Сыныбы: 5 -6

Сабақтың тақырыбы: Компьютердің даму тарихы. Пернетақта мен тышқан

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік: Оқушылард компьютердің даму тарихымен оның құрулуын негізгі принцыптерімен таныстыру ЭЕМ-нің қоғам өміріндегі рөлін түсіндіру; Оқушылардың пернетақта құрылғысы туралы білімін қалыптастыру, пернетақта құрылғысымен таныстыру, пернетақтамен жұмыс жасауды үйрету

Дамытушылық: Оқушылардың ақпараттық білімін дамыту. Компьютердің басқада құрылғыларымен жұмыс жасай білу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік: Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу ұқыптылықа, тиянақтылыққа үйрету.

Сабақтың түрі: Нәтиже сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндірмелі сабақ, иллюстративті

Көрнекілігі: интерактивті тақта, видео проектор, үлестірмелі парақшалар

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру

2. Жаңа сабақ слайд

3. Оқушыларға өткен тақырыптан фронтальдық сұрақ: (Сөзжұмбақ шешу)

4. Тест жұмысы

5. Жұмбақтар әлемі

6. Өлең жолдарымен жұмыс

7. Сабақты қорытындылау тест

9. Үйге тапсырма

10. Бағалау

1 Жаңа тақырыпты түсіндіру:

Есептеуіш техниканың даму тарихы

           Есептеуіш техника дамымай тұрып адамдар қол саусақтарын, тастарды, ағаш таяқшаларды пайдаланды.

           Есепшоттың пайда болуы деректерге қарағанда Қытай немесе Египетте 2000-5000 жылдар шамасында балған.

           Есепшот Ресей де 16-17 ғасырларда пайда болған

           17 ғасырдың аяғында  шотландиялық Джон Непер  логорифм түсінігін енгізді.логорифм кестесін құрды.

           1761 ж.Ағылшын Д.Робертсон логарифм сызғышын жасады. Мұндай идеяны Исаак Ньютон  ұсынған.

            1642 жылы француз математиці Блез Паскаль 19 жасында дүние жүзінде бірінші рет қосу машинасын жасады.

           1694 ж неміс математиці Лейбниц Паскаль механикалық есептеу машинасын арифмометрі құрды.Есептеуіш техниканың XIX ғасырдан қарқындап дами бастады.

           1833 жылы алғашқы есептеуіш автоматтың авторы Чарлз Бэббидж аналитикалық машинаның жобасын жасады.Он казіргі кезде компьютердің атасы деп атайды.

        Дүние жүзі бойынша алғашқы 1846 жылы Бэйббидж машанасына бағдарлыма жасаушы Ада Лавлейс бірінші бағдарламалаушы деп аталынған.

       XIX ғасырдың соңында американдық Герман Халлериат есепші перфарциялық машинасын құрды.Холлериат 7 жыл бойы пайдаланылды. Холлериат  есепші-перфорациялық машинаны жасайтын фирманың негізін қалады. 1944 американ математигі   Говард айкен Горвард Марк-1 автоматты есептеуіш машинасын құрды.Бірінші  электронды машиналар  1946 жылы  Пенсильван университетінде ENIAC деп аталды, 1949 жылы  EDSAC  машинасы құрастырылды.

---

ЭЕМ буындары:

Бірінші буында – бірінші электрондық машиналар 1975-1980 жылдар

Екінші буынға 1981-1985 жылдан бастап, жартылай өткізгіштер, транзисторлар пайда бола бастады.

Үшінші буынға –1986-1992 жылдары интегралдық негізінде құрылған  ЭЕМ-дер. Қазіргі кездегі компьютерлер төртінші  буынға жатады.

Төртінші буынға -  1993 ж ЭЕМ –лар қолданылуда.

