.
  
• 
  Медициналық қызметкерлер тарапынан науқасқа психологиялық қолдау жасалу керек.
  
• 
  Науқасқа ауруы туралы, оны емдеу туралы ақпаратты бермеуіміз қажет. Бірақ ақпаратты науқастың жеке басының ерекшеліктерін және ауруға деген көзқарасын ескеріп беруіміз керек.
  
• 
  Науқасқа емделу жолдарын таңдауға мүмкіндік беру.
  
• 
  Науқас өз бетімен шешім қабылдайды. Мұнда ешқандай мәжбүрлеу болмауы керек.
  
• 
  Тексеру және емдеу кезінде науқасқа бақылау мүмкіндігін беру.
  
• 
  Емдеу процесіне пациентті қатыстыру. Терапевтикалық қарым- қатынас (комплаенс).
  

И.Харди (венгер психологы) медбикелердің типологиялық жіктелуінің сипаттары негізінде олардың психоэмоционалдық ерекшеліктерін алып қана қоймай, сонымен қатар пациентке және өз қызметіне деген қатынасын қарастырған. Ол медбикелерді келесі түрлерге бөледі:

• 
  Рутинер мейірбике – өз міндетін көбінесе механикалық тұрғыдан атқарады.
  
• 
  Кертартпа мейірбике – пациенттерге қажетті көңіл бөлмеу, жанашырлық сезім білдірмеу, өз міндеттерін тиянақты, дәлме дәл, машина сияқты орындау.
  
• 
  Әртіс мейірбике - өзінің көздеген мақсатына жету үшін белгілі бір рөлдерді сомдайды.
  
• 
  Еркекшора түрі – әдетте ірі денелі мейірбикелер шешімді, батыл болып келеді. Кей жағдайларда олар жақсы ұйымдастырушы, жас мамандардың тәлімгері болып танылса, ал кейбір жағдайларда мәдениеттіліктің, білімнің жетіспеушілігінен олар дөрекі, агрессивті болып көрінеді.
  
• 
  Аналық мейірбике түрі – пациенттерге аналық сезімге тән жанашырлықпен, қамқорлықпен қарайды. Олар үшін пациенттерге деген қамқорлық өмірлік маңызға ие болып саналады.
  

---

Эгогения дегеніміз – ол пациенттердің ауруына немесе белгілі бір ауруының жағдайына байланысты өз-өзіне теріс әсер етуі. Кейде пациенттерде өзінің аурулары (мерез, гонорея ауруы, гинекологиялық аурулар) туралы дәрігермен сөйлесу әдепсіз деген теріс түсінік қалыптасқан. Мұндай жағдайларда пацинеттің көңіл-күйі бұзылып, ауруы созылмалы түрге айналып ұзақ уақыт емделуге әкеліп соқтырады. Сондықтан мейірбике өзінің жылы шырайымен пациенттің көңілін тауып, қорқыныш күдігінен арылтып пациенттің сауығуына белсенді көмек көрсетеді.

Ятрогения – бұл медицина қызметкерлерінің теріс мінез-құлқының немесе пациенттің көзінше аңдамай айтқан сөздерінің салдарынан науқастардың ауыр жағдайға душар болып немесе ауруды өзіне қабылдап алуын айтады.

Ятрогенияның болу себептері:

• 
  Диагноз туралы хабарды негізсіз болжау;
  
• 
  Емдеу және диагностикалық процедураны теріс түсінуі;
  
• 
  Әрекетсіздіктен қызметкерлердің науқасқа көңіл бөлмеуі;
  
• 
  Медбикенің орынсыз үндемеуі.
  

Мейірбике өзінің кәсіптік жұмысын атқарғанда пациенттермен қатыгез, дөрекі, тәкәппар, өзімшіл, сұрампаз, немқұрайлы және шектен тыс салқын болмауы керек.

Медицина қызметкерлерінің парызы үнемі пациенттің жанын жабырқататын, денсаулығына қайшы әсер ететін жағдайлармен белсенді күресу, мейірімді, кішіпейіл болу. Мейірбике ашуланшақ, ынтасыз немқұрайлы болса, онда пациенттер жағымсыз пікірде болады. Мейірбике пациенттермен араласқанда этикалық нормадан басқа әртүрлі жағдайларда өзін өзі ұстай біліп, кәсіптік байсалдылық пен жоғары сезімге ие болғаны жөн. Сонымен бірге, мейірбике нақты жағдайда пациенттермен түсінісе білуі, оның ауруына қарсы күресіп денсаулығын бұрынғы қалпына келуіне жағдай жасауы керек. Балалар ауруханасының медицина қызметкерлері балалар психологиясына, ауру түріне, ауыртпалығына сонымен бірге балаға аурухана жағдайының берген әсерін ескерген жөн. Кішкентай балалар сырқаттанғанда жүйке жүйесінің бұзылуына байланысты мінез-құлқы, хал-жайы өзгергені байқалады. Әсіресе, әртүрлі процедура мен иньекцияларға, операцияға әзірлікке және тағы басқа да шараларға өте қорқыныш сезімін білдіреді. Аурухананың балалар бөлімшесінде қызмет ететін медицина қызметкерлері балалардың ата-аналарымен араласқанда түрлі қиыншылықтармен кездеседі. Себебі ата-аналардың балаларының саулығына деген қорқыныш, абыржулары байқалады, мұның бәрі де олардың табиғи сезімдері бола тұра, мейірбике аса мейірімділікпен ата-аналармен жұмыс атқаруы қажет.

---

Смотрите также файлы

• Эксплуатация транспортнотехнологических машин и комплексов.docx

• Тесты для классов проекта MainTest java файл, содержащий тесты для класса Main.docx

• Закона о банкротстве.docx

• А. С. Киркинский москва Академический Проект, 2020. 526с. Isbn вх 978582913040 Текст электронный Лань электроннобиблиотечная система. Url httpselanbook combook133205 Фомина, Т. А. Математический анализ учебное пособие.docx

• Курсовая работа По профессиональному модулю 02. Участие в диагностике и лечении Заболеваний сельскохозяйственных животных.docx