Файл: МОЛЕКУЛАЛЫҚ БИОЛОГИЯ silabus.doc

Добавлен: 05.02.2019

Просмотров: 17554

Скачиваний: 85

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.



Тақырып бойынша үш тілде түсіндірме сөздер:

Қазақ тілінде

Орыс тілінде

Ағылшын тілінде

Вектор – клондайтын ДНҚ кесіндісін бір ағзадан (донор) басқа ағзаға (реципиент) тасымалдауға қабілетті ДНҚ молекуласы

Вектор – молекула ДНК, способная переносить клонируемый фрагмент ДНК из клетки одного организма (донора) в клетку другого организма (реципиента)

Vector – DNA molecul capable of transferring the cloned DNA fragment from one cell (donor) to the cell body of another organism (recipient)

Трансгендік ағзаларгеномында бөгде гендер бар ағзалар

Трансгенные организмы – организмы, содержащие в геноме чужеродные гены

Transgenic organisms – organisms containing foreign genes in the genom

Трансгеноз – геннің (гендердің) бір ағзадан екінші ағзаға тасымалдау үдерісі

Трансгеноз – процесс переноса гена (генов) из одного организма в другой

Transgenic process of gene transfer from one organism to another



Құрастырған: Қашағанова Ж.А.


1. № 23 тақырып. Геномика, протеомика және метаболономика



2. Мақсаты: Студенттерде қазіргі кездегі тірі ағзалардың, соның ішінде адамның геномының структуралық-функциональдық құрылымы туралы, сонымен бірге геномика және оның бағыттары туралы көзқарас қалыптастыру.


3. Тапсырмалар:

3.1. Эукариот геномының құрылымы. Геномның қозғалмалы элементтері.

3.2. Геномика - ген туралы ғылым.

3.3. Протеомика – ХХІ ғасыр биологиясы мен медицинасындағы жаңа бағыт.

3.4. Метаболономика және жаңа дәрілерді дайындау.

3.5. Биоинформатика және оның болашағы.


4. Орындау түрі – глоссария құрастыру.


  1. Аллель – _______________________________________________

  2. Амплификация - _________________________________________

  3. Биоинформатика – _______________________________________

___________________________________________________________

  1. Мәліметтер базасы – ______________________________________

  2. Геном (қоры)кітапханасы -

  3. Биочиптер-_______________________________________________

  4. Вектор - _________________________________________________

  5. Генетикалық код­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ - _____________________________________

  6. Гендік инженерия - _____________________________________

  7. Ген – _________________________________________________

  8. Геном – _______________________________________________

  9. Геномика – ­­­­­­­­­­­­­­­____________________________________________

  10. Генетикалық карта - __________________________________

  11. ДНҚ-полимеразалар – __________________________________

  12. Гендік терапия -­­­­­­­ ______________________________________

  13. Клондау - _____________________________________________

  14. кДНК – ________________________________________________

  15. Код генетикалық – ____________________________________

  16. Кодон (триплет) – _____________________________________

  17. Карта құрастыру – ______________________________________

  18. Клон -_________________________________________________

  19. Локус – ______________________________________________

  20. Метаболомика – _________________________________________

  21. Метаболоника __________________________________________

  22. Метаболом -_____________________________________________

  23. Нанотехнология – _______________________________________

  24. «Адам геномы» жобасы - _____________________________

  25. Протеом – _____________________________________________

  26. Протеомика – ___________________________________________

  27. Праймер – _____________________________________________

  28. Псевдогендер - __________________________________________

  29. Полиморфизм – _________________________________________

  30. ПТР - _________________________________________________

  31. Плазмида – _____________________________________________

  32. Рестриктаза - _________________________________________

  33. Рекомбинанттық ДНК - __________________________________

  34. Ревертаза – _____________________________________________

  35. РНомика – ______________________________________________

  36. Сателлиттік ДНК – _____________________________________

  37. Сұрыптаушы орта- ______________________________________

  38. Секвенирлеу – __________________________________________

  39. Трансформация – _______________________________________

  40. Транспозон – __________________________________________

  41. Тандемдік қатарлар-_____________________________________

  42. Транскриптомика – _____________________________________

  43. Транскриптом – _________________________________________

  44. Токсикогеномика - _______________________________________

  45. Салыстырмалы геномика– _____________________________

  46. Функционалдық геномика – ______________________________

  47. Эволюциялық геномика - ________________________________



5. Орындау критерийлері:

а) тақырыбы бойынша негізгі мәлеметтерді жинау және зерттеу;

б) жазбалар түрінде жазбаша құрастыру;

в) ақпаратты жүйелеу және өңдеу;

г) рефератты жазу және бездендіру.


