ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 05.12.2023
Просмотров: 30
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Көрнекті жетістік үшін АҚШ конгрессі М.Болджа атындағы халқаралық сыйақы бекітті.
Сапа облысындағы келесі американдық тәжірибелердің ерекше сипаттарын атап кетуге болады. Математикалық статистикалық әдістерін қолданумен өнімді дайындау сапасын қатал бақылау көлемді және сапалы көрсеткіштер бойынша өндірісті бақылау үрдісіне назар, жоспарларды орындауға әкімшілік бақылау; жалпы фирманы басқаруды жетілдіру.
Жапонияның тәжірибесі көрсетеді. Сапаны арттыру үнемі жүргізіп отыру керек. «Әдістерді түзететін-тексеру-орындау-жоспарлау» РДСА циклының сапасының деңгейін жоғарлату үшін оның нәтижелерінің өзгерістеріне шығатын және талдау, өнімнің шығыны, өндірісімен, жобалаумен байланысты. «Деминг циклы» енгізілді.
Жапонияда техникалық үрдістерді басқару үшін бақылау карталарын белсенді қолданады. 1951 жылдан бастап Демингтің алтын медалін жеке тұлғалар және сияқты өнеркәсіптерге атайды.
Сапаны басқаруға Жапониялық тұрғындардың элементтерінің ерекше белгілері:
1. Барлық бөлімшелер: еңбек нәтижесі және үрдістерді әрқашан жүзеге асыруға қалыптасу;
2. Барлық бөлімшелерде: еңбек нәтижелерін және үрдістердің сапасын бақылауға қалыптасу;
3. Дефектілерді жіберуде: мүмкіншіліктерді айналдыруға қалыптасу;
4. Шығатын сапа қағидалары бойынша туатын мәселелерді талдау және зерттеу;
5. Қағиданың мәдениеттендірілуі «Сенің тұтынушың-келесі операцияларды орындаушы»;
6. Сөзсіз орындаушыларға еңбек нәтижелеріне сапасы үшін жауапкершілік: толық бекіту;
7. Қызметкерлердің және жұмыскерлердің шығармашылық потенциалын дамуы, адамдық факторларды белсенді қолдану «жөні түзу адамға жаман жұмыс істеу ұят» моральды мәдениеттендіру.
80 жылдарда Еуропада қызмет көрсету және жұмыс өнімнің сапасын жоғарлату сонымен қатар сапаны қамтамасыз етудің өзін дамыту бақыланды.
9000 серия стандарттар негізінде сапа жүйелері кеңінен еңгізілді.
1985 жылы тексеру және сертификаттау бойынша Еуропалық координациялық кеңес және сапа жүйелерін сертификаттау және бағалау бойынша Еуропалық комитет құрылды. Комитеттің басты тапсырмасы: - жалғыз Еуропалық нарықтың миллиондаған тұтынушыларының сұраныстарын аз шығындармен түгелдей қанағаттандыру.
Сапа мәселелерін шешуге Еуропалық тұрғыны айрықша ерекшеліктері:
- сапаны дәлелдеу және бағалаумен байланысты барлық жұмысты өткізу үшін заңды негіз;
- халықаралық стандарттарды талап етулерінің үйлесуі, сертификаттау процедуралар және құқықтар;
- сапа бойынша мамандарды тіркеу лабораторияны акридитациялау сапа жүйелерін және өнімді сертификациялау бойынша жұмыс өндіруге уәкілеттенген. Халықаралық жүйелі ұйымдарын және аумақтық инфрақұрылым құру.
-
Генри Форд менеджмент ғылымы мен еңбекті ғылыми ұйымдастырудағы қосқан үлесі.
1. Ол арзан сатып алу және қымбатқа сату ең бастысы емес, дұрысы әлеуетті клиенттердің қолданыстағы қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін талап етілетін өнім өндіру үшін жеткілікті сапалы шикізатты дұрыс сатып алу керектігін анықтады.
2. Форд «Пайда маңызды, бірақ клиент пайдадан қымбат» деді. Ол өз қызметін бастағаннан бастап, бастапқыда сағаттарды өндіруді қолға алды, себебі сағаттар бәріне, ең алдымен клиентке керек. Содан кейін ол бәріне өздігінен жүретін машиналар керек деп шешті, жеңіл кабриолет өндірісі үшін мануфактура сатып алды, алғашқы өздігінен жүретін арбаны, сосын алғашқы автомобильдерді жасады. Ол автомобильдерді барынша арзан ету қағидасын тұжырымдады.
