Файл: тема_19_каз_миндет.doc

электрондық үкіметтің мақсаттары мен міндеттері

Электрондық үкіметтің құрылуы мақсатына азаматтар мен ұйымдарға мемлекеттік органдардың қызмет көрсетуі сапасының жоғарылығы мен қысқа мерзімділікке және мемлекеттік органдардың қызметінің ақпараттық базасымен байланысты қамтамасыз етуге, мемлекеттік аппарат құрамы бойынша эффективті және тиімді құрылуына бағытталған.

Электрондық үкімет ұйымының негізгі міндеті мемлекетке, азаматтар мен ұйымдарға мүмкіндік туғызатын наормативті – құқықтың және әдістемелік базаның құрылуы болып табылады; мемлекеттік органдардың электрондық қызметінің қалыптасуы мен дамуы; Электрондық үкімет қызметі байланысымен қамтамасыз ету, ақпараттық-коммуникациялық технология аясында білім деңгейін арттыру мен жергілікті ақпараттық теңсіздік бойынша жұмыстарды ұйымдастыру; е-үкімет инфрақұрылымының базалық компоненттерін қалыптастыру және мемлекеттік органдардың ақпараттық инфрақұрылымын оптимизациялау; Электрондық үкіметтің ақпараттық инфрақұрылымын қорғауды қамтамасыз ету.

Электрондық үкімет Архитектурасы

Электрондық үкіметт
ің бірыңғай архитектурасының жалпы құрылымын келесі схема түрінде көруге болады:

Е-үкіметтің бірыңғай архитектурасын құру мақсатында е-үкіметтің инфрақұрылымының базалық компонентін қалыптастыру бойынша техникалық тапсырмалар шығарылған.

Ведомствалар арасындағы ақпараттық жүйенің және ведомствалық ақпараттық жүйенің орталығын техникалық орталықпен қамтамасыз ету үшін құрылыс және серверлік орталық ғимараттарын технологиялық безендіру жұмылдырылған.

Қазіргі кезде Қазақстанда «электрондық үкіметтің» құрылуы әлемдік тәжірибе талдауларын ескере отырып, үш кезеңге бөлінген.

Бірінші кезең – «электрондық үкімет» инфрақұрылымын құру. Бұл кезеңнің таралуы портал және «электрондық үкімет» шлюзіне, банкілік жүйемен байланыс үшін «төлем шлюзіне», мемлекеттік органдардың бірыңғай транспорттық орталығығына, орталық және жергілікті басқарушы органдардың ведомства аралық және типті жүйесінің құрылуы және дамуына, сонымен қатар электрондық қызмет байланысымен қамтамасыз ету шараларын өткізуге, ақпараттық-коммуникациялық технология аясында білім деңгейін арттыру мен жергілікті ақпараттық теңсіздік бойынша жұмыстарды ұйымдастыруға, ақпараттық және интерактивті қызмет көрсетуді жоспарлауға бағытталған

Екінші кезең – «электрондық үкімет» сервисін дамыту – азаматтардың өмір сүруін және мемлекеттік органдардың функционерлеудің барлық шеңберін қамтитын әртүрлі сервистердің дамуына бағытталған. Бұл кезеңде транзакционды қызметтер көрсетіледі.

Үшінші кезең – ақпараттық қоғамды құру – мемлекеттік органдар мен ұйымдардың қызметін трансформациялауды, е-медицина, е-білім, е-мәдениет, е-демократия және т.б. сияқты ақпараттық қоғамды құру.

---

ЭЛЕКТРОНДЫҚ ҮКІМЕТ СУБЪЕКТІЛЕРІ АРАСЫНДАҒЫ ҚАТЫНАС

«Электрондық үкімет» инфрақұрылымының қалыптасуына екі өзара байланысты, бірақ функциональды жеке контурдың таралуыболып табылады.

Ішкі контур «үкімет – үкімет» түрінің өзара қатынасын қамтиды және ведомствааралық әкімшілік процедураларға қызмет ететін ақпараттық жүйені қоса қарастырады.

Сыртқы контур «үкімет - азамат» және «үкімет - ұйым» түрінің өазар қатынасын қамтиды және мемлекетті азаматтар мен ұйымдардың өзара қатынасын қамтамасыз етеді.

Е-үкіметтің эффективті функционерлеумен қамтамасыз ету мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйе интеграциясын портал мен е-үкімет шлюзімен өзара байланысын талап етеді. Сондықтан интеграцияның басты байланыстырушы элементі берілгендерді алмасу кезінде хабарламалардың әмбебап коммуникативті форматы болып табылады.

