Файл: С. Ж. Асфендияров атындаЫ аза лтты медицина университеті кеа нао казахский национальный медицинский университет им. С. Д. Асфендиярова.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 06.12.2023
Просмотров: 95
Скачиваний: 5
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
 | «С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» КЕАҚ НАО « КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМ. С.Д. АСФЕНДИЯРОВА» | ||
| Инженерлік пәндер және тиісті практикалар кафедрасы Фармацевтикалық технология кафедрасы | Күнделік | Редакция: 1 | |
| Бет / | |||
«Дәрілік препараттардың өндірісіне кіріспе»
оқу практикасы бойынша
КҮНДЕЛІК
Жалпы мәліметтер
Тегі: Намазов
Аты: Асылжан
Әкесінің аты: Ғалымжанұлы
Тобы: ФӨТ21-014
Мамандығы: В072 «Фармацевтикалық өндіріс технологиясы»
Мекеме (кәсіпорын): TOO «Kelun-Kazpharm»
Мекеме бойынша өндірістік тәжірибеге жауапты: Байсеитова А.
Өндірістік тәжірибеге университеттен жауапты: Ибадуллаева Г.С.
Елекен Г.К.
Шуленова Н.К.
Оқу жоспары бойынша тәжірибе сабағы: 60 сағат
Тәжірибе орнынан келу күні: 30.01.2023 ж.
М.П.
Тәжірибе орнынан кету күні: 10.04.2023 ж.
М.П.
Алматы, 2023
Оқу тәжірибесінің тақырыптық жоспары
| № п/п | Тақырыбы | Тәжрибелік сағат саны |
| 1 | GMP принциптеріне сәйкес фармацевтикалық өндірісті ұйымдастыру принциптерімен танысу. Технологиялық процесс және оның құрамдас бөліктерін зерттеу. Дәрілік заттар өндірісін мемлекеттік реттеу. | 7 |
| 2 | Фармацевтикалық кәсіпорынның құрылымымен танысу. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өрт қауіпсіздігі бойынша кіріспе брифинг өткізу. Ғылыми-зерттеу бөлімінің және СҚД (сапаны бақылау бөлімі) жұмысымен танысу. | 7 |
| 3 | Қатты дәрілік заттардың өндірісімен танысу. | 8 |
| 4 | Сұйық дәрілік заттардың өндірісімен таныстыру. | 7 |
| 5 | Жұмсақ дәрілік формалардың өндірісімен танысу. | 7 |
| 6 | Галенді препараттардың өндірісімен танысу. | 8 |
| 7 | Медициналық мақсаттағы бұйымдарды шығаратын саланың жұмысымен таныстыру. | 8 |
| 8 | Есептік құжаттаманы ресімдеу (күнделік, есеп, мінездеме). Дифференциалды сынақ. | 8 |
| | Барлығы: 30 | 60 |
| Күні | Тақырып бойынша конспект |
| 03.02 | 1-күн Тақырыбы: GMP принциптеріне сәйкес фармацевтикалық өндірісті ұйымдастыру принциптерімен танысу. Технологиялық процесс және оның құрамдас бөліктерін зерттеу. Дәрілік заттар өндірісін мемлекеттік реттеу. Қысқаша конспект: Тиісті өндірістік тәжірбие – GMP. Бұл халықаралық сапа стандарттарына сәйкес фармацевтикалық өнімдер өндірісін үнемі қолдау және бақылауды қамтамасыз ету жүйесі болып табылады. Сонымен бірге, фармацевтикалық өнім сапасын шикізат пен материалдардан бастап дайын өнімді шығарғанға дейінгі, оның ішіне тасымалдау мен сақтауды да ескере отырып, бақылау да кіреді. GMP негізгі мақсаты – өндірілген өнімнің сапасының жоғары екендігіне кепіл болу. Соңғы өнімнің сапасына әсерін тигізетін әр үрдіс үшін арнайы нұсқаулар мен жүйелер, өндірістің әр кезеңінде орындалатын барлық тиісті рәсімдерді растайтын құжаттар жасалған. GMP стандарты фармацевтикалық өндірістің барлық кезеңдерінде сапасыз өнім алу тәуекелін азайтуға шақырады. GMP стандартына сай өндіріс орындарының құрылысы ең басты мақсат- өнімнің таза болуына бағынуы тиіс. Мұндай өндіріс орындарында шаң-тозаң жиналатын жерлердің аз болуы қолға алынады, тазалығы бақыланып отыратын ауа жіберу қамтамасыз етіледі, жоғары қысым, белгілі температура мен ылғалдылық әрдайым бір қалыпта ұсталып отырады. GMP негізгі талаптары: - барлық өндірістік үрдістер айқын анықталатын болуы тиіс және оларды жүре пайда болған тәжірибелерді ескере отырып, жүйелі түрде қадағалау қажет; - өндірістік үрдістің критикалық сатысы мен үрдістегі маңызы бар өзгерістер валидациялануы тиіс; - GMP арналған барлық құралдар болуы қажет; - аппараттарды сақтықпен пайданаланып, қызмет көрсетуін қадағалау және жөндеу мен экспуатацияның өнім сапасына ешқандай қауіп тудырмайтынына кепілдік беріледі; - жарықтандыру, ылғалдылық темпаратура және желдету талапқа сәйкес болуы және олардың өнім сапасына,қондырғы қызметінің дәлдігіне жағымсыз әсер көрсетеді; - сондай-ақ жазбаша әдістемеге сай бөлмені жинау және дезинфекциялау жүреді. Жалпы кез-келген өндірістік процестің негізгі бөлігі еңбек объектілерінің жай-күйін өзгерту және анықтау бойынша мақсатты іс-қимылдарды қамтитын технологиялық процестер болып табылады. Технологиялық процестерді жүзеге асыру барысында еңбек объектілерінің геометриялық пішіндері, өлшемдері және физика-химиялық қасиеттері өзгереді. Технологиялық процестермен қатар өндірістік процесс сонымен қатар еңбек объектілерінің геометриялық формаларын, өлшемдерін немесе физика-химиялық қасиеттерін өзгертуге немесе олардың сапасын тексеруге бағытталған технологиялық емес процестерді қамтиды. Мұндай процестерге көлік, қойма, тиеу-түсіру, жинақтау және басқа да операциялар мен процестер жатады. Дәрілік заттарды өндіруді мемлекеттік нормалау - бұл дәрі -дәрмектердің, қосалқы заттар мен материалдардың сапасына, технологиялық процесс пен дәрі -дәрмектерге дайын өнім ретінде тиісті құжаттармен заңдастырылған талаптар жиынтығы. Препараттың дұрыс емес құрамы, оның дұрыс дайындалмауы немесе дозалануы емдік әсердің төмендеуіне немесе жоғалуына немесе тіпті препараттың уытты әсерінің пайда болуына әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, басқа тұтыну тауарларынан айырмашылығы, дәрілік заттардың сапасын науқас анықтай алмайды. Бұл әсіресе дәрілік заттардың өндірісі мен сапасын мемлекеттік реттеудің маңыздылығын көрсетеді. Жеке операцияларды жүргізу ережелерін, сапа стандарттары мен шикізатты тұтынуды, дайын өнімге қойылатын талаптарды белгілеу жоғары сапалы өнім шығаруға ықпал етіп қана қоймайды, сонымен қатар материалдық шығындарды азайтады, бұл әсіресе технологиялық режим бұзылған кезде артады. Дәрілік заттардың өндірісін нормалау негізінен төрт бағытта жүзеге асырылады: 1.Дәрілік заттарды дайындауға рұқсат етілген адамдардың шегін шектеу (фармацевтикалық жұмысқа құқығы). 2.Дәрілік заттарға рецепт құрамын стандарттау. 3.Дәрілік заттарды дайындау үшін қолданылатын дәрілік заттар мен қосалқы заттардың сапасын стандарттау. 4.Дәрілік заттарды дайындау шарттары мен технологиялық процесті стандарттау. Дәрілік зат сапасының стандартыДәрілік зат сапасының стандарты- министрлік бекітетін ДЗ сапасын бақылаудың нормаланатын көрсеткіштері мен әдістерінің тізбесін қамтитын нормативтік құжат.Стандарттау процесінде стандарттау нысанына қатысты нормалар, ережелер талаптар және сипаттамалар нормативтік құжат түрінде дайындалады. |
| 10.02 | 2-күн Тақырыбы: Фармацевтикалық кәсіпорынның құрылымымен танысу. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өрт қауіпсіздігі бойынша кіріспе нұсқамадан өту. Зерттеу бөлімі және СБК (сапаны бақылау бөлімі) жұмысымен танысу. Қысқаша конспект: Еңбек қауіпсіздігі және еңбектi қорғау туралы заң Қазақстан Республикасының Конституциясына, "Қазақстан Pecпубликасындағы еңбек туралы" Қазақстан Pecпубликасының Заңына негізделеді және осы Заңнан әрi еңбек қауіпсiздігi және еңбектi қорғау саласындағы өзге де норма құқықтық актiлерден тұрады. Кәсіпорында ұйымдастыру құрылымының сызбасы болады,онда өндірісті тиісті жерінде сапаны бақылау басшыларының ,сапаны қамтамасыз ету бөлімшесінің немесе сапа жөніндегі бөлімше басшысының арасындағы қатынастар және өкілетті тұлғаның ұстанымы айқын көрсетілген. Еңбекті қорғау — жұмыс барысында адамның қауіпсіздігіне, денсаулығы мен жұмысқа қабілеттілігін сақтауға кепілдік беретін әлеуметтік-экономикалық, ұйымдық, техникалық, гигиеналық және емдік-профилактикалық шаралар. Қауіпсіздік техникасы бұл - еңбек қызметі кезінде адамға қауіпті және зиянды факторлардың әсерін азайтуға немесе жоюға бағытталған ұйымдастырушылық және техникалық шаралар жүйесі. Оның мақсаттары - қауіпсіздікті қамтамасыз ету; өндірістік немесе өзге де жарақаттарды барынша азайту, денсаулығын қорғау; Қауіпсіздік техникасын сақтамау өндірістік жарақаттанудың туындауына әкеліп соғады. Осының барлығын әртүрлі іс-шараларды қамтитын еңбек қызметі процесінде қызметкерлердің өмірі мен денсаулығын сақтау жүйесі - еңбекті қорғау қадағалап отыратыны түсіндірілді. Фармацевтика саласында сәтті қолданылатын және фармацевтикалық өнімдердегі қауіптілікті барынша азайтуға, және тұтынушының сенімділігін арттыруға бағытталған шаралар жиынтығы - GMP принциптері туралы сөз қозғалды. Сапаны басқару мен бақылау - өнімнің сапа көрсеткішін, норматифті құжаттарды тұжырымдау әдістерін, сапа деңгейін бағалаужәне сапаны бақылауды қарастырады. Бұл жерде ықтималдылық және статистикалық әдістерге өнім сапасының деңгейін бағалау. Сынық нәтижелерін өңдеу және талдау әдістеріне шешімдерді қабылдау және оларды ұғыну әдістеріне көп көңіл бөлінеді. Фармацевтикалық технология зертханасы өнімді және үрдістерідң фармацевтикалық әзірлеуіне және өндірісте алынған нәтижелерді енгізуіне қолданылатын толық көлемде жаңа дәрілік препараттарды әзірлеуде ғылыми-зерттеу қызметін жүзеге асырады. |
