Файл: Жоспар Кіріспе. Індеттану жне инфекциялы аурулар. Паразитология Ветеринария менеджменті Ветеринарлысанитарлы сараптау Жануарларды ішкі аурулары клиникалы балау. Ветеринарлы хирургия. Жануарлар патологиясы. 12. орытынды. Кіріспе.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.12.2023
Просмотров: 17
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жоспар:
-
Кіріспе.
2. Індеттану және инфекциялық аурулар.
3. Паразитология
4. Ветеринария менеджменті
5. Ветеринарлық-санитарлық сараптау
6. Жануарлардың ішкі аурулары клиникалық балау.
7. Ветеринарлық хирургия.
8. Жануарлар патологиясы.
12. Қорытынды.
-
Кіріспе
Мен С.Сейфуллин атындағы Қазақ Агротехникалық Университетінің «Ветеринария және Мал Шаруашылығы Технологиясы» факультетінің 4-курс студенті Бүркітбай Ақбота Базарбекқызы, өндірістік машықтануды Ақмола облысы, Ерейментау ТОО «Алдияр-Агро» шаруашылығында 03.04.2023-28.04.2023 жж. аралығында өттім.
Ең алғаш барған күні шаруашылықтың жұмысшыларымен,басшысымен және ветеринарлық дәрігер Амиров Дәурен ағаймен таныстым. Ол кісі маған шаруашлықтың мән жайын, қандай бағытты өсірілетін, қандай мал түрлері бар толық түсіндіріп шықты. Жәнеде қауіпсіздік ережелерімен, вет мамандардың міндетіне не кіретінін таныстырды.
Жалпы шаруашылықта Етті-сүтті бағытты өсірілетін әр түрлі мал иелері бар. Мал басының саны: ІҚМ-329,ішінде жылқы-103 бас, сиыр-226.
Өндірістік машықтану оқу процесі барысында білімді тәжірибе арқылы қолданып, ветеринарлық дәрігерді дайындауда маңызды буын болмақ. Студенттерге мал дәрігерінің алуан түрлі қызметтерімен танысуға, теориялық білімімізді пысықтауға, практика кезіндегі дағдыларға бейімделуге мүмкіндік болмақ. Осы бір ай ішінде мен зетханалық сабақтарда өткен сабақтарымды практика жүзінде үйрендім.
2.Індеттану және инфекциялық аурулар.
Өндірістік машықтанудан өту кезінде шаруашылылықтағы жануарларды ІҚМ аусылға, сібір жарасына, топалаңға, лептоспериозға қарсы вакцинациялауға және диагностикалық зерттеулер (Лейкоз,бруцеллезге қанды зерттеу) жұмыстары жүргізілді.
Жалпы шаруашылықта жоспарлы түрде эпизоотикалық ауруларға қарсы вакцина жүргізіледі.
Ветеринарлық дәрігер Амиров Дәурен ағаймен бруцеллезге диагностикалық зерттеу жүргізу барысында сиырдан қан алу жұмысына қатыстым. Нәтижелері 4 күнде шығып,теріс көрсеткішті көрсетті.
Сонымен бірге, 1 жасқа дейінгі бұзауларға аусылға қарсы (АРРИАХ-ВА) вакцинасын әр жануарға 2 мл-ден мойынның бұлшық етіне енгізілді.
Аусылға қарсы вакцина 10 күннен кейін қайта қайталанып жасалады.
Ал топалаңға қарсы вакцинаны тері астыны, жамбас бұлшық етіне ересек малдарға 0,5мл ден салыдық. Вакцина ТОО «BIOTRON Broup» РҚ өндірілген «55-ВНИНВВиМ» вакцинасы. Вакцина еккеннен кейін 10 күн ішінде иммунитет қалыптасты және ол 12 айға дейін созылады.
3.Паразитология
Біз тәжірибе барасында 10бас жылқыларды бодақылау мақсатында алдымен дигельминтизация жүргіздік. Ол үшін Ивермек препаратын әр жылқыға 2мл-ден бұлшық етке енгіздік. Кейін бірнеше күндерден кейін жылқыларда салмақ қосу көріне бастады.
