ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.12.2023
Просмотров: 31
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Сұйық металды жылу тасығыштар
Артықшылығы:
Сұйық металдарды температураның қысымға тәуелділігі жоқ;
Сұйық металдарды сәулелендіру радиолизге алып келмейді;
Термиялық және радиациялық төзімділігі жоғары.
Кемшілігі
Жылусыйымдылығы аз;
Кейбір сұйық металдар сумен әрекеттеседі (натрий), бұл жағдай реактордың қауіпсіздігін төмендетеді.
Бөлме температурасында қатты куйде, бұл металдарды еріту үшін қосымша қондырғыны талап етеді.
Жылутасығыш ретінде қолданылатын материалдар: Bi, Na, Pb, Ga, Li, Hg, K
Сұйық металдардың тағы бір кемшілігі конструкциялық материалдармен әсерлесуі мүмкін, яғни массаның тасымалдануы байқалады.
Қатты металдың сұйық металда еруі келесі кинетикалық теңдумен беріледі:
α- ерудің жылдамдығы
Қанығу консентрациясының температурға тәуелділігі:
Сұйық металдар оттегімен әрекеттесе отырып, коррозияға ұшырауы мүмкін. Коррозиянын алдын алу үшін арнайы қабықшалар жабады немесе оттегімен жақсы әсерлесетін ерітінділерді сұйық металмен араластырады. Оттегімен жақсы әсерлесетін мұндай заттарды ингибиторлар деп атайды.
Натрий
Балқу температурасы 370К төмен, басқа сұйық металдардан айырмашылығы құйып алуға аз қуат кетеді, Na2O қосылысына байланысты коррозиялық төзімділігі төмендеу, реакцияға түскіш элемент, балқу температурасына жақындағанда сутегімен әрекеттесіп гидрид түзеді, 673К температураға дейін азотпен әрекеттеспейді, 873 К де көмірқышқыл газымен әрекеттеседі, натрий сумен жақсы араласып жылу бөледі және сутегі түзеді, сондықтан жарылыс болу қаупі бар, конструкциялық материалдармен араласа отырып, олардың коррозиясын туғызады.
Калий – балқу температурасы 336 К, натриймен салыстырғанда реакцияға түскіш, азотпен әрекеттеспейді, натрий мен калийдің қосылысы бөлме температурасында сұйық күйде болады.
Литий
Жылусыйымдылық қасиеті өте жоғары, алайда литий құрамында жылулық нейтрондар жұтқыш тұрақты Li6 изотопы бар, оның концентрациясын азайту өте қымбатқа соғады. Литий жер бетіндегі ең жеңіл металл. Коррозияға төзімділігі калий және нартиймен салыстырғанда төмен. Азотпен, сумен, оттегімен, көмірқышқыл газымен әрекеттеседі. Балқу температурасы 453К
Висмут
Жоғарыдағы металдармен салыстырғанда бөлме температурасында оттегімен, азот және сутегімен әрекеттеспейді. Балқу температурасы 544 К
Қорғасын
Жылулық қасиеттері төмен, бөлме температурасында тұрақты, 873 К дейін азот және сутегі қорғасынмен әрекеттеспейді. Көбіне всмут пен қорғасын қосындысын қолданады. Балқу температурасы 398К
Галий
Өте қымбат, балқу температурасы 302К, сумен әрекеттеспейді.
Артықшылығы
Органикалық сұйықтардың бу қысымдары сумен салыстырғанда төмен;
Коррозияға тұрақтылығы жоғары;
Радиоактивтілігі төмен;
Кемшілігі:
Термиялық және радиациялық қасиеттері төмен; сәулелену нәтижесінде қасиеттері өзгереді және пиролизге ұшырайды, пиролиз өнімдері ТВЭЛ-де жиналып жылуөткізгіштікті төмендетуі мүмкін.
Дифенил, моноизопрофинил, дефинил қосылыстары, терфинил- C12H10
Газдық жылутасығыштар
жылуөткізгіштігі мен жылусыйымдылығы төмен және тығыздығы аз; алайда газдардың артықшылығы нейтронды қармау қимасы өте аз.
Түрлері: көмірқышқыл газы, гелий, ауа, диссоциялаушы газдар және тб.
Көмірқышқыл газы сәулелену нәтижесінде радикалдарға бөлінеді:
Сонымен қатар N16, O19, C14 нкулидтердің түзілуіне себеп болады.
Гелий сутегіден кейін ең жеңіл газ, сонымен қатар инертті болып келеді, өзінің ядролық қасиеттері бойынша ең қолданылатын газ. Жылуөткізгіштігі көмірқышқыл газымен салыстырғанда 10 есе көп. Гелий реактор материалдарының тотығуын туғызбайды.
Диссоциялаушы газдар ретінде