ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 34
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
«ӘБІЛҚАС САҒЫНОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ
«Қазақстан халық ассамблеясы
және әлеуметтік-гуманитарлық
пәндер» кафедрасы
Практикалық жұмыс №5,6
Пәні: Техникалық пәндерді оқыту әдістемесі
Тақрыбы: Оқу бағдарламасы бойынша дәрістік, семинар, зертханалық сабақтары бойынша конспект.
Орындаған: АИУ-22-1 т.с.
Әділғазы Р.А.
Қабылдаған: Байжуманова Н.С.
Қарағанды 2023
ДӘРІС САБАҒЫНЫҢ КЕҢЕЙТІЛГЕН КОНСПЕКТІСІ
Оқу пәні: «Өндірісітк автоматтандырылған кешендердің негіздері (АТК) (конвеерлық линияларды жылдамдық бойынша реттеу)»
Өткізу күні: 14.09.22
Уақыты (басталуы және аяқталуы): 10:55 – 12:40
Сабақты ұйымдастыру формасы: дәріс сабағы
Тақырыбы: Конвеер және электр жетектердің жұмыс режимдері.
Дидактикалық мақсаты (негізгі): Конвеердің құрылысының ерекшеліктеріне қарай жұмыс істеу режимдері, электр жетектерінің түрлері, жұмыс істеу режимдері, құрылғысы туралы білімдерін қалыптастыру.
Міндеттер:
- білімділік: студенттерде конвеер туралы түсінікті қалыптастыру. Конвеерлердің құрылсының ерекшеліктерімен таныстыру. Электр жетектері, олардың түрлері мен жұмыс режимдерімен таныстыру. Қазіргі уақытта қолданылатын электржетектерінің артықшылықтары мен кемшіліктерімен таныстыру;
- тәрбиелік: студенттердің конвейерлік желісінің архитектурасы мен жұмыс принципін түсіндіру арқасында, заманауи электр жетектерінің жұмыс режимдерін зерттеуге деген қызығушылығын қалыптастыру;
- дамытушылық: техникалық дүниетанымды қалыптастыру, студенттердің қолданыстағы конвеерлік желілер туралы түсінінгін дамыту. Электржетектерінің құрылыстық ерекшеліктері, олардың жұмыс режимдері туралы түсінігін дамыту.
Материалдық-техникалық жарақтандыру: дербес компьютерлер, ноутбуктер, интерактивті тақта.
Дидактикалық қамтамасыз ету: жақсы түсіну үшін процессордың схемалық көрінісі. YouTube сайтында жүктелген компьютер техникасы бойынша қысқа видео роликтер. Кәсіпте қолданылатын схемалар, графикалық көріністер.
Ұсынылған әдебиеттер:
Сабақтың уақыттық сипаттамасы (100 мин.):
-
Ұйымдастыру сәті – 5 мин.; -
Жаңа материалды өзектендіру – 5 мин. -
Жаңа материалды мазмұндау – 80 мин.:
3.1 Конвейер мен электр жетегі туралы жалпы анықтама
3.2 Өнеркәсіптегі конвейерлер мен электр жетектерінің маңызы
3.3 Конвейерлердің жұмыс режимдері
3.4 Айнымалы жылдамдық режимдері
3.5 Реттелетін момент режимдері
3.6 Конвейерлер мен электр жетектерінің жұмыс режимдерін оңтайландыру
4) Қорытынды – 5 мин.;
Сабақ барысы:
-
Таныстыру: Қайырлы күн, құрметті студенттер! Өткен дәріс сабағында «Автоматтандырылған технологиялық кешендерді жобалау кезендері. АК талаптарын жасау» таұырыбын қарастырып кеткен болатынбыз. Бүгінгі дәріс бойынша қарастырылатын тақырыпта Конвеер және электр жетектердің жұмыс режимдері бойынша түсінік алатын боламыз.