| 17.02 | 3-күн Тақырыбы: Қатты дәрілік заттардың өндірісімен танысу. Қысқаша конспект: Қатты дәрілік қалыптар - қатты қасиетінің арқасында көлемі мен геометриялық формасы тұрақты болып табылатын дәрілік қалып түрі. Дәрілік қалыптардың қатты формасы қолданылуы мен сақтау ерекшелігі ыңғайлы, кең таралған дәрілік қалып. Қатты дәрілік түрлерге: таблеткалар, драже, ұнтақтар, гранулалар, капсулалар, пилюлдер жатады. Таблеткалар деп дәрілік зат пен қосымша заттарды нығыздау тәсілімен алынатын, ішке қолданылатын мөлшерге бөлінген қатты дәрілік түр. Олардың кейбір түрлерін сыртқа (алдын ала еріткеннен кейін) қолданады. Таблеткалар ыңғайлы дәрілік түр болып табылады: олар ұзақ мерзім сақталып, препараттардың жағымсыз дәмін жасыратын портативті қасиеті бар. Таблеткаларды фармацевтиалық өндірістерде арнайы машиналардың көмегімен дайындайды. Қосымша зат ретінде қант, крахмал, натрий гидрокарбонаты, натрий хлориді, какао, желатин ерітіндісі, су, спирт және т.б. қолданылады. Ұзақ мерзім сақталған таблеткаларды қабылдау алдында олардың ыдырағыштығын тексеру қажет. Драже –дәрілік және қосымша заттарды қант түйіршіктерінде бірнеше қайталап қабаттау жолымен алынатын, ішке қолдануға арналған мөлшерленген қатты дәрілік түр. Дражені өндірістік әдіспен дайындайды. Қосымша заттар ретінде қант, крахмал, бидай ұны, какао, шоколад, тағамдық, лактар, бояғыштар және т.б. қолданылады. Драже массасы 1,0-нан артық болмауы қажет. Гранулалар –фармацевтикалық өндірістерде өндірілетін дәрілік түр. Өндірістерде қосымша зат ретінде қант, шарап қышқылы, натрий гидрокарбонаты, крахмал, глюкоза, тальк, қант сиропы, тағамдық бояғыштар және тағы басқа заттар пайдаланылады. Иісі мен дәмі ащы, тітіркендіргіш әсері бар дәрілік заттар көбінесе гранула түрінде шығарылады. Капсулалар ішуге арналған мөлшерленген ұнтақ, паста тәрізді, түйіршіктелген немесе сұйық дәрілік түрлерден тұратын қабықша. Капсула түрінде жағымсыз дәмі мен иісі бар немесе тітіркендіргіш әсері бар дәрілік препараттарды шығарады. Өз кезегінде таблеткаларды келесі белгілері бойнша жіктеуге болады:
Қатты дәрілік қалыптардың ішінен таблеткалар өндірісіне тоқталсақ, ол таблетка жасауға арналған массаны дайындаумен басталады. Таблетка жасауға арналған массаны дайындау сатылары:
Массаның алыну процесі араластырғыш-грануляторда жүреді, содан кейін автоматты түрде ылғалды түйіршіктер жинағышқа түседі. Ылғалды түйіршіктер кептіргішке түседі, ол жерде белгілі бір уақыт аралығында, араластыра отырып, 3-4% ылғалдылық қалғанша кептіреді. Кептірілген түйіршіктерді қолмен кептіргіштен алып «Құрғақ түйіршіктеу» стадиясына жібереді. Кептірілген түйіршіктерді ұсақтап, «Опалау» стадиясына жібереді, мұнда құрғақ ұсақталған түйіршіктерді опалайтын қоспасымен араластырып, опалайды. Содан кейін, гранулят массасын мастер тексеріп, келесі стадияға массасын жазып жібереді. Гранулятты жақсы жабылатын ыдыста, жарық пен ылғалдан қорғалған жерде сақтайды. Қажет жағдайда, материал бөлшектерің өлшемін кішірейту үшін ұнтақтауға немесе ұсақтауға болады. Фармацевтикалық технологияда ұсақтау процесі ұнтақтар, жинақтар, себілгіштер және кейбір процестерде - экстракциялауда, ерітуде, грануляциялауда қолданылады. Ұнтақтаудың қажеттілігі:
Келесі кезең таблеткалау және шаңынан тазарту болып табылады. Қазіргі кезде таблетка алу процесінің үш түрлі технологиялық схемасы бар: ылғалды грануляция (құрғақ ұнтақтарды араластыру, ылғалдау, түйіршіктеу, кептіру, сырғанақ тудыратын заттармен араластыру); престеумен жүретін түйіршіктеу (құрғақ ұнтақтарды араластыру, жинақтау, елеу, араластыру) және компонент құрамын тура престеу (араластыру таблеткалау). Таблеткалар өндірісінде, негізінен, құрғақ заттарды байланыстырғыш, негізінен жоғары молекулалы болып келетін ерітінділермен араластыру арқылы жүретін ылғалды грануляция кең қолданылады. Көп жағдайда түйіршіктейтін агенттер байланыстырғыш функциясымен қатар, қопсытқыш рөлін атқарады.Ылғалдау, кептіру және құрғақ түйіршіктеу сатылары болмағандықтан тура престеу процесі бірқатар артықшылықтарымен ерекшеленеді:
Тура престеу арқылы алынған таблеткалар ылғалды түйіршіктеу әдісімен жасалған таблеткаларға қарағанда микробтық ластануға аз ұшырайды. Тура престеу арқылы таблеткалау айтарлықтай өнімділікті және таблеткалардың сапасын жоғарылатады. Бірақ тура престеу әдісін өндіріске енгізу өндірістің жоғары мәденитін қажет етеді, шикізаттың сапасын қатаң тексеру қажет, оны тасымалдау мен сақталу жағдайларын, араластыру мен таблеткалау процесін қатаң бақылау қажет. Бұл әдісті қолдануға түйіршіктелмеген ұнтақтардың төмен реологиялық қасиеттері кедергі келтіреді. Таблеткалау процесіне материалдарды дайындау кезінде танымал әдіс престей отырып түйіршіктеу, ол кезде ұнтақтар тығыздалып, ылғалсыз берік, өлшемдері біркелкі түйіршіктер дайындалады. Таблеткалау (престеу) матрицадағы затты төменгі және жоғарғы пуансон арқылы екіжақтан қысу арқылы жүреді. Таблеткалайтын машиналарда престеу матрица пресс-құрал арқылы жүреді. Қазіргі кезде ротационды қолданылады. Ротационды таблеткалардың өнімділігін ұлғайту үшін матрицалық үстелге бекітілген көптеген матрицалар және пуансондар болады. Ротационды таблеткалайтын машиналарда қысым біртіндеп өседі, бұл таблеткалардың біркелкі престелуіне мүмкіндік береді. Престеу процесінен кейін технолог таблетканың сыртқы түрі мен орташа салмағын тексереді. Беріктігі мен себілгіштігін лаборант тексереді. Таблеткалар тегіс, біркелкі болуы керек. Таблеткалардың механикалық беріктігі қолданылған қысымға байланысты болады, сонымен қатар престеу кезінде қысым қалай көтерілгені де таблетка беріктігіне әсер етеді. Егер таблеткалайтын машинада қысым бірден көтерілсе қатаң жағдайдағы қысым болып есептеледі. Ол кезде пуансондар соққан кезде таблетканың беткейі қатты қызады, соның әсерінен балқып, цементтеліп қалуы мүмкін. Сапалы таблеткаларды полиэтилен жинағыштарда жинап, өлшейді. Әрбір жинағышқа препараттың аты, серия нөмірі, массасы, дайындалған күні мен дайындаған адамның аты-жөні жазылған жапсырма жабыстырылады. Жарамсыз таблеткалар жеке қапқа салынып, өлшеніп, арнайы белгіленеді. Өндірістің шаңсорғыштағы шаңды да жинап алып, өлшеп, тапсырады. Жарамсыз таблеткалар мен шаңды мастер аға мастерге тапсырады; қалдықтар бекітілген тәртіп бойынша жойылады. Таблеткаларды жақсы жабылған ыдыста, жарықтан қорғалған жерде сақтайды. Дайын таблеткалар «қаттау мен орамдау» сатысына жіберіледі. Қорытынды. Жасалған талдаулар осы дәрілік қалыптардың өндірісі барынша автоматтандырылғанын анықтайды, ассортиментінің, сонымен қатар өндіріс көлемінің кеңейгендігін дәлелдейді. Болашақ фармацевтер үшін осы процестердің жүруін толық меңгеру оқу үрдісінде маңызды роль атқарады. Жасалған талдаулар осы дәрілік қалыптардың өндірісі барынша автоматтандырылғанын анықтайды, ассортиментінің, сонымен қатар өндіріс көлемінің кеңейгендігін дәлелдейді. Болашақ фармацевтер үшін осы процестердің жүруін толық меңгеру оқу үрдісінде маңызды рөл атқарады. |
