Файл: Авиценна кпсалалы медициналы колледжі.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 07.11.2023

Просмотров: 48

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

«Авиценна» көпсалалы медициналық колледжі

Бекітемін

Директордың оқу - ісі

жөніндегі орынбасары

_______ Умбеталиева Л.У.

« ___ »_________ 2019ж

Силлабус

Модуль : Латын тілі және терминология негіздері

Мамандығы : 0305000 «Лабораторлық диагностика »

Біліктілігі : 0305013-«Медициналық лаборант»

Курс: 1(11)

Семестр:2

Бақылау түрі: Емтихан

Жалпы еңбек салымының барлық сағат саны/ кредит КZ: 60/2

СӨЖ- 20

Аудиториялық-30

СОӨЖ - 10

Шымкент 2019 ж

Модуль силлабусын жасаған: А.А. Баратбаева

Оқу жұмыс жоспары мамандық бойынша негізделген

0305000 «Лабораторлық диагностика »

«Жалпы - гуманитарлық пәндер» кафедрасының

отырысында қаралды және ұсынылды.

Хаттама №___«____» ___________ 2019ж.
Кафедра меңгерушісі:__________Ф.К.Абилдабекова
Әдістемелік орталығының меңгерушісімен қаралған :________________ Р.Е.Нуртаева
Әдістемелік кеңестің отырысында мақұлданды

Хаттама №___ «_______» ___________ 2019ж.

Әдістемелік кеңес төрайымы:____________________ Л.У.Умбеталиева

3.1. Кіріспе:

Латын тілі медицинаның халыкаралық тілі болып табылады. Қазіргі кездегі медициналық терминология - бірнеше жүз мың терминдер санына жеткен, ең көлемді және күрделі терминдер жүйесінің бірі. Латын және ежелгі грек тілдері медицина мен биологияның барлық салаларында жаңа терминдер түзу үшін негізгі интернационалды қайнар көзі болып жалғасып келеді. Грек- латын тілдерінен алынған терминдер мен латын грамматикасы элементтері туралы білімдер білім алушыларға көптеген әр түрлі шет тілдеріндегі арнайы медициналық әдебиеттерді оқу мен түсінуді жеңілдетеді.

3.2. Модульдің мақсаты:

Медициналық пәндерді оқу кезінде, сонымен бірге өзінің практикалық қызметінде грек-латын тілінен алынған медициналық терминдерді латын тіліндегі де, қазақ тіліндегі де орфографиясында саналы түрде ұғынатын және сауатты қолдана алуға қабілетті. Медицина маманының терминологиялық құзіреттілігі негіздерін қалау.

3.3. Модульдің міндеттері:

  • Латын тілінде оқуға үйрету;

  • Анатомиялық, фармацевтикалық және клиникалық терминдерді түсіну мен рәсімдеу үшін қажетті латын грамматикасы негіздерін оқып үйрету;

  • медициналық терминологияның анатомо-гистологиялық, фармацевтикалық және клиникалық - үш негізгі жүйелеріндегі лексикалық минимумды, сонымен бірге грек термині элементтерінің белгілі көлемін меңгеру;

  • медициналық терминологияның анатомо-гистологиялық, фармацевтикалық және клиникалық - үш негізгі жүйелеріндегі терминдер жасалуының негізгі модельдерін, тәсілдері мен өзіне тән ерекшеліктерін оқып білу;

  • латын тіліндегі анатомиялық, фармацевтикалық және көпсөзді клиникалық терминдердің аудармасын іс жүзінде қолданады;

  • грек терминоэлементтерден құралған, бірсезді клиникалық терминдер түсінігін тауып шығару және осындай терминдерді құрастыру.



3.4. Оқыту нәтижелері:

-Нақты медициналық/ фарамцевтикалық терминдер мен сөзжасам түрлеріндегі білімдерін көрсетеді. Екітілді сөздіктер мен басқада анықтамалармен жұмыс жасайды.

3.5. Пререквизиттер: қазақ тілі, орыс тілі,ағылшын тілі.

3.6. Постреквизиттер: Фонетика, морфология, фармакология, мейіргер ісі негіздері

3.7. Модульдің қысқаша мазмұны. Медицинадағы латын тілі курсына 60 сағат бөлінген: оның ішінде СӨЖна – 20 сағат, аудиториялық сабаққа -30 сағат, СОӨЖ -45 сағат.



Кредит

СӨЖ

СОӨЖ

Аудиториялық


1.

Кредит

10

5




2.