3. Ол сондай-ақ бәсекелестермен кез келген түрде (сол кездегі сияқты) қарсы шығудың қажеті жоқ екенін айтты. Бәсекелес - бұл өз өнімін, өз өндірісін жақсартып, нәтижесінде көбірек пайда табуға жақсы себеп.
4. Сәтсіздіктерге байланысты алаңдаудың қажеті жоқ, оларды жай ғана байқау керек. Бұл жетілдіріп, қателік жасамау үшін жақсы себеп.
№ 24 ЕМТИХАН БИЛЕТІ
-
Тейлор жүйесінің негізгі ережелері.
-
Тейлор сондай-ақ осы кезеңде ұйымның негізгі жұмыс істеу ережелерін тұжырымдады. Тейлор жүйесінің негізгі ережелері мыналардан тұрады: -
- жұмыстың ескі, дәстүрлі практикалық әдістерін алмастыратын өндірістік қызметтің ғылыми іргетасын құру; оның әрбір жеке элементін ғылыми зерттеу; -
- ғылыми әзірленген критерийлер негізінде жұмысшыларды іріктеу, оларды жаттықтыру және оқыту; -
- еңбекті ұйымдастырудың ғылыми әзірленген жүйесі мен әдістерін практикалық енгізу ісінде әкімшілік пен жұмысшылар арасындағы ынтымақтастықты; -
- әкімшілік пен жұмысшылар арасында еңбек пен жауапкершілікті біркелкі бөлу. -
Тейлор жүйесі жұмысшылар мен өндіріс құралдарының еңбегін ұтымды пайдалануға бағытталған бірқатар нақты іс-шараларды ұсынады; еңбек құралдарын, материалдар мен құрал-саймандарды пайдалануға қатаң регламент енгізу; құралдарды, жабдықтарды, операциялар мен жұмыс қозғалыстарын стандарттауды; жұмыс уақытының нақты есебі; құрамдас элементтерге және хронометражға бөлу арқылы еңбек процестерін зерттеу; әрбір операцияға бақылау орнату; сараланған еңбекақы төлеуді қолдану және т.б. -
Тейлордың басты идеясы кәсіпорынды басқару белгілі бір ғылыми қағидаттарға негізделген жүйеге айналуы тиіс, арнайы әзірленген және тексерілген әдістермен және іс-шаралармен жүзеге асырылуы тиіс. Яғни тек өндіріс техникасын ғана емес, сонымен қатар еңбекті, оны ұйымдастыру мен басқаруды жобалау, нормалау, стандарттау қажет. -
Осы жүйенің негізгі ережелерін іске асыру үшін Тейлор оның механизмінің элементтерін ұсынды, олар: -
1. жұмыс уақытын дәл анықтау және есепке алу; -
2. функционалдық шеберлер жүйесін; -
3. еңбек құралдарын, жабдықтарды, жұмыс операциялары мен қозғалыстарды стандарттауды; -
4. бөлу бюросын құру; -
5. нұсқаулық карталарын енгізу; -
6. есеп желілерін пайдалану; -
7. сараланған еңбекақы; -
8. бұйымдар мен құралдарға арналған мнемосимволдар; -
9. жұмыс барысын реттеу жүйесін; -
10. шығындарды калькуляциялау жүйесі.
-
Сапа өнімнің сипаты ретінде.
Бұл мәнде сапа өнімнің қандай да бір өлшенетін сандық параметрінен туындайтын болып табылады. Параметр қаншалықты үлкен болса, сапа да соғұрлым жоғары болады. Мысалы, қозғалтқыштың цилиндрлері неғұрлым көп болса, оның қуаты да, яғни сапасы да соғұрлым жоғары деп есептеледі. Алайда мұндай анықтама тым тар, себебі ол тұтынушы үшін өнімнің пайдалылығын көрсетпейді.
-
Өнімнің сапасын қамтамасыз етудегі стандарттау. Стандарттаудың мәні мен мақсаттары.
