ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 06.12.2023
Просмотров: 14
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Абай облысы білім басқармасы
«Рымбек Байсеитов атындағы Семей қаржы-экономикалық колледжі»
КМҚК
Дублер сабақ
Пəн атауы: Кәсіби қызметте статистикалық зерттеу әдістерін қолдану
Сабақ тақырыбы: Үйлесімдік орташа шама
Дайындаған: Айдарханова Д.
Тексерген: Башеева Ш.Ж.
2022-2023 оқу жылы
Рымбек Байсейітов атындағы Семей қаржыэкономикалық колледжі» КМҚК
Оқу сабақтарының жоспары
(теориялык жəне өндірістік оқыту)
Үйлесімдік орташа шаманы зерттеп, оқып біледі.
(Сабақтың тақырыбы)
Модуль /пəн атауы: Кәсіби қызметте статистикалық зерттеу әдістерін қолдану
Дайындаған педагог: Башеева.Ш.Ж
Дублер студент: Айдарханова Д.
1. Жалпы мəліметтер
Курс, топтар: 1 курс, 22 ЕА-1
13.11.22
Сабак түрі: аралас
2. Мақсаттары, міндеттері: Үйлесімдік орташа шаманың формуласын біледі,есеп шығаруда қолдануын зерттейді.
2.1 Оқу сабағы барысында білім алушылар
менгеретін кəсіби дағдылардын тізбесі: Үйлесімдік орташа шаманы есепте қолданады.
3. Сабақты жабдықтау:
3.1 Оқу- əдістемелік жабдықтау, анықтамалык:
3.2 Техникалық жабдықтар, материалдар:Таратпа мəліметтер
4.Сабак барысы:Ұйымдастыру кезеңі,
үй тапсырмасы, жаңа сабақ,қорытындылау,баға қою.
-Ұйымдастырушылық кезең:
- амандасу
- аудиторияның сабаққа дайындығын тексеру (таза тақта, бос тұрған
орындықтардың түп – түзу тұруы, еденге арналған жəне тақта сүртуге арналған
шүберектің суланып салынуы) жəне оқушылардың (оқушылардың сыртқы киімкиістерін, оқу құралдарының түгел бар болуы) сабаққа дайындығын тексеру;
- мəлімдеме бойынша сабақта бар оқушылардың түгел бар болуын тексеру;
- сабақтың жұмыс жоспарын хабарлау.
- Үй тапсырмасын сұрау:
•Орташа шама деп қандай шамаларды айтамыз?
•Орташа шаманың түрлері
•Арифметикалық орташа шама дегеніміз?
•Арифметикалық шама нешеге бөлінеді және оларға сипаттама беріңіз.
- Жаңа тақырыпты түсіндіру
- Жаңа тақырыпты бекіту:
•Үйлесімдік орташа шама дегеніміз?
•Үйлесімдік орташа шама есептелуі бойынша нешеге бөлінеді?
•Үйлесімдік орташа шама формуласы қандай?
5. Сабақ бойынша рефлексия: Жана түсініктермен терминдерді
меңгеру дəрежесін аныктау
Белсене қатысқан студенттерге баға қою
6. Үй тапсырмасы: Жаңа тақырып бойынша конспект
Сабақ тақырыбы: Үйлесімдік орташа шама
Жоспар:
1) Үйлесімдік орташа шама
2) Үйлесімдік орташа шама түрлері
3)Үйлесімдік орташа шаманың формулалары
Үйлесімдік орташа шама – бұл арифметикалық орташа шаманның кері және өзгертілген түрі. Егер өзгермелі қатардың белгілері х мен оның жиілік мәндері f берілген болса, онда арифметикалық орташа шама қолданылады. Ал кейбір жағдайда, керісінше, езгермелі қатардың, белгілері х мен оның жиіліктерінің көбейтіндісі х f беріліп, жиілік мәндері f белгісіз болуы мүмкін, Онда орташа көбейткішті есептеу үшін үйлесімдік орташа шаманы қолдануға болады.
Үйлесімдік орташа шама берілген мәліметтердің экономикалық маңызы мен мәніне, есептеу тәсіліне қарай жай жэне салмакталған болып екі түрге бөлінеді. Егер өзгермелі қатардың белгілері мен жиіліктерінің көбейтіндісі х fбірдей болса немесе бірге тең болса. онда үйлесімдік орташа шаманың жай түрі қолданылады және ол мына формула бойынша есептелінеді:
-
Берілген деректе салмақтаушы белгісіз, яғнижиілік мәндері f көрсетілмей, белгілердін мәндері мен жиіліктерінің көбейтіндісі хfғана берілетін болса, онда үйлесімдік орташа шаманың салмақталған түрі қолданылады және төменде берілген формула арқылы көрсетіледі:
Үйлесімдік орташа шаманың формуласын басқа да түрменөрнектеуге болады. Ол үшінбелгілер мен жиілік мәндерінін көбейтіндісін х f = w деп аламыз,онда жиілігіміз - f = w/ х. Енді осы белгілерді арифметикалық орташа шама формуласының орнына қоятын болсақ,онда формула төмендегідей түрге, яғни арифметикалық орташадан үйлесімдік орташаға өзгереді
Егер орташаның негізгі қатынасының алымының мәндері белгілі, ал бөліммінің мәндері белгісіз болса, онда үйлесімдік орташа шаманың формуласы арқылы есептеледі.
Геометриялық орташа шама өсіңкілік қатарлардыңорташа өсу коэффициентері мен өсу қарқындарын есептеуде пайдаланылады және есептеу тәсіліне карай жай және салмақталған болып екі түрге бөлінеді.