Кредит

10

5










20

10

30



3.8. 1. СӨЖ тақырыптық жоспары




СӨЖ тақырыбы

СӨЖ

Тапсырмалары

СӨЖ-дің бақылау нысандары

СӨЖ бақылау кестесі

Сағат саны




1 кредит

1.

Латын тілінің қысқаша тарихы

Презентация

Ауызша

1

1

2.

Латын алфавиті

Реферат

Жазбаша

1

1

3.

Зат есім. Nomen Substantivum.

Баяндама

Жазбаша

1

1

4.

Зат есімнің I жіктеуі

Конспект

Жазбаша

1

1

5.

Септік туралы жалпы мәлімет.

Топтық жұмыс

Жазбаша

1

1

6.

Септеудің түрлері

Конспект

Жазбаша

1

1

7.

Сын есімнін II-ші тобы

Топтық жұмыс

Жазбаша

1

1

8.

Сын есімнің II тобының 3жіктеуі.

Баяндама

Жазбаша

1

1

9.

Етістік. Verbum.

Баяндама

Жазбаша

1

1

10.

Латын етістігінің негізгі тұлғалары мен түбірлері

Баяндама

Жазбаша

1

1

2 кредит

11.

Тұздардың атауы.Патологиялық процесттер.

Конспект

Жазбаша

1

1

12.

Оксидтердің,гидроксидттердің,пероксидтердің атаулары.

Топтық жұмыс

Жазбаша

1

1

13.

Рецепт. Рецептің құрылысы.

Баяндама

Жазбаша

1

1

14.

Рецептік қысқартулар.

Конспект

Жазбаша

1

1

15.

Рецептурада қолданылатын қосымша жазулар тәртібі.

Топтық жұмыс

Жазбаша

1

1

16.

Химиялық номенклатура.

Конспект

Жазбаша

1

1

17.

Фармацевтік химия термині.

Топтық жұмыс

Жазбаша

1

1

18.

Әр түрлі дәрілік түрлерге рецепт жазу

Баяндама

Жазбаша

1

1

19.

Латын-грек дублеттері

Баяндама

Жазбаша

1

1

20.

Ауызша клиникалық терминдердің құрылымы.

Топтық жұмыс

Жазбаша

1

1

Барлығы:

20

20



3.8.2. СОӨЖ тақырыптық жоспары

Студенттің оқытушымен өзіндік жұмысы (СОӨЖ) – студенттің оқытушымен байланыста болатын, міндетті түрде сабақ кестесімен көрсетілген аудиториялық жұмыс. СОӨЖ сағатына үй тапсырмасы, курстық жобалар (жұмыстар), бақылау жұмыстары, есептер және СӨЖ тапсырмаларының басқа түрлері кіреді. СОӨЖ тренингтер, шағын топтарда жұмыс, пікірталас, іскерлік және дидактикалық ойындар, презентациялар, кейс-стади, жобаны әзірлеу (жеке немесе топтық) түрінде жүзеге асырылуы мүмкін.





Тақырыптардың атауы

Мазмұны

Сағат саны

1 кредит

1.1

Латын тілінің тарихы. Латын тілінің медицинадағы орны.

Латын тілінің қысқаша тарихы,оның медицинадағы рөлі және жалпы гуманитарлық мағынасы.


1

1.2

Латын алфавиті.Екпін

Екпін кою ережесі.

1

1.3

Зат есім. Nomen Substantivum.

Зат есімнің грамматикалық категориялары:тегі,түрі,септік.

1

1.4

Сан есім. Nomen Numeralia

1-10 аралығындағы есептік және реттік сан есімдер.100,1000 есептік сан есімдер.

1

1.5

Есептік және реттік сандар.

Медициналық терминдерде алдына қойылатын қосымша ретінде қолданылатын латын және грек сан есімдер.

1

2 кредит

2.1

Рецепт. Рецептің құрылысы.

Рецепт.Рецептің құрылымы.

Рецептік латынша бөлігінің рәсімделуі.

1

2.2

Рецептік қысқартулар.

Рецептуралық қысқартулар.


1

2.3

Химиялық номенклатура.

Латын тіліндегі химиялық номенклатура.

1

2.4

Сөздің құрылысы.

Сөз құрамы «Терминоэлемент» түсінігі.

1

2.5

Латын-грек дублеттері

Терминоэлементтер мен грек латын дублетінің маңызы мен жұрнақтары және грек латын қосымшасы.