Өнімнің сапасын басқару жүйелеріндегі маңызды элемент стандарттау болып табылады-ең ұтымды нормаларды табатын, содан кейін оларды стандарт, нұсқаулық, әдістеме және өнімді әзірлеу талаптары сияқты нормативтік құжаттарда бекітетін норма шығарушы қызмет, яғни.бұл стандарттарға сәйкестікті белгілейтін құралдар жиынтығы. Стандарттау өнімнің (жұмыстардың, қызметтердің) сапасын басқарудың қазіргі заманғы механизмінің маңызды элементтерінің бірі болып табылады. Стандарттау жөніндегі халықаралық ұйымның (ИСО) анықтамасы бойынша,
стандарттау-белгілі бір салалардағы қызметті пайдаға және барлық мүдделі тараптардың қатысуымен, атап айтқанда, функционалдық шарттар мен қауіпсіздік талаптарын сақтай отырып, жалпыға бірдей оңтайлы үнемдеуге қол жеткізу мақсатында ережелерді белгілеу және қолдану.
Стандарт-стандарттау объектісіне қойылатын ережелер, нормалар, талаптар кешенін белгілейтін және құзыретті орган бекіткен стандарттау жөніндегі нормативтік-техникалық құжат. Стандарттар орындауға міндетті белгілі бір талаптарды, ережелерді немесе нормаларды қамтитын құжаттар түрінде ұсынылады. Бұл сонымен қатар негізгі өлшем бірліктері немесе физикалық тұрақтылар (мысалы, метр, вольт, ампер, Кельвин абсолютті нөлі және т.б.). Стандарттарға физикалық салыстыруға арналған барлық заттар кіреді: ұзындық, масса, күш бірлігінің мемлекеттік бастапқы стандарттары және т. б.
Қолданыстағы стандарттау жүйесі әзірлеуге және жаңартуға мүмкіндік береді:
-
бірыңғай техникалық тіл; -
өнімнің маңызды техникалық сипаттамаларының бірыңғай қатарлары; -
жалпы машина жасау бұйымдарының типтік өлшемдік қатарлары және типтік конструкциялары; -
техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштерінің жүйесі; -
материалдар мен заттардың қасиеттері туралы сенімді анықтамалық мәліметтер.
Стандарттаудың жалпы мақсаты тұтынушылар мен мемлекеттің мүдделерін өнімнің, процестердің, қызметтердің сапасы мәселелері бойынша қорғау болып табылады:
* қоршаған ортаға, өмірге, денсаулыққа және мүлікке арналған өнімдердің, жұмыстардың және қызметтердің қауіпсіздігі;
* табиғи және техногендік апаттар мен басқа да төтенше жағдайлардың туындау қаупін ескере отырып, Шаруашылық субъектілерінің қауіпсіздігі;
* елдің қорғаныс қабілеті және жұмылдыру дайындығы;
* техникалық және ақпараттық үйлесімділік, сондай-ақ өнімнің өзара алмасуы;
* өлшем бірлігі;
* ғылым, техника және технология деңгейіне сәйкес өнімдердің, жұмыстар мен қызметтердің сапасы;
* ресурстардың барлық түрлерін үнемдеу.
№ 25 ЕМТИХАН БИЛЕТІ
-
Сапа абсолюттік бағалау ретінде.
Бұл кең таралған мәнде сапа - артықшылықтың синонимі. 1931 ж. У. Шухарт тауардың сапасын сапалылық, кемелділік ретінде анықтады. Тауардың сапасы стандарттарға ымырасыз сәйкестіктің барлық мойындайтын абсолюттік белгісін білдіреді. Бұл тәсілге сәйкес сапаны өлшеуге болмайды - ол тауарға тиесілі болып табылады. Жарнаманың арқасында кейбір тауарлар абсолютті сапаға ие, мысалы, «Мерседес» маркалы автомобильдер. Алайда жетілу - абстрактілі және субъективті санат, оны адамдардың қабылдауы айтарлықтай ерекшеленуі мүмкін. Сондықтан бұл сапаны анықтау өнімнің немесе қызметтердің қасиеттерін бағалау немесе өлшеу негізіне жатпайды.
-
Джозеф М.Джуран сапасы.
Джозеф М. Журан (Хосеп М. Юран, род. 1904 ж.) — Э. Деминг, сапа саласындағы американдық маман, халықаралық сапа академиясының (МАК) академигі. 1951 жылы АҚШта оның "сапаны басқару анықтамалығы" (Handbook for Quality Control) кітабы жарық көрді, одан "сапаны басқару" түсінігі бастау алды; 1963 жылы "анықтамалықтың"екінші, едәуір кеңейтілген басылымы жарық көрді. 1964 жылы атақты "кәсіпорынды басқарудағы Революция"атты Журанның кітабы жарық көрді.
