Файл: Физика пнінен 4тосана арналан жиынты баалауды тапсырмалары.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 30.11.2023

Просмотров: 63

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


«Физика» пәнінен 4-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары

1. Магнит индукция векторының физикалық мағынасын магниттік пойыздың бағытын салу арқылы түсіндіріңіз


[1]

2. Суретте электр қозғалтқыштың сұлбасы берілген. Электр қозғалтқыштың катушкасы 100 орамнан тұрады, ток күшінің мәні 0,5 А. Катушка қабырғалары 10 см болып келген шаршы, магнит өрісінің индукциясы 0,05 Тл.



(a) Катушка қабырғаларына әрекет етуші максимал күшті анықтаңыз. _______________________________________________________________ [1]

(b) Айналдырушы күш моменті максимал болуы үшін, катушка қалай орналасуы керек? Түсіндіріңіз.

____________________________________________________________ [1]

(c) Қозғалтқышты «қуаттырақ» ету, яғни айналдыру моментін арттырудың әдісін ұсыныңыз.

____________________________________________________________ [1]
3. Электромагниттік құралдардың (электромагниттік реле, генератор, трансформатор) жұмыс істеу принципін зерттеп, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын кестеге жазыңыз


Электромагниттік құрал

ұқсастықтары

айырмашылықтары

Генератор









Трансформатор









Электромагниттік реле







[3]

4. Өткізгіш контурды тесіп өтетін магнит ағыны 0,12 Вб-ге бірқалыпты өзгергенде, онда 2,4 В ЭҚК индукцияланады. Өткізгіш кедергісі 0,6 Ом.

(a) Магнит ағынының өзгеру уақытын анықтаңыз. [1]

(b) Өткізгіште пайда болатын индукциялық ток мәнін есептеңіз. [1]
5. Магниттік тордың жұмыс істеу принципіне сипаттама бер [2]

6. Электр қозғалтқыштың негізгі бөліктерінің атауларын көрсетілген нөмірлерге сәйестендіріп жазыңыз




1____________________

2____________________

3____________________

4____________________

5____________________

[2]
7. 5 мс ішінде 500 орамды соленоидтың магнит ағыны 7 мВб-дан 3 мВб-ға дейін біркелкі төмендейді. Соленоидтағы ЭҚК индукциясын табыңыз

[1]

8 . Трамвайды тежеу принципін түсіндіріндер жүргізуші двигательді контактілі желіден ағытып, оны генератордың жұмыс режиміне ауыстырады (кілт 1-күйден 2-күйге ауыстырылады). Трамвайдың үдеуі (тежеу шапшаңдығы) мыналарға

(a) трамвайдың берілген қозғалыс жылдамдығындағы жүктеменің шамасына (резистордың кедергісіне) және берілген жүктемедегі трамвайдың жылдамдығына қалай тәуелді болады [1]

(b) Индуктивтілігі 0,4 Гн электромагнит орамындағы ток күші 0,02 с ішінде 5 А-ге бір қалыпты өзгерсе, өздік индукцияның ЭҚК-нің шамасы [1]

9. (a) Суретте келтерілген жағдайдағы магнит өрісінде қозғалып бара жатқан -бөлшекке әсер ететін күштің бағыты



[2]

(b) Индукциясы 0,2 Тл-ға тең магнит өрісіндегі 10 Мм/с жылдамдықпен индуция сызықтарына перепендикуляр қозғалып келе жатқан протонға әсер ететін күш (q=1,6*10-19Кл)

[2]

10. Еркін құлауға тәжірибе жүргізілді, онда объект тыныштықта тұрған жағдайдан құлай бастады және t уақыт ішінде h белгілі бір арақашықтыққа құлады. Тәжірибе жүргізген адам келесі мәндерді алды. h және t арақатынасы h = ½ g t2 болады деп күтілуде.

Биіктік (см)

Уақыт (с)

Уақыт 2,(с2)

20

0.20




40

0.29




60

0.35




80

0.40




100

0.45





(а) t2 мәнін есептеп, кестедегі бос торкөздерді толтырыңыз. [2]



(b) h−дің (???? − ось), t2 − ден (х- ось) тәуелділік графигін сызыңыз.
Келесі бетте берілген тор көзді координаттар осін тұрғызуға пайдаланыңыз.

[4]

(c) Алынған графиктен градиентті және графиктің у - осімен қиылысу нүктесін анықтаңыз. [2]



(d) Еркін түсу үдеуін анықтаңыз және өлшем бірлігімен жазыңыз. [2]

30 балл

Балл қою кестесі




жауап

балл

қосымша

1



1




2

(а) ???? = ???????????? ∙ ???? = 0,05Тл ∙ 0,5 А ∙ 0,1 м ∙ 100 = 0,25 Н

(b) ???? =BISsinɑ формуласына сәйкес, контурды тесіп өтетін магнит ағыны контур жазықтығына перпендикуляр болғанда айналдырушы момент максимал мәнге ие болады.

(c) Осылардың бірі: токты арттыру/ орам санын арттыру/магнит өрісін күшейту/ магнит өрісінде орналасқан өткізгіш ұзындығын арттыру.

1

1

1




3

Электромагниттік құрал

ұқсастықтары

айырмашылықтары

Генератор

(латын generator-өндіруші)

электромагнитті индукция құбылысына негізделген

құралдың қозғауышынан алынған механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын ауыспалы/тұрақты токтың көзі;

Трансформатор

(лат. Transformo-түрлендіремін)

электромагнитті индукция құбылысына негізделген

кернеуді арттырып, төмендетуге және ауыспалы ток түрлендіруге мүмкіндік беретін қарапайым құрылғы;

айнымалы токтың жиілігін өзгертпей, кернеуін өзгертуге арналған электромагнитті аппарат

Электромагниттік реле

(электр тогымен әрекетке келтірілетін ауыстырып  қосқыш)

электромагнитті индукция құбылысына негізделген

кіріc сигналы белгілі бір мәнге жеткенде шығыс сигналының секірмелі өзгерісі байқалатын құрылғы; шығыс контактілер не тұйықталады – басқарылушы тізбекте тоқ (кернеу) пайда болады, не ажырайды. Атқаратын функцияларына байланысты қорғаныс релесі, бақылау, басқару, дабыл және т.б. релелер ажыратылады



1

1

1



4

(a) ???? = ∆Ф/∆????; ∆???? = 0,05 ????

(b) ???? = ∆Ф/????∆????= 4А

1

1



5

Кеңістіктің кейбір бөліктерінде зарядталған бөлшектердің қозғалысын шектеу үшін тудырылған магнит өрісі магниттік тұзақ, термоядролық реакцияны жүзеге асыру үшін плазманы ұстап тұруда қолданылады.

2



6

1-якорь

2- полюстің өзегі

3- полюстегі орам саны

4- щеткалар

5-коллектор

2



7



1



8

(a) кедергі аз, ал жылдамдық көп болғанда үдеу көп

(b)

ε = 100 В.

1

1



9

(a) F υ

(b) F=qυB=0,32нН

2

2



10

Биіктік, (см)

Уақыт, (с)

уақыт 2,(с2)

20

0.20

0.040

40

0.29

0.084

60

0.35

0.123

80

0.40

0.160

100

0.45

0.203



Графиктің у-осімен қиылысуы (intercept) 0-ге тең. h-тың t2-қа тәуелділігі графигін салады



10





жалпы

30