Файл: Ііі дегей сратары.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 04.12.2023

Просмотров: 34

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


ІІІ деңгей сұрақтары


  1. Томатта қалыпты өсімдік биіктігі А ергежейліден а басым. Мына өсімдіктердің фенотипін, генотипін және гамета типін көрсетіңіз: АА, Аа, аа.



  1. Қызанақта дөңгелек пішінді ген алмұрт пішінінен басым болады. Ұрпағы дөңгелек және алмұрт тәрізді жемістері бірдей өсімдіктер болып шықса, ата-аналық өсімдіктердің генотиптері қандай болатынын болжаңыздар



  1. Күлгін гүлдері бар датура өздігінен тозаңдануға күлгін 10, ақ гүлді 3 ұрпақ берді. Осы түрдегі өсімдіктердің гүлдерінің түсінің тұқым қуалауы туралы қандай қорытынды жасауға болатынын болжаңыз.



  1. Гвинея шошқаларында түкті жүнді гені (R) тегіс жүнді генінен (r) басым болады. Тегіс жүнді шошқамен айқасқанда 18 жүнді және 20 тегіс ұрпақ берді. Ата-ана мен ұрпақтың генотипі қандай және бұл шошқалардың тек тегіс дара болуы мүмкіндігін болжаңыз.



  1. Бұршақтарда ақ түске қарағанда тұқымның қара түсі басым болады. Қара тұқымды өсімдіктің өздігінен тозаңдануы кезінде 3⁄4 қара тұқымды және 1⁄4 ақ тұқымды өсімдіктер алынды. Бастапқы өсімдіктің генотипін көрсетіңіз.



6. Бұршақ тұқымдарының сары түсі жасылға қарағанда басым болады. Будандасу нәтижесінде алынған өсімдіктердегі тұқымдардың түсін көрсетіңіз:

а) AA x aa; b) Aa x Aa; в) Аа х аа.



7. Бұршақ тұқымының сары түсі (А) жасылға қарағанда басым болады (a). Сары тұқымды гомозиготалы өсімдік жасыл тұқымды гомозиготалы өсімдіктің тозаңымен тозаңдандырылды. F1-де барлығы 10 өсімдік алынды, олардан F2-де өздігінен тозаңдану нәтижесінде 64 тұқым алынды. F1-де фенотиптері, F1-де сары түсті өсімдік, F2-де сары тұқымы өсімдіктер, F2-де рецессивті қасиетке ие өсімдіктер, F2-де түзілетін генотипті көрсетіңіз.




8. Бұршақ тұқымының тегіс пішіні (А гені) бұдыр пішінінен (а гені) басым болады. Тегіс тұқымдары бар гетерозиготалы өсімдіктер бұдыр тұқымдары бар өсімдіктердің тозаңымен тозаңдандырылды. Fa-да 480 тұқым алынды. Аналық өсімдік гаметалары, аталық өсімдік гаметалары, Fa-да гетерозиготалы ұрпақ, Fa-да кедір-бұдыр ұрпақтың болу мүмкіндігін есептеңіз.



9. Асбұршақтарда сабағының аласа өсуінен биік сабақтың өсуі басым болады. Аласа бұршақ сорты гомозиготалы биік сортпен тозаңданады. F2 өсімдіктері F1 гибридтерінің өздігінен тозаңдануы арқылы алынады. F2-де 88 өсімдік алынды. F1 де күтілетін фенотип және генотип, F2-де күтілетін фенотип болады, F2-де гетерозиготалы өсімдіктердің болу мүмкіндігін есептеңіз.



10. Сәбізде қызылға қарағанда тамыр дақылының сары түсі басым болады. Қызыл тамыры бар гомозиготалы өсімдікті сары тамырлы гомозиготалы өсімдікпен будандастырылған. 10 F1 өсімдіктері алынды. F1 өсімдіктері 100 F2 өсімдіктерін беру үшін айқас тозаңдандырылды. F1 өсімдіктер гетерозиготалылар саны, F1 өсімдіктерінің гаметалар түрлерін, F2-де генотип түрлері, F2-де доминантты гомозиготалы өсімдіктер санын, F2 тамыры қызыл түсті өсімдіктер санын есептеңіз.