Бесінші буындағы  компьютерлер әлі шыққан жоқ. ЭЕМ-ді жасау ісі қолға алынуда.
Пернетақта – компьютерге ақпарат енгізу құрылғысы. Ол әріптің және цифр пернелерінің көмегімен компьютерге кез келген ақпаратты беруге мүмкіндік жасайды. Қазіргі компьютерлердің пернетақтасында 101 немесе 105 перне болады. Кейіннен қосылған 3 перне жаңа операциялық жүйенің кейбір мүмкіндіктерін жүзеге асыру үшін қажет. Пернелер бірнеше топқа бөлінеді:

1. 
   Сиволдық пернелер, олар пернетақтаның ортасында орналасқан. Ол пернетақтаның негізіг бөлігі болып табылады. Бұл пернелердің көмегімен кез келген алфавитті - цифрлық ақпаратты енгізуге болады. Пернетақтаның бұл бөлігі латын, орыс, қазақ әріптері, цифрлар, тыныс белгілері және басқа да символдары бар пернелерден тұрады.
   2. Функционалдық пернелер, бұлар символдық пернелердің үстіндегі жолда орналасқан. Олар латынның F (F1, F2,…., F12) әрпімен белгіленген. Функционал пернелер компьютердің күрделі операцияларын тез орындау үшін қолданылады.
   3. Нұсқаушы немесе меңзерді экранда басқару пернелері. Меңзер дегеніміз экранда (сызықша түрінде) жыпылықтап тұратын символ. Ол символдық пернені басқанда, символ пайда болатын орынды көрсетеді. Бұл пернелер символдық пернелердің төменгі оң жағында орналасқан, олардың үстіне бағдаршалар салынған. Олар меңзерді экранда жылжытуға арналған;
   

4. Цифрлық пернелер немесе қосымша пернетақта, олар 10 пернеден тұрады. Пернетақтада оң жақта орналасқан. Бұлардың көмегімен цифрлық ақпараттарды компьютерге енгізуге, сондай - ақ меңзерді экранда қозғалуын басқаруға болады.
пернесі пернетақтаның оң жақ қосымша бөлігінің режимиін ауыстырып қосады. Егер пернесін бір рет басса, онда пернелерде көрсетілген цифрлар енгізіледі.
немесе енгізу пернесі. Бұл ең басты перне, оны басу әдетте белгілі бір әрекеттің, операцияның аяқталғанын, компьютер енді бұл әрекеттерді өңдеуі керек екенін көрсетеді.

Бос орын (пробел) пернесі. Бұл пернелердің ішіндегі ең ұзын перне, ол символдарды бір – бірінен ажыратып жазу үшін қолданылады.

<— немесе пернесі. Бұл перне алдыңғы символды өшіру үшін қолданылады.

---

пернесі. Бұл кіші әріптерді баспа (үлкен) әріптерге және керсінше өзгертуге пайдаланылады.
enter - пернесі. Егер бұл пернені бір рет басса бас үлкен әріптер енгізіледі, ал тағы бір рет бассаң кіші әріптер енгізіледі.


delete -пернесі. Бұл перне меңзерді оң жағында тұрған символды өшіреді. Сонымен қоса кейбір амалдарды орындау үшін Ctrl және Alt пернелерін пайдалануға болады, онда қазақ тілінен орыс тіліне ауыстырсаң осы екі пернені басып тұрып ауыстыруға болады.
Home - курсорды жолдың басына жылжыту

PgUp – курсорды мәтін бойынша бір рет жоғары көтеру
PgDn - курсорды мәтін бойынша бір рет төмен түсіру.
Insert - мәтінді түзету режимінде екі мүмкіндіктің бірінен біріне ауысуын қамтамасыз етеді.

Ctrl+Alt+Delete компьютерді өшіріп қайта қосу әрекетін орындайды.
Esc – кез келген әрекетті орындамай тоқтатуды жүзеге асырады.
Tab - мәтінді түзету кезінде кестенің келесі бағанасына өтуді орындайды.
Тапсырмалар:
Оқушыларға өткен тақырыптан фронтальдық сұрақ: (Сөзжұмбақ шешу)

1..............- ақпаратты енгізуге арналған құрылғысы.

