Файл: Ежелгі заман тарихы.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 30.11.2023

Просмотров: 48

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.



Білім беру ұйымының атауы




Пәні:

Ежелгі заман тарихы

Бөлім:

Қос дөңгелекті арбалар және империялар

Педагогтің аты-жөні:




Күні:




Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қос дөңгелекті арбаның пайда болуы әлемді қалай өзгертті?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.2.1. Ежелгі заман тарихындағы мемлекетаралық қатынастарды түсіндіру үшін «империя» ұғымын білу және пайдалану

5.3.2.2.басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгерткенін түсіндіру.

Сабақтың мақсаты

Қос дөңгелекті арба мен империяның пайда болуын біледі.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру
Өткен білімді еске түсіру


Амандасу түгендеу

Шаттық шеңберін құру

Ой шақыру

Нені көре аламыз?

Қос дөңгелекті арба қашан пайда болған? Қайда пайда болған?

Арбаның қай бөлігі аса маңызды рөл атқарады?



Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу








Жаңа білім


Хетт патшалығының құрылуы

Қазіргі Түркия жерінде Хетт патшалығы өмір сүрген.

Табарна атты билеуші б.з.б ІІ Кіші Азияның көп жерін бағындырды.

  • Б.з.д ХІҮ ғасырда – Мемлекеттің бірігуі Хетт патшалығының құрылды.

  • Хеттар Қосөзен бойына, Вавилонды талқандап.

  • Серияны жаулау Египетпен соғысуына әкелді.

Үш тұғыр

Египетпен Хетт патшалығы арасындағы соғыс 1296 жылы Кадеш қаласының түбінде болды.


Египет мемлекеті

ІІ Рамсес хетт әкерін талқандауды жосапарлады.

Хетт патшылығы

ІІ Мувталли Сирияны сақтап қалуды



Сирияның солтүстігі Хетт империясының бақылауында

Сирияның оңтүстігі Египеттке

Шайқас бейбіт бітіменен аяқталды.



Мәтінмен жұмыс

Египет елінің ішкі сыртқы саясаты

Ішкі саясат

Сыртқы саясат

Қуатты ұйымдастырылған әскерге ие болуы

Қос дөңгелекті арбалы сәкер санын арттыру

Египет мемлекеті жаулаушылық жорықтары

Алдыңғы Азияға тәуелді болуы





Мәтінмен жұмыс


Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды
Ішікі сырқы саясатын анықтайды



Ең үздік жауап




Кері байланыс


Кері байланыс: «Сіз сенімдісіз бе?» әдісі.

Мына оқиғалардың растығына Сіз қаншалықты сенімдісіз?

Оқиға

Иә

Жоқ

1.Қос дөңгелекті арба б.з.д.lV-lll мыңжылдықтарда пайда болған деп есептеледі

иә




2.Әскери арбалар үлкен империялардың пайда болуына мүмкіндік жасамады




Жоқ

3.Қазіргі Қазақстан аумағын мекендеген тайпалар қос дөңгелекті арбаларды қола дәуірінде, яғни б.з.д.ХVl –ХVғ.ғ.пайдаланған

иә




4.Б.з.д.ХVlғасырда Кіші Азия ұсақ бытыраңқы мемлекеттерінің бірігуі Хетт патшалығының құрылуына негіз болмады




Жоқ

5.Екі елдің арасындағы қақтығыс шамамен б.з.д.1296ж Кадеш қаласының түбінде өтті

иә




6.Б.з.д.ХV ғасырда Египет қуатті және жақсы ұйымдастырылған әскерге ие болмаған




Жоқ

7.Б.з.д.1468 жылдан бастап египеттіктер Сирия мен Палестинаға өз өктемдігін жүргізе бастады

иә




8.Б.з.д.l мыңжылдықта жиі болған соғыстар Египет елін әлсіретіп, империя Алдынғы Азия елдеріне тәуелді болып қалмады




Жоқ




Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Үлестірмелі қағаз

Бекіту

Карталарға қарап ежелгі Қосөзен мемлекеттерінің шекараларының қалай өзгергенін көрсетіңіз:



























Ежелгі заман тарихы 5-сынып

Білім беру ұйымының атауы




Пәні:

Ежелгі заман тарихы

Бөлім:

Қос дөңгелекті арбалар және империялар

Педагогтің аты-жөні:




Күні:




Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қос дөңгелекті арбаның пайда болуы әлемді қалай өзгертті?