Дж. Джуран бірінші болып сапаны бақылаудан сапаны басқаруға көшуді негіздеді. Ол сапаны басқарудың үздіксіз дамып келе жатқан жұмыстарының негізгі кезеңдерін анықтайтын және кейінірек пайда болған көптеген модельдердің прототипі ретінде қызмет ететін әйгілі "сапа спиралы" (Juran spiral) жасады
Сапалы Спираль Дж. Juran AQI (Annual Quality) тұжырымдамасының авторы Improvement) - сапаны жыл сайын жақсарту тұжырымдамасы. Журанның пікірінше, сапаны жақсарту-бұл адамның жаңа рекорд орнатуға деген ұмтылысымен байланысты сапа саласындағы қол жеткізілген жұмыс нәтижелерінің артуы. Менеджмент философиясында үздіксіз жетілдіру тұрақтылық саясатын өзгерту саясаты алмастырады дегенді білдіреді. AQI тұжырымдамасындағы басты назар стратегиялық шешімдерге, жоғары бәсекеге қабілеттілікке және ұзақ мерзімді нәтижелерге бағытталған.
AQI негізгі принциптері:
басшылықтың кәсіпорын қызметінің барлық деңгейлерінде және барлық салаларында сапаны жақсартуды жоспарлауы;
сапаны басқару саласында қателерді болдырмауға және алдын алуға бағытталған ісшараларды әзірлеу; әкімшілік қызметті жетілдіруді қоса алғанда, әкімшілендіруден (жоғарыдан бұйрықтардан) сапа саласындағы барлық қызметті жоспарлы басқаруға көшу.
AQI тұжырымдамасын іске асыру үшін кәсіпорында мыналарды көздейтін іс-шаралар кешені әзірленуде: сапаны жақсартудың жыл сайынғы бағдарламасын жасау;
сапаны жақсарту, оны өлшеу және бағалау әдістерін әзірлеу;
статистикалық әдістерге оқыту және оларды практикаға енгізу;
әкімшілік саласындағы жұмыстарды ұйымдастыруды жетілдіру.
Дж. Джуран сапаны қамтамасыз етуге экономикалық көзқарастың негіздерін тұжырымдады. Егер Джуранға дейінгі мамандардың көпшілігі шығындарды талдаудың нақты түрлерін ғана қамтыса, онда өзінің«Сапаны басқару жөніндегі анықтамалығында» ол шығындардың төрт негізгі санатын бөліп көрсете отырып, сапаны қамтамасыз етуге арналған шығындарды бірінші рет жіктеді: ақаулықтың алдын алуға арналған шығындар, сапаны бағалауға арналған шығындар, ішкі істен шығуларға байланысты шығындар және сыртқы істен шығуларға байланысты шығындар
Джозеф М.Джуран әр менеджерге сапаға қол жеткізетін жеке қайраткерлік керектігін айтты. Джуран сапаны көтерудің 10 жолын ұсынды:
1. сапалы жұмыс талабының болуының негізін қалау және сапаны жақсарту жолдарын іздестіру
2. белсенділікті үнемі жетілдіру мақсатын алға қою
3. кәсіпорындарда қойылған мақсаттарға жету талабын қою, топ құру және координаторларды сайлау
4. кәсіпорынның барлық қызметкерлеріне білімдерін жетілдіруге мүмкіндіктер жасау
5. проблемаларды шешуге арналған жобаларды орындау
6. кәсіпорын қызметкерлерін қол жеткзілген табыстар туралы мағлұматтармен қамтамасыз ету
7. жұмыс сапасын жақсартуға үлес қосқан қызметкерлерді тани білу
8. қол жеткізілген жетістіктер туралы мәліметтер тарату
9. жетістіктерді тіркеу
10. кәсіпорындағы жыл бойғы жеткен табыстарды бекіту, қорытындылау.
-
Өнім сапасы неден тәуелді болады?
Өнім сапасы келесілерден тәуелді:
-
шикізат пен материалдардың сапасынан; -
ғылым мен техниканың даму деңгейінен; -
қолданылатын технологияның прогрессивтілігінен; -
еңбекті және өндірісті ұйымдастырудан; -
кадрлардың біліктілігінен.