2.Кіші әріптерді баспа (үлкен) әріптерге және керсінше өзгертуге............. пернесі пайдаланылады.
3............... енгізу пернесі.

4............... пернесі алдыңғы символды өшіру үшін қолданылады.
5............... кез келген әрекетті орындамай тоқтатуды жүзеге асырады.
6...............- курсорды жолдың басына жылжыту

V. Жұмбақтар әлемі

1. Бір сарайда тұрады екен,

Бес атаның балалары

Қыдырмашы біреу,

Бір күн бар да, бір күн жоқ

Соны есепке алсақ,

Ұзын сан жүз бір (Пернелік)
2.Ұзын тұра жалқаубек,

Тұрмай ылғи жатады

Қозғала қалса артынан

Ешбір белгі қалмайды (бос орын)
4.Пернетақта ауылында тұратын,

Пернелік деген атаның

Бар екен 12 ағайынды

Немерелі алғашқы

Есімдері де өздерінің бір қызық

Тек қана F(эф) әрпімен басталады. (функционалдық пернелер)
Бір бетшені аштым да,

Мәтін жаза бастадым

Бірақ тілін шет елдің

Аудара алмай тастадым

Тілді қалай өзгертем

Көмектесші,достарым!

( Shift + Alt )

Міне,тағы қиналып-ақ тұрмын мен,

Тақырыпты жаза алмай пернемен

Барлығы да кіші әріп қайтемін?

(Caps Lock )

Көмек берші,енді нені басам мен?

Іздеп-іздеп пернеден таба алмадым

Ақыры есімімді жаза алмадым

Достарым,айтыңдаршы бас әріпті

Перненің қай жерінен таба аламын?

---

(Shift + Т )
Жаңа жолға түсіп алып енді мен,

Жаңа бір сөз жазғым келіп тұр енді

Бірақ бәрін ұмытыппын, достарым,

Көмек берші, әрі қарай не істеймін?

(Enter )

Бірігіп кетті екі сөз,

Не істерімді білмедім

Қане, қайсысың маған тез,

Ажыратып бересің?

(Пробел)


Сабақты қортындылау:

1.        бірінші  электронды-есептеуіш машина қалай аталған? Ол қай жылы жасалды?

2.        Марк-1 машинасы қандай элементтерде жатады?

3.        Бұрынғы Кеңестер Одағында бірінші ЭЕМ қай жылдары жасалды? Оны кім жасады?

4.        ЭЕМ  буындарын атаңдар. Олардың бір-біірнен йырмашылығы неде?

5.        Қазіргі дербес компьютерлер қай буынға жатады?

1. 
   Компьютердің негізгі құрылғыларын ата? 
   2. Енгізу құрылғыларын атаңыз? 
   3. Шығару құрылғыларын атаңыз? 
   4. Пернетақтаның негізгі бөліктерін атаңыз? 
   5. Тышқанның түрлері қандай? 
   6. Жүйелік блок қандай қызмет атқарады? 
   7. Жүйелік қораптың алдында нелер орналасқан? 
   8. Жүйелік қораптың артында нелер орналасқан? 
   9. Компьютердің миы деп нені айтады? 
   Үйге  тапсырма:  Есептеуіш техникасының даму тарихы.
   

Мерзімі:9.12.19

Сыныбы:9^А

І.Сабақтың тақырыбы: Power Point программасында

Слайдқа-сурет қосу

ІІ.Сабақтың мақсаты:

а) Білімділігі: білімділікке, сауаттылыққа, ойлау ұшқырлығын дамыту

ә) Тәрбиелігі: икемділік қасиетімен шабытты болуға қалыптастыру

б) Дамытушылығы: оқушылардың ойлау қабілетімен қызығушылығын арттыру

ІІІ. Сабақтың түрі: аралас сабақ

ІV. Сабақтың көрнекілігі: компьютерлер, топтамалар.

V. Оқыту әдістері: сөздік, көрнекі, практикалық

VI. Оқыту формалары: жеке, топтық, ұжымдық
VII.Сабақтың барысы:

а) ұйымдастыру

Оқушыларды түгендеу, сыныптың дайындығын тексеру.