Паразиттік аурулар көбінде аумақта жаз кездерінде шыбындардың көбейген уақытында белең алады. Шаруашылықта жалпы паразитологиялық аурулардан кездескені бұзаудың құйрығының құрттауы болды. Оның себебі бұзаулардың бір-бірін итергенінен едендегі ағашқа жырылған жараның бетіне шыбын қонғандықтан болған. Жараның аумағы қызарған, жергілікті температура көтерілген. Құйрық аумағындағы жүн жамылғысын қырқып, пинцет арқылы жараның бетіндегі құрттарды алып тастадық. Калий перманганатымен жараны 7 күн өңдеп, антибиотикалық препарат ұсынылды.
4.Ветеринария менеджменті
Тәжірибе өту кезінде аудандың Ерейментау ауданының ветеринарлық стансасына барып мекеме қызметкерлері мен басшылықпен таныстым. Әр аумаққа ветеринарлық дәрігерлер бөлінген.
Ветеринарлық стансаның іс-құжаттар бөлімінде жасалынатын жұмыстарды, ветеринарлық дәрігерлерге берілетін анықтамалар мен хаттамалар, толтырылатын акт, бланкілер, Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру (ИСЖ) сайтына жануарларды тіркеу және тіркеуден шығару, арнайы жоспар бойынша орындалған вакцинацияны тіркеу және алынған қан мәліметтерінің нәтижелерін енгізуді көрсетті.
Жануарларды тіркеу Әділет заңының Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру қағидаларын бекіту туралы бөлімінде, Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы №7-1/68 бұйрығы бойынша жүргізіледі. Бұл Қазақстан Республикасының Ділет минитрлігінде 2015 жылы 22 мамырда №11127 тіркелген.
Қандай да бір іс-шараларды орындау кезінде жоспарланған кезеңге байланысты ұзақ мерзімді, ағымдағы және жедел жоспарлау жүргізіледі.
Әр жыл сайын жергілікті жердің эпизоотиялық жағдайын тексеруге алдағы күнтізбелік жылға профилактикалық, эпизоотияға қарсы іс-шаралар жоспары ұйымдастырылады. Бұл жоспар 3 бөлімнен құралады:
-
Диагностикалық зерттеулер; -
Профилактикалық иммундау; -
Емдеу-профилактикалық емдеу.
5.Ветеринарлық-санитарлық сараптау
Өндірістік машықтану өту барысында сатуға жіберілетін сиыр етін союға қатыстым. Ветеринарлық дәрігердің қатысуымен алдымен еттің сыртқы түрі, ұшаның салмағы, сонымен бірге қаралуға тиісті лимфа түіндерінің көлемдері, ішкі мүшелердегі қан құйылулар; табиғи тесіктерден өзге ағындылар жоқтығына көз жеткізу; жүрек, өкпе, бүйрек, бауыр тағы сол сияқты маңызды ішкі мүшелердің түстері мен көлемдерінің өзгерістерін, олардың ішіндегі паразиттердің жоқтығына талдау жасадық.
Жалпы деректер бойынша етті сатуға жарамды деген қорытынды шығардық.
6.Жануарлардың ішкі аурулары клиникалық балау
Тәжірибеден өту барысында жұқпалы емес ішкі аулары кездесті. Солардың ішінде Катаральды коньюктивит. 4 айлық қара ала бұзаудың көздері жасаурап, көздерінің ішкі кілнегейлі қабығы қызарып, қабақтары қалыпты жағдайдан ісіңкіреп тұрды. Біз оған жедел түрде ем-шара қолдандық. Ветеринар дәрігердің нұсқауымен көзін жылы сумен жуып екі көзін фцрацалинмен шайдым,көздің коньюктивальдық қабына тетрациклин майын жағуды тағайындадық. Ем шараны жүргізу 1аптаға созылда. 1 апта бойы біз осы нұсқаулықпен ем шара жасап отырдың 2-3 күннен кейін бұзау жағдайын тексергенімізде жасаурағаны тоқтап,қызарауы басылғанын байқадық. Яғни ем-шараның жақсы нәтижесін алдық.
6. Ветеринариялық хирургия
Шаруашылықта хирургиялық аурулар кездесті. Көбінде бір-бірін сүзуден, мүйіз жарақаттары,тұяқ мен терінің жырылған жарақаттары.
