VI A топ бейметалдары (күкірт)

Алу, қасиеттері, қолданылуы

3d-орбиталь болғандықтан, IV, VI валенттілік көрсетеді. Күкірт атомдары арасындағы байланыс өте берік, жер бетінде 0,05% : самород (бос) күйінде, сульфидтер FeS_{2 –} пирит , PbS – галонит, CaSO₄ – ангидрит, BaSO₄- барит кездеседі. Минералды су көздерінде – H₂S газ күйінде болады.

Алу. Самород ( бос ) кендерден.

Физикалық қасиеттері:бөлме t⁰-ромбалық (α-күкірт), сары суда ерімейді. S-ромб →⁹⁴₀ моноклинді, ß-күкірт (S₈), корона сияқты.

sp³ – гибридтелу

S₈ ↔⁴⁵⁰_0C↔S₆ ↔⁶⁵⁰_0C↔S₄ ↔⁹⁰⁰_0C↔S₂↔¹⁵⁰⁰_0C↔S

S₂ парамагнитті О₂ сияқты, қалғандары диамагнитті.

 S+Me→ t⁰ сульфидтер Ме₂ S_{n –} металл валенттілігіне байланысты.

S+ О₂→ SО₂

S+ Г₂→ SCl₂ …

 3S+6NaOH=2Na2S2−+Na2SO3+4+3H2O диспропорциалану реакциясы.

S+2e−→S2−

S−4e−→S4+

Қосылыстары, алу, қасиеттері

            S+ О₂→ SО₂ (4+) т.д.

SO2+H2O↔H2SO3↔H++HSO3−↔2H++SO32−

SО₂ + NaOH→ NaHSO₃ – гидросульфит ;

SО₂ + 2NaOH→ Na₂SO₃(сульфит) +H₂O

S⁴⁺ тотықтырғыш та, тотықсыздандырғышта болады

SО₂ +2H₂S→ 3S+ 2H₂O ;

2 Na₂SO₃ + О₂→ 2Na₂SO_{4 ;}

2 NaHSO₃ – гидросульфиттер → ^t0 Na₂S₂O₅+H₂O пиросульфитке айналады, бірақ H ₂S₂O_{5 –} пирокүкірт қышқылы жоқ.

SO2+PCl5→POCl3 (оксихлорид) +S+4O−2Cl2− (тионилхлорид)

тотықсыздандырғыш

SОCl₂+2H₂O→2HCl+H₂SO₃ ; Na₂SO₃ +S→ Na₂S₂O₃ – тиосульфат

Na₂S₂O₃+HCl →2NaCl + H₂S₂O₃ – тиокүкірт қышқылы күкірт қышқылы сияқты күшті

қышқыл, бірақ тұрақсыз

H₂S₂O₃→ S+ SО₂ +H₂O Тиосульфаттар тотықсыздандырғыш, Na₂S₂O