| 24.02 | 4-күн Тақырыбы: Сұйық дәрілік заттардың өндірісімен танысу. Қысқаша конспект: Сұйық дәрілік формалар – ол ерітіндідегі еріткіштердің қосылыстары. Олар өсімдік материалынан алынады. Сұйық дәрілік формалар дәріханаларда жасалатын 60% дәрі-дәрмектерін құрайды. Сұйық дәрілік формалардың артықшылығы мен кемшілігіне тоқтала өтетін болсақ, сұйықдәрілік формалар басқа дәрілік формаларға қарағанда кең қолданылады: 1) Белгілі технологиялық әдіс қолдана отырып, агрегаттық күйдегі дәрілік затты ерітіндіде ерітіп оның ағзаға емдік қасиетін арттырады; 2) Сұйық дәрілік формалар өзінің әр түрлі қосылыстарымен және қолдану тәсілдерімен ерекшеленеді; 3) Сұйық дәрілік формалардың қосылысында кейбір дәрілік заттарда қоздыратын әрекеттін аз болуы (бромидтар, йодидтар және т.б.); 4) Мұндай дәрілік формалар қолдануға өте ыңғайлы және жеңіл; 5) Сұйық дәрілік формаларды қолдану барысында дәрілік заттардағы ащы немесе жағымсыз дәмдерді білдірмеуге болады, әсіресе балаларға арналған дәрілерге қолданылары; 6) Мұндай дәрілік формалар, қатты дәрілік (порошок, таблетка және т.б.) формаларға қарағанда, ішкен кезде тез сіңіп жылдам әрекет жасайдың; 7) Жұмсарту және бүркеуіш әрекет осы сұйық жәрілік формаларда көп байқалады. Сонымен қатар, сұйық дәрілік формалардың кемшіліктері де баршылық: 1) Олар көп сақтауға бейімделмеген, өйткені сұйық күйінде олар реакцияланады; 2) Ерітінділер микробиологиялық бұзылуға тез ұшырайды, олардың сақталу мерзімі – 3 тәуліктен аспайды. 3) Сұйық дәрілік формаларды жасау үшін көп уақыт және арнайы ыдыс талап етеді, тасымалдауға қолайсыз; 4) Сұйық дәрілерде, басқа дәрілерге қарағанда, дәлдік мөлшерін анықтау өте қиын, өйткені қасықпен немесе тамшымен мөлшерленеді. Сонымен, сұйық дәрілік формалар қазір кең қолданылатын дәрілік форма. Өзінің жоғары сапасына қарай сұйық дәрілер келешекте де жаңа дәрі-дәрмектер шығаруда кең қолданылады деп ойлаймыз. Сұйық дәрілік формаларды сақтауға қиын болғанмен олардың шығарылуы азайған жоқ, сондықтан дәрілік технологияда сұйық дәрілік формаларды зерттеу өте маңызды болып келеді. Сұйық дәрілік формалар былай бөлінеді: 1) Тысқы қолданыстағы дәрі-дәрмектер, 2) Ішкі қолданыстағы дәрі-дәрмектер, 3) Инъекциялық қолданыстағы дәрі-дәрмектер. Ішкі қолданыстағы сұйық дәрілік формалар микстура (лат. mixturae — «араластыру») деп аталады. Мұнда дисперсиялық орта болып тек су ғана болып келеді. Микстура үш ингредиенттен құралады. Қатқыл дисперсия тез отыратын және ішу алдында шайқалатын болады. Дәріханалық тәжірибеде оларды шайқалмалы микстура дейди mixturae agitandae (от лат. agito — «шайқау»). Жұқа ерітінділерді тұнбалы микстура деп атайды — mixturae turbidae (от лат. turbidus — «бұлдыр»). Микстуралар ас (15 мл), десерт (10 мл) және шай қасықпен (5 мл) мөлшерленеді. Ішуге арналған ерітінділерді 5-15 мл немесе шамалы суда араластырып ішуге тамшылармен белгілейді. Тысқы қолданыстағы сұйық дәрілік формаларды шаюға, тартуға, сылауға жазып береді. Олардың құрамында судан басқа этанол, глицерин, әртүрлы майлар және басқа да сұйықтықтар болуы мүмкін. Сұйық дәрілік формалар технологиясында қолданылатын ерітікіштер. Еріткіштер деп әртүрлі заттарды ерітетін зат. Еріткіштерге мынадай қасиеттері бар заттар жатады: 1) Белсенді ерігіштігі бар; 2) Еритін затқа агрессияшыл емес; 3) Улылығы және өртке қауіптілігі аз; 4) Қолайлы және арзан. Қазіргі таңда сұйық дәрілік формалар дәріханалық рецептурада бірінші орын (45-50%) алып тұр. Көптеген сұйық дәрілер зауыттық жағдайда шығарылады. Еріткіштер ең маңыздысы болып келеді. Көптеген жаңа ашылған дәрілік заттар суда ерігіштігі өте нашар болып келеді, сондықтан бұл салада күшті еріткіш табуда мамандар терең жұмыс жасауда. |
| 03.03 | 5-күн Тақырыбы: Жұмсақ дәрілік қалыптар өндірісімен танысу Қысқаша конспект: Жұмсақ дәрілік қалыптар - «жақпамайлар», пластикалық- иілгіш-тұтқыр негізді түрлі консистенциялы, сыртқа қолдануға арналған дәрілік жиынтық тобы, олар: жақпамайлар, пасталар, кремдер, гельдер және линименттер. Қазіргі таңда жұмсақ дәрілік қалыптар емдік, профилактикалық және диагностикалық заттар ретінде түрлі медициналық араласу, хирургия, стоматология, офтальмология, оториноларингология, проктология, гинекология және дерматология салаларында кеңінен қолданылады. Сонымен қатар, емдік-косметикалық және қорғаныс мақстанда да қолданылады. Пасталар – құрамында 25%-65% ұнтақ тәрізді заттары бар жағылмалардың бір түрі. Пасталар қою және тұтқыр болып келеді, жағылмаларға қарағанда тері бетінде ұзақ сақталынады. Егер құрамында ұнтақ тәрізді заттың мөлшері 25%-тен кем болса, онда индиферентті ұнтақтар, яғни толықтырғыштар мырыш оксиді (Zinci oxydum), крахмал (Amylum), тальк (Talcum) қосылады. Пасталар мөлшерге бөлінбеген дәрілік түр. Сондықтан олардың жалпы мөлшері жазылады. Балауыздар (Суппозиторийлер) – бөлме температурасында қатты, дене температурасында балқитын қуыстарға енгізуге арналған мөлшерге бөлінген жұмсақ дәрілік түр. Жапсырмалар (пластыр – теріге тартатын жабысқақ таңғыш) – дене температурасында жұмсарып, теріге жабысу қасиеті бар жұқа қабатты майысқақ масса. Агрегаттық күйіне қарай қатты және сұйық жапсырмалар деп ажыратылады. Қатты жапсырмалар бөлме температурасында консистенциясы тығыз, ал дене температурасында жұмсарады. Сұйық жапсырмалар (тері желімі) теріде еріткіш буланғаннан соң пленка түзетін ұшқыш сұйықтықтар. Медициналық тәжірибеде қолданылатын жапсырмалар фармацевтикалық өндірістерде дайындалады. Жағылма – сыртқа қолданылатын, консистенциясы тұтқыр жұмсақ дәрілік түр. Жағылмаларды дәрілік зат (әсер етуші) пен негізді (түр беруші) араластыру арқылы алады. Жағылманың негізі ретінде вазелин, вазелин майы, шошқаның тазартылған майы, май тәрізді заттар, балауыз (ланолин, ара балауызы, спермацет) және синтетикалық заттар пайдаланылады. Әрине жағылмалар мөлшерге бөлінбеген дәрілік түр. |
| 10.03 | 6 күн Тақырыбы: Галенді дәрілік препараттар өндірісімен танысу. Қысқаша конспект: Галенді препараттар өсімдік шикізатынан экстракция арқылы алынатын дәрілік заттар тобы. Көбінесе бұл тұнбалар (алкоголь немесе су-алкоголь сығындылары) немесе сығындылар (қоюландырылған сығындылар). Су сығындылары да өсімдік материалдарынан дайындалады — инфузиялар немесе отварлар, соның ішінде өсімдік материалдарының бірнеше түрінен алынған инфузиялар-алымдар немесе шайлар. Мысалы, холеретикалық шайға белгілі бір пропорцияда иммортель гүлдері, сағаттар мен жалбыздың жапырақтары, кориандр жемістері кіреді. Мұндай жағдайларда бірнеше өсімдіктердің химиялық компоненттері бірге әрекет етеді, емдік әсерді толықтырады және күшейтеді. Олар тек ауызша қабылданады, бұл оларды жаңа калориялы препараттардан ерекшелендіреді. Галенді препараттарының бір ерекшелігі –олардың құрамы мен фармакологиялық әсері бойынша әртүрлілігі. Сондықтан олар үшін бірыңғай жіктеу жоқ. Көп жағдайда мамандандырылған әдебиеттерде Гален препараттары тек екі үлкен топқа бөлінеді — сығындылар, ерітінділер және қоспалар. Алғашқы препараттар тобына, мысалы, секреция бездерінен алынған тұнбалар, қосылыстар, гликозидтер, дәрумендер, алкалоидтар жатады. Олар келесі топтарға бөлінеді:
