Файл: Электр тізбектерін есептеуді масаты мен міндеттері.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 09.11.2023
Просмотров: 123
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Шешімнің дұрыстығын қуат балансы арқылы тексеруге болады.
Контурлық токтар әдісі
Контурлық токтар әдісі Кирхгофтың 1-ші және 2-ші заңдарына сәйкес құрастырылған теңдеулер жүйесінен шығады, бұл кезде контурлық токтар қажетті айнымалылар ретінде қабылданады. Бұл жағдайда теңдеулер саны тізбектің тәуелсіз тізбектерінің санына тең болады.
Үш тізбекті электр тізбегі үшін контурлық токтар әдісі бойынша теңдеулер жүйесі келесідей:
I11R11 + I22R12 + I33R13 = E11;
I11R21 + I22R22 + I33R23 = E22;
I11R31 + I22R32 + I33R33 = E33;
-
Электр тізбектерін есептеудің дұрыстығын тексерудің негізгі әдістері. Тармақталмаған тізбек. Пассивті элементтердің тізбекті қосылуы
Электр тізбектерін есептеудің дұрыстығын тексерудің негізгі әдістері. Контурлық ток әдісі
Контурлық токтар әдісі Кирхгофтың 1-ші және 2-ші заңдарына сәйкес құрастырылған теңдеулер жүйесінен шығады, бұл кезде контурлық токтар қажетті айнымалылар ретінде қабылданады. Бұл жағдайда теңдеулер саны тізбектің тәуелсіз тізбектерінің санына тең болады.
Үш тізбекті электр тізбегі үшін контурлық токтар әдісі бойынша теңдеулер жүйесі келесідей:
I11R11 + I22R12 + I33R13 = E11;
I11R21 + I22R22 + I33R23 = E22;
I11R31 + I22R32 + I33R33 = E33;
Тармақталған электр тізбегі
Тармақталған тармақта әрбір тармақтың өз тогы болады.Тармақ екі түйіннің арасына бекітілген тізбектей жалғанған элементтерден құрылған тізбектің бөлімі ретінде анықталуы мүмкін. Түйін, сәйкесінше, кем дегенде үш тармақ біріктірілетін тізбектің нүктесі.
Пассивті элементтердің тізбекті қосылуы
Энергия қабылдағыштарды тізбектей, параллель жəне аралас жалғауға болады. Энергия қабылдағыштардың тізбекей жалғануы кезінде бірінші қабылдағыштың шартты ұшы екінші қабылдағыштың шартты ұшымен жалғанады, ал екіншісінің ұшы — үшіншісінің ұшымен жəне т.с.с. 1.3-суретте Rl, R2, R3 резисторлары бар энергия қабылдағыштар тізбектей жалғанған жəне U кернеуі бар энергия көзіне қосылған.
Тізбектелген электр тізбегінің барлық бөліктері арқылы бірдей тоқ I өтеді. Ом заңы бойынша жеке кедергілердегі кернеулер тең:
U1 = IR1; U2 = IR2; U3 = IR3.
Осылайша, тізбектей жалғанған кедергілердегі кернеулердің түсуі кедергілердің мəндеріне пропорционал. R1> R2> R3 кезіндегі кернеу U1> U2> U3. U1, U2 жəне U3 кернеулері R1, R2 жəне R3 кедергілері бірдей болғанда ғана тең болады. Қабылдағыштар тізбектей жалғанғанда жеке қабылдағыштардағы кернеулер сомасы тізбек қысқыштарындағы кернеуге тең болады:
U1 + U2 + U3 = U.
-
Тұрақты ток электр тізбектері
Тұрақты тоқ тізбектері деп қазіргі техникада тоқ өзінің бағытын өзгертпейтін, яғни ЭҚК көзінің полярлығы тұрақты болатын тізбектерді айтады.
Электр тізбегі міндеті бойынша үш топқа бөлуге болатын жеке құрылғылардан немесе элементтерден тұрады. Бірінші топ - электр энергиясын генерациялауға (өндіруге) арналған электр энергия элементтері (қуат көздері немесе ЭҚК көздері). Е к і н ш і т о п — электр энергиясын басқа энергия түрлеріне (механикалық, жылулық, жарықтық, химиялық жəне т.б.) айналдыратын элементтер. Бұл элементтер электр энергиясын қабылдағыштар немесе электр қабылдағыштар деп аталады. Ү ш і н ш і топ - бұл электр энергиясын қуат көзінен электр қабылдағышқа тасымалдайтын элементтер (кернеудің деңгейін жəне сапасын қамтамасыз ететін сымдар, құрылғылар жəне т.б.).
-
Үш фазалы ЭҚК-і генераторының жұмыс істеу принципі
Үш фазалы генераторлардың жұмыс істеу принципі электромагниттік индукция заңына негізделген. Ол айналмалы магнит өрісіне орналастырылған металл жақтаудың ұштарында электр қозғаушы күштің (ЭМӨ) индукцияланатынын айтады. Бұл жағдайда жақтаудың өзі де, магниттер де айнала алады.
Демонстрациялар осылай орнатылады. Нақты генераторларда жақтаудың орнына өзектері бір-бірінен оқшауланған жұқа мыс сымнан жасалған катушкалар қолданылады.
Әмбебап синхронды үш фазалы генератор - белгілі бір энергия түрін электр энергиясына түрлендіруге арналған айнымалы токтың ерекше механизмі.
Дәл осы қондырғы күн панельдерінің, электростатикалық машиналардың, сондай-ақ гальваникалық элементтердің жұмысына жауап береді.
Кіріктірілген айналдыратын электромагнит пайдаланылатын статор орамасының үш фазасы арқылы қозғалатын магнит ағынын жасауға қабілетті. Нәтижесінде ойықтарда бірдей жиіліктегі айнымалы ЭҚК пайда болуына қол жеткізуге болады. Кез келген фазалық ығысу магнит өрістерінің айналуының үштен біріне тең белгілі бір бұрышта жүзеге асырылады.
-
Электр энергиясының көздері мен тұтынушылары. Электр тізбектерінің негізгі түсініктері
Электр энергиясының көзі механикалық, химиялық, жылулық т.б, энергия түрлерін электр энергиясына айналдырады. Тұтынушыда электр энергиясы басқа энергия тұрлеріне – механикалық, химиялық, жылулық, жарық т.б ауысады.
Электр энергиясы көзіне мынандай құрылғылар жатады: электр генераторлар, аккумуляторлар, гальваникалық элементтер. Электр генераторлар басқа бір механикалық қозғалтқыштарменен қозғалысқа келтіріледі. Электр тұтынушылар ретінде жарықтандырғыш шамдар, электр қозғалтқыштар, электр қыздырғыш аспаптар т.б пайдаланылады. Электр энергиясының көзінің және тұтынушының жалпы шартты белгілері 2- суретте көрсетілген (а- тұрақты тоқ генераторы, б- гальваникалық элемент, яғни аккумулятор, в- гальваникалық элементтердің батареясы, яғни аккумулятор, г- электр кедергісі, резистор).
Электр энергиясының тұтынушысы – технологиялық процесспен біріктірілген және белгілі бір аумақта орналасқан электр қабылдағыш немесе электр қабылдағыштар тобы.