Зертханалық жұмыс
Өткізгіштерді аралас жалғауды зерттеу
Мақсаты: Өткізгіштерді аралас қосу арқылы кернеуді және ток күшін бөлуді үйренуге машықтану. Аралас қосу кезіндегі тізбек бөлігіндегі кернеулерді өлшеп үйрену.

Құрал жабдықтар: 4 В арналған тұрақты ток көзі, 3,5 В екі шам, 15-50 Ом-дық айнымалы резистр 3 вольтметр.

Қ
Л₁

R
Л₂


К Б

- +
ысқаша теория: Тізбекте паралель және тізбектеліп жалғанған өткізгіштер болса тізбек аралас деп аталады. Өткізгіштерге байланысты аралас жалғау әртүрлі болады.

1. 
   Қ
   1 сурет
   осымша кедергі (1 сурет). Егер кедергі мәні аз болып өткізгішке тізбектей жалғанса ол қосымша кедергі болып есептеледі. Қосымша кедергі шектік кернеу мен ток күшіне есептеледі.
   

2. 
   Ш
   
   Л₁ Л₂
   
   К₁
   R
   К₂ Б
   
   • 
     +
     
   
   Л₁ Л₂
   
   
   R
   
   К Б
   
   
   
   • 
     +
     
   
   
   
   2 сурет
   
   3 сурет
   унт (2 сурет). Егер өткізгіш элек-тр құрылғысына паралель қосылса ондағы потенциал-дар айырмасы бірдей болады. Өткізгіштің шетін-дегі кернеу 0-ге тең болады. Электр құрылғысында тоқ болмайды. Заряд тасымалы өткізгіш арқылы жүргізіледі. Мұндай өткізгішті шунт деп атайды.
   
3. 
   К ернеу бөлгіштер (потенциометр). Кедергісі өзгеріп отыратын (3 сурет) және (4 сурет) өткізгіштер тізбек-т
   
   V₁ V₂
   R
   
   V₃
   
   K Б
   
   
   • 
     +
     
   егі ток күші мен к ернеуді реттеп о тыруға көмектеседі. Ток к өзіменен электр құрылғылардағы к ернеуді реттеп о тыратын тізбектің сызбасы т
   4 сурет
   өменде берілген.
   

---

Жұмыстың орындалу тәртібі

1

Л₁ А

R

Л₂ В

Д С

V₁ V₂

V₃

К Б

• 
  +
  

тапсырма.

1. 
   Б ерілген сызба бойынша тізбек құрастырыңдар.
   

2 . Айнымалы резистрдің пайдалануын түсіндіріңдер.

3 . Реостат тиегінің әртүрлі орындары үшін вольтметрдің көрсетуін анықта.

---

4. Мәліметтерді кестеге енгіз.

Тәжірибе №№	Өлшенген			Есептелген
	U1,B	U2,B	U,B	U1 + U2
1
2
3

5. 
   Тізбектің АВ, СD бөлігіндегі кернеулердің қосындысын ток көзіндегі кернеумен салыстыр.
   
6. 
   Реостат тиегін жылжытқанда шамның жарығының өзгеру себебін түсіндіріңдер.
   
7. 
   Қорытынды шығарып, сараптама жасаңдар.
   

Қорытынды:


2 тапсырма.

1

Л₁ Л₂
R
V₁

V₂

V
K Б

- +
. Берілген сызба бойынша тізбек құрастырыңдар.

2 . Айнымалы резистрдің пайдалануын түсіндіріңдер.

3

---

. Кілт қосылғандағы және ажыратылғандағы вольметр-лердің көрсетулерін анық-таңдар. Мәліметтерді кестеге енгізіңдер.

Тәжірибе №№	Кілттің орналасуы	Өлшенген			Есептелген
		U1,B	U2,B	U,B	U1 + U2
1	Ашық
2	Жабық

4. 
   Реостат тиегінің шеткі нүктелері үшін кілттің ажыратылған және қосылған кезіндегі вольтметрлердің көрсетулерін анықта. Шамның жарқырауын қадағалаңдар. Мәліметтерді кестеге енгізіңдер.
   

   Тәжірибе №№	Реостат тиегінің орналасуы	Өлшенген			Есептелген
   		U1,B	U2,B	U,B	U1 + U2
   1	Шеткі сол жақ
   2	Орта
   3	Шеткі оң жақ

5. 
   Тізбектің бөлігіндегі кернеулердің қосындысын ток көзінің кернеуімен салыстырыңдар.
   
6. 
   Бірінші вольтметрдегі кернеу 0-ге тең болу шартын анықтаңдар.
   
7. 
   Қорытынды шығарып, сараптама жасаңдар.
   

---

Қорытынды:


3 тапсырма.

1

V₁ V₂


R

V

K Б

- +
. Берілген сызба бойынша тізбек құрастырыңдар.

2 . Реостат тиегін бір шетінен екінші шетіне жылжыта отырып үш нүкте-дегі кернеудің мәнін анықтаңдар. Мәліметті кестеге енгізіңдер.

Тәжірибе №№	Өлшенген			Есептелген
	U1,B	U2,B	U,B	U1 + U2
1
2
3

---

Смотрите также файлы

• Содержание Введение Технологическая часть.docx

• Протокол от Зам директора по мто и по Е. М. Новикова " " 20 г.docx

• Методические указания для выполнения самостоятельной работы студентов по дисциплине.doc

• .docx

• Кнтізбелік таырыпты жоспар 1 а сыныптар.docx