Органопрепараттар жануарлар эмбриондарының биомолекулаларынан, олардың тіндері мен мүшелерінен өндіріледі. Бұл ең көп таралған Гален препараттарын екі негізгі технология бойынша жасауға болады: 1) статикалық экстракция арқылы; 2) динамикалық экстракция арқылы. Бірінші жағдайда шикізат мезгіл-мезгіл экстрагентпен құйылады. Содан кейін ол біраз уақыт қорғайды. Процесс ретінде экстракция белгілі бір күрделілікпен сипатталады, өйткені ол еріту, десорбция, диализ, диффузия және басқа процестерді қамтиды. Қатты дененің сұйықтықта еруінен айырмашылығы, экстракция процесі жасуша мембранасының болуымен қиындайды, бұл еріткіштің жасушаға енуіне және экстрактивті заттардың сыртқа шығуына негізгі кедергі болып табылады. Жалпы алғанда, экстракция процесіне әсер ететін көптеген факторлар бар: - молекулалық масса, сондықтан алынатын заттардың молекулаларының мөлшері, - жасуша протоплазмасының коллоидты бөлшектерінің заряды; - экстрагирлеу процесінің температурасы; - ұсақталған материалдың ірілігі; - төсеу тығыздығы; - экстрагент тегі, оның тұтқырлығы және гидродинамикалық жағдайлары; - процестің уақыт бойынша ұзақтығы; - шикізатта ауаның болуы; - тірі протоплазманың болуы және тағы басқалар. Сондықтан ұйымдастырылған (жасушалық) шикізатты алу процесінің қатаң математикалық моделі әлі жоқ. Экстракцияның күрделі процесі бірқатар процестердің (сулану, ісіну, еру, химиялық өзара әрекеттесу, адсорбция, десорбция, диффузия, диализ және т.б.) жиынтығы болып табылады. Ол үш негізгі кезеңді ажыратады: 1. Құрғақ өсімдік материалын экстрагентпен сіңдіру, капиллярлық сіңдіру - экстрагенттің шикізатқа енуі және шикізаттағы заттардың сулануы. 2. Өсімдік жасушасы компоненттерінің еруі-бастапқы шырынның түзілуі. 3. Ерітінділердің экстрагентке ауысуы-масса алмасу, заттардың кеуекті жасуша қабырғалары арқылы берілуі. Дәрі-дәрмекті алудың динамикалық әдісі экстрагенттің үздіксіз қозғалысын немесе оның тұрақты өзгеруін қамтиды. Көбінесе Гален препараттарын алу үшін статикалық әдіс қолданылады. Бұл қарапайым технология ғасырлар бойы тамыр жайып келеді. Ежелгі Римде де, бүгінде сығындылар жасау үшін, мысалы, макерация сияқты қарапайым әдіс жиі қолданылады. Сондай-ақ, осы топтың препараттарын алуға болады: турбо экстракция арқылы; ультрадыбыс көмегімен; сүзгіш центрифугада; жоғары вольтты импульстар арқылы. Сондай-ақ, ремацерация сияқты Гален препараттарын өндірудің статикалық әдісі бар. Динамикалық технологиялардың ішінен перколяция көбінесе оларды өндіруде қолданылады — экстрагентті шикізат қабаты арқылы үздіксіз сүзу. |
| 17.03 | 7 күн Тақырыбы: Медициналық бұйымдарды өндіру бойынша өнеркәсіптің жұмысымен танысу Қысқаша конспект: Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы техникалық жағынан сынаудың мақсаты медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың техникалық сипаттамаларының мемлекеттік стандарттарға сәйкестігін анықтау. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техникаға техникалық жағынан сынау жүргізу туралы шешімді техникалық реттеу саласындағы уәкілетті орган қабылдайды. Фармакологиялық және дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы клиникалық зерттеу және сынау зерттелетін дәрілік препараттың клиникалық, фармакологиялық және фармакологиялық-динамикалық әсерін анықтау немесе растау және жанама әсерлерін анықтау үшін субъект ретінде адамды қатыстыра отырып және олардың қауіпсіздігі мен тиімділігін белгілеу үшін сіңірілуін, таралуын, биотрансформациясын және шығарылуын зерделеу мақсатында жүргізіледі. Фармакологиялық және дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы клиникалық зерттеу және сынау уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүргізіледі. Медициналық бұйымның классификациясына біріне - бұйымның ұзақ мерзімділігі жатады. Ұзақ мерзімді медициналық бұйымдарға термометр,танометр,глюкометр,т.б жатады. Бірнеше рет қолдануға болатын өнімдер, көбінесе процедуралар арасында зарарсыздандыруға (қайта зарядтау, шығыс немесе алынбалы элементтерді ауыстыру және т.б.) бейім.Мысалдар: бұрғылар, серпімді таңғыштар, қысқыштар, дәрі - дәрмек терапиясына арналған жиынтықтар, аралар, тыртықтарды күту құралдары (таңғыштар және т. б.), хирургиялық құрал (биттер, қайшылар, ретракторлар, скальпельдер және т. б.), оларға керек-жарақтар. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер дәрілік заттарды өндіру кезінде тиісті өндірістік практика (GMP) талаптарын сақтауға міндетті. Дәрілік заттардың тұрақтылығын зерттеуді, сақтау және қайта бақылау мерзімін белгілеуді уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен дәрілік затты өндіруші жүргізеді. Медициналық бұйымдардың тұрақтылығын зерттеуді, сақтау мерзімін белгілеуді медициналық бұйымдарды өндіруші халықаралық стандарттарға сәйкес жүргізеді. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіруге тыйым салынады: 1) Жабдықтар мен технологиялық процестерді, клиникаға дейінгі және клиникалық зерттеулерді, келісімшарттық өндіріс пен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, сондай-ақ пациенттің немесе оның донорының аутологиялық биологиялық материалдарын пайдалана отырып жеке қолдану үшін өндірілген озық терапияның дәрілік заттарын мемлекеттік тіркеу, ретке келтіру және іске қосу кезінде сараптама жүргізуге арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген, ол үшін тікелей таңдалған; 2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру құқығына лицензиясыз жүргізіледі; 3) тиісті өндірістік практиканы және медициналық бұйымдарды өндіру қағидаларын бұза отырып жүргізіледі. 5. Өндірілген және әкелінетін дәрілік заттар: 1) өз құрамында Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған, тізбесін уәкілетті орган бекітетін бояғыштар мен қосалқы заттар болмауға тиіс; 2) дәрілік заттарды өндіруші әзірлеген және уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен дәрілік заттарды сараптау кезінде мемлекеттік сараптама ұйымымен келісілген дәрілік заттардың сапасы жөніндегі нормативтік құжатқа сәйкес бақылауға жатқызылуға тиіс; 3) Қазақстан Республикасының және Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті өндірістік практикасы (GMP) талаптарынан төмен емес жағдайларда өндірілген және дәрілік затты мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу кезінде мәлімделген фармацевтикалық субстанциядан (активті фармацевтикалық субстанциядан) шығарылуға тиіс. Қазақстан Республикасының аумағында экспортқа ғана өндірілетін дәрілік заттар Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуге және өткізуге жатпайды. 6. Өндірілген және әкелінетін медициналық бұйымдар медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу мақсаттары үшін медициналық бұйымды сараптау кезінде медициналық бұйымды өндіруші ұсынған медициналық бұйымның нормативтік құжатына сәйкес бақылауға алынуға тиіс. Қазақстан Республикасының аумағында экспортқа ғана өндірілетін медициналық бұйымдар Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуге және өткізуге жатпайды. 7. Патенттелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру және өткізу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады. 8. Диагностика жүргізуге немесе емдеуге арналған медициналық бұйымдарды өндіру олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, оларды функционалдық мақсатына сәйкес пайдалануды көздеуге және диагностиканың немесе емдеудің алынған нәтижелерін түсіндіру кезінде пайдаланушының қателесу тәсілін болдырмауға тиіс. 9. Дәрілік заттарды өндіруші штатында Қазақстан Республикасының және Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті өндірістік практикасының (GMP) талаптарына сәйкес міндеттерді орындауға жауапты өндірушінің кемінде бір уәкілетті адамының болуын қамтамасыз етеді. |
| 24.03 | 8 күн. Тақырыбы: Ұнтақ тәріздес дәрілік заттардың физико-химиялық қасиеттері. Ұнтақ тәріздес дәрілік заттардың технологиялық қасиеттері. Қысқаша конспект Ұнтақтардың престелушілігі - ұнтақ немесе түйіршіктер бөлшектерінің қысым әсерінен өзара тартылып және ілінісіп, берік құрылысты системалар құруға қабілеттілігі. престелушілікті анықтаудың тікелей тәсілдері жоқ жанама үлгісі модельді таблеткалардың беріктігін анықтау байланыстырғыш заттар таңдауды анықтайды анықтау нәтижелері таблеттеу технологиясын таңдауға ықпал етеді. Түйіршіктер – құрамында қосалқы заттар қосылған немесе қосылмаған бір немесе бірнеше белсенді заттар бар кез келген пішіндегі ұнтақ бөлшектерінің агрегаттары түріндегі қатты дәрілік нысан. Осы жалпы фармакопея монографиясының талаптары кесілген түйіршіктерге қолданылмайды. Түйіршіктер ішке қабылдауға немесе ішке қабылдауға арналған сұйық дәрілік формаларды дайындауға арналған. Егер фармакопеялық монографияларда немесе нормативтік құжаттамада өзгеше белгіленбесе, түйіршіктердің түсі біркелкі болуы керек. Түйіршіктер бір дозалы немесе көп дозалы пакеттерде шығарылуы мүмкін. Түйіршіктер жалпы фармакопея талаптарына сәйкес болуы керек 1502-бап Дәрілік формалар және осы дәрілік формаға тән сынақтардан өту. Сипаттамасы. Қабықтың пішінін, түсін, болуын көрсетіңіз. Түйіршік мөлшері. Түйіршіктердің мөлшері 0,2-ден 3 мм-ге дейін болуы керек. Кіші және үлкен түйіршіктердің саны жалпы алғанда 5% аспауы керек. Сынақ ОФС 2.9.12 сәйкес жүргізіледі. «Електегі талдау». |
