ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 29.11.2023
Просмотров: 309
Скачиваний: 15
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жатыр түбі биіктігін өлшеу үшін сантиметрлік лентаның басын қасағаның жоғарғы жиегіне орнатып, алақан қырымен жатыр түбін тауып өлшеу керек, мерзімі жеткен жүктілікте жатыр түбі биіктігі 36-37 см-ге тең, босанар алдында жатыр деңгейі төмендеп 34-35 см-ге сәкес келеді. Егер жатыр түбі сыртқа қарай жылжыған болса, сантиметрлік лентаның басын жатыр түбінің ең алшақ орналасқан бөлігіне дейін әкеліп өлшейді.жатыр түбі биіктігінің динамикасын анықтау 80%- ке жуык жүкті әйелдердің ұрығының баяу дамуын болжауға мүмкіндік береді.
* Жүкті әйел қарауға келгенде оның жатыр түбінің биіктігін өлшеп, оны вертикальды осьте бір нүктемен белгілейді. Горизонтальды осьте сол келген кездегі жүктілік мерзімін белгілеп, сосын екі нүктені бірге косады. Осылай әрбір қаралуда жасайды. Нәтижесінде сәйкесінше қисық сызық пайда болады.Гравидограмма жүргізу
Әйелдердін репродуктивтік денсаулығын қорғау,перинаталды және бала аурулары мен өлімінің жиілігін төмендету, дені сау балалардың туылуы акушер-гинекологтардың мақсаты болып саналады. Сол себептен болашақ аналардың жүктілік кезіндегі барлык өзгерістерді дер кезінде анықтау үшін арнайы әдістер жүргізіледі. Солардың бірі-гравидограмма. Гравидограмма- бұл жүкті әйелдің әр каралуы сайын жүргізілетін жүктілік ағымының динамикасын көрсетіп жазылатын таблица. Гравидограмма әр алмасу картасын бекітілуі тиіс.Гравидограммада жүктілердің рутинді клиникалық және лабараториялық зерттеулердің негізгі көрсеткіштерін тіркейді. Ол жүктілерді келтірілген параметрлерді визуалды бағалауға ыңғайлы. Гравидограммада: жатыр түбінін биіктігі және соған сәйкес жүктіліктің кезеңі белгіленеді. Жатыр түбінің биіктігін босануға дейін 20- шы аптасынан бастап әрбір қаралуы сайын өлшеп отырады.Өлшеуді сантиметрлік лентамен пальпация әдісі арқылы анықтаған жатыр түбінен бастап симфиздің жоғарғы шетіне карай жүргізеді. Өлшеуді іштің ортаңғы сызығынан бастап жүргізу маңызды емес. Гравидограммада арнайы калыпты интервалдармен белгіленген қисық сызық болады.* Жүкті әйелдің өлшемдерінен алынган сызык бұл сызықтан ауытқыса,бұл ұрық дамуында белгілі бір акау бар екендігіне күдік туғызады.
* Егер кисык сызық нормадан асса, онда бұл ұрықтың үлкен массасын(мысалы анасы кант диабетімен ауыратын болса), көпұрықтық және суы кеп(ұрықтың туа біткен ақауын көрсететін белгі) көрсетеді
Ал егер нормадан төмен болса, ұрык дамуынын баяулауын көрсетеді. Осындай жағдайлар аныкталса дәрігер диагнозды нақтылау үшін ары қарай басқа косымша зерттеулерге жібереді.УЗИ-да ұрықтың орналасуын,размерін және амнион сұйықтығыныңкөлемін аныктайды. Егер диагноз нақтыланса анасына жүктілікті үзу туралы кеңес беріледі.
Гравидограмманың бірінші бағаны сандық өрнекте жазылады. «Артериальды қысым>> бағанында қою сызықпен қалыпты систолалық және диастолалық қысымдар берілген. Әрбір келген сайын жүкті әйелдің артериальды қысымы нүктемен белгіленіп, бүкіл жүктілік бойында диастолалық және систолалық, Қысымның динамикасы бөлек екі қисық түрінде көрсетіледі.
Гравидограмманы өлшеу алгоритмі нені қамтитынын толығырақ қарастырайық:
Графикте жүктілік мерзіміне сәйкес (көлденең осьте) ДМ биіктігі сантиметрмен (тік осьте) белгіленеді. Алынған мәліметтер негізінде жүктілік кезіндегі ЖТБ өзгеру кестесі құрылады. Жатыр түбінің биіктігін өлшеу жүктіліктің 25-26 аптасынан бастап, бірақ әр екі аптадан артық емес, босанғанға дейінгі дәрігерге барған сайын жүргізіледі. Өлшеу пальпация арқылы анықталған жатырдың түбінен симфиздің жоғарғы жиегіне дейін сантиметрлік таспамен жүргізілуі керек. Бұл жағдайда өлшеуді іштің ортаңғы сызығы бойымен жүргізудің қажеті жоқ; егер жатырдың түбі бүйірге бұрылса, сантиметрлік таспаның басы жатыр түбінің ең алыс бөлігіне қолданылуы керек.№15 Преэклампсияның ауыр дәрежесінде шұғыл көмек көрсету.