Барлығы:

10



3.8.3. Аудиторлық сабақтың тақырыптық жоспары




Тақырыптардың атауы

Мазмұны

Сағат саны




Кіріспе .Фонетика

1 КРЕДИТ



1.1

Латын тілінің тарихы. Латын тілінің медицинадағы орны.

Латын тілінің қысқаша тарихы,оның медицинадағы рөлі және жалпы гуманитарлық мағынасы.


1

1.2

Латын алфавиті.Екпін

Екпін кою ережесі.

1

1.3

Дауысты дыбыстардың оқылуы, дауыссыз дыбыстардың оқылу ерекшеліктері.

Дауысты,дауыссыз дыбыстардың,дифтонгтардың және әріптер тіркестерінің айтылуы.


1

1.4

Буынға бөлу.Дауыстылар мен буындардың қысқа және созылыңқылығы

Буын ұзақтығы мен қысқалығы.

1




Морфология. Анатомия-

лық терминология







2.1

Зат есім. Nomen Substantivum.

Зат есімнің грамматикалық категориялары:тегі,түрі,септік.

1

2.2

Зат есімнің I жіктеуі

Зат есімнің негізін анықтау

1

2.3

Зат есімнің II жіктеуі

II септеудің зат есімдерінің септік жалғаулар

1

2.4

Сын есім. Nomen Adjectivum Сын есімді зат есіммен үйлестіру.(1-2 ші жіктелуін)

Сын есімнің грамматикалық категориялары:тегі,түрі,септік.


1

2.5

Сын есімнің I-ші тобы.

Сын есімдерді зат есімдермен қиыстыру ережелері

1

2.6

Зат есімнің III-ші жіктелуі.

III септеу зат есімдерінің негізгі белгілері.III септеу ерекшеліктері.

1

2.7

Зат есімнің 3жіктеуінің (муж.р.,жен.р.,ср.р.)

I және II топ сын есімдерінің III септеудің зат есіммен қиысуы.

1

2.8

Зат есімнің IV-ші жіктеуі

Зат есімнің IV-ші - V-ші жіктеуіне негізгі белгілері.

1

2.9

Зат есімнің V-ші жіктеуі

IV-ші және V-ші септеулердің зөат есімдердің жалпы сипаттамасы.

1

2.10

Сан есім. Nomen Numeralia

1-10 аралығындағы есептік және реттік сан есімдер.100,1000 есептік сан есімдер.

1

2.11

Есептік және реттік сандар.

Медициналық терминдерде алдына қойылатын қосымша ретінде қолданылатын латын және грек сан есімдер.

1

2.12

Сын есімнін II-ші тобы

Сын есімнің салыстырмалы дәрежесін құрастыру;- осы шақ есімшесі терминдерін құрастыру және аудару.

1

2.13

Сын есімнің II тобының 3жіктеуі.

2 топтың сын есімдері (үшінші септеудің). Сын есімнің салыстырмалы және күшейтпелі шырайларының жасалуы, сөздік формасы,септелуі,зат есімдермен қиысуы.

1

2.14

Етістік. Verbum.

Етістік.Грамматикалық категориялары: жақ,түрі,шақ,рай,етіс.Етістік негізі.

Етістіктің төрт жіктеуі.

1




Фармацевтикалық терминология







3.1

Тұздардың атауы.Патологиялық процесттер.

Оксидтер,қышқылдар мен тұздар , тотықтар латынша атаулары.

1

3.2

Оксидтердің,гидроксидттердің,пероксидтердің атаулары.

Химиялық элементтер мен олардың қосылыстарының(оксидтер,қышқылдар мен тұздар) латынша атаулары

1

3.3

Рецепт. Рецептің құрылысы. Тұздардың атауы.Патологиялық процесстер.Оксидтердің,гидроксидтердің, пероксидтердің атаулары.

Рецепт.Рецептің құрылымы.

Рецептік латынша бөлігінің рәсімделуі.


1

3.4

Рецептік қысқартулар.

Рецептуралық қысқартулар.


1

3.5

Химиялық номенклатура.

Латын тіліндегі химиялық номенклатура.

1

3.6

Фармацевтік химия термині.

Химиялық элементтер тмен олардың қосылыстарының.

1

3.7

Әр түрлі дәрілік түрлерге рецепт жазу

Латын тіліндегі химиялық номенклатура.Әр түрлі дәрілік түрлерге рецепт жазу ережелері.

1




Клиникалық терминология







4.1

Сөздің құрамы .

Сөзжасам әдістері мен тәсілдері.