-
Өнеркәсіп пен өндіріс процестеріндегі «конвейерлер мен электр жетектерінің жұмыс режимдері» тақырыбының өзектілігін асыра бағалау қиын. Конвейерлер мен электр жетектері процестерді автоматтандыру мен тиімділікті қамтамасыз ететін көптеген өндірістік желілердің негізгі компоненттері болып табылады. Конвейерлер мен электр жетектерінің әртүрлі жұмыс режимдері жүйелерді өндірістің әртүрлі талаптарына бейімдеуге, өнімділікті оңтайландыруға және қуат тұтынуды азайтуға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, конвейерлер мен электр жетектерінің жұмыс режимдерін оңтайландыру жабдықтың тозуын азайтуға, оның қызмет ету мерзімін ұзартуға және өндірістегі қауіпсіздікті жақсартуға көмектеседі. Автоматты басқару және заманауи технологияларды пайдалану жүйелердің өнімділігін бақылауға және талдауға, ықтимал ақаулардың алдын алуға және өндірісті жоспарлауды жақсартуға мүмкіндік береді.
-
Конвейер – бұл материалдарды, тауарларды немесе өнімдерді өндіріс немесе логистикалық процестің ішінде бір жерден екінші жерге жылжыту үшін қолданылатын механикаландырылған жүйе. Конвейерлер өндіріс, қойма логистикасы, әуежайлар, жүк порттары және басқаларын қоса алғанда, әртүрлі салаларда кеңінен қолданылады.
Электр жетегі – бұл механизмдер мен жабдықтарды қозғалысқа келтіру үшін оны механикалық жұмысқа айналдыру үшін электр энергиясын пайдаланатын жүйе.
Конвейерлер мен электр жетектері бір-бірімен тығыз байланысты, өйткені электр жетектері конвейерлік жүйелердің жұмыс істеуі үшін энергия мен қозғалысты қамтамасыз етеді. Электр жетектері конвейерлердің ленталар, роликтер немесе пластиналар сияқты қозғалмалы бөліктерін қозғау үшін қолданылады және материалдардың конвейер бойымен қозғалуын қамтамасыз етеді.
3.2 Конвейерлер мен электр жетектері өнеркәсіпте маңызды рөл атқарады және маңызды. Міне, олардың мағынасын көрсететін бірнеше негізгі аспектілер:
1) Өндірісті автоматтандыру: конвейерлер мен электр жетектері өндіріс процестерін автоматтандыруға мүмкіндік береді. Олар материалдар мен бұйымдарды қолмен жұмыс жасамай-ақ жылжытуға мүмкіндік береді, бұл өнімділікті арттырады, еңбек шығындарын азайтады және адам факторына байланысты ықтимал қателіктерді азайтады.
2) Өнімділікті арттыру: конвейерлік жүйелер өндіріс процесінде материалдарды немесе өнімдерді үздіксіз және тиімді тасымалдауға мүмкіндік береді. Олар өндіріс циклінің уақытын қысқартуға және өндіріс көлемін ұлғайтуға мүмкіндік береді, бұл кәсіпорынның жалпы өнімділігін арттыруға әкеледі.
3) Қауіпсіздікті жақсарту: конвейерлік жүйелер мен электр жетектері жұмыс орнындағы қауіпсіздікті жақсартуға ықпал етуі мүмкін. Олар ауыр немесе қауіпті материалдарды қолмен жылжытумен байланысты жарақаттар мен өндірістік апаттар қаупін азайтады. Сонымен қатар, электр жетектерін қауіпсіздік қоршаулары және т. б. сияқты қауіпсіздік жүйелерімен біріктіруге болады
3.3 Конвейерлер өндіріс талаптарына және тасымалданатын материалдардың сипатына байланысты әртүрлі режимдерде жұмыс істей алады. Мұнда құбырлардың негізгі жұмыс режимдерінің кейбірі берілген:
1. Тұрақты жұмыс режимі:
- Сипаттама: үздіксіз жұмыс режимінде конвейер материалдарды немесе бұйымдарды үздіксіз тасымалдауды қамтамасыз ете отырып, тоқтаусыз үздіксіз қозғалады.