Хаммурапи патша Вавилонды қалай қуатты империяға айналдырды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.2.1 ежелгі заман тарихындағы мемлекетаралық қатынастарды түсіндіру үшін «империя» ұғымын білу және пайдалану;

5.3.2.2 басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгергерткенін талдау

Сабақтың мақсаты

Месопатамия аумағында мемлекеттердің пайда болуы мен дамуын және олардың мемлекетаралық қарым-қатынасын білу;Вавилонның қуатты империяға айналуындағы Хаммурапидің қызметін бағалау

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру


Өткен білімді еске түсіру


Ұйымдастыру сәті. Оқушылармен амандасу. Алғашқы білімдерін еске түсіру

Хаммурапи заңдары мен ҚР Конституциясын олардың мағынасын айтпастан көрсету. Екі суреттің арасындағы байланыс және заңдардың мемлекет үшін маңызы жайлы оқушылардың пікірін тыңдау

Тақырыпты (оқушылар жазып алады) және сабақ мақсатын айту (1 минут).

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау

«Вавилон» деп аталатын презентация

Жаңа білім


Мәтінмен жұмыс

Тарихи дерекпен жұмысты ұйымдастыру.

Оқушылардың бір тобы Геродоттың «Тарих» еңбегінің үзіндісімен жұмыс жасайды. Ал қалған тобы Су тасқыны туралы аңызды оқиды.

Содан кейін оқушылар сұраққа жауап береді.

Геродоттың «Тарих» еңбегі бойынша сұрақтар:

  1. Месопатамияның жер ерекшеліктері қандай?

  2. Месопотамиялықтарқандаймәдениетжасады?

  3. Месопатамиялықтардақандайбілімболды?

Саргон I патшаның Аккад империясы тек 200 жыл ғана өмір сүріп, Месопотамияға басқа империялардың бақылау орнатқандығын түсіндіру. Бірінші Вавилон, Хетт, Ассирия, Екінші Вавилон және Парсы патшалықтары бейнеленген уақыт сызығын көрсету. Аталған империялардың басшылары өз елдерін келесідей нәрселерге негізделе отырып басқарғандығы жайлы әңгімелеу:

  • Заң;

  • Жақсы ұйымдастырылған әскер;

  • Патшаның беделі.

Оқушыларға келесі нәрселерді айту:

  • Хаммурапи өз билігі тұсында Месопотамияны біріктірді (б.з.б. 1793-1750 жж.);

  • Хаммурапи қоғам өмірін реттейтін әрі адамдарға жаза түрлерін тағайындайтын заңдар шығарды.

1-тапсырма

Зерттеу жүргізіп, төмендегі сұрақтарға жауап берулері қажет:

  • Хаммурапидің заңдары қаншалықты әділ болды?

  • Заң алдында бәрі тең бе еді?

  • Бұл заңдарда діни сенім көрініс тапқандығы жайлы қандай дәлелдер бар?

2-тапсырма

Келесі сұрақтарды талқылау:

  • Хаммурапидің заңдарына сәйкес, қайсы қылмыс ауыр, қайсысы жеңіл болды?

  • Оқушылар бұл туралы қайдан білді?

3-тасырма

Вавилон империясы ұзақ өмір сүрмегендігін, бірақ оның заңдарының біразы сақталып қалып, оларды Хетт және Ассирия сияқты кейінгі патшалықтар пайдаланғандығын түсіндіру

Мәтінмен жұмыс


Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды

Зерттеу нәтижесінде оқушылар келесідей тоқтамға келуі керек: Хаммурапи империясының жетістікке жетуі оның шығарған заңдарының арқасында орын алды

Оқушылар ауыр қылмыстарды бір түспен, жеңіл қылмыстарды екінші түспен белгілеп, өз шешімдерін негіздейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»


«Алақан-жұдырық»


«Жұлдызшалар»


Ақпараттық мәтін

«Вавилон» деп аталатын презентация

«Хаммурапидің заңдары» деп аталатын мәтін


Хаммурапидің заңдары

Бекіту


Сабақты қорытындылау

Ертеде кейбір күшті мемлекеттердің дамыған құқық жүйесі болған.

Үйге тапсырма

Хаммурапи патша Вавилонды қалай қуатты империяға айналдырды?

