Файл: Электр жабдытарын монтаждау, баптау жне пайдалану пні бойынша.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 04.12.2023
Просмотров: 121
Скачиваний: 5
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғам
Ғұмарбек Дәукеев атындағы Алматы энергетика және байланыс университеті
«Электр энергетика және электр техника» институты
«Электрмен жабдықтау және энергияның жаңғыртылатын көздері» кафедрасы
«Электр жабдықтарын монтаждау, баптау және пайдалану» пәні бойынша
№2 Есептік-графикалық жұмыс
Тақырыбы: 1000 В дейін және одан жоғары электр қондырғыларында қорғаныс құралдарын тексеру және сынау. Электр жөндеу жұмыстарын жоспарлау және қаржыландыру ӘЖ тексеру және жөндеу
Білім беру бағдарламасы: 6В07101 - «Электр энергетикасы»
Орындаған: Айташева Аяулым
Тобы: ЭиЭИОк-19-11
Нұсқа: 17
Тексерген: аға оқытушы Амангалиев Е.З.
__________ _____________ «_____» ___________ 2022 ж. (бағасы) (қолы)
Алматы, 2022 ж.
Жоспар
Кіріспе......................................................................................................................3
Негізгі бөлім............................................................................................................4
1. 1000 В дейін және одан жоғары электр қондырғыларында қорғаныс құралдарын тексеру және сынау ...........................................................................5
2. Электр жөндеу жұмыстарын жоспарлау және қаржыландыру.......................7
3. ӘЖ тексеру және жөндеу.................................................................................11
Қорытынды..........................................................................................................14
Пайдаланған әдебиеттер тізімі..........................................................................15
Кіріспе
Негізгі бөлім
-
Кернеуі 1000 В дейінгі электр қондырғыларындағы негізгі электрлік қорғаныс құрылғылары
Диэлектрлік қолғаптар, оқшаулағыш штангалар, электр оқшаулағыш және электр өлшеуіш тістері, оқшаулағыш тұтқалары мен кернеу көрсеткіштері бар механикалық және монтаждық құралдар кернеуі 1000 В-қа дейінгі электр қондырғыларында электрлік қорғаныстың негізгі құралы болып табылады.
Диэлектрлік резеңке қолғаптар кеңінен қолданылады. Қолғапты киер алдында тығыздығын тексеріңіз. Тығыздалмаған қолғаптарды қолдануға болмайды.
220/380 В кернеудегі жұмыстарды орындау кезінде оқшаулағыш тұтқалары бар монтаждау және құрастыру құралдары қолданылады. Әдетте бір жақты кілттер, бұрағыштар, қысқыштар, сым кескіштер, оқшаулағыш тұтқалары бар пышақтар қолданылады. Пластмассадан жасалған оқшаулағыш құралдың тұтқалары негізгі қорғаныс құралы болып табылады.
Ток өткізетін бөліктерде кернеудің болуын немесе болмауын оның мәнін анықтамай тексеру үшін кернеу көрсеткіштері қолданылады: биполярлы, белсенді токпен жұмыс істейтін, кернеуі 500 В дейінгі айнымалы және тұрақты токтың электр қондырғылары үшін және бір полюсті. сыйымдылық тогы бойынша жұмыс істейтін - кернеуі 380 В дейінгі айнымалы токтың электр қондырғылары үшін. Газ разрядтық шам сигналдық шам ретінде қызмет етеді. Екі полюсті кернеу индикаторларында икемді өткізгішпен қосылған екі зонд бар.
Олардың жұмыс істеуі үшін бір уақытта екі фазаны немесе бір фазаны және нөлдік сымды тигізу керек. Бір полюсті кернеу көрсеткіштері фонтандық қалам түрінде жасалады. Оларды пайдалану үшін электр қондырғысының бір ток өткізетін бөлігін зондпен және құрылымның жоғарғы бөлігіндегі металл контактісімен түрту жеткілікті. Бұл кезде адам денесі мен жер арқылы ток өтеді.
Оқшаулағыш қысқыштар құбырлы сақтандырғыштардың кірістірулерімен операциялар үшін, сондай-ақ бір полюсті айырғыштарды пышақтарға қою және қақпақтарды алу үшін қолданылады. Оқшаулағыш алаулар пластиктен жасалған.
Кернеуі 1000 В дейінгі электр қондырғыларындағы қосымша электр қорғаныс құралдары
Қосымша электрлік қорғаныс құралдары диэлектрлік галоштар (етіктер), етіктер, диэлектрлік резеңке төсеніштер, жүру жолдары және оқшаулағыш тіректер болып табылады.
Адамды тұрған іргесінен оқшаулау үшін диэлектрлік етік, галош және етік қолданылады. Боттар кез келген кернеудегі электр қондырғыларында, ал галоштар мен етіктер - тек 1000 В дейінгі кернеулерде қолданылады.
Диэлектрлік төсеніштер мен жолдар оқшаулағыш негіз болып табылады. Олар кез келген кернеудегі жабық электр қондырғыларында қолданылады.