- Артықшылықтары: жоғары өнімділік, минималды тоқтап қалу және тоқтау, бүкіл өндіріс процесінде құбырды тиімді пайдалану.
- Қолдану мысалдары: автомобиль өндірісі, тауарларды жаппай сұрыптау, электроника өндірісіндегі құрастыру желілері.
2. Аралық жұмыс режимі:
- Сипаттама: аралық жұмыс режимінде конвейер өндірістік процестің белгілі бір кезеңдерінде мерзімді аялдамалары бар жүктерді жылжытады.
- Артықшылықтары: сұрыптау, тексеру немесе орау сияқты өндірістің әр кезеңінде кідірістерді немесе өңдеуді қажет ететін операцияларды орындауға мүмкіндік береді.
- Қолдану мысалдары: сапаны тексеруге арналған аялдамалары бар құрастыру желілері, пакеттерге немесе партияларға бөлінген орау желілері.
3. Циклдік жұмыс режимі:
- Сипаттама: циклдік жұмыс режимінде конвейер белгілі бір операциялар тізбегін қайталай отырып, жүктерді циклдік ретпен жылжытады.
- Артықшылықтары: нақты жұмыс тізбегі немесе құрастыру процестері үшін өте қолайлы, материалдар ағынын тиімді басқаруға мүмкіндік береді.
- Қолдану мысалдары: авиациялық қозғалтқыштар өндірісі, қайталанатын операциялары бар құрастыру желілері, электрондық компоненттер өндірісі.
Бұл конвейерлердің жұмыс режимдерін өндірістің нақты талаптары мен сипаттамаларына байланысты бір-бірімен бірге қолдануға болады. Жұмыс режимін оңтайлы таңдау өндірістік процестердің максималды тиімділігі мен икемділігіне қол жеткізуге көмектеседі.
3.4 Құбыр желісінің айнымалы жылдамдық режимдері өндірістің және өңделетін материалдардың нақты талаптарына байланысты құбырдың қозғалу жылдамдығын басқаруға мүмкіндік береді. Құбыр желісінің айнымалы жылдамдық режимдерінің кейбір мысалдары:
Бастапқы үдеу:
Сипаттама: Бұл режимде құбыр жылдамдығы нөлден белгіленген жұмыс жылдамдығына дейін біртіндеп артады.
Қолдану: іске қосу кезінде қатты соққылар мен материалдардың шамадан тыс жүктелуін болдырмау үшін конвейерді тегіс іске қосу үшін қолданылады.
Жылдамдықты өзгерту режимі:
Сипаттама: Бұл режимде конвейердің жылдамдығы белгіленген аралықтарда немесе белгілі бір уақыт кестесінде өзгереді.
Қолдану: Әртүрлі күрделіліктегі немесе өлшемдегі материалдарды өңдеу немесе сұрыптау сияқты қозғалыс жылдамдығын өзгертуді қажет ететін процестер үшін қолданылады.
Синхрондау жылдамдығы:
Сипаттама: Бұл режимде конвейер жылдамдығы желідегі басқа өндірістік процестермен немесе механизмдермен синхрондалады.
Қолдану: белгілі бір операциялар тізбегіне қол жеткізу немесе басқа жабдықтармен сәйкестендіру үшін дәл синхрондау қажет болғанда қолданылады.
3.5 Конвейер желісінің электр қозғалтқышының реттелетін момент режимдеріне қозғалтқыштың айналу жылдамдығын басқару арқылы қол жеткізуге болады. Бұған айнымалы жиілік түрлендіргішін немесе басқа ұқсас технологияны қолдану арқылы қол жеткізуге болады.
Мұндай басқару жүйесін енгізу үшін алдымен қозғалтқыштың айналу жылдамдығын өлшеу керек. Мұны кодер немесе кері байланыс сенсорының басқа түрі арқылы жасауға болады. Содан кейін алынған жылдамдық деректерін пайдалана отырып, жиілік жиілігі қозғалтқыштың айналу жылдамдығын өзгерту үшін қоректендіру кернеуінің жиілігін реттей алады.
