Файл: Емтихан сратары Психологияны ылым ретіндегі даму кезедері туралы айтыыз.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 77
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
6. Диниялық факторлар: діни құбылыстар мен тәрбиелер, әңгімелер мен салт-дәстүрлер.
-
Стресті психологиялық құбылыс ретінде түсіндіріңіз?
Стресстің психологиялық құбылыс реті - бұл индивиддің өмір салтынына тиімді негативті әсер етуінің психологиялық әсерін білімділік жүйесінен қарастыру түрі. Стресстің психологиялық құбылысы ашықтан-ақ түрлі және өзара әсерлеп отыруға мүмкіндік беретін қабілеттер мен механизмдерді анықтауға бағытталады.
Стресстің психологиялық құбылысын үйренуге қажетті қондырмалардың білімі, білімділік жүйелері, жеке және қоғамдық қызметтердің қолдауы, медициналық және психотерапевтикалық көмек көрсетулері тиімді.
-
Стресстің себептері мен фазалары қандай?
Стресстің себептері денсаулықтың жағдайына, психологиялық факторларға немесе кездесу/өзгерту кезіндегі алғашқы жарақатқа байланысты болуы мүмкін.
Стресс фазалары бірінші болып, алғашқы жарақат, артқан жарақат және қайтадан көбейген жарақаттар болады. Алғашқы жарақаттың әсерінде кездесу/өзгерту кезіндегі ағымдағы жағдайға қарсы тұруға байланысты психологиялық және денсаулық мәселелер шешілмейді. Артқан жарақаттың әсерінде адамның көпшілігі кездесу/өзгерту кезінде мінезін толық қолдануға жауап бере алмайды, ол өз жеке тиімділігін жасауға болады. Қайтадан көбейген жарақаттың әсерінде кездесу/өзгерту кезінде жеке мәселелер бірінші планда орын алуға болады және жеке тиімділікті жақсартуға болады.
Стресс фазалары түрлеріне жарнамалау мүмкін, бірақ бұл толықтай жеке тілдіктерге байланысты. Мысалы, бірінші фазада стрессің ең тез мерзімінде басқару механизмдерін қосу керек, ерекшеліктерді көрсету керек, табиғи жұмыстардың сапасын жақсартуға өзіндік мақсаттар қою керек.
-
Фрейдтің қорғаныс механизмдері туралы мәлімет беріңіз?
Зігмунд Фрейд психоанализ ғылымының әкімшісі болып, оның маңызды концептілерінің бірі қорғаныс механизмінің теориясы болып табылады. Осы теорияда Фрейд, адамның бейнелерінде, ашуланып калған жекеліктерін қашандағы «қорғаныс механизмдері» деп атастырып отыр. Бұл механизмдер бейнелерде мезгіл болған қағидалардың, белгілердің, әдістемелердің және тәсілдердің ауыртпалығымен кіреді.
Фрейд бұл теориясын белгілі механизмдерге бөліп теориялайды:
1. Қабылдау: Психологияда қабылдау дегеніміз оған сенімділікті қабылдану, және бұрынғы жекеліктердің қабылдануымен байланысты. Бұл механизм ойлау процесінің көлемін төмендетеді.
2. Артқа басу: Адамдар бұрынғы жекеліктеріне толықтыру үшін артқа басу механизмін пайдалануы мүмкін. Оның маңызды қатарында, адам жеке сөмірге қарай мүлгі болған жерден оралады.
3. Тәңсіздік: Адам белгілі бейнелерімен өзін жабылғанда, оған бұғаттандыру үшін тәңсіздік механизмін пайдалануы мүмкін.
-
Стресстік жағдайларда жеке тұлғаның психологиялық тұрақтылығының маңызын сипаттаңыз?
Стресс жағдайында тұлғаның психологиялық тұрақтылығының маңызы бұйрықтық, әрі әр тұлған үшін өзара айырмашылықтарға ие болуынан анықталады. Стресс жағдайына түскен адамның нервдері, иммунитеті және тамақтану механизмдері төмендегенінен, оның денсаулық төмендегі ретте болуы мүмкін. Бұл, оның жеке тұлғаның кездесуіне және өзінің жеке мінезіне көмектесуіне мешкендейді.