11. Бидайда масақтың қызыл түсі ақ түске қарағанда басым болады. Гомозиготалы қызыл масақты өсімдік ақ масақты өсімдіктің тозаңымен тозаңданды. F1 өсімдіктерінің өздігінен тозаңдануынан F2де 96 өсімдіктері алынды.F1 өсімдіктеріндегі гамета түрлері, F2-де фенотип түрлері, F2 өсімдіктері ақбас болуы мүмкіндігін, F2 өсімдіктер гетерозиготалы болу мүмкіндігін, F2-де қанша гомозиготалы қызыл масақты өсімдіктер түзілуі мүмкіндігін болжаңыз.

12. Бидайда тікенексіздігі тікенектілігіне қарағанда басымырақ. Гетерозиготалы тікенексіз өсімдікті тікенекті өсімдікпен будандастырды. Fa-да 24 өсімдік алынды. Тікенекті өсімдік гаметалардың, гетерозиготалы өсімдік гаметалардың түрін, Fa-да тікенекті өсімдіктер болуы мүмкіндігін, Fa-да генотип түрлінің болуы мүмкіндігін, Fa өсімдіктері гетерозиготалы болуы мүмкіндігін болжаңыз.

13. Датура өсімдіктерінде гүлдердің күлгін түсі ақ түсінен басым болады. Күлгін гүлді, өздігінен тозаңданатын гетерозиготалы өсімдік 44 ұрпақ берді. Гетерозиготалы өсімдіктердің гамета түрлерін, F2 ұрпақтарының арасында генотип түрлерін, F2 ұрпақтарында фенотип түрін, осы будандастырудан алынған қанша өсімдік

гетерозиготалы болатынын, F2-де өсімдіктің күлгін гүл шоқтары болуы мүмкіндігін есептеңіз.

14. Бидайда қызылмасақты өсімдікті ақмасақты өсімдікпен айқастырған. F1-де 18 қызылмасақты өсімдік алынды, олардың өздігінен тозаңдануынан 88 F2 өсімдіктері өсірілді. Гетерозиготалы өсімдік гаметалар түрін, F1-де түзілетін фенотип, F2-де гетерозиготалы өсімдік санын, F2-де доминантты гомозигота өсімдік санын, F2-де өсімдік масағының қызыл түсі болуы мүмкіндігін есептеңіз.



15. Жүгері өсімдігінің қалыпты ұзындығын адлельді емес екі доминантты ген анықтайды. Осы гендердін рецессивті аллельдерінің біреуі ғана гомозиготалы болса өсімдіктің ергежейлі болуына әкеліп соғады.

Екі ергежейлі жүгері өсімдігін будандастырғанда бірінші ұрпағы қалыпты бойлы болады, ал екінші ұрпағында 812 қалыпты бойлы және 640 ергежейлі өсімдіктер шыккан. Аталган белгі калай тұқым қуалайды және фенотип бойынша ажырау қатынасын есептеңіз

16. Тауық айдарларынын пішіні төрт түрлі болалы. Олар екі жұп (R,r жоне P, p) гендерінің өзара әрекеттесуі нәтижесінде калынтасады. R гені раушангүл тәрізді айдарды, P гені бүршақ пішінді айдарды, ал екі доминантты R және P гендері бipre кездескенде жаңғак тәрізді айдарды қалыптастырады. Осы екі жұптың рецессивті геңдері (rrpp) гомозиготалы түрінде жай (жапырақ тәрізді) айдар береді. Егеp раушангүл тәрізді айдарлы гомозиготалы дараны бүршақ тәрізді айдарлы гомозиготалы дарамен шағылыстырса. F1 жәнс Fә-дегі будан ұрпақтарыны
ң фенотиптерін есептеңіз.



