Файл: Мамандыы Мейіргер ісі, біліктілігі Жалпы тжірибедегі мейіргер.docx

Скачать файл
Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 09.11.2023

Просмотров: 32

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Мамандығы «Мейіргер ісі», біліктілігі «Жалпы тәжірибедегі мейіргер»

«Неврологиядағы мейіргер ісі» пәнінің өндірістік оқу

стандарттар

  1. Қабылдау бөлімшесіндегі жұмысты ұйымдастыру. қабылдау бөлімшесінің медициналық құжаттары толтыру. № 003/у Стационарлық науқастың медициналық картасын толтыру.Құжаты толтыру маңызы.




  1. Емхананың (ФАП) құрылымымен және құрылымдық бөлімшелерімен, жұмысының ұйымдастырулыу.Медициналық құжаттары толтыру. № 025/у Амбулаториялық науқастың медициналық

  2. Науқастарды эхоэнцефалография, компьютерлік және магнит ядролық томографияға әзірлеу.

Электроэнцефалография әдісі көмегімен алынған деректер патологиялық процестің мидың белгілі бір тустагы сипатын анық тауга жеткілікті бола бермейді . Бас сүйегінін артқы шүңқыры мен мидын астынғы жағындағы патологиялық процестерге байланыс ты ЭЭГ - дағы өзгерістер біріне - бірі ұқсас болып кездеседі . Көпір мишык бұрышындағы патологиялык процестер мидың электрлік белсенділігінің көрсеткіштерін өзгертпейді . Ми жарты шары закымлануына байланысты ЭЭГ - ның өзгерістері айқын көрініс береді , көбіне бір жерге шоғырланған бұрылымдар байқалады. Мұндай өзгерістер әсіресе эпилептикалык , тұымалар кезінде ерекше айқындала түседі .

  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу:саусақтар кейпі праксиясын анықтау.

Сырқатқа сұқ саусағы мен аты жоқ саусағын жазып көрсету , саусақпен шығыршық жасау , сұқ саусақ ты ортаңғы саусақтың , ортаңғы саусақты сұқ саусақтың үстіне қою сияқты қимылдар ұсынылады . Мұны дәрігер сырқатқа өзі жасап көрсетеді . Бұдан кейін сырқаттың көзін жұмғызып , жаңағы қимылдарды ауызша нұсау бойынша жасауы өтініледі . Егер ми қатпарының алдыңғы бөліктері қызметі бұзылса ол тиісті қимылды бір рет жасағаннан кейін екінші қимылды бастап кете алмайды ( персеврация ) . Сондай - ак ми қызметі жаппай бұзылуы да и үмкін . Ондай жағдайда сырқат сұқ саусақ пен ортаңғы саусақтың орнына аты жоқ саусағы мен шынтағын көрсетіп қояды ( эхо праксия ) .

  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу:Дшамикалық праксиясын анықтау.

Дшамикалық праксис. « Жұдырық - алақан - қабырға » сынағы ала канды бірінен кейін бірі ауысып тұратын қимылдар жағдайына бейімдеуге арналған. Сырқат әуелі алақанын жұмуы , одан кейін жазылған қырымен көрсетіп , столға қоюы керек. Бұл сынак бірнеше рет қайталанылады . Мұны сау адамдардың қайталауы да оңай болмайтындықтан қимылдарды тексеруші дәрігер өзі көрсетіп отырады . Сау адам бұл қимылдарды оңтайлы және жеңіл атқарады. Миының алдыңғы бөлігінің қызметі бұзылған сырқат аталған қимылдарды қажетінше қайталай алмайды немесе тоқтат дегенге қарамастан өз бетімен қайталай береді .



  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу: Ассиметриялық тықылдату жүргізу.

Ассиметриялық тықылдату . Сырқатқа екі қолының ұшын алды на жайғызып қойып , столды оң қолы қырымен екі рет , сол колы қырымен бір рет тыкылдатқызады . Сырқат адам бұл тапсырманы онай орындай алмауы немесе бір қимылды қайталай беруі мүмкін .

  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу: Реципроктық үйлесімді жүргізу.