Глоссарияны құрастыруға қойылатын талаптар:

а) глоссария көлемі 50 терминнен аз болмауы керек;

б) глоссария сауатты түрде орындалу қажет, анық және толық анықтама берілуі керек;

в) қолданған әдебиеттердің тізімі дұрыс берілуі қажет.


6. Тапсыру мерзімі: «Жасушаның молекулалық биологиясы» тарауы бойынша рубеждік бақылауға дейін.


7. Бағалау критерийлері: барлығы 100 баллмен бағаланады, ол 100% сәйкес келеді.


8. Әдебиеттер:

  1. Арчаков А. И. Что за геномикой? – Протеомика. //Вопр. мед. химии, 2000. Т. 46, № 4.

  2. С. 335–343.

  3. Арчаков А.И. Биоинформатика, геномика и протеомика - науки о жизни XXI столетия /

  4. Вопросы медицинской химии, № 1, 2000. URL: http://medi.ru/pbmc/8800101.htm (дата

  5. обращения 12.10.2009)

  6. Замятнин А.А. Блистающий мир белков и пептидов. //Биология. 2002. № 25–26. P. 8–13.

  7. Ясный И.Е., Цыбина Т.А., Шамшурин Д.В., Колосов П.М. 

  8. Структурная геномика и медицина // Молекулярная медицина. 2009. — № 6. — С. 15—20.

  9. Интернет сайттар:

http://www.bioinformatix.ru/proteomika/proteomika.-lider-nauki-xxi-veka.html

http://www.bioinformatix.ru/genomika/

http://www.bioinformatix.ru/metabolomika/

http://www.bioinformatix.ru/transkriptomika/

http://www.bioinformatix.ru/bioinformatika/.


9. Бақылау:

              1. Геном туралы қазіргі заманғы түсінік.

              2. Прокаиот геномының эукариоттан айырмашылығы.

              3. Геномиканың медицина үшін маңызы.

              4. Протеомиканы зерттеу болашағы.

              5. Адам метаболизмі туралы ақпаратты БАҚ және дәрілер жасау үшін қолдану.


Тақырып бойынша үш тілде түсіндірме сөздер:

Қазақ тілінде

Орыс тілінде

Ағылшын тілінде

1

Гендiк (генетикалық)

инженерия- молекулалық

генетиканың қолданбалы бөлiмi, лабораториялық жолмен

генетикалық структуралар мен тұқымы өзгертiлген

организмдердi құрастыру

әдістерiн және мүмкiндiктерiн зерттейдi

Генная (генетическая) инженерия- прикладное направление

молекулярной генетики, исследует возможности и способы создания лабораторным путем генетических структур и наследственно

измененных организмов

Gene (genetic) engineering- applied direction molecular genetics, explores the possibilities and ways of creation of laboratory by genetic structures and hereditarily modified organisms

2

Молекулалық-генетикалық әдiстер - бұл ДНҚ қүрылысындағы түрлi өзгерiстердi, тіпті бірінші реттік нуклеотидттiк қатарына дейiн анықтауға мүмкiндiк беретiн әр түрлi әдiстердiң үлкен тобы.


Молекулярно-генетические методы - это большая и разнообразная группа методов, позволяющих выявить различные вариации в структуре ДНК, вплоть до расшифровки первичной последовательности нуклеотидов.

Molecular-genetic methods- is a large and diverse group of methods, which allow to identify variations in the DNA structure, up to decrypt the primary sequence of nucleotides.

3

ПТР (полимеразалық тiзбектiк реакция) - бүл in-vitro

жағдайында ДНҚ-ны амплификациялау әдiсi.

Полимеразной цепной реакции (ПЦР)- это метод амплификации ДНК в условиях in vitro.

Polymerase chain reaction (PCR)- is a method of amplification of DNA in vitro.

4

ДНҚ-зондтары- хромосомадағы сәйкес бөлiкпен комплементарлы байланысатын белгiлi нуклеотидтiк құрамы бар (керектi геннiң көшiрмесi) ДНҚ біртізбекті кесiндiлерi

ДНК-зонды – одноцепочечные фрагменты ДНК с известным

нуклеотидным составом (копия нужного гена), которые

комплементарно связываются с соответствующим участком

хромосомы.

DNA-probes - single-stranded DNA fragments with the famous
nucleotide composition (a copy of the desired gene)that
complementary associated with the part of
chromosome.




Құрастырған: Жүзжан Қ.Е.