Преэкламсияның негізгі емі – жүктілікті үзу болып табылады. Егер жүктіліктің мерзімі 37 апта немесе одан жоғары болса, дәрігер преэкламсияны өршітпей жедел босануды талап етуі мүмкін.Босануды стимулдеуші дәрі-дәрмектерді тағайындайды немесе Кесар тілігі отасын жүргізеді.Ауыр преэклампсияның емі:1)госпитализация;2)науқастың жағдайының мониторингі Мониторинг:симптомдарды бағалау,бастың ауруы,көрудің өзгеруі,эпигастрий аймағындағы ауырсынулар,диурезді қадағалау,қажет болған жағдайда фолей катетрін енгізу.Препараттары: Эклампсия диагнозы қойылғаннан кейін бірден ұстамалардың қайталануын болдырмау үшін магний сульфатын енгізу керек.
Пациенттерде ауыр преэклампсия болса, құрысулардың алдын алу үшін магний сульфаты беріледі. Магний сульфаты босанғаннан кейін 12-24 сағат ішінде тағайындалады.Магний сульфаты 4 г көктамыр ішіне 20 минут ішінде енгізіледі, содан кейін 2 г/сағ үздіксіз көктамырішілік инфузия. Доза науқастың симптомдарына немесе бүйрек жеткіліксіздігінің болуына байланысты түзетіледі.Жылдам әсерлі препараттары:Нифедипин 10 мг.Тіл астына әрбір 30мин сайын қайталап беру қажет.(максимальды доза 160мг)Басқа препараттар:Метилдопа-250мг -3-4рет күніне(максимальды доза-2г күніне);Эгилок-50-200мг тәулігіне;Диазепам-10мг к/т (керек болған жағдайда);Инфузионды терапия-85мл/сағ диурезді бақылай отырып.
№16 Эклампсия талмасында шұғыл көмек көрсету.
№17
№18
№19 Қынапты жуу.
Іс – әрекет алгоритмі:
Пациентке процедураның мақсатын түсіндіріңіз.
Гинекологиялық креслоны дезерітіндімен өңдеңіз.
Жеке жаялықты төсеп, әйелді соның үстіне жатқызыңыз.
Эсмарх ыдысын 1,5-2 литр биіктікке штативке бекітіңіз
Залалсызданған қолғапты киіңіз.
Техникасын сақтай отырып қныапқа гинекологиялық айнаны енгізіп, қынап пен жатыр мойнын ашыңыз.
Қынапқа эсмарх ыдысының ұштығын енгізіп, кранды ашыңыз.
Қынап қабырғалары мен қынап күмбездерін жуыңыз.
Құрғақ стерильді мақта шариктерімен қынап қабырғаларын құрғатыңыз
Техникасын сақтап гинекологиялық айнаны алып тастаңыз
№20 Денедегі жасырын ісікті анықтау.
Қатерлі ісік белгілері:
• тоқ ішек қатерлі ісігінің алғашқы белгілері нәжістегі қан болуы мүмкін, оны тек нәжістің талдауында және кезектесіп тұратын диарея мен іш қатудан көруге болады.
• тәбеттің төмендеуі немесе толық болмауы асқазан ісігінің,
• зәрдегі қан – бүйрек қатерлі ісігінің,
• денедегі көгерген іздер көгерудің – қанның қатерлі ісігінің (лейкоз) ерте симптомы болып саналады.
Тағы бір қатерлі ісіктің алдын алу үшін ыстық душтан кейін пайда болатын денедегі елеулі өзгерістерге мән беру қажет.
Осы белгілерге қарап қатерлі ісікті анықтауға болады.
№21 Апгар шкаласымен жаңа туған бала жағдайын бағалау
№22 Базалды температураны өлшеу , бағалау
Әйелдің базальды температурасы менструальдық циклде өзгереді. Оны өлшеу әдісі овуляция күнін анықтауға, бала туғызу мүмкін болмайтын мәселелерді анықтауға және жүктіліктің басталуын анықтауға көмектеседі.
Базальды температура тыныштық кезінде ауызда, тік ішекте немесе қынапта өлшенеді. Менструальдық циклдің әр күнінде өзгереді. Әдетте, әйелдің көрсеткіштері овуляцияға дейін, яғни циклдің ортасына дейін 37 ° C -тан төмен. Жұмыртқа босатылғаннан кейін ол аздап ұлғайып, циклдің екінші жартысында осы деңгейде қалуы мүмкін.