Реципроктық ( өзара қарама - қарсы бағытталу ) үйлесім . Қол ұшы ның бастапқы кейпі : бір қол алақанынан жұмылған , екінші ала қаны жазылған . Сырқат бір мезгілде жұмылған алақанын жазып , жазылған алақанын жұмуға тиісті . Сырқат бұл тапсырманы тез және оңтайлы орындай алмайды , әрбір қимыл бірінен - бірі ажыратылып білінеді .

  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу: Хэд сынағын жүргізу:

Дәрігер кеңістікте өз қолдарымен әр түрлі қимыл дар жасап , оларды сырқаттың қайталауы өтініледі . Ол үшін әуелі бір қолмен ( он колымен , сонынан сол колымен ) бір бағыттағы кимылдар жасалады да сол қимылдарды екінші қолмен қайталау шарт . Осылайша қимыл жасау жөніндегі тапсырмалар күрделене береді . Айталық , оң қолмен тұмсықты , сол қолмен оң құлақты ұстау т.б. Аталған тапсырмалар орындалу кезінде сырқаттың қолы мен - тиiстi қимылдарды келістіре алмауы қимыл - әрекеттерінің көру кеңістік негізі бұзылғандығын дәлелдейді . Олар мидың төбе - қарақұс бөлімдері зақымдануы кезінде кездесуі мүмкін .

  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу. Конструктивтік праксис сынағын жүргізу:

Дәрігер столдың үстіне таяқшалардан ( сіріңке шилерінен ) түрлі геометриялық фигуралар жасап , сырқатқа сол фигураларды бұзып , қайтадан салуын , соңы нан оларды төңкеріп құрастыруын өтінеді . Сырқат фигураның әрбір элементінің орны мен арақатынасын есіне сактай алмай кателесуі мүмкін



  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу. Графикалық сынақ жүргізу.

Қимыл актысына әр түрлі әрекеттердің қа тысты бұзылуын тексеру үшін сырқатқа қайталанып отыратын екі түрлі түйіннен құрастырылатын өрнек салу тапсырылады. Бұл тапсырманы орындау кезінде сырқат қаламды немесе қарындашты қағаздан әкетпеуге тиіс . Мидың алдыңғы қимылдаткыш жүйесі зақымданғанда жоғырыда аталған оюдын (өрнектің ) әрбір бөлігін қағазға
жеке сала бастайды, немесе бір иректi қайта - қайта соза береді. Өрнектің әрбір элементін дұрыс үйлестіріп, бір қалыптағы қимыл жасай алмайды . Мұндай жағдайда өрнек құрамдарының ажыратылуы мен орналасу бейнесінің өзгеруінен гөрі қимылдық әрекеттердің бұзылуы айқынырақ білінеді . Ми қыртысының қимылдатқыш бөліктері зақымданғанда бұлшық еттердің әр түрлі тобына керекті импульстер жете бермегені былай тұрсын, сол импульстер қалыпты «кинетикалық әуен » құруға қажетті уақыт мерзімінде біріктірілмейді . Графикалық сынақты орындау кезінде еріксіз өрескел қимылдар пайда болуы мидың терең орналаскан құрылымдары зақымда нуымен байланысты .

  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу:Сурет салғызу сынағын жүргізу.

Сырқат өз бетінше қол , үй , текше бейнелерін қағазға түсіруге тиiс . Ол сурет элементтерін кеңістікке орналастыра алмауы мүмкін


  1. Қимыл мен әрекетті зерттеу.Көру және көру - кеңістіктігін ажырата тексеру :

А)Заттар бейнесін ажырату сынағы . Сырқатқа заттардың кескіндері , айқыш - ұйқыш бейнелер , Поппельрейтер фигуралары ( бірінің үстіне бірі қабаттасқан кескіндер ) көрсетіледі . Бұдан кейін күрделірек бірден ажырата қоюға қиын кескіндер ( нейропсихикалык альбом дардың аяқталмаған суреттері ) көрсетіледі . Сырқат зат кескіндерін , әсіресе күрделі кескіндерді ажырата алмауы мүмкін , заттарды көріп тұтасқан бейне ретінде түйсіну қабі леті бұзылады .