1. № 24 тақырып. Гендік инженерия негіздері


2. Мақсаты: Гендік инженерия технологиясының негізгі принциптері мен әдістерін және олардың медицинада қолдануын зерттеу.


3. Тапсырмалар:

    1. Гендік инженерия. Гендік инженерияның мақсаты.

    2. Гендік инженерияның әдістері.

    3. Генетикалық модифицирленген азық-түліктер

    4. Медицинадағы гендік инженерияның болашағы және маңызы.

3.5. Гендік инженерияда қазақстандық ғалымдардың жетістіктері.


4. Орындау түрі – глоссарий құрастыру.


4.1. Aльтернативті сплайсинг –______________________________

___________________________________________________________

    1. Амплификация – _________________________________________

___________________________________________________________

    1. Антиген – _______________________________________________

___________________________________________________________

    1. Ауторадиография - ______________________________________

___________________________________________________________

    1. Бактериофаг – ___________________________________________

___________________________________________________________

    1. Блотинг - ______­­­­­­­­­­­___________________________________________

___________________________________________________________

    1. Вектор –________________________________________________

___________________________________________________________

    1. Генетикалық код­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ –______________________________________

___________________________________________________________

    1. Гендік инженерия –_____________________________________

___________________________________________________________

    1. Ген – __________________________________________________

___________________________________________________________

    1. Геном – ________________________________________________

___________________________________________________________

    1. Генотека - _______________________________________________

___________________________________________________________

    1. Гендік терапия – ­­­­­­­­­­­­­­­________________________________________

___________________________________________________________

    1. Гибридома - ___________________________________________

_____________________________________________________________

    1. ДНҚ-полимеразалар – ___________________________________

___________________________________________________________

    1. Интрон – ______________________________________________

___________________________________________________________

    1. ДНҚ клондау – ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­____________________________________

__________________________________________________________

    1. Картирлеу – ________________________________________

___________________________________________________________

    1. кДНК – ________________________________________________

___________________________________________________________

    1. Космид - ______________________________________________

___________________________________________________________

    1. Генетикалық код – ____________________________________

___________________________________________________________

    1. Кодон (триплет) – _____________________________________

___________________________________________________________

    1. Лигаза – ______________________________________________

____________________________________________________________

    1. «Жабысқақ» ұштар – ___________________________________

____________________________________________________________

    1. Комплементарлық – ____________________________________

____________________________________________________________

    1. Локус – ________________________________________________

____________________________________________________________

    1. Метилдеу – ____________________________________________

____________________________________________________________

    1. ДНК маркері – ___________________________________________

____________________________________________________________

    1. Модификация – __________________________________________

____________________________________________________________

    1. Мутаген – ______________________________________________


____________________________________________________________

    1. Мутация – ______________________________________________

____________________________________________________________

    1. Цистрон – ______________________________________________

____________________________________________________________

    1. Нуклеотид – _____________________________________________

_____________________________________________________________

    1. Нозерн блотинг - _________________________________________

____________________________________________________________

    1. Гираза – _______________________________________________

____________________________________________________________

    1. Полиморфизм – __________________________________________

____________________________________________________________

    1. Промотор - ______________________________________________

_____________________________________________________________

    1. Ревертаза – _____________________________________________

____________________________________________________________

    1. Рестрикция – ____________________________________________

____________________________________________________________

    1. Рекомбинантты ДНК – ___________________________________

____________________________________________________________

    1. Плазмида – _____________________________________________

____________________________________________________________

    1. ПТР – __________________________________________________

____________________________________________________________

    1. Скрининг - _____________________________________________

____________________________________________________________

    1. Сплайсинг – ____________________________________________

____________________________________________________________

    1. Рестрикциялық сайт – ____________________________________

______________________________________________________________

    1. Саузерн блотинг - ______________________________________

____________________________________________________________

    1. Трансгенді ағза – ________________________________________

____________________________________________________________

    1. Трансдукция – __________________________________________

____________________________________________________________

    1. Трансформация – ________________________________________

____________________________________________________________

    1. Селективті орта – _______________________________________

____________________________________________________________

    1. Фазмида - _______________________________________________

____________________________________________________________

4.52. Хроматин – _____________________________________________

____________________________________________________________

    1. Хроматидалар – _________________________________________

____________________________________________________________

    1. Хромосома – ____________________________________________

____________________________________________________________

    1. Экзон – ________________________________________________

____________________________________________________________

    1. Гендер экспрессиясы – ___________________________________

____________________________________________________________

    1. Электрофорез – _________________________________________

____________________________________________________________

    1. Ядролық тұқымқуалаушылық – _________________________

____________________________________________________________

    1. Эндонуклеаза – _________________________________________

____________________________________________________________

    1. Экзонуклеаза – _________________________________________

____________________________________________________________


5. Орындау критерийі:

а) тақырып бойынша негізгі әдебиеттерді таңдау және оқу;

б) жазбалар мен конспекттерді жазбаша құрастыру;

в) ақпараттарды өңдеу және жүйелеу;

г) рефератты жазу және құрастыру.