Стресс жағдайына қарамастан, тұлғаның психологиялық тұрақтылығын артуында жаңа жолдар және әдістерді қолдану мүмкін. Бұл адамның мүмкіндіктерін тыңдауға, өзгертуге және жаңартуға жаратады. Қайтадан басқару, тіршілікті байланыс, өзін-өзімен дамыту және ақпараттық құралдар қолдану арқылы, тұлғаның стресс жағдайында жеке тұлғаның психологиялық тұрақтылығын қайтару мүмкін.
-
Қарым-қатынас, оның түрлері мен қызметі туралы айтып беріңіз?
Қарым-қатынас – басқа индивидтермен жеке, саяси, көркем, қоңыраулы, психологиялық немесе басқа түрлерде айырылу және байланыс құру процесі.
Қарым-қатынастың түрлері деңгейіне және жалпы мақсатына байланысты дамығанда әр түрінің өзіндік мақсаттары мен функциялары бар. Кейбір қарым-қатынастар, мисалы, жеке және саяси қарым-қатынастар, әртүрлі мінездердің байланысын молайта тұрады. Басқа мұндай түрлер қызметкерлермен, бизнес партнерлермен, дос-жарататындармен және т.б. арасында болатын қарым-қатынастар.
Қарым-қатынастың негізгі функциясы – әрқашан қатынастағы бөліктердің мәселелерді және негізгі себептерді талқылау және шешу. Қарым-қатынастың негізгі мақсаты – бәрінің қажеттілігін ойлау, бір-бірімен емес, бір-бірімен келісім шалу және бір-бірімен көмек көрсету. Ол мәселелерді шешу үшін ерекшеліктері және мүмкіндіктері шығарылады, ол үшін жүйелік немесе байланысты құралдарды қолдануы мүмкін.
-
Топ психологиясы және көшбасшы туралы баяндаңыз?
Топ психологиясы және көшбасшы психология әлеуметтік және құқықтық мәселелерді шешу және олардың шешімдерін қабылдауға арналған психологиялық ғылымдар. Топ психологиясына бір әйел немесе кішінен, бір мамандықтың қызметкерінен, бір қоғамның бір қабылдауын жасауға болатын кездерге көпшіліктік топтар түсіндіріледі. Көшбасшы психология бірінші орында табиғи әлемдегі және оның негізгі кезеңдерінде психологиялық зерттеулерді анықтауға арналған ғылыми теориялармен зерттеледі. Бұл психологиялық теориялар, жалпы топологиялық жүйелер мен сипаттамалар, көшбасшы психологияның негізгі аспектілерін, оның зерттеулерін және методологиясын анықтайды.
-
Қарым-қатынастағы қабылдаудың психологиялық механизмдерін түсіндіріңіз?
Қарым-қатынаста қабылдаудың психологиялық механизмдерін түсіну үшін, мұнда қарым-қатынастың түрлеріне байланысты кейбір теориялар қарастырылады.
Бірінші теория, «топтар» теориясы деп аталады, тұрғыдан-тұрықтағы жерлерде топтар құрып, оларда жерлестіру үшін басқаға сенімді топты таңдау мүмкіндігіні әлдеқайда анықтайды. Топтағы адамдар өзара байланысты және бір-бірімен өз байланыстарын өңдеу мүмкіндігіне ие болады. Олар қарым-қатынасқа кіруді қателік ету, немесе жарамсыз сөйлесу кезінде, олардың ішіндегі топтың бір мүшесінің қарым-қатынасқа кіруге бағытталуы мүмкін.
Екінші теория, «Адам-кезектісі» теориясы деп аталады, оның арқасында жеке өзіне қатысты бір мән-мазмұнды қарым-қатынастағы басқа өзектіліктермен байланыстыру кезінде өздерін бақылау және адаптациялау тиісінше қызмет ету мүмкіндігіне ие болады. Осы теорияға сәйкес, адамдар жеке өзіне қатысты тұрақтылық жасауға мүмкіндік беретін ерекшеліктерді көрсетеді.
-
Әлеуметтік қақтығыстардың түрлері мен себептерін айтыңыз?