Б)Жүзбе - жүз тану . Сырқатқа таныс адамдарының суреттері көр сетіледі . Түрлі түсті анықтау . Әр түрлі түстерді ажыратып айтып беру .

В) Көру - кеңістіктігін ажырату . Сырқаттан жасанды циферблатты сағат тілдерін тиісті орнына қоюды , географиялық карта схема сындағы бағыттарды ажыратып беру өтініледі . Сырқат айнадағыдай теріс түскен элементтерді ажырата алмауы немесе фигура элементтерінің арақатынасын дұрыс түсінбеуі мүмкін

Г)Кеңістіктік таным (Иерекс сынағы)сынақ жүргізу:

Сырқатқа көрініп тұрған немесе көрінбеген текшелерден тұрған немесе көрінбеген текшелерден жасалған фигуралар схемасы көрсетіледі де , одан олардың неше текшеден құрастырылғандығын есептеп шығаруды өтінеді . Осы сынақ орындалу кезінде сырқат қате жіберіп алса , оның кеңістіктік ажырату қабілетінің бұзылғаны.


  1. Сезімталдықты зерттеу тәсілдері:

І. Үстірт сезімталдықты зерттеу: Сезімталдықтың барлық түрлерін зерттеу кезінде сырқаттың көзі жұмулы болу керек .

А)Жанасу сезімталдығын тексеру кезінде дерігер бір шоқ мақта немесе қыл шашағын алады да сырқаттың бас , дене , аяқ - қол теріле рінің әр түрлі жерлеріне тигізеді . Сезімталдығы бұзылмаған адам әр түрлі жанасуды сезеді де оны « иә » деп мақұлдап отырады . Дененің сезімталдығы жойылған тұсында сырқат жанасу әсерін сезбейді . б)Ауырсыну сезімталдығын тексеру үшін дәрігер түйреуіш ұшымен бастың , дененің , аяқ - қолдын әрбір жерін симметриялық шамада екі жағынан жеңіл түртеді . Науқас түрткілеудің « өткір » не месе « өткір емес » екендігін айтып отыруға тиіс . Егер түйреуішпен түрткен кезде сырқат адам нерв жүйесі зақымданған аймақтарында ауырсынбаса ( аналгезия ) , немесе сау жағымен салыстырғанда сәл ғана сезінсе , ( гипалгезия ) әйтпесе қатты ауырсына сезінсе ( гипе ралгезия ) , « өткір » , « тұтқыл » немесе « өте өткір » екендігін білдіріп отырады .

В)Температура сезімталдығын тексеру үшін бір пробиркаға қызуы 40 градустай , екінші пробиркаға 18-20 градус шамасында су құйып алған дәрігер пробиркалардың түбін адамның бетіне , денесіне , кол аяғына симметриялы қашықтықта әр жерден тигізеді . Сонда тексерілуші « жылы » немесе « салқын » деп өзінің нені сезгенін білдіріп отырады . Егер тигізген тұсында ыстық немесс суықты сезбесе ( термо анестезия ) , әйтепесе күштірек сезінсе ( термогиперестезия ) , сезімтал дық жолдарының осы аймақтарға қатысты құрылымдары зақым данған болып табылады .

  1. Алып, қайта кою ( дисметрия ) сыны,— бір затты тұрған жерінен алып , қайтадан орнына дәл қою кабілеті . Сырқат столда жатқан нәрсені ( қарындаш , кітап т.б. ) алып , қайтадан орнына қоюы керек . Ми шығы зақымданған адам тапсырманы дұ рыс орындай алмайды , зақымданған жарты шар жағына ауытқи береді

  2. Есту гаозисін тексеру:

Дыбыс ырғағы қайталауын ажырату . Сынақ естіліп тұрған дыбыс сигналдары тобын қабылдау және бағалау мүмкіндігін анық таудан басталады .