Маңызды латын және грек тілдеріндегі сөздердің алдына қойылатын қосымшалары.

1

4.2

Сөздің құрылысы.

Сөз құрамы «Терминоэлемент» түсінігі.

1

4.3

Түбір термин элементтері және олардың латынша баламалары.Грек-латын дублеттері. Клиникалық терминнің құрылысы

Түбір термин элементтері.Латынша баламалары.

1

4.4

Ауызша клиникалық терминдердің құрылымы мен лексикалық құрамы.

Терминдердің мағынасы, терминдердің лексикалық құрамы.

1

4.5

Латын-грек дублеттері

Сөзжасам тәсілдерімен құралдары. Терминоэлементтер мен грек латын дублетінің маңызы мен жұрнақтары және грек латын қосымшасы

1




Барлығы:




30




3.9 Оқыту және оқыту әдістері:лекциялар оқу, презентациялар,

топтық ,СӨЖ жұмыстарын өткізу.

3.10.Білімді бағлау критийлері мен ережелері:

1-кесте. Төрт балдық жүйенің сандық баламасына сәйкес келетін студенттердің оқу жетістіктерін бағалау жүйесі.

Әріптік жүйе бойынша бағалау

Балл

Сандық эквивалент

Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау

А

95-100

4,0

Өте жақсы

А-

90-94

3,67

В+

85-89

3,33

Жақсы

В

80-84

3,0

В-

75-79

2,67

С+

70-74

2,33

Қанағаттанарлық

С

65-69

2,0

С-

60-64

1,67

D+

55-59

1,33

D-

50-54

1,0

F

0-49

0

Қанағаттанарлықсыз

Баға критерийі

Үздік «А»: Студент мына бөлімдерде жан-жақты толық жауапты қамтамасыз ете алады:

  • әр бір дәріс сабағында сабаққа қалмай уақытында келуі өз дәрежесін толық түсініп, жазып отыруы;

  • семинар сабағында сабақтың басынан аяғына дейін белсенділік көрсетіп, барлық сұрақтарға өз бетінше дұрыс жауап берсе, не болмаса, басқа студент жауап бергеннен кейін толтырып отырса;

  • қойылған сұраққа әрі қысқа, әрі дұрыс жауап бере алса;

тақырыпқа сәйкес реферат жасаса, не болмаса реферат жасаушыны тыңдап, сұрақ қойып, пікір алмасуға қатысса.

Жақсы «В»: Студент мына бөлімдерде білімін көрсете алады:

  • сабаққа бес минуттан он минутқа дейін кешіксе;

  • дәріс сабағында, дәрістің 80 % дейін ғана өз дәптеріне түсіре алса;

  • қойылған сұрақтарға созылынқы жауап берсе;

  • тақырыпқа сәйкес дайындалған рефераттын, тек оқып қана шықса, сұрақтарға жауабы созылыңқы;

тақырып бойынша слайд-шоу жасап, көрсетсе, дегенменде біраз ескерпелер жасалса.

Қанағатттанарлық «С+Д»: Студент мына бөлімдердің білімін игерген:

  • сабаққа он минуттан он бес минутқа дейін кешіксе;

  • дәріс сабағында, дәрістің 60-70% ғана өз дәптеріне түсіре алса;

  • семинар сабағында сұрасаң ғана жауап беріп, тыныш отыра берсе;

  • тақырыпқа сәйкес дайындалған рефератты оқу барысында шатасыңқырап, дауыс ырғағы, сөздері отырғандарға түсініксіз-деу болып шықса;

тақырып бойынша жасаған слайд-шоу слайдтан көрі, мәтіндік бейнеге көбірек ұқсаса, ескертпелер көп болса.

Қанағаттанарлықсыз «Ғ»: Студент мына бөлімдерде кейбір түсінігі бар:

  • сабаққа он бес минуттан жиырма минутқа дейін кешігіп келсе;

  • дәріс сабағында, дәрістің 50-60% ғана өз дәптеріне түсірсе;

  • семинар сабағында сұрақтарға толық болмаса да, жауап беруге тырысса;

  • тақырыпқа сәйкес дайындалған рефератты, тақырыпты жақсы аша алмаса, сұрақтарға шатасыңқырап жауап берсе;

тақырып бойынша жасалған слайд-шоуы ішіндегі кестелері дұрыс емес, бірақ та мәтін түрінде жазылып, шұбатылынқы, студенттерді жалықтырып жіберетіндей болып, жасауға тырысқаны үшін.