Көрсетілген өзара әсерлер шеңберіндегі портал жеткізуші мен е-қызметті тұтынушы арасындағы ақпаратты алмасудың интеллектуалды байланыстырушысы болып табылады.

Портал программа қалыптастыру және Қазақстан Республикасының «элекрондық үкімет» дамуы шеңберінде таратылған.

Порталды тарату кезеңдері:

1. Ақпараттық кезең. Бұл кезеңде мемлекеттік органдардың барлық ақпараттық ресурстарының жалғыз байланысы қамтамасыз етілген және азаматтар мен ұйымдардың қажеттілігі талданған. Беліген кезңнің тарату шеңберінде барлық мемлекеттік органдардың ақпараттық қызметтері орналасқан.

2. Интерактивті кезең. Бұл кезеңнің шеңберінде мемлекеттік органдардың азаматтарға интерактивті қызмет түрлерін жеткізу мақсатында пайдаланушының идентификация және авторизация механизмі көрсетіледі,

3. Транзакционды кезең. Бұл кезеңде ақылы мемлекеттік қызметке Портал арқылы азаматтардың қарым-қатынасы механизмі қарастырылады.

4. «Электрондық үкіметтің» Порталды пайдалану категориясы

5. Қатысушылар

Бұл категорияның қатысушылары Порталдың барлық беттерін көре алады, бірақ қызметші бетпен байланыса алмайды.

Теркелген пайдаланушылар

Азаматтарға электрондық пошта сервисімен, күнтізбелік жоспарларды, байланыстарды пайдалануға мүмкіндік беретін Порталда тіркеу процедурасы арқылы қызметші бетке байланысқа түскен, пайдаланушылар.

«Электрондық үкімет» Порталы ақпараттық ресурстарын пайдалану кезінде www.e.gov.kz  Порталын қараңыз.

Электрондық үкімет порталының жалпы түрі:

Сонымен қатар электрондық үкіметті іске асыру шеңберінде «үкіметтік шлюз» ақпараттық-технологиялық жүйесін тарату жүзеге асырылған.

Қазақстан Республикасының ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйесін мемлекеттік теркеуді дамыту аясында Қазақстан Республикасында бірыңғай е-қызмет реестрі құрылған.

Е-қызметтің пайдаланушы талаптарын қанағаттандыратын едәуір эффективті төлем құралдары болып микропроцесссорлы технологияның қолдануымен құрылған төлем карточкалары табылады. Төлем карточкаларының микропроцессорлық өндіріс технологиясы жеткілікті сенім деңгейін қамтамасыз етеді және екінші деңгейлі банктерде карт-счетта болатын сумма шегінде ашық желі арқылы төлем транзакцияларын жүргізу қауіпсіз.

---

Е-қызметті тұтынудың идентификациясы и аутентификациясының міндеттері е-үкіметтің инфрақұрылымының қалыптасуының негізгі бағыттары болып табылады.

электрондық үкімет қызметтері

Қазіргі заманда мемлекеттік органдар қатарында электронды қызметтер пайдаланылады. Мысалға, «ИНИС» (Интегрированная налоговая информационная система) қаржы Министрлігі және «РНиОН» (Реестр налогоплательщиков и объектов налогообложения) 17 түрлі электрондық қызметті, оның ішінде электронды түрде салық есептерін жіберу мен қалыптастыру бойынша программамен қамтамасыз етуді, электронды салықтық есептеулерді өңдеу және қабылдауды, жер салығы суммасын есептеуді, транспорт орталықтарды, салық төлеушілердің берілгендерін тіркеуді ара-қашықтықтан өзгертуді ұсынады.

Электрондық үкімет қызметінің базалық тізімі азаматтардың қызметтері мен ұйымдардың функционирлеуінің негізгі аясына сәйкес.