Сондай-ақ оқшаулағыш төсемдер адамды жерден немесе еденнен оқшаулайды. Кернеуі 1000 В дейінгі электр қондырғыларында оқшаулағыш тіректер фарфор оқшаулағышсыз, ал 1000 В жоғары болса, фарфор оқшаулағыштарда жасалуы керек.
3.1 Электрлік қорғаныс құралдарын сынау
Барлық электрлік қорғаныс құралдары өндіруден, жөндеуден кейін және пайдалану кезінде мерзімді түрде диэлектрлік қасиеттерін анықтау үшін электрлік сынақтардан өтеді. Сынақ алдында қорғаныс агенті тексеріледі және механикалық зақым болған жағдайда қабылданбайды.
Сынақтар, әдетте, өнеркәсіптік жиіліктің айнымалы токымен жүргізіледі. Қорғаныс құралдарын сынақтан өткізгеннен кейін сынақ зертханасы олардың одан әрі пайдалануға жарамдылығын куәландыратын мөртаңба қояды.
2. Электр жөндеу жұмыстарын жоспарлау және қаржыландыру
Электр өткізгіштердің монтажын, өзге электр монтаждық жұмыстардың түрлері тәрізді екі сатыда орындайды. Бірінші сатыда электр монтаждық дайындаулар шеберханасындағы дайындау және міндетті түрде монтаждық обьектілердегі дайындық жұмыстары іске асырылады. Шеберханаларда (зонадан тыс және монтаждалушы обьектінің құрылысқа дайындығынан тәуелсіз) – шиналық, трубалық, жерге қосқыш құрылғысын, электр өткізгіштер, кабельдік желілер және т.с.с., ірілендірілген блоктарды дайындайды және жинайды. Тікелей монтаждау алаңында, құрылыс жұмыстарының белгілі дайындығында, келесі жұмыстарды атқарады: электр тораптарының және жерге қосқыш құрылғыларының жолдарының белгіленуін және дайындығын; бір мекемеден екіншісіне өту және сытқа шығу орындарында құбырларды ірге тасқа орналастыру және басқа да құрылыс негіздерін жүргізу; құрылысшылардың қондырғыларды бақылап тұруын ұйымдастырады; құрылыс үрдісінде электр жабдықтарды орнату және электр өткізгіштерді монтаждау үшін қажетті ойықтардың, кішкене тетіктердің, ұяшықтардың, бороздалардың жасалынуын қадағалауды іске асырады.
Екінші сатысында монтаждық обьектінің өзіндегі монтаждау жұмыстарын орындайды. Бұл жұмыстарға дайындалған орындарға электр жабдықтарды және электр құрылыстарды орнату, дайындалған жолдарға электр өткізгіштің дайын элементтерін орналастыру, электр тораптарын электр жабдықтарға орнатылған аппараттар мен құралдарға қосу енеді.
Электр жабдықтарды монтаждауға қабылдайтын мекемедегі құрылыс жұмыстары: электр монтаждық жұмыстарды, монтаждалушы құрылғыларды, кабельдік бұйымдарды және электрлік материалдардың атмосфералық жауын-шашыннан, тау сулары мен төмен температуралардан және шектес ұйымдармен жұмысты әрі қарай жалғастыру барысындағы кездейсоқ зақымданулар мен ластанулардан қорғауы, қалыпты және қалыпсыз жүргізілуін қамтамасыз ете алатындай болуы тиіс.
Екінші сатыдағы жұмыстар басталмас бұрын электр техникалық мекемелердегі жинақтық-тарату қондырғыларындағы, қалқандардардағы, басқару станцияларындағы, трансформаторлардың камераларындағы, машина залдары және олардың төменгі бөлмелеріндегі құрылыс және өлдеу жұмыстары аяқталуы тиіс.
Құрылыс обьектілерінде, күштік электр жабдықтарын монтаждау мерзімін қысқарту, еңбек өнімділігін өсіру, материалды-техникалық ресурстардың үнемді шығындалуы, электр монтаждау жұмыстарының сапасын өсіру және өзіндік құндылығын төмендету мақсатымен шаруашылық есептерін енгізеді.
Мұндай есептерді бригадалық тәртіп әдісімен жұмыс жасайтын шаруашылық есептеуші бригадалар енгізеді. Бригадалық тәртіп материалдардың, құрылымдардың және шеберхана бұйымдарының кешендік алып келуін іске асыратын типтік обьектілер немесе өндірістік құрылыстың типтік обьектілердің электр жабдықтарының монтаждалуында қолданылады.
Бригадаларды шаруашылық есептеулерге көшіру алдында, жұмыс өндірісінің инженерлік дайындығы, материалдар, күнтізбелік жүктелу графигі, құрылымдық және шеберхана бұйымдарының әкелінуі, т.с.с. сияқты жұмыстар атқарылады.