Ол үшін ара уақыты 0,5 секунд бірнеше ырғақты дыбыс білдіреді . Әуелі екі - үш соққы катар , соңынан II , II немесе III , ІІІ серия түрінде дыбыс беріледі . Бұдан әрі ырғақты дыбыс тонда ры күрделі екпінділіене береді ( ... І , немесе ... , II ... , немесе II ) . Сөзбен тапсырма беру арқылы орындалатын дыбыс ырғақта рын орындау . Сырқатқа « екі рет тықылдатыңыз » , « үш рет тықыл датыңыз » , « екі рет ақырын » , « үш рет қатты тықылдатыңыз » т.с.с. тапсырмалар беріледі . Сырқат әрбір тонда неше тықыл бар екенін айтьш , әр тықыл дағы ырғақ құрылымын қаншама ақырын , қаншама қатты тықыл болғанын ажыратып айтуға тиіс . Аталған сынақтың орындалуы кезінде дәрігер дыбыс ырғақтары құрылымының ыдырауын , олар дың кейбіреуінің қайталана беруіне ерекше мән береді . Сырқат жылдам орындалатын тықылдың санын ажырата алмауы мүмкін ( үш тықыл екеу боп т.б. ) , бірақ жекелеген ырғақ тықылын қабыл дап анықтау мүмкіндігі өзгермейді . -


  1. Саусақпен дәл табу сыны:

Сырқат қолын созып тұрып сұқ саусағымен бі раз алшақтау тұрған дәрігердің сауса ғын немесе оның қолындағы невралгИ ялык балғаның басын дәл табуы керек . Бұл сын көлденең және тiк жазықта көзі ашық және жұмылу кезінде орындала ды . Мишық зақымданғанда сырқаттың саусағы зақымданған жағында көздеген межеге жете алмай , көбіне дәрігердің саусағының сыртына қарай ауытқи береді.


  1. Сөзін(сөйлеу қабілетін) тексеру:

Сырқат бірнеше сөзді немесе сөз тіркестерін , атап айтқанда , қиын айтылатын күрделі сөздерді ( қанағаттандыру , ұйымдастырыл мағандықтан , қауіпсіздендіру т.с.с. ) дәрі гермен бірге қайталауға тиіс . Егер мишық закымданған болса сөздер бұзылып , созылып , буын - буынға бөгелініп , іркіліп - іркіліп айтылады ( мәнерлеп сөйлеу )


  1. Өкше мен тізе арқылы тексеру.

Сырқат бір аяғынын өкшесі мен екінші аяғының тізесін тауып , төмен қарай жіліншік бойымен аяғының ұшы на дейiн , одан жоғары тізесiне дейiн жыл жыту керек . Мишығы зақымданған адам өкшесімен тізесін тауып , оған жеткізе алмайды . Мишықтың жарты шары зақымданса, сол зақымданған жағында аты аталған белгілер көрініс береді.

  1. Ромберг кейпінде тепе-теңдікті тексеру.

.Сыркат табандарын катарластырып , екi колын алдына алақанымен төмен созып , екi аяғынан әуелi көзін ашып , одан кейiн жұмып тік тұрады

Ромберг тәсiлiнiн күрделi түрiн тексеру үшiн : а ) сырқат бiр табанын екiншi табанынын алдына бiр сызық бойымен әуелi кезiн ашып , одан кейiн жумып тура кояды ;

б ) басын кезекпен на , алга , артка бурып , екi табанын бiрiне - бiрiн катар тиiстiрiп , козiн ашып , одан кейiн жумып турады ;

в ) аягынын ушымен тура ды ; г ) бiр аягын көтерiп , козiн ашып , одан кейiн жумып турады . Егер мишыктын жарты шарының біреуі закымданса сыркат сол зақымданған жаққа карай теңселедi немесе кулап кетеді ( атаксия ) . Pr Мишыктын табаны зақымданған болса кез келген жакка , кобіне шалкалап кулайды . Козбен бакылау атаксия кубылысына айтар лыктай әсер етпейді . 2. Жүрісті тексеру . Сыркат болме iшiнде бiр сызық бойымен козiн ашып , одан кейiн жумып , алга - артка , көлденен ( флангалық журiс ) жүредi . Мишыгы закымданган сыркат скi аягынын арасын ашып , сак танып , шайкалып журедi ( « мас кiсiнiн жүрiсi » ) . Мишықтың таба ны закымданса , сыркат екi жагына шайкалып журедi ( 62 - сурет ) , жарты шары закымданса , закымланган жакка карай кисая кетедi , 3 келедененiнен кырындап журе алмайды .

Смотрите также файлы