Қозғалтқыштың айналу жылдамдығы өзгерген кезде момент те өзгереді. Жиілікті реттеумен бірге дәл моментті басқаруға қол жеткізуге болады. Бұл конвейер желісінің жылдамдығын басқару үшін пайдалы болуы мүмкін, әсіресе материалдардың берілу жылдамдығын реттеу немесе жабдықтың шамадан тыс тозуын болдырмау қажет болғанда.
3.6 Конвейерлер мен электр жетектерінің жұмыс режимдерін оңтайландыруға бірнеше тәсілдер арқылы қол жеткізуге болады. Міне, олардың кейбіреулері:
Айнымалы жылдамдықты басқару: айнымалы жиілік түрлендіргіштерін пайдалану конвейердің электр қозғалтқыштарының айналу жылдамдығын реттеуге мүмкіндік береді. Бұл қажетті өндіріс жағдайларына байланысты конвейердегі материалдардың берілу жылдамдығын дәл бақылауға мүмкіндік береді. Мысалы, материалдарды тиеу немесе түсіру кезінде жылдамдықты арттыруға болады, ал қажет болған жағдайда баяу және ұқыпты қозғалыс жылдамдықты төмендетуі мүмкін. Бұл энергияны тиімдірек пайдалануға және жабдықтың шамадан тыс тозуын болдырмауға мүмкіндік береді.
Сенсорлар мен автоматты басқару жүйелерін пайдалану: қашықтық, салмақ, жылдамдық немесе материал деңгейінің сенсорлары сияқты сенсорларды орнату конвейердің күйі мен оның жүктемесі туралы кері байланыс алуға мүмкіндік береді. Бұл ақпаратты құбыр мен электр жетектерінің жұмысын оңтайландыру үшін автоматты басқару жүйелерінде пайдалануға болады. Мысалы, жүйе жүктемені талдай алады және оңтайлы өнімділік пен энергия тиімділігіне қол жеткізу үшін қозғалтқыш жылдамдығы мен қуат деңгейін автоматты түрде реттей алады.
Ең жоғары жүктемелерді басқару: конвейерлер кейде ауыр жүктемелерге тап болған кезде токтың ең жоғары мәндері байқалуы мүмкін, мысалы, іске қосу кезінде немесе ауыр материалдарды тасымалдау кезінде. Мұндай жүктемелермен күресу үшін қозғалтқыштың жылдамдығын біртіндеп арттыруға немесе төмендетуге мүмкіндік беретін біркелкі іске қосу және тежеу технологияларын қолдануға болады. Бұл электр жетегіндегі кернеуді азайтады және жабдықтың тозуын азайтады.
Қорытынды:
Бүгінгі дәрістік сабағымыз аяқталды, сау болыңдар!
СЕМИНАР САБАҒЫНЫҢ ТОЛЫҚ КОНСПЕКТІСІ
Оқу пәні: «Өндірістік автоматтандырылған кешендерді жобалау негіздері (АТК) (конвейер линияларының жылдамдығы бойынша реттеу)»
Өткізу күні: 27.09.22
Уақыты (басталуы және аяқталуы): 10:55 – 12:40
Сабақты ұйымдастыру формасы: Семинар
Тақырыбы: Қазіргі заманның жиілікті түрлендіргіштердің жұмыс принциптері. «Siemens» комплекті электр жетектерінің басқару жүйелері.
Дидактикалық мақсаты (негізгі): Жиілік түрлендіргіштердің құрылысы, жұмыс принципі. Заманауи қолданыстағы жиілік түрлендіргіштердің түрлері. «Siemens» компаниясының жиілік түрлендіргіштері, олардығ ерекшеліктері, артықшылығы мен кемшіліктері. Эксплуатациялық ерекшеліктері туралы түсінік қалыптастыру