17. Адамның бір соматикалық жасушасының 46 хромосомасындағы барлық ДНҚ молекулаларының жалпы массасы шамамен 6∙10 -9 мг. Мейоз I және II мейоздан кейін овогенез кезінде түзілген жасушадағы барлық ДНҚ молекулаларының массасын анықтаңыз. Жауабын түсіндіріңіз.

18. Жылқылардың қара түсті болуын доминантты B гені анықтайды. Ал көк түсті болуын доммнаитты C гені анықтайды және С гені В геніне эпистазды әcep етеді де В-гені C B жагдайда өз фенотипін көрсете алмайды. Осы гендердің peцессивті адлельдері гомозиготалы жағдайда жирен түсті калыптастырады. Erеp дигетерозиготалы көк жылкыдарды будандастырсақ, фенотипі бойынша алынатын ұрпақты болжаңыз.



19. Жылқының 50 % көк түсті, 25 % қара түсті, ал 25 % жирен болуын қалайтын фермер будандастыруға қандай түстерді қосу керек және олардың генотиптерін болжаңыз(эпистаз).

20. Үй қояндарының құлақтарының ұзындығы үш полимерлік L10L01L20L02L30L03 гендермен анықталады. Доминатты гомозигота құлақтарының ұзындығы 22 см (зерттеуші Кастлдың мәліметі бойынша), ал рецессивті гомозигота l10l01l20l02l30l03 құлақтары – 10 см. Сонда әрбір доминатты ген белгінің өзгеруіне қанша үлес қосқанын есептеңіз. Үш гетерозиготалы ата-аналардан фенотипі бойынша қандай ұрпақ күтуге болатынын болжаңыз.


21. Адам бойының биіктігі бір-бірімен тіркес емес 3 жұп генмен немесе полимерлік белгімен анықталады. Кейбір популяцияларда тек рецессивті гендердің болуына байланысты бойларының биіктігі 150 см болады. Ал ең биік адамдардың бойы 180см. Бұлар доминатты гомозиготалар деп есептесек, барлық үш жұп гендер бойынша гетерозиготалы адамдардың бойларын есептеңіз(полимерия).

22. Томат жемісінің кызыл тусін аныктайтын ген сары түсіне доминантты. Себілген гибрид дәндерден алынған 3021 түптің жемістері сары, ал 9114 түптің жемістері кызыл болды. Осы популяцияда аталған белгі бойына гетерозиготалы өсімдік санын, олардың ата-аналарының генотиптері мен фенотиптерін көрсетіңіз.

23. Гетерозиготалы кызыл жемісті томатты сары жемісті томатпен будандастырғанда алынған ұрпақтың 352-нін жемісі қызыл, калғандарының жемісі сары болды. Сары жемісті өсімдіктердің санын есептеңіз

24. Адамдардағы қан тобы үш аллельдің бір локусымен анықталады.Гендер әдетте IAIB IO

белгіленеді Гендердің әртүрлі комбинацияларында 4 қан тобы түзіледі:бірінші – IOIO,екінші –IAIA немесе IА IА,үшінші -IBIB немесе IBIO,төртіншісі-IAIB. II қан тобы бар ана I қан тобы бар баланы дүниеге әкелді. Әкенің мүмкін қан топтарын орнатыңыз.

25. Перзентханада екі қыз шатастырылды. Біреуінің ата-анасын да I және II қан топтары бар, екіншісінің ата - аналары II және IV қан тобы бар. Зерттеу балалардың I және IV қан топтары бар екенін көрсетті. Кімнің қызы екенін көрсетіңіз.

26. Ақ көзді аналық қызыл көзді аталықпен будандастырылган. Бірінші және екінші ұрпақтағы аталық пен аналыклын көздерінің түстерін болжаңыз

27. Бір тіркестік топта орналасқан A және B гендерінің apa қашыктығы 4,6 кроссинговер бірлігіне тең AB II ав генотипі бар организм кандай типті гаметалар түзетінін және олардың кан­дай пайыздык катынаста болатынын