Глоссарий құрастыру талаптары:

а) глоссарий көлемі 50 терминнен кем болмау керек және анықтамасы;

б) глоссарий айқын және толық анықтамалармен сауатты жасалу керек;

в) әдебиет тізімі дұрыс құастырылу керек.


6. Тапсырыс мерзімі: «Молекулалық биология негіздері» бөлімінің рубеждік бақылауына дейін.



7. Бағалау критериі: 100-баллдық жүйе бойынша, ол 100% сәйкес келеді.


8. Әдебиеттер:

  1. Албертс Б. и др. Молекулярная биология клетки. М., 1994.

  2. Алиханян С.И., Акифьев А.П. Общая генетика. М., 1985.

  3. Гинтер Е.К. Медицинская генетика. М., 2003.

  4. Глеба Ю.Ю. Биотехнология растений. СОРОСовский образовательный журнал, № 6, 1998.

  5. Жимулев И.Ф. Общая и молекулярная генетика. Новосибирск, 2006.

  6. Лещинская И.Б. Генетическая инженерия. № 1, 1996.

  7. Льюин Б. Гены. М., 1987.

  8. Интернет сайттар:

http://www. nih.gov

http://genlink.wustl. edu

http://www. geneletter. org

http://www. wiley. co. uk/genetherapy

http://www. genom. gov.


9. Бақылау:

    1. Рестриктаза қасиеттері және олардың ген трансфекциясындағы ролі.

    2. Гендерді клондау этаптарын атаңыз.

    3. Геннетикалық карта қалай құрастырылады және олардың маңызы қандай?

    4. Рекомбинанттық ДНҚ алуда қандай әдістер қолданылады?

    5. Гендік инженерияның қазіргі кездегі медицинадағы жетістіктері.


Тақырып бойынша үш тілде түсіндірме сөздер:

Қазақ тілінде

Орыс тілінде

Ағылшын тілінде

1

Гендiк (генетикалық)

инженерия- молекулалық

генетиканың қолданбалы бөлiмi, лабораториялық жолмен

генетикалық структуралар мен тұқымы өзгертiлген

организмдердi құрастыру

әдістерiн және мүмкiндiктерiн зерттейдi

Генная (генетическая) инженерия- прикладное направление

молекулярной генетики, исследует возможности и способы создания лабораторным путем генетических структур и наследственно

измененных организмов

Gene (genetic) engineering- applied direction molecular genetics, explores the possibilities and ways of creation of laboratory by genetic structures and hereditarily modified organisms

2

Молекулалық-генетикалық әдiстер - бұл ДНҚ қүрылысындағы түрлi өзгерiстердi, тіпті бірінші реттік нуклеотидттiк қатарына дейiн анықтауға мүмкiндiк беретiн әр түрлi әдiстердiң үлкен тобы.

Молекулярно-генетические методы - это большая и разнообразная группа методов, позволяющих выявить различные вариации в структуре ДНК, вплоть до расшифровки первичной последовательности нуклеотидов.

Molecular-genetic methods- is a large and diverse group of methods, which allow to identify variations in the DNA structure, up to decrypt the primary sequence of nucleotides.

3

ПТР (полимеразалық тiзбектiк реакция) - бүл in-vitro

жағдайында ДНҚ-ны амплификациялау әдiсi.

Полимеразной цепной реакции (ПЦР)- это метод амплификации ДНК в условиях in vitro.

Polymerase chain reaction (PCR)- is a method of amplification of DNA in vitro.

4

ДНҚ-зондтары- хромосомадағы сәйкес бөлiкпен комплементарлы байланысатын белгiлi нуклеотидтiк құрамы бар (керектi геннiң көшiрмесi) ДНҚ біртізбекті кесiндiлерi

ДНК-зонды – одноцепочечные фрагменты ДНК с известным

нуклеотидным составом (копия нужного гена), которые

комплементарно связываются с соответствующим участком

хромосомы.

DNA-probes - single-stranded DNA fragments with the famous
nucleotide composition (a copy of the desired gene)that
complementary associated with the part of
chromosome.