Әлеуметтік қақтығыстар - бұл адамдар арасындағы, қоғам мен кездесушілер арасындағы және қоғамның жағында туындаған мәселелерді көрсететін қарым-қатынастар. Әлеуметтік қақтығыстардың бірнеше себептері бар:
1. Елдер, мемлекеттер, сияси жағдайлар, диндік факторлар, мектептер мен білім беру мекемелері, қоғамдық көзқарас, жағдайлық және іс-әрекеттік факторлар, көрікті тағамдар, спорт және басқа да көлемдерде ойластыру сипаттамалары жарияланып отыр.
2. Адамдардың мән-арзан талаптары мен бейімделуінен келетін қауіптер.
3. Бұлар бастапқы қауіптер мен кіріспе қауіптері, сонымен қатар, келесілер: өзекті мәліметтердің жоғалуы, тұрмыстық жағдайлар мен басқа да факторлар.
4. Тәуелсіздік және өзгеліштерден туындаған мәселелер.
Әлеуметтік қақтығыстар көптеген адамдарға толық толық көрінбейтін және жүйелік қарастыруларды жасауға себеп болуы мүмкін.
-
Қақтығыстың конструктивті және деструктивті функцияларын атаңыз?
Қақтығыстың конструктивті функциялары арасында:
1. Бірге жұмыс істеу және біріктіру.
2. Мәселелерді шешу және алдыңғы жақындықтармен бірге іздестіру.
3. Әлеуметтік оқиғаларға қатысты ақпаратты бөлісу.
4. Әлеуметтік жағдайларға көмек көрсету.
Қақтығыстың деструктивті функциялары арасында:
1. Қарым-қатынастарды ауыстыру және байланысты күштерді зарықтау.
2. Соғыс іске асыру және қарым-қатынастарды бүгінгі заманға үйлесімсіз нұсқаулармен шешу.
3. Әлеуметтік қатынастарды жою.
4. Әлеуметтік оқиғалардың шешімін қабылдамау және масқара жасау.
-
Қақтығыстың даму кезеңдеріне тоқталыңыз?
Қақтығыстың даму кезеңдерін бөлек жариялау мүмкін, бірақ жалпы сәйкестіктерге сай, кезеңдерді осы тәртіпте сипаттау мүмкін:
1. Танымал етістік кезеңі: бұл кезеңде адамдар бір-бірін танымай, түсінбей, сөйлеуге бастайды. Бұл кезеңде көбірек қандай ерекше арқаулықтың жоғары деңгейі болуы мүмкін, әйтпесе кезекте көрсетілетін нысаналар, тақырыптар мен өзара байланыстар емес, сынап көрсетілетін арқаулықтар қамтылмаған.
2. Қарама-қарсылау кезеңі: бұл кезеңде қатынастардағы қарама-қарсылаудың ең жоғары деңгейі болуы мүмкін. Адамдар бір-бірімен қарсылас, жекелеген және қабылдаған емес құлаптармен бірлеседі. Бұл кезеңде дерт, түсініксіздік, аурулар мен басқа да психологиялық проблемалар көрінеді.
3. Қауіптерді кемелдеу кезеңі: бұл кезеңде қарама-қарсылау кезеңінен кейін адамдар қауіптерді және талаптарды кемелдеу мүмкіндігіне қарайды. Бұл кезеңде адамдар ойын ойнай, сөйлесу және байланысқа қатысты әрекеттерімен тәуелсіз болады.
-
Қақтығыстарды шешу жолдарын түсіндіріңіз?
Қақтығыстарды шешу қиын жағдай болса да, оларды шешуге жолдар бар. Келесі жолдар қолданылады:
1. Талқылау: Қақтығыстық жақындықты талқылау арқылы шешу әдісін пайдалануға болады. Бұл жолмен адамдар арасында болжамды жақындық пайда болуы мүмкін.
2. Әділ және жауапты жоспарлау: Қақтығыстан белгілі жауаптарды табу үшін әділ және жауапты жоспарлау жолын қолдануға болады.
3. Аударманы қарастыру: Қақтығыстан айырмашылықтарды түзету арқылы әуелдік аударма қарастырылуы мүмкін. Бұл жолмен, өзара кеңес беру үшін психологтың кеңесін алады.
4. Әділ және нейролингвистикалық программа арқылы: Нейролингвистикалық программаға сәйкес, көптеген қақтығыстарды шешуге жол табылады. Осы жолмен, келесі етістіктерді қолдануға болады:
- Әділ тілдерімен байланыстырылған сөздерді пайдалану.