| 31.03 | 9 күн Тақырыбы: Еңбекті қорғау және қауіпсіздік жағдайын жасау Қысқаша конспект: Фармацевтикалық қызмет еңбек және жұмыс істеу жағдай сипатына ерекше көңіл бөлу керек, өйткені олар әртүрлі өндірістік ортада әртүрлі жағымсыз факторлармен кездесіп отырады, оның ішінде жүйке-эмоционалдық күйзеліс, еріксіз жұмыс істеу позасы, жағымсыз микроклимат, жұмыс орындарында жарықтың жетіспеушілігі, зиянды химиялық заттар, ультрадыбыс, иондану және т.б. Елімізде медициналық жәнефармацевтикалық қызметкерлерде мамандық ауруы өсуде, 5 жылда (1995ж.-1999ж.дейін) 60% көп мамандық ауруы тіркелген. Соңғы жылдарда мамандық ауруының құрылымында тыныс алу жолдарының туберкулезі, сары сулы гепатит, бронх астмасы, дерматиттер, дәрілік-медикаментті аллергия, экзема көбейген. Аурудың негізгі массасы созылмалы түрге ауысады. Орташа, аурудың 80% әйелдерде тіркелген. Мамандық ауруының пайда болуына әкелетін негізгі белгілер болып табылады: қауіпсіздік техника бұзылысы, жұмыс орындарының жетілдірілмегендігі, жеке бас қорғау заттарының жоқтығы немесе қолданылмайтындығы, еңбек тәртібінің бұзылысы, техниканың жетілдірілмегендігі, т.б. Жалпы еңбек қорғау ережелері Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі 2004 жылғы 9 маусымдағы Депутат Ш.Оразалинов әзірлеген Еңбек кодексінің жобасы бойынша қарастырылады. Дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды және медициналық техникаларды бөлшек сауда арқылы босатуға келесі жағдайларда тиым салынады: Қазақстан Республикасында тиісті түрдегі өндірістік тәжірибе жағдайындағы өндірілген дәрілік субстанциялардан басқа мемлекеттік тіркеуден өтпеген дәрілік заттарды; Қазақстан Республикасы Заңнамаларына сәйкес сапасы сертификаттермен расталмаған дәрілік заттарды; Қазақстан Республикасы Заңнамаларына талаптарына сәйкес келмейтін дәрілік заттарды; жарамды мерзімдері өтіп кеткен дәрілік заттарды; аудан орталықтарынан шалғай орналасқан дәріхана жоқ еләді мекендердегі бірінші медициналық-санитарлық көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарынан басқа медициналық қызметкерлермен дәрілік заттардың бөлшек сауда арқылы босатылуына; дәрілік заттарды, басқа да фармацевтикалық тауарларды уақытша сақтайтын дәріханалық қоймалар арқылы тауарларды бөлшек сауда арқылы босатуға. Дәрілерді дайындаушы фармацевт немесе фармацевт ассистент өздерінің жұмысында дәрілік заттар айналысы саласындағы ҚР заңдылық актілерді, ҚР ДСМ бұйрықтарын, басқа да нормативтік құжаттарды басшылыққа алады. Дәрілік формаларды дайындаушы фармацевтің, фармацевт ассистенттің рецептуралық-өндіріс бөлімінің меңгерушісіне, орынбасарына, фармацевт-аналитикке тікелей бағынуы дәріханалық ұйымның басшылығымен айқындалады. Ассистенттік бөлмедегі дәрілік формаларды дайындаушы фармацевт ассистент рецептер бойынша дәрілерді дайындайды және фасовщиктердің жұмыстарына басшылық жасайды. Дәрілік форманы дайындау алдында фармацевт ассистент рецепті асықпай оқып, ингредиенттердің сыйымдылығын және дозаларын тексереді. Фармацевт ассистент дәрілік форманың дұрыс дайындалуына және сапасына жауапты болады. Дайындалған дәрілік формаларға фармацевт ассистент нөмірін жапсырып, жазбаша бақылау паспортын толтырады, рецепке қолын қояды. Дайындалған дәріні рецептісімен және жазбаша бақылау паспортымен фармацевт-технологқа береді. Дәрілерді дайындаушы фармацевт- ассистенттің міндеттері: рецептер бойынша дайындау технологиясын сақтай отырып, рецепте жазылған дәрілік формаларды уақытында дайындау; «sito» және «statum» белгілері бар рецептер бойынша жазылған дәрілік формаларды бірінші кезекте дайындау; бекітілген тәртіптерге сәйкес барлық дайындалған дәрілік формаларға жазбаша бақылау паспорттарын толтыру; ұнтақтарды бөлшектеу, ерітінділерді сүзу т.б. барлық қосымша жұмыстарды фасовщиктерге тапсыру және оларға жұмыс ерекшеліктерін түсіндіру; кіші механикаландыру құралдарын, салмақты өлшеу прибор, аппараттарын қолдана білу; жұмыс орнына керекті құрал-жабдықтарды алдынала дайындау, жұмыс уақытын тиімді пайдалану; жұмыс орнында санитарлық ереже талаптарын сақтау; дәріханада жүргізілетін материалды-құнды заттарды инвентаризациялауға қатысу; өзінің кәсіптік мамандық деңгейін үнемі жоғарлату, жұмысында озық тәжірибелер мен ғылыми жетістіктерді қолдану. Құрамында күшті әсерлі, улы және наркотикалық заттар бар дәрілерді дайындау. ҚР Үкіметінің қаулысы бойынша юристік және жеке тұлғаларды наркотикалық және психотроптық заттармен жұмыс істеуге жіберу ережелері бекітіледі. Дәріханалық ұйымдарда наркотикалық және психотроптық заттармен жұмыс істеуге фармацевтикалық қызметкерлерді жіберу дәріханалық ұйым басшысының еңбек шарты негізінде жасалған рұқсатымен жүргізіледі. 18 жасқа толмағандар наркотикалық және психотроптық заттармен жұмыс істеуге жіберілмейді. Дәрілер дайындау үшін қажетті наркотикалық дәрілік заттарды ассистенттік бөлмеге беру материалдық жауапкершіліктегі тұлғалар арқылы жүргізіледі. Дайындалатын дәрілік форманың құрамына кіретін улы және наркотикалық дәрілік заттарды фармацевт ассистент бөлім меңгерушісінен, оның орынбасарынан немесе басқа арнайы жауапты қызметкерден алады. Дәрілердің асептикалық жағдайда дайындалу ерекшеліктері ҚР ДСМ нұсқауына сәйкес инъекцияға арналған ерітінділер, көз тамшылары мен майлары, жаңа туған балаларға арналған дәрілік формалар, сыртқа қолданылатын кейбір ерітінділер дәріханаларда асептикалық жағдайда дайындалады. Асептикалық жағдайда жұмыс істеу кезінде тиым салынады: Асептикалық блокка стерильденбеген киіммен стерильденген киіммен асептикалық блоктан шығуға; кіруге және стерильденген санитарлық киімнің астынан қызметкерлердің көшеде киетін киімдерін киюге; қызметкерлерге косметикалық дезодаранттарды қолдануға; сағат заттарды және зергерлік бұйымдарды тағуға және аэрозольды. Дәріханалық жағдайда дайындалған дәрілердің сапасына бақылау жасауды фармацевт-аналитик жүргізеді және аналитикалық жұмыстардан басқа фармацевт-аналитикке келесі шараларды жүргізу жүктеледі: дәрілік заттардың дайындалу технологиясына, сапасына, сақталу жағдайына, жарамды мерзімдеріне, санитарлық ережелерге қатысты барлық мәселелер бойынша дәріханада тексерулерді жүргізу; дәрілік заттарды дайындау барысында орын алған қателіктерге талдау жүргізу; қателіктерді жіберуге себеп болған жағдайларды анықтау; жіберілген қателіктерді дәріхана басшысының назарына жеткізу және алға карай оларды болдырмау мақсатында ұсыныстар жасау; дәрілік заттарды дайындау кезінде физикалық фармакологиялық сыйысушылықтарды анықтау; химиялық және канағаттанарлықсыз сападағы дәрілік формалар дайындалған жағдайда, себептерін анықтап, оларды алға қарай болдырмау шараларын жүргізу; дәріханада дәрілік заттардың сақталу жағдайларын, жарамды мерзімдерін, дәріханалық жағдайда дайындалған дәрілік формалардың дұрыс безендірілуін қадағалап бақылау. Дәріханалық жағдайда дайындалған дәрілердің сапасына бақылау жасауды фармацевт-аналитик жүргізеді және аналитикалық жұмыстардан басқа фармацевт-аналитикке келесі шараларды жүргізу жүктеледі: дәрілік заттардың дайындалу технологиясына, сапасына, сақталу жағдайына, жарамды мерзімдеріне, санитарлық ережелерге қатысты барлық мәселелер бойынша дәріханада тексерулерді жүргізу; дәрілік заттарды дайындау барысында орын алған қателіктерге талдау жүргізу; қателіктерді жіберуге себеп болған жағдайларды анықтау; жіберілген қателіктерді дәріхана басшысының назарына жеткізу және алға карай оларды болдырмау мақсатында ұсыныстар жасау; дәрілік заттарды дайындау кезінде физикалық фармакологиялық сыйысушылықтарды анықтау; химиялық және канағаттанарлықсыз сападағы дәрілік формалар дайындалған жағдайда, себептерін анықтап, оларды алға қарай болдырмау шараларын жүргізу; дәріханада дәрілік заттардың сақталу жағдайларын, жарамды мерзімдерін, дәріханалық жағдайда дайындалған дәрілік формалардың дұрыс безендірілуін қадағалап бақылау. Дәріханалық жағдайда дайындалған дәрілердің сапасына бақылау жасауды фармацевт-аналитик жүргізеді және аналитикалық жұмыстардан басқа фармацевт-аналитикке келесі шараларды жүргізу жүктеледі: дәрілік заттардың дайындалу технологиясына, сапасына, сақталу жағдайына, жарамды мерзімдеріне, санитарлық ережелерге қатысты барлық мәселелер бойынша дәріханада тексерулерді жүргізу; дәрілік заттарды дайындау барысында орын алған қателіктерге талдау жүргізу; қателіктерді жіберуге себеп болған жағдайларды анықтау; жіберілген қателіктерді дәріхана басшысының назарына жеткізу және алға карай оларды болдырмау мақсатында ұсыныстар жасау; дәрілік заттарды дайындау кезінде физикалық фармакологиялық сыйысушылықтарды анықтау; химиялық және канағаттанарлықсыз сападағы дәрілік формалар дайындалған жағдайда, себептерін анықтап, оларды алға қарай болдырмау шараларын жүргізу; дәріханада дәрілік заттардың сақталу жағдайларын, жарамды мерзімдерін, дәріханалық жағдайда дайындалған дәрілік формалардың дұрыс безендірілуін қадағалап бақылау. |