Еңбек өнімділігінің артуының, монтаждаудың өзіндік құнының төмендеуі, жұмыстардың сапасының жоғарылауы және олардың орындалу мерзімдерінің қысқаруының негізгі көзі жұмысты индустрализациялау болып табылады. Электр монтаждық индустрализациясы деп, өндірістік немесе монтаждық ұйымдардың зауыттарында сондай-ақ, монтаждық-дайындау бөлімдерінің шеберханаларында құрылыс жұмыстары алаңынан тыс жұмыстардың мүмкін болатын көлемін орындауды қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық және техникалық шаралардың бірлестігін түсінеді. Электр монтаждық өндірістің қажетті механизациялану деңгейі және еңбек механизация құралдарының дұрыс қолданылуы ЖӨЖ-дың құрамына кіретін жұмыс механизациясының көмегімен анықталады.
Жұмыс өндірісі барысында ірі машиналар және механизмдермен қатар әсіресе тікелей құрылыс алаңында және шеберханаларда іске асырылатын майда қолмен жасалынатын жұмыстар үшін шағын механизациялау құралдары, сонымен қатар, әртүрлі, оның ішінде рационализаторлар жасаған икемделулер қолданылады.
Қазіргі уақытта электр монтаждық жұмыстардың көлемдік механизациялануын, тәжірибелі түрде шеберханада сұрыптық болат шиналар, болат құбырларды, өңдеу бойынша технологиялық желілерде, электр өткізгіштер мен кабельді желілерді, қауырсын құбырларды ажыратушыларды дайындау қалқандарында сондай-ақ, жоғары механизацияланған саптарды (колонналарды) ұйымдастыру жолымен электр жеткізу желілерінің құрылысында іске асырады.
Монтаждау бөлімшелерінің орталық базадан айтарлықтай қашықтықта екенін ескере отырып және жұмысты басқаруды сондай-ақ, ірі механизмді (крандар, гидрокөтергіштер, шұңқыр ойғыштар және т.б.) жақсы басқаруды оперативтендіру мақсатымен, бөлімшелері, арнайы механизмдері, механизациялау базалары т.с.с., радиобайланыс жүйелері кеңінен қолданылады.
Әрине, қазіргі нарықтық электр энергетика жағдайында, электр жабдықтарын немесе электр қондырғыларын монтаждау жұмыстарын біркелкі өзгеше болуы мүмкін. Ол туралы керекті материалдар жиналуда.
Электр монтаждау ұйымдарының өндірістік-техникалық және қаржы-шаруашылық қызметі өзара байланысты бірыңғай жоспармен айқындалады. Тресттер мен басқармалар мемлекеттік жоспардың тапсырмаларына сәйкес өз қызметінің жоспарларын әзірлейді, олардың негізінде электр монтаждау жұмыстарына жоспарлы басшылық жасау және ведомстволық бағынысты бөлімшелердің қызметін жүйелі тексеру ұйымдастырылады.
Құрылыс-монтаждау өндірісінде жоспарлардың келесі түрлері ажыратылады:
-қызметтің барлық маңызды көрсеткіштері бойынша перспективалық және ағымдағы жылдық жоспарлар;
-уақыттың қысқа мерзімдеріне (ай, онжылдық, апта, тәулік) әзірленетін жедел, күнтізбелік жоспарлар.
Экономикалық реформа жағдайында электр монтаждау ұйымдарының қызметін жоспарлау олардың экономикалық құқықтарын кеңейтеді және тәуелсіздігін арттырады.
Шаруашылық реформаға дейінгі қолданыстағы жоспарлау жүйесінен айырмашылығы, құрылыс-монтаж ұйымдарына Қаржы-шаруашылық және өндірістік-техникалық қызметтің барлық негізгі көрсеткіштері бойынша жоспарлар бекітілген кезде, жоспарлау мен экономикалық ынталандырудың жаңа жүйесіне көшу кезінде жоғары тұрған ұйымдар көрсеткіштердің қысқартылған санын бекітеді:
-өндірістік қуаттар мен құрылыс объектілерін іске қосу;
-жоспарланатын жылы аяқталатын және тапсырыс берушіге тапсыруға жататын объектілер немесе жұмыс кезеңдері (олардың сметалық құны бойынша) бойынша құрылыс-монтаждау жұмыстарының көлемі;
-жалпы жылдық жалақы қоры; пайда, бюджеттік төлемдер және бюджеттен бөлу;
-орталықтандырылған күрделі салымдар есебінен меншікті капитал құрылысының қуаттарын, объектілерін және негізгі қорларын іске қосу және жұмыс көлемі-
-жаңа техниканы енгізу жөніндегі тапсырмалар, материалдық-техникалық ресурстарды жеткізу көлемі; материалдық ресурстарға, жалақы қорына және айналым қаражатына қажеттілікті айқындау үшін есептік көрсеткіш ретінде мердігерлік жұмыстардың жалпы көлемі.
Қалған көрсеткіштерді тікелей монтаждау ұйымдары әзірлейді және бекітеді. Оларға мыналар жатады:
-мердігерлік жұмыс көлемін тоқсан сайын жоспарлау;
-санаттар мен шаруашылықтар бойынша қызметкерлердің саны; бір қызметкерге еңбек өнімділігін өндіру және арттыру;
-тоқсандар, Санаттар және шаруашылықтар бойынша жалақы қоры;
-қызметкерлердің орташа жалақысы;