- Жеке аймақтарды қамтамасыз ету.
- Тұрақты байланыс жасау.
- Сыртқы көріністер мен сөйлеу және басқалармен қарым-қатынаста болу.
-
Тиімді коммуникация ұғымын айтыңыз?
Тиімді коммуникация, адамдар арасындағы жүйелерді және процестерді қолдана отырып, жаңа білімдерді жіберу және бір-бірімен мәлімет алмасу мәселелерін жақсартуға бағытталған коммуникация процесінің ақпараттық арқылы жүзеге асырылуын маңызды түріді. Бұл процестер жеке және кәсіби әрекеттерді, білімдерді, ақпараттық құралдарды және өзара байланысқа тиісті мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді. Тиімді коммуникация жаңа құндылық жасау, өзара байланыс жағдайларын жақсарту, мәлімет алмасу және кәсіби іс-әрекеттерді қабылдауға мүмкіндік береді. Оның басты мақсаты – адамдар арасындағы ақпараттық алмасу процесін жақсарту, қатарын кеңейту және жақсы коммуникацияның жариялануына жол ашу.
-
Тиімді коммуникация принциптері, ережелері, дағдылары, әдістері мен технологияларын талдаңыз?
Тиімді коммуникация адамдар арасындағы өзара қарым-қатынасты дамыту максатында жүргізілетін жағдайларда, олардың қарым-қатынаста жоғары деңгейдегі байланыстарын қалыптастыруға бағытталған процесстік технология.
Тиімді коммуникацияның принциптері:
1. Ортақ нысанды табу. Коммуникацияның тікелей максатының белгіленуі.
2. Емтихан мен қарым-қатынастық үрдісінің қарым-қатынастықтық байланыстардың деңгейіне сәйкес келуі.
3. Сауалнамалардың және жауаптардың тиімді көрсетілуі.
4. Тыңдау үшін мүмкіндіктердің тиімді қолжетімділігі.
5. Серіктестік. Көптеген адамдарды тікелей қарым-қатынастықты жүргізуге теңшелікті жасау.
6. Тексеру және дәлелдіру. Хабарлардың қабылдануы мен қателерді және немесе недостаттіліктерді түзету.
Тиімді коммуникацияның ережелері:
1. Адалдық. Қауіпсіздік және дәмділік.
2. Арнайы мәндерге құралу.
3. Арнайы мақсатқа жету.
4. Жауапты жоқ ету.
5. Сондықтан мәселенің мүмкіндіктері мен әдістерін жою.
-
Тиімді коммуникацияның шарттарын айтыңыз?
Тиімді коммуникацияның шарттары шешімге қатысты және қарым-қатынастағы кездерде тыңдауға мүмкіндік береді. Олардың ең маңыздыларын тәртіпті және ақпараттық байланысқа арналған шарттар ретінде айта аламыз:
1. Қабылдау - Қарşı тарафтың сөйлесуін ерекшелей отырып, оны қабылдау мүмкіндігіне рұқсат беру.
2. Түсіну - Коммуникацияның мазмұнын толық түсіну.
3. Белсенді - Сөйлеушілер арасында белсенділік және себептілік.
4. Мақсаттылық - Сөйлеушілердің орасындағы мақсаттарды толық ету және қолдану.
5. Ақпараттықтық - Сөйлеушілер арасындағы ақпараттық байланыс.
6. Қателерден азаттық - Қателерді толық ескерту және оларды түзету.
7. Қатынастықтан азаттық - Сөйлеушілер арасындағы қатынастықты тойындау және оның бөлісін толықтыру.
8. Сынап-қабілеттілік - Сөйлеушілердің қабілеттілігінің сынаптарынан түрлендіру.
9. Жақсы нығайту - Жақсы сөйлесу ортағын түрлендіру және өзінің түсіндірімін толық ескерту.
-
Белсенді тыңдау техникасы және келіссөздер процесінің технологияларын сипаттаңыз?
Белсенді тыңдау техникасы - бұл қарым-қатынас процесінде басқарушы мен әкімшілердің келісімдерін табуға мүмкіндік беретін техникалар жиынтығы. Бұл техниканың негізгі мақсаты, қарым-қатынастағы келісімнің тиімділігін жоғарылау үшін басқарушы мен әкімшілердің белсенділігін арттыру.