| 07.04 | 10 күн Тақырыбы: Ұнтақ тәріздес дәрілік заттардың физико-химиялық қасиеттері. Ұнтақ тәріздес дәрілік заттардың технологиялық қасиеттері Қысқаша конспект: Ұнтақтардың престелушілігі - ұнтақ немесе түйіршіктер бөлшектерінің қысым әсерінен өзара тартылып және ілінісіп, берік құрылысты системалар құруға қабілеттілігі. престелушілікті анықтаудың тікелей тәсілдері жоқ жанама үлгісі модельді таблеткалардың беріктігін анықтау байланыстырғыш заттар таңдауды анықтайды анықтау нәтижелері таблеттеу технологиясын таңдауға ықпал етеді. Түйіршіктер – құрамында қосалқы заттар қосылған немесе қосылмаған бір немесе бірнеше белсенді заттар бар кез келген пішіндегі ұнтақ бөлшектерінің агрегаттары түріндегі қатты дәрілік нысан. Осы жалпы фармакопея монографиясының талаптары кесілген түйіршіктерге қолданылмайды. Егер фармакопеялық монографияларда немесе нормативтік құжаттамада өзгеше белгіленбесе, түйіршіктердің түсі біркелкі болуы керек. Түйіршіктер бір дозалы немесе көп дозалы пакеттерде шығарылуы мүмкін. Түйіршіктер жалпы фармакопея талаптарына сәйкес болуы керек. 1502-бап Дәрілік формалар және осы дәрілік формаға тән сынақтардан өту. Сипаттама. Қабықтың пішінін, түсін, болуын көрсетіңіз. Түйіршік мөлшері. Түйіршіктердің мөлшері 0,2-ден 3 мм-ге дейін болуы керек. Кіші және үлкен түйіршіктердің саны жалпы алғанда 5% аспауы керек. Сынақ ОФС 2.9.12 сәйкес жүргізіледі. «Електегі талдау». |
Практика күнделігі
| Күні, айы, жылы | Уақыты | Жұмыс тізімі |
| 03.02.2023 | 12:00-16:20 | ЦМС – централизованный медицинский склад Жалпы ережелер Тиісті дәріханалық практика стандарты (GPP) (бұдан әрі - Стандарт) Қазақстан Республикасының халқына фармацевтика қызметкерлері көрсететін фармацевтикалық қызметтердің тиісті сапасын қамтамасыз ету мақсатында әзірленді, Тиісті дәріханалық практикаға және сапаны басқару жүйесін ұйымдастыруға қойылатын талаптарды белгілейді. Осы Қағидалардың ережелері дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды пайдалануды оңтайландыруға және емдеу нәтижелерін бағалауға мүмкіндік беретін дәрігердің, пациенттің және фармацевтің өзара байланысын қамтамасыз етуге бағытталған. Стандарт дәрілік заттарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын ұйымдарға, дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың айналысы саласындағы заңды және жеке тұлғалардың фармацевтикалық қызметін бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдарға қолданылатыны туралы мәлімет алдық. Дәріхана ұйымдары дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды бөлшек саудада өткізуге, дәрілік препараттарды дайындауға байланысты фармацевтикалық қызметті лицензиялау кезінде қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес келеді. Дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды бөлшек саудада өткізу жөніндегі жұмысты ұйымдастыру олардың тиісті сапасына және халыққа білікті қызмет көрсетілуіне кепілдік беретіні және қамтамасыз ететіні жайлы білдік. Құрамына қарай фармацевтикалық қызметтер мыналарға бөлінеді: Негізгі: бақыланатын дәрілік заттарды босату, дәрігерлердің рецептері бойынша және рецептісіз, медициналық ұйымдардың талаптары бойынша дәрілік заттарды босату, дәріхана ассортиментінің тауарларын босату, дәрілік нысандарды экстемпоральды дайындау, олардың сапасын бақылау, сақтау; Қосымша: халыққа және медицина қызметкерлеріне анықтамалық, ақпараттық, консультациялық қызмет көрсету, телефон арқылы дәріхана ассортиментінің тауарларына тапсырыс беру бойынша жұмыс, дәрілік заттарды үйге жеткізу (рецепт болмаған жағдайда рецептісіз босату) және дәріхана ассортиментінің тауарларын үйге жеткізу, жоқ дәрілік препараттарды телефон арқылы резервтеу, тауарлық жеңілдіктерді пайдалану, науқастарға күтім жасау заттарын жалға беру, дәрілік заттарды сатып алуға қолайлы жағдай жасау жұмыс тәртібі, фитобар қызметі, өзіне-өзі қызмет көрсету. Терминдер мен анықтамалар Осы Стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:1)дәріхана ұйымы-дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы дайындау және бөлшек саудада өткізу жөніндегі фармацевтикалық қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымы; 2) диагностикалық тестілеу-адам денсаулығының функционалдық, физикалық параметрлерінің экспресс-диагностикасы; 3) шарт (келісімшарт) - екі немесе одан да көп тараптардың арасындағы тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің құқықтары мен міндеттерін, оларды жеткізу, тасымалдау, сапасын қамтамасыз ету, ақы төлеу шарттары мен дәріхана практикасы қағидаларының тиісінше орындалуына қатысты басқа да мәселелерді айқындайтын жазбаша, күні көрсетілген, қол қойылған келісім; 4) құжаттама-дәріхана ұйымы жүргізетін барлық операцияларды растайтын құжаттар жиынтығы; 5) дәрілік препараттарды ұтымды пайдалану-клиникалық қажеттілікке сәйкес емдеу курсы бойында жеке-дара қажеттіліктерге жауап беретін дозаларда дәрілік препараттарды қолдану; 6) өзін-өзі инспекциялау-дәріхана ұйымының Құзыретті тұлғасының (бірнеше тұлғаның) осы стандарт талаптарының орындалуына сәйкестігін бағалау процесі; 7) стандартты операциялық рәсімдер (бұдан әрі - сор) - белгілі бір функциялардың біркелкілігін қамтамасыз ететін егжей-тегжейлі жазбаша нұсқаулықтар; 8) дәріхана ассортиментінің тауарлары-Емдеу, емдеу-профилактикалық, емдеу-диагностикалық және сауықтыру мақсаттарына арналған, көбінесе дәріхана ұйымдары тарататын өнеркәсіптік өндіріс өнімі; 9) фармацевтикалық қызмет - пациенттің немесе медициналық ұйымның нақты қажеттілігі қанағаттандырылатын дәріхана ұйымының қызмет саласы, дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы сатып алумен (иеленумен), сақтаумен, сапасын бақылаумен, ресімдеумен, бөлумен, пайдаланумен және жоюмен байланысты дәрілік препараттарды дайындау, Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы бөлшек саудада өткізу бойынша денсаулық сақтау саласында жүзеге асырылатын фармацевтикалық қызмет медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы сатып алу, сондай-ақ олардың қауіпсіздігін, тиімділігін және сапасын; 10) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету жөніндегі фармацевтикалық көрсетілетін қызмет-сатып алуды, тасымалдауды, сақтауды, өткізуді және есепке алуды қоса алғанда, дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың айналысы саласындағы субъектілердің халықты дәрілік заттармен, медициналық мақсаттағы бұйымдармен және медициналық техникамен қамтамасыз етуге байланысты қызметі; 11) фармакотерапия-науқасты (ауруды) дәрілік заттармен емдеу; 12) фармацевтикалық дерекнама-пациент туралы толық ақпарат: денсаулық жағдайы, анықталған жанама әсерлері, фармакотерапия бойынша дәрігерлер мен провизорлардың консультациялары, тағайындаулары мен ұсынымдары, фармакотерапия жүргізу және оның нәтижелері көрсетілген пациенттің жазбаша келісімімен ресімделген құпия құжат; 13) сапаға жауапты адам-дәрілік заттар мен дәріхана ассортименті тауарларының адам өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаға зиян келтіру мүмкіндігімен байланысты және бекітілетін тізбеге сәйкес дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техникаға жатпайтын сапаның, қауіпсіздіктің сақталуын, жол берілмейтін қатердің болмауын қамтамасыз етуге жауапты адам уәкілетті орган", дәріхана ұйымының қызметін жүзеге асыру кезінде. 14) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы бөлшек саудада өткізу - дәріхана ұйымдары фармацевтикалық қызметке арналған лицензияның, оған қосымшалардың негізінде дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды бөлшек саудада өткізуге, дәрілік препараттарды дайындауға жүзеге асыратын, түпкілікті тұтынушыға сатып алумен (әкелуден басқа), сақтаумен, бөлумен, өткізумен (әкетуден басқа), жоюмен байланысты фармацевтикалық қызмет, немесе халыққа қызмет көрсету орталығының белгісі бар хабарламаны қабылдау туралы талон немесе Қазақстан Республикасының Рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес берілген медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы бөлшек саудада өткізуге арналған электрондық құжат нысанындағы талон береді. Негізгі қағидаттар мен талаптар 3.1. Негізгі қағидаттар: тиісті сападағы дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы босату; дәрілік заттардың қасиеттері мен тиісінше қолданылуына қатысты дұрыс және объективті ақпарат беру; дәрілік заттарды ұтымды пайдалануды және оларды дұрыс пайдалануды насихаттау; фармакотерапия мәселелері бойынша денсаулық сақтау қызметкерлерімен (Дәрігерлермен) әріптестік, сенімді өзара қарым-қатынастар; фармацевтикалық қызметтерді тиісті түрде ұсыну. 3.2. Тиісті дәріхана практикасының негізгі талаптары: адам денсаулығын сақтау мақсатында пациентке бағдарлану; дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы тиімді тағайындауға және тиісінше пайдалануға жәрдемдесу; фармацевтикалық қызметтің әрбір элементін жеке тұлғаға бағдарлау; кәсіби этика мен құпиялылықты сақтау; сапалы фармацевтикалық қызмет көрсету; фармакология, фармакотерапия және деонтология негіздерін меңгерген білікті персоналдың болуы; сақтауды, есепке алуды және өткізуді қоса алғанда, тұтынушыға дейін сапалы дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдардың тиісінше жылжуын қамтамасыз ететін тиісті жабдықтардың, үй-жайлардың және басқа да қажетті жағдайлардың болуы;халыққа консультациялық және ақпараттық көмек көрсету және диагностикалық тестілеу жүргізу үшін тиісті үй-жайдың, жабдықтың және арнайы әдебиеттің болуы;фармакотерапияға, халықтың денсаулығын нығайтуға, ауруларының алдын алуға және фармакологиялық қадағалауға қатысты барлық мәселелерде өзара сенім мен құпиялылықты білдіретін дәріхана мен медициналық ұйымның өзара іс-қимылы; қызметкерлердің білім деңгейін жүйелі арттыру үшін оқыту; тиісті құжаттаманың болуы; уәкілетті орган бекітетін тізбеге сәйкес дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды, дәріхана ассортименті тауарларын және дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдарға жатпайтын сатып алу жүйесі бойынша жалған фармацевтикалық өнімді табу және оның таралуын болдырмау жөніндегі іс-шараларды қамтамасыз ету.    |
| 10.02.2023 | 12:00-16:20 | ЖШС «Antigen» ЖШС «Antigen» ғылыми-өндірістік кәсіпорны 2001 жылдан 2017 жылға дейін 47 препарат әзірлеп, өндіріске енгізген. Соның 27-і диагностикалық, 13і емдік-профилактикалық, 3-eyi паразиттерге қарсы препарат және 2-eyi ашытқы. Технологиялардың жаңалығы Қазақстан Республикасының өнертабысқа сәйкес инновациялық патенттерімен және авторлық куәліктермен корғалған. Ветеринарлық тәжірибеде жануарлардың аса қауіпті инфекциялық және инвазивті ауруларымен күресуге әзірленген вакциналар, диагностикалық тестжүйелер және биопрепараттар Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Әзербайжан, Ресей, Грузия және Армения елдері аумағында қолданылады. ЖШС «Antigen» ғылыми-өндірістік кәсіпорны 1998 жылы құрылды. Кәсіпорын GLP (Good Laboratory Practice) және GMP (Good Manufacturing Practice) халықаралық стандарт талаптарына сай заманауи технологиялармен және құрылғылармен жабдықталған ветеринарияға қажет вакцина шығарып ҚР бірінші орындарындағы кәсіпорынға айналу. |
| 17.02.2023 | 12:00-16:20 | TOO "Kelun – Kazpharm" TOO"Kelun – Kazpharm" фармацевтикалық зауыты Қазіргі заманғы "Келун" фармацевтикалық корпорациясы 1996 жылы құрылған, оның бүкіл әлем бойынша 87 филиалы бар. 2014 жылы корпорациялардың жалпы табысы алты миллиард доллардан асты, салық төлемі бір миллиард доллардан асады. Келун холдинг фармацевтикалық компаниялар мен Қытайдағы ең ірі дәрі-дәрмек сататын компаниялар арасында алғашқы ондыққа кірді. "Келун" корпорациясы ірі листингілік Фармацевтикалық-медициналық компания болып табылады. "Kelun – Kazpharm" (Келун – Қазфарм) фармацевтикалық зауыты 2014 жылдың шілдесінде пайдалануға берілді және қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының аумағындағы фармацевтикалық өнімнің ірі өндірушісі болып табылады. Зауыттың қуаты Алматы облысының аумағында орналасқан және екі желі бойынша үлкен көлемде фармацевтикалық өнім өндіруге мүмкіндік береді. Өндірістің құрылысына жалпы сомасы 7,5 миллиард теңгеден астам (шамамен 37,500,000 еуро) ақшалай қаражат инвестицияланды, ауданы 40 000 м2 жер учаскесі сатып алынды, зауыттың өндірістік қуаттылығының жалпы ауданы 19 000 м2 құрайды. Құрылыс жобалары GMP еуропалық стандарттарына және Қазақстан Республикасының заңнамасына қатаң сәйкестікте әзірленді. Мен Намазов Асылжан Алматы облысы, Қарасай ауданы, Көкөзек ауылында TOO «Kelun-Kazpharm» ғылыми өндірістік кәсіп орнына практикадан өтуге келдім. Ең бірінші жұмыс тәртібімен таныстым, қауіпсіздік ережелерімен, қызметкерлерімен, сонымен қатар барлық құжаттармен танысып өттік. Бүгін мен құрал-жабдықтарды стерильдеу керектігін үйрендім. Корытындылай келсем, мен университет қабырғасында алған теориялық білімімді өндірістік тәжірибе кезінде бірге ұштастыра білдім деп ойлаймын. Тәжірибемен өту барысында өзімді болашақ маман ретінде сезіне білдім және ветеринариялық бөлім мен қызмет жағдайымен таныстым. Жоғары білікті маман ретінде зерттеу мен емдеу жүргізуге дағдыландым деп ойлаймын. Білмеген кемшіліктерімді де тәжірибе кезінде толықтыра білген секілдімін.  TOO “Kelun – Kazpharm" компаниясына барған сәтіміз  «Kelun-Kazpharm» ЖШС |
| 24.02.2023 | 12:00-16:20 | АО «НЦПП» «Инфекцияға қарсы препараттар ғылыми орталығы» республикалық мемлекеттік кәсіпорны отандық фармацевтикалық өнеркәсіпті дамытуда ғылыми-техникалық қамтамасыз ету мақсатында ҚР Үкіметінің қаулысына сәйкес 2004 жылы құрылған. Осы қаулымен «2004-2007 жылдарға арналған инфекцияға қарсы жаңа препараттар жасау» ғылыми-техникалық бағдарламасы бекітілген. Ғылыми орталық туралы толық мәліметпен Құралай Бектынуровна таныстырды. Бактериалды, вирусты және бактериалды-вирусты инфекциялардан адамды және жануарларды қорғау саласында медицина, ветеринария, химия және фармакология саласындағы ғылыми-зерттеу қызметтерін іске асыратын орталық. Тиімділігіне қарай айтарлықтай артықшылығы бар бірегей, патентті-қорғалған инфекцияға қарсы дәрілік заттар мен ветеринарлық препараттарды жасаумен айналысады.  АО «НЦПП» кәсіпорнындағы жұмыс барысы |
| 03.03.2023 | 12:00-16:20 | ЖШС “Dolce-Pharm” Қазақстан Республикасының фармацевтика саласындағы ірі компаниялардың бірі - ЖШС “Dolce-Pharm” ға бардық. Зауытта бізді қызметкер Утегенов Шернияз мырза күтіп алды. Жұмыс орнына кіре салысымен жетекші сырт киімді арнайы бөлмеде қалдырып, өндіріске арналған арнайы киімді(халат, маска, қолғап, бас киім, бахилы) кигізіп, таза зонаға өткен студентте ешқандай артық затсыз, әшекей, сағат болмауын қадағалады, себебі бұл ауаның микробиологиялық ластануына алып келуі мүмкін. Әр жұмыс зонасына ауысқан сайын таза зонада киілген бір реттік арнайы киімді шешіп, арнайы жәшікке тастап, жаңасына ауыстыру қажет. Компанияда мединициналық бетперденің, қолғап, бас киімнің жасалу процесстерімен, оның әртүрлі түрлері; активтендірілген көмірді жасауға арналған аппараттар және оның жасалу әдістерін, қалай буылып-түйілетін көрдік. Хирургиялық комплекттер, комбинезондар және ерекше стерильденген заттар әзірленетін зоналар дыбыс өткізбейтін әйнекпен қоршалған. Әр күннің есебі, өткізілген процесстер, шығарылған өнім саны арнайы кітапшаға жазылып, басқарушының қолы қоюмен қадағаланады.  Қорытындылай келе ЖШС “Dolce-Pharm” мекемесінен мен медициналық бұйымдар соның ішінде: бетперделер, медициналық қолғаптар, хирургиялық акушерлік-гинекологиялық жиынтықтар, пластикалық аспаптар және т.б медициналық бұйымдар өндірісімен таныстым. |