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпараттық карточка


Кері байланыс

Табыс сатысы» әдісі:  сатының суреті, сатының

1 - баспалдағы Мен.............. БІЛЕМІН

2 - баспалдағы Мен.................. ТҮСІНЕМІН,

3 - баспалдағы Мен............. ЖАСАЙ АЛАМЫН

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект





Білім беру ұйымының атауы




Пәні:

Ежелгі заман тарихы

Бөлім:

Қос дөңгелекті арбалар және империялар

Педагогтің аты-жөні:




Күні:




Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Таяу және Орта Шығыстағы ежелгі империялар неліктен қуатты болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.2.2 басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгергерткенін талдау;

5.1.2.1 ежелгі қоғамның әлеуметтік ұйымдасуын сипаттау;

5.4.1.3 ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін сипаттау

Сабақтың мақсаты

Таяу және Орта Шығыстағы империялардың қалыптасуына соғыстың қалай әсер еткенін талдау; империялардың басқару жүйесінің ерекшеліктерін түсіну; ежелгі империялардың шаруашылық жүйесін сипаттау

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру


Өткен білімді еске түсіру


Ынтымақтастық атмосферасын құру: Сәлеметсіздер ме! Оқушылар «Достар шеңберін» құрып, бір-біріне тілектер айтады.

Үй жұмысы: Хаммурапи патша Вавилонды қалай қуатты империяға айналдырды?

Тапсырма: «Домино» әдісі. Сөйлемді жалғастырыңыз.



Сөйлемдер

1

ХХ-ХІХ

ғасырларда




2




«Құдайға апаратын қақпа»

3

б.з.д 1792-1750 жж. патшалық етті




4

Хаммурапи І Вавилон әулетінің




5




Ирархия

6




Шенеуліктер

7

Жергілікті билік органдары




8

Патша соты 3- ке бөлінді




М: дұрыс жауаптарын интербелсенді тақтадан көрсетеді де, оқушылар өз-өздерін бағалайды:

Дұрыс жауабы:

  1. Вавилон патшалығы әлсірей бастады

  2. Вавилон сөзінің мағынасы

  3. Хаммурапи

  4. Алтыншы патшасы болды

  5. Вавилон патшалығын қатал жүйесі

  6. Атқарушы билік

  7. Қауымдық кеңес пен ақсақалдар

  8. Шіркеу, Қауым, Аймақ

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Бағалау критерийі:

Хаммурапи патшаның тұсында Вавилон империясының тарихын біледі:

Дескриптор:

Хаммурапи патшаның тұсында Вавилон империясының тарихын, әлеуметтік құрылымын жазады:



Мадақтау

Кері байланыс: 0-3 – сен тырыстың

5-6- сен жақсы тырыстың,

5- сен барлығын таптың, жарайсын.




Хаммурапи заңдары








Жаңа білім


«Миға шабуыл» әдісі





Қалай ойлайсыздар бүгінгі сабақ не жайлы болмақ? -Не туралы айтамыз?

- Жарайсындар! Жауынгерлердің мықты қарулануы, қалаларды жаулап алу, билеушілер, жаңа жерлер.

О) сабақтың тақырыбын айтады: бүгінгі қарастыратын сұрағымыз:

Неліктен Таяу және Орта Шығыстағы ежелгі империялар қуатты болды ?

Содан кейін оқушылар сабақтың тақырыбын жазады.

1-тапсырма бойынша кестені толтырыңыз:




Ассирия

Вавилон

Парсы

Географиялық орны










Астанасы










Бұл жердегі қазіргі мемлекет атауы










Бағындырған жерлері










Басқыншылық жорықтардың салдары










2-тапсырмаТаяу және Орта Шығыс империяларының әлеуметтік құрылымын мен шаруашылық жүйесін сәйкестендіріңіз:




Империялар



Әлеуметтік құрлымы



Шаруашылығы

1

Ассирия

3

20 сатраптар

2

Егіншілік

2

Жаңа Вавилон

2

Шенеуліктер, елшілер, абыздар

3

Қол өнер, құрылыс ісі

3

Парсы

1

Әкімдер, шенуліктер

1

Мал, бау-бақша, металлургия



Бағалау критерийі:

-мемлекеттер

дің басқыншылық соғыстары нәтижесінде мемлекеттердің шекараларындағы өзгерістерді талдау;

- мемлекеттер

діңгеографиялық орнын атайды;

- мемлекеттер

діңтерриториясында қазіргі орналасқан мемлекетті атайды;

Дескриптор:

- мемлекеттер

діңгеографиялық орнын атайды;

- мемлекеттер

діңтерриториясында қазіргі орналасқан мемлекетті атайды;

- мемлекеттер

діңбағындырған жерлерді жазады;

-мемлекеттер

діңжүргізген басқыншылық жорықтардың нәтижелерін атайды

Бағалау критерийі:

-Таяу және Орта Шығыс империяларының әлеуметтік құрылымын мен шаруашылық жүйесін сәйкестендіреді:

Дескриптор:

мемлекеттердің

әлеуметтік құрылымын мен шаруашылық жүйесін анықтайды;

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

«Жұлдызшалар»



Ассирия империясы



Жаңа Вавилон империясы


Парсы империясы


Ежелгі әлем тарихы оқулығы Жаңа Вавилон патшалығы, Ассирия және Парсы империясы тараулары.