1. Салықтық және бекеттік міндеттер

Салық объектілері мен салықпен байланысты объектілер туралы ақпарат алу берілген толыққанды органдар негізінде (салықтөлеушілер реестрі, салық объектілері); салық органдарындағы тіркеу есебінде тұратын салық төлеушілер, қосымша құн салығын төлеушілер туралы ақпарат алмасу; салық төлеушілердің тіркелген деректерінің өзгеруі; электронды салықтық есептерді қабылдау және өңдеу, салық органдары офисінен салық төлеуші терминалы арқылы электронды салық есептерін жіберу бойынша қызмет көрсету; бюджетпен бірге есептеу жағдайлары туралы ақпаратты жеткізу; Қазақстан Республикасының салық заңдарын түсіндіру, электрондық «ыстық желі» («горячих линий») өткізу; Қазақстан Республикасының Салық кодексіне өзгерістер енгізуді қоғаммен ара-қашықтықтан талқылау; бюджеттің кіріс бөлігі жайында орталық және жергілікті мемлекеттік органдарға ақпаратты жеткізу; Қазақстан Республикасының бекеттік заңдылықтарына сәйкес құжаттар мен есептердің электронды түрін қабылдау; сыртқы экономикалық қызметке қатысушыларды консультациямен және ақпаратпен қамтамасыз ету.

2. Предпринимательство және бизнес

Заңды тұлға теркеуі бойынша ақпаратты жеткізу (қайта тіркеу, ликвидация); электронды мемлекеттік сатып алымдарды ұйымдастыру; қозғалмалы және қозғалмайтын мүлікті құқықтық безендіру және мемлекеттік тіркеу туралы ақпарат; лицензиатқа мүлік бағасына мемлекеттік реестрден ақпар беру; товар және қызмет саудасы туралы ақпарат жеткізу; инвестициялық (инновациялық) («виртуальды технопарк») жоба туралы ақпарат беру; бизнес сұрақтары туралы азаматтар мен ұйымдарға келуді қабылдау.

3. Әлеуметтік қорғау және халықтың орналасуы

Жұмыссыз азаматтарды жұмыспен қамту және мамандық бойынша мамандарды жұмыс берушінің өтініші бойынша іздестіру; өтініштер мен құжаттарды, зейнеткерлік фонд жинақтаушымен байланысты келісім-шарттарды безендіру; салымшылардың түсімі туралы ақпаратты беру; зейнеткерлік жинақтаушыны беру өтінішін безендіру; зейнеткерлік жабдықтау сұрақтары бойынша азаматтардың сұранысын қабылдау; шет елдіктер жұмыс күшін жұмылдыру тәртібі туралы ақпарат беру; қызмет түріне лицензия беру.

---

4. Білім, ғылым және денсаулық сақтау

Қазақстан Республикасының халықтарының негізгі денсаулық көрсеткіші бойынша ақпарат беру; тіркелген дәрілік заттар, залалсыздандыру және дератизация заттары, Қазақстан Республикасы бойынша қолдануға және әкелуге тыйым салынған заттар бойынша ақпарат беру; білім, ғылым және денсаулық сақтау аясында қызмет көрсететін лицензиясы бар ұйымдар туралы ақпарат беру; медициналық көмектің барлық деңгейі бойынша аурулар емдеу және ем жүргізу сұрақтары бойынша ақпарат беру; жоғарғы оқу орындары, ғылыми және медициналық ұйымдар құрамының саны және сапасы бойынша ақпарат беру; білім және ғылым ұйымдары қызметтерінің негізгі көрсеткіші бойынша ақпарат беру;білім және медициналық қызмет көрсету сұрақтары бойынша азаматтарды қабылдау.

5. Заңдылық және тәртіп

Мемлекеттік реестр және Қазақстан Республикасының нормативті құқықтық актілерінің эталлонды бақылаушы банкіне байланыс орнату;қоғамдық тәртіп сақтау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету сұрақтары бойынша ақпарат беру; тәртіпті сақтау сұрақтары бойынша азаматтарды қабылдау; тәртіп сақтауды қамтамасыз ету органына қызметке түсетіндер туралы ақпарат бер; тәртіп сақтау органдары оқу орындарына түсушілер үшін қажетті ақпаратты жинау және қабылдау.

6. Экономика және сауда

Мемлекеттік бюджетті қалыптастыру туралы сұрақтар бойынша ақпарат беру; әлеуметтік-экономикалық және фискальді тарату; Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму күйі; едлің транспортты-коммуникациялық комплексі: автомобиль жолдары, азаматтық авиация, аэрокосмостық комплекс туралы ақпарат беру; ауыл шаруашылығында әлеуметтік-экономикалық жағдай, сонымен қатар қорғау аймағы туралы ақпарат беру; жаңалықтар мен инновациондық жобаларды қаржыландыру бойынша құжаттарды қабылдау; коммуналды қызметте тарифтерді бекіту және қалыптастыру тәртібі туралы ақпарат беру; Қазақстан Республикасының әртүрлі аймақтарында коммуналды қызмет тарифтері туралы ақпарат беру; өндіруші-жеткізуші коммуналды қызмет көрсетуге келісімге отыру бойынша заңды консультациялар беру; өндіріске мемлекеттік лицензиясы бар, электр энергиясын және жылу беру ұйымдары, сымен қамтамасыз ету, телефон байланысы бойынша ақпарат беру; экономика, сауда және коммуналдық қызметпен қамтамасыз ету сұрақтары бойынша азаматтарды қабылдау; Қазақстан Республикасының сыртқы саудасы статистикасы бойынша ақпарат беру; бекет құжаттарын дайындау және қабылдау.

7. Қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік және жедел жағдайларды басқару

Халықтар орналасқан пункттер мен объектілерге өртке қарсы қорғанысты күшейту бойынша ұсыныстар беру;мемлекеттік өртке қарсы шаралар туралы ақпарат беру; объектілердегі өртке қарсы қызметтерді ұйымдастыру туралы сұрақтарды қарастыруға қатысу және ұсыныстар білдіру; жөндеумен, өртке қарсы құрал-жабдықтардың техникалық қызметімен байланысты ақпарат беру; қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік, сонымен қатар жедел жағдайлар туралы ескерту сұрақтары бойынша азаматтарды қабылдау; жедел әскери қызмет , контрактілі қызмет, сонымен қатар жергілікті әскери қызмет органдары туралы ақпарат беру; Қазақстан Республикасының әскери-оқу орындары, тәртібі, оқу және түсу шарттары бойынша ақпарат беру.

---

8. Қоршаған ортаны қорғау

Қоршаған ортаның күйі мен ластануы, жеке объектілердің экологиялық жағдайы, қоршаған ортаға әсер ету күйі туралы ақпарат беру; қоршаған ортаны қорғау аймағында стратегиялық құжаттарды тарату жолы туралы ақпарат беру; Қазақстан Республикасының табиғатты сақтау заңдарын бұзу және оған қолданылатын шаралар туралы ақпарат беру; кадастрлі табиғи ресурстарға байланысты жеткізу; ауа-райы туралы ақпарат беру; табиғатты қорғау шаралары туралы ақпарат беру; қоршаған ортаны қорғау сұрақтары бойынша азаматтарды қабылдау.

9. Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік

Спорт түрі бойынша ұлттық құрама командалары тізіміне және республикалықспорт шараларына байланыс орнату; физкультура-сақтандыру, спорт қызметтерінұсыну бойынша ақпарат беру, сонымен қатар осы қызметтерді ұсынатын ұйымдар туралы ақпарат беру; спорт аясында республикалық қоғамдық біргі аккредитациясы туралы ақпарат беру; ұлтаралық және республикалық жарыстарда Қазақстан Республикасының спортсмендерінің қатысуы туралы ақпарат беру; саяси партиялармен арнайы союздармен қоғамдық бірігулермен байланыс туралы ақпарат беру; кітап маркетингі және баспа-полиграфиялық сұрақтары бойынша ақпарат беру; мәдениет, спорт және туризм сұрақтары бойынша азаматтарды қабылдау; ішкі саяси тұрақтылық; әлеуметтік, саяси және регионолистика сұрақтары бойынша мақалалардың шығуы; баспаның ашылуына рұхсат беру; ақпарат орталығына консультациялық қызметтер көрсету.

10. Дипломатия және ұлтаралық байланыс

Консульдік меншіктеу сұрақтары бойынша ақпарат беру; Қазақстан Республикасының виза беру, дипломатикалық және қызметші паспорттарды әзірлеу тәртібі туралы ақпарат беру; Қазақстан Республикасынан шығу (келу) сұрақтары бойынша азаматтарды қабылдау.

Практикалық тапсырмалар:

1. Электрондық үкімет порталы интерфейсімен танысу. Портал адресі http://egov.kz

2. Электрондық үкімет порталы көмегімен денсаулық сақтау және электронды түрде даярлауға болатын құжаттарды іздестіруді жүргізу;

3. Электрондық үкімет порталы картасын ашу және мемлекеттік қызметкерлер мен ведомствалар, шетелдіктерге ұсынылатын қызметтерге іріктеу жүргізу.

4. Электрондық үкімет қызметі реестрін электрондық үкімет сайтын қолдана отырып үйрену.

5. Электрондық құжат жайында 3 құжат дайындау (кез-келген сала бойынша).

---