Бірінші кезең (овуляция басталардан бірнеше күн бұрын) менструальдық циклдің ұзақтығына байланысты әр түрлі ұзақтығы болуы мүмкін, бірақ екінші кезең (жұмыртқа шыққаннан кейін), әдетте, сау жағдайда 14 күн. Әйел Температураның жоғарылауын графиктен көруге болады, егер сіз күнделікті өлшеулер жүргізсеңіз, циклдің екінші және бірінші фазалары арасындағы көрсеткіштердің айырмашылығы 0,4 ° С -тан асады.
Менструация басталғанға дейін 1-2 күн ішінде базальды температура бастапқы мәніне дейін төмендейді. Температура жүктіліктің басталуымен ғана төмендемейді. Осылайша, егер оның төмендеуі байқалмаса және менструация басталмаса, біз жұмыртқаны ұрықтандыру мүмкін екендігі туралы қорытынды жасай аламыз.
Базальды температура кестесін құру жүктіліктің оңтайлы уақытын анықтауға, туылмаған баланың жынысына әсер етуге, қажетсіз жүктіліктен аулақ болуға, эндокриндік жүйенің жұмысын бағалауға, келесі етеккірдің күнін есептеуге және жүктілікті анықтауға көмектеседі.
ТЕМПЕРАТУРАНЫ ӨЛШЕУДІҢ БАСТАПҚЫ ЕРЕЖЕЛЕРІ
Адам денесінің температурасы күндіз әртүрлі сыртқы факторлардың әсерінен өзгеріп отырады: қызып кету мен салқындату, физикалық жүктеме, стресс, тамақтану. Сондықтан шынайы температураны ұйқыдан оянғаннан кейін ғана өлшеуге болады. Бұл көрсеткіш базальды температура деп аталады.
Нәтижелердің ақпараттылығы үшін базальды температураны анықтау кезінде белгілі бір ережелерді сақтау қажет:
Температураны қолтықта емес, аузында, қынапта, тік ішекте ғана өлшеңіз (жақсырақ тік ішекте);
Өлшеуді циклдің бірінші күнінен бастау керек және бірнеше айға кесте құру үшін бақылаулар жүргізу керек;
Өлшеу алдында ұйықтау, кем дегенде 5-6 сағат үздіксіз;
Төсектен тұрмаңыз, сөйлемеңіз, температураны өлшеу алдында кенеттен қозғалыстар жасамаңыз;
Бір мезгілде үнемі өлшеу жүргізіңіз;
Сол термометрді қолданыңыз.
ЖҮКТІЛІК КЕЗІНДЕГІ БАЗАЛЬДЫ ТЕМПЕРАТУРА
Жүктіліктің басталуымен базальды температура өзгереді. Мұны графиктен көруге болады.
№23.Жамбастың сыртқы өлшемдерін анықтау.
№24.Тәуліктік диурезді анықтау.
Тәуліктік диурезді анықтау
Мақсаты: Бүйрек және басқа да мүшелердің қызметін анықтау (жүрек, бауыр,гипофиз)
Көрсетім: дәрігердің тағайындауы
Жабдықтау: 3 л шыны ыдыс
ЕМШАРАНЫ ОРЫНДАУ:
-
Зәр қабылдағышты дайындау. -
Науқасқа түсіндіру. -
Алынған мәліметтерді температуралық қағаздың тәуліктік диурез деген графасына жазып немесе ауру тарихына қағазды жапсырыңыз.
А.Ж.Т. Асанов А.А.
Күні: Тәуліктік диурез:
17.03.09. 2000 мл
18.03.09. 2300 мл
19.03.09. 1800 мл
Науқасқа нұсқау:" Таңертең сағат 8.00 –де унитазға дәретке отырыңыз, содан соң тәулік бойы зәрді несеп сауытына жинайсыз, мөлшерін анықтап, жазып алғаннан кейін төгесіз. Соңғы рет банкаға таңғы сағат 8 – де дәретке отырыңыз. Жазылған қағазды мейірбикеге беріңіз".
ЕСКЕРТУ: Тәуліктік диурез бен бір күндік сұйық қажеттілігі су балансы деп аталады. Ішілген сұйықтық құрамында: 1 және 3 тамақ, жеміс – жидектер және де парентеральдық ерітінді көлемі кіреді.Тәуліктік диурез тәуліктік қолданған барлық сұйықтың 70 – 80% құрайды. Дене салмағының жылдам өсуі және ағзаға түскен сұйықтықтың мөлшерімен салыстырғанда зәрдің аз бөлінуі науқастың ағзасында жара пайда болуымен сипатталады.
№25