«Дүние тприхы », 5 сынып, НИШ, авторы: С.Р.Ахметов, А.М.Ибраева,

А.А.Кулымбетова, .С Магзумова, А.А.Маркабаева

Бекіту


Саралап оқыту тәсілі мақсатынды әр түрлі деңгейде сұрақтар ұсыну.

1. Қай ғасырда Ассирия өрлеу кезеңін бастан кешірді? ХVІІ

2. Ассирияда қанша мың әскер болды? 120

3. Ассирияда жаулап алған жерді қалай атады ?провинция

4. Жаңававилонның патшасын ата? ІІ Навуходоносор

5.Вавилондықтардың басты кісібі қандай? егіншілік

6. Парсы елінің валютасы қандай? дарик

7. Парсылардың негізгі қаруы? садақ

8. Парсылардың құдіретті патшасы кім? І Дарий

Үйге тапсырма:

  1. Кестеден нақты мәліметті анықтау

  2. Бейнемәліметтер қарау

  3. Таңдауы бойынша әр ежелгі патшалыққа тарихи дерек бойынша талдау жасау.

  4. Тарихи дерек бойынша жұмыс жасау.




Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпараттық карточка


Кері байланыс

Кері байланыс «Аяқталмаған сөйлем» Әр оқушыға тақырыпты қаншалықты меңгергенін білу.

Мен.............................білдім

Мен..............................орындай алдым

Маған.........................қиын болды

Маған........................көмегі қажет


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект





Білім беру ұйымының атауы




Пәні:

Ежелгі заман тарихы

Бөлім:

Қос дөңгелекті арбалар және империялар

Педагогтің аты-жөні:




Күні:




Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ежелгі Орта Азия империялары қаншалықты қуатты болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.2.2 басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгерткенін талдау;

5.1.2.1 ежелгі қоғамның әлеуметтік ұйымдасуын сипаттау;

5.4.1.3 ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін сипаттау

Сабақтың мақсаты

Ежелгі Орта Азия империялары және олардың қалай құрылғандығын зерттеу

Орта Азиялықимпериялардағыбасқаруісінсалыстыру

Империялардыңэкономикалықдамуынсипаттау

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру


Өткен білімді еске түсіру


Ой шақыру. Тақырыпқа шығу.

(М) Оқушылардың жауабы тыңдалып болғаннан кейін, бүгінгі өтетін тақырыптың алдыңғы тақырыптың жалғасы екендігі ескертіледі. Енді бүгінгі сабақта ежелгі Орта Азия империялары жайында деректер зерттелетіні туралы айтылады.

Қазіргі замандағы Қазастанның картасына назар аударыңыз. Қазақстан Оңтүстікте қандай елдермен шекаралас? Қалай ойлайсыздар картада көрсетілген мемлекеттер аймақтық тұрғыдан ежелден осылай қалыптасқанба?

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау

Қазіргі замандағы Қазастанның картасы

Жаңа білім


1 – тапсырма «Шындық немесе жалған» тапсырмасы




Деректер

 

Ақиқат

 

Жалған

 

А

ЕскендірЗұлқарнайын (АлександрМакедонский) шығысқа қарайбеталып, б.з.б. 330 жылыӘмударияданөтіп, СоғдыелініңастанасыСамарқанқаласынбасыпалды.

 


 

В

Бактрия – бүгінгі Ресей мен Қазақстан аймақтарында ірге көтерген ежелгі мемлекет. Бактриялықтардың басты кәсібі мал шаруашылығы болды.




 

С

Кушандық билеушілердің ішіндегі ең әйгілісі Қанышке. Ол елде 23 жылдан астам билік жүргізді. Сол кезде Кушан мемлекеті гүлдене түсті.

 

 

1   2   3   4


2 – тапсырма

«Суреттер сөйлейді» тапсырмасы

3 тапсырма

«Венн диаграммасы» тапсырмасы



  • .



4 – тапсырма

ҚҚҚ талдау стратегиясы

Орта Азия империялары жайында саяси ахуалды айқындау