ә) үй тапсырмасын сұрау

1. Слайд дегеніміз не?

2. Power Point-тың негізгі мүмкіндіктері?

3. Power Point менюі неден тұрады?

4. Мультимедиалық программалардағы презентация дегеніміз не?

5. Презентация жасауға арналған қандай ұсыныстар бар?

б) жаңа сабақ

в) бекіту

г) үйге тапсырма

д) қорытынды

Жаңа сабақты баяндау

---

Презентация жасау үшін мына әрекеттерді орындау керек:

1. 
   Power Point-ті іске қосу. Егер ол жұмыс істеп тұрса, Файл-Создать командасын таңдау.
   
2. 
   Презентации қосымшасында бетінде оның тақырыбына ең сәйкес презентация шаблонын таңдау.
   
3. 
   Слайдтар тәртібіне өтіп, слайд тақырыбында барды ерекшелеп, өз тақырыбыңды теру.
   
4. 
   Әр слайдта үлгі мәтіннің орнына қажетті мәтінді теру. Келесі немесе алдыңғы слайдқа өту үшін слайдтар бойынша жылжу батырмаларын пайдалану.
   
5. 
   Жазбалар тәртібіне өтіп, ағымдағы слайдқа түсінік беру.
   
6. 
   Құрылым тәртібіне өтіп, презентация жоспарын қарап шығу.
   
7. 
   Слайдтарды сұрыптау тәртібіне өтіп, слайдтардың орналасу ретін өзгерту.
   
8. 
   Презентацияны экранда қалай көрінетінін көру үшін Power Point терезесінің астындағы қарау батырмасын шерту. Слайдты қолмен алмастыру үшін үстінен шерту немесе Вид-Показ слайдов командасын орындау.
   
9. 
   Дайын презентацияны кқрсетуді аяқтау.
   
10. 
    Презентацияны сақтау - Файл-Сохранить командасын орындап, презентацияға ат меншіктеу, содан кейін Сохранить батырмасын басу (презентация файлы .ppt кеңейтілуін алады).
    

Power Point презентацияларды белгілі стильде жасауға мүмкіндік береді. Презентациястилін басқарудың үш әдісі бар: безендіру шаблондары, түстік схемалар және үлгілер.
Безендіру шаблонында түстік безендіру, бапталатын пішімді слайдтар мен тақырыптардың үлгілері және презентация түрін анықтайтын стильденген қаріптер бар. Безендіру шаблонын презентация жасау үшін пайдалануға болады (Файл-Создать-Шаблоны оформления командасы). Лайықты шаблонды таңдағаннан кейін, жасалынып жатқан слайдтың белгісін таңдау қызметін орындайтын автомакетті беру үшін, Создать слайд диалог терезесіне өту іске асырылады.

Жаңа безендіру шаблонын дайын презентацияға қолданғанда (Формат-Применить шаблон оформления командасы) үлгілер мен түсті схема жаңасына ауыстырылады, әр жаңадан қосылып жатқан слайд оның автомакетіне байланыссыз біркелкі стильде безендіріледі. Егер пайдаланушы таңдалған безендіру стилін өзгерткісі келсе, онда кез келген слайдты жеке өзгертуі жеткілікті.

Презентацияны дайындағанда Power Point шаблондарының бірін қолдануға немесе кез келген презентация негізінде өзінікін жасауға болады (.pot кеңейтілуі).

Түстік схема мәтін, фон, құю, акценттер және т.б. үшін негіз ретінде қолданылатын 8 түстен тұрады. Схеманың әр түсі слайдтың әр түрлі элементтері үшін автоматты түрде қолданылады (

---

Смотрите также файлы

• Анализ басни Волк на псарне И. А крылов.docx

• Контрольная работа по теме Природные зоны России.docx

• Проверочная работа по романуэпопее Л. Н. Толстого Война и мир (34 том).docx

• Содержание детской субкультуры.doc

• Педагогтерді аттестаттаудан ткізу аидалары мен.docx