Малшылардың айтуы бойынша хирургиялық аурулар механикалық жарақат алу есебінен болады. Көбінде жырылған, тыртылған жараларға «Чеми» спрейі қолданылады. Оның құрамында хлортетрациклин гидрохлоридінің болуына орай аэрозоль біршама патогендермен, соның ішінде стрептококктармен,анаэробты инфекциялармен әлдеқайда тиімді күреседі.
7.Жануарлар патологиясы
Өлекселерді ашып-жару кезінде мырыштан дайындалған
үстелше,жарып-союға қажетті құрал-саймандар стерильді дайындалуы қажет. Сонымен қатар арнайы киім киіп (халат, резеңке қолғап, бетперде, т.б.) жуылуға қолайлы, дезинфекцияланған бөлмеде жүргізілуі тиіс.
Өлексені жарып-соймас бұрын сыртқы тексерістен өткіземіз.
Жануардың жынысы, жасы, тері бетінің тұтастығы, табиғи тесіктерден қан ағу белгілерінің болмауына көз жеткізу қажет.Яғни, жануардың неден өлгенін зерттеу мақсатында жалпы сыртқы және ішкі мүшелердің қалыпты жағдайдан өзгешелігіне мән беруіміз керек.
Аутопсия іш қуысының орта ақ сызығынан кесуден басталады, мүшелердің орналасуы мен перитонийдің сипатына мән береміз. Келесі кеуде қуысын ашып, мүшелерге жеке мән беріп, ондағы өзгерген ерекшеліктерді анықтаймыз. Диафрагманы ашқаннан кейін іш қуысының мүшелері бүйрек пен қуықты ашамыз.
Мүшелерді жеке алып, зерттеу жұмыстарын жүргізгеннен кейін, қабырғалар мен лимфа түйіндерінің жағдайларын тексеріміз.
Өлексені ашу барысында қауіпсіздік техникасын қатаң түрде сақтап және өлексе материалымен жұмыс істеу кезінде жеке гигиена ережелері туралы теориялық білімді бекіте білдім.
8.Ветеринарлық акушерлік және гинекология.
Мен өндірістік машықтану өткен шаруашылық сүтті бағыттағы сиырларды өсірумен айналысады.Көбею-табиғи жолмен жүзеге асады. Шаруашылықта сиырларды сауу үшін арнайы сауу аппараттары қолданылады. Аппараттарға арналған бөлме қарастырылған.
Өндірістік машықтану барысында сауын сиырларының іріңді-катаральды эндометриті, шудың кешеуілдеуі, шудың жартылай түспеуі, желіннің алдыңғы бөлігінің емізік терісінің жарықтары, вульвит аурулары орын алды.
Ветеринарлық дәрігердің ұсынуымен барлық акушерлік ауруларға қолданылатын көп әсерлі Окситоцин препараты ұсынылды. Ол жатырдың тегіс бұлшықетін ынталандырады, жасуша мембранасының өткізгіштігін жоғарылатады,жатырдың жиырылу жиілігі артып, операциядан кейінгі қан кетуді тоқтатын түрлі әсерлері бар. Шудың жартылай түспеуі кезінде окситоцин препаратын 10 мл-ден бұлшық етке енгіздім. Сиырды бақылау барысында келесі күні шудың т.скеніне көз жеткіздік.
Акушерлік аурулардың жиі кездесуі бұл төлдеуден кейінгі сиырдың жағдайына мән бермеу, төлдеу кезіндегі ауырсынулар мен A, D, E дәрумендерінің, B тобының, минералдардың жетіспеушілігі, негізгі қоректік заттардың рационда болмау эндометриттің пайда болуын тудырады.
10.Қорытынды
ЖШС «Алдияр-Агро» шаруашылығында өндірістік машықтанудан өту нәтижесін қорытындылай келе: әр түрлі жануарлармен (ІҚМ, жылқы,) жұмыс жасау ерекшеліктерін, терапиялық техникасын, шаруашылықтағы паразитологиялық және эпизоотологиялық тексеру жұмыстарын, ветеринарлық-санитариялық сараптау, клиникалық тексеру, диагностикалау мен емдеу әдістерін, ветеринарлық анықтамалар мен хаттамаларды толтыру үлгілерімен жұмыс істеу дағдыларын меңгердім.
Емдеу барысында оқу процесінде алған білімімді ұштастырып, ветеринарлық дәрігердің нұсқауы бойынша барлық іс-шараларды сәтті аяқтадым.