| 10.03.2023 | 12:00-16:20 | "Fitoleum" ЖШС — тәуелсіз Қазақстан Республикасында отандық фармацевтика саласын дамытудың бастауында тұрған қызыл май сауда маркасы бар фармацевтикалық компания.Компанияның қызметі "табиғатпен жазылған дана рецепт"ұранын көрсетеді. Халықтық медицинаның ғасырлар бойғы тәжірибесін, заманауи ғылымның жаңа технологиялары мен жетістіктерін қолдана отырып, Іле Алатауының экологиялық таза аудандарында және өз плантацияларында жиналған табиғи шикізат негізінде 100% табиғи фитопрепараттарды ұсынады. Түпнұсқа технология, консерванттар мен бояғыштардың қолайсыздығы-табиғат-ана бергеннің бәрін тұтынушылардың денсаулығы үшін барынша тиімді пайдалануға тырысады. Ең танымал және сұранысқа ие "Фитолеум" препараттары: қызыл май полифит майы, қызылмай шамдары және прополис қосылған Қызылмай шамдары, биологиялық белсенді қоспалар (фито-шайлар және ассортименттегі бал), косметикалық құралдар (лопуха майлары). Қызылмай полифит майы-бұл Алтайдағы көне сенушілердің рецепті бойынша және дәрілік өсімдіктердің 7 түрінен алынған ерекше технология бойынша жасалған 100% табиғи сығынды. Бұл препаратты тыныс жолының ауруларында, гинекологиялық, урологиялық ауруларда, шырышты тері күйіктерін емдеуде, т,б жағдайларда қолданылады. Фитолеум Қызылмай суппозиторийлері - белсенді ингредиенті Қызыл Фитолеум Қызыл Май полифит майы - шөптен жасалған дәрі-дәрмек болып табылатын тік ішек пен қынапқа арналған суппозиторийлер. Терапевтикалық әсер Фитолей Қызыл майы майы мен шамдар заттарының (15-тен астам химиялық тәуелсіз компоненттерден тұратын балауыз, сондай-ақ какао майының негізі) үйлесімі арқылы қамтамасыз етіледі. Қорытындылай келе, “Fitoleum” ЖШС мекемесінің тарихын, шығарылатын өнімдік препараттарымен таныстық. Ең бастысы бұл мекеме препараты ешқандай артық қоспасыз тек өсімдік майларынан жасалатыны білдім. |
| 17.03.2023 | 12:00-16:20 | ПФК «Eleas» ҚБ 2003 жылы құрылған. Стерильді дәрілік препараттарды шығару жөніндегі өндірістік цех 2012 жылы салынып, пайдалануға берілді.Кәсіпорынның қолданыстағы өндірістік қуаты жылына 20 миллион бөтелке өндіруге мүмкіндік береді. Компания инъекциялық ерітінді жасау үшін ұнтақ түрінде антибиотиктердің кең спектрін шығарады. Бұл монокомпонентті және аралас бета-лактамды антибиотиктер: Цефепим-Элеас (цефепим), Цефтазидим-Элеас (цефтазидим), Супероцеф-Элеас. (цефоперазон/сульбактам), Имицил-Элеас (имипенем/циластатин), Меропенем-Элеас (меропенем), Дорипенем-Элеас (дорипенем).  |
| 24.03.2023 | 12:00-16:00 | «Паритет» ЖШС Кәсіпорын шығаратын дәрiлiк препараттар: Стрептоцид (сульфаниламид) - ветеринарияда сыртқа қолдануга арналған антибактериальды 100г ұнтак. Мыс купоросы (мыс сульфаты) - суда жаксы ериді, өсiмдiктердi бүрку үшiн, олардың жиналған жерлерiн шаңдандыру аркылы моллюскаларды өлтіру үшін колданылады. Инсекар (инсекар дельтаметриннiн инсектокарицидi) 0.007% ұнтағы экзопаразиттермен- саркоптоидты, иксодты және аргасты тiстекіктермен,бүргелермен, биттермен, жүнжегілермен және рунецтермен күресуге арналган инсектоакарицидтi ұнтақ. Бромадиалон- егеуқұйрыктар мен тышқандарды өлтіруге арналган дайын жем. Кеміргіштер ағзаға түскен кезде препарат бауырда протромбиннің түзілуін тежейді және онын қандағы деңгейін төмендетеді. Креолин-жануарларды өндеуге және мал қораларына дезинсекциялауға (лекаризациялауга) арналған препарат. ПАРИТЕТ ЖШС 1998 жылы кұрылған. Компания ветпрепараттар мен өсiмдiктердi коргау құралдарын өндiрумен және сатумен айналысады. |
| 31.03.2023 | 12:00-16:20 | «VIVA Pharm» ЖШС «VIVA Pharm» ЖШС-нін Қазақстан бойынша дистрибюторлық желісі бар. Медициналык өкілдер Қазақстан мен Қырғызстанның барлық ірі қалаларында жумыс істейді. «VIVA Pharm» ЖШС онкологиялық ауруларды емдеуге арналган дәрілік препараттарды,кардиологиялық препараттарды, буын антибиотиктерін, анальгетиктерді,кортикостероидтарды,гепатопротекторларды, витаминдер мен суық тиюге қарсы куралдарды, медициналык мақсаттаы буйымдарды, өзін-өзі бақылау құралдарын, сондай-ак еліміздін клиникалары үшін шытыс материалдарын ресми эксклюзивті жеткізуші болып табылады. |
| 07.04.2023 | 12:00-16:20 | «MCO» Дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды белшек саудада өткізу жөніндегі жұмысты ұйымдастыру олардың тиісті сапасына және халыққа білікті қызмет көрсетілуіне кепілдік беретіні және қамтамасыз ететіні жайлы білдік. 1) дәріхана ұйымы-дәрілік заттарды, медициналық мақсаттаты бұйымдар мен медициналық техниканы дайындау және бөлшек саудада өткізу жөніндегі фармацевтикалық қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымы; 2) диагностикалық тестілеу-адам денсаулығынын функционалдык, физикалық параметрлерінің экспресс-диагностикасы; 3) шарт (келісімшарт) - екі немесе одан да көп тараптардың арасындағы тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің құқыктары мен міндеттерін, оларды: жеткізу, тасымалдау, сапасын қамтамасыз ету, ақы төлеу шарттары мен дәріхана практикасы қағидаларының тиісінше орындалуына қатысты басқа да мәселелерді айқындайтын жазбаша, күні көрсетілген, қол қойылган келісім; 4) құжаттама-дәріхана уйымы жүргізетін барлық операцияларды растайтын құжаттар жиынтығы; 5) дәрілік препараттарды ұтымды пайдалану-клиникалық қажеттілікке сәйкес емдеу курсы бойында жеке-дара қажеттіліктерге жауап беретін дозаларда дәрілік препараттарды қолдану. |
«С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ»
КЕАҚ
«Инженерлік пәндер және тиісті практикалар кафедрасы»
«Фармацевтикалық технология кафедрасы»
ЕСЕП
Практиканың өткізілетін орны: ТОО «Kelun-Kazpharm»
Практиканың ұзақтығы: 30.01.2023ж – 10.04.2023ж
Студент: Намазов Асылжан Ғалымжанұлы Қолы___________
Күні:31.01.2023ж
Топ: ТФП21-014
Оқу практикасына университеттен жауапты:
Ибадуллаева Г.С
Бағалау ______________ қолы _____________ күні ___________________
Елекен Г.К
Бағалау ______________ қолы _____________ күні ___________________
Шуленова Н.К
Бағалау ______________ қолы _____________ күні ___________________
Кәсіпорыннан практика жетекшісі: Байсеитова А.
Алматы, 2023
ЕСЕП
Мен Намазов Асылжан Ғалымжанұлы мамандығым бойынша «Дәрілік препараттарды өндіріске енгізу» 30.01.2023-10.04.2023 аралығында практикадан өттім.
Практикалық оку басталған алғашқы күні қауіпсіздік техникасы қағидаларын және еңбекті қорғау жайында білдім, экология және өндіріс қауіпсіздігі қағидаттарын зерделедім. Өнеркәсіптік кәсіпорынның негізгі міндеттері мен функцияларымен таныстым. Фармацевтикалық өнімді өндіруді ұйымдастырудағы GMP принциптерін зерттедім. Фармацевтика өнеркәсібіндегі нормативтік базамен таныстым. Медициналық және фармацевтикалық қызметке қойылатын біліктілік талаптарын қарап шықтым.
Сонымен қатар тақырыптық жоспарға сәйкес өндірістік тәжірибеден өттік. 30.01.2023ж бастап ТОО «Kelun-Kazpharm» атты компанияларының тәжірибеге жауапты жетекшілері бізге силлабусқа сәйкес түсіндіру жұмыстарын жүргізді. Тікелей өндіріс орындарынан мүмкіндігінше өндірістің жүру барысын көрсетті. Практикаға жауапты жетекшілердің тәжірибені өткізген форматы өте пайдалы әрі қызықты болды, себебі танысу барысында өндірістің құрылымы мен жалпы жұмыс істеу принципі жайлы мағлұмат алдық.
Өндірістік тәжірибе барысында практикадан бөлек, ЖШС «Phitoleum»,ЖШС «Паритет» өткізген лекциялар болды. Лекция барысында біз практикадан кем емес мағлұматтар алдық. Осы өндіріс орындарының қағидаларын арнайы жасалған презентация арқылы көре алдық. Оқу практикасы аяқталғаннан кейін басты мақсатқа қол жеткізілді - оқыту процесінде алынған практикалық білімді нақты міндеттерді шешу кезінде қолдану. Оқу практикасынан өту барысында мен жұмыстарды орындау процесіне қатыса алдым, жобалау жұмыстарын ұйымдастыру қағидаларымен таныстым. Практика барысында көптеген жаңа ақпараттар біліп, өзімізге керегін алдық. Бұл тәжірибе одан әрі тәуелсіз қызмет үшін жақсы практикалық тәжірибе болып табылады.Сонымен “Дәрілік препараттардың өндірісіне кіріспе” оқу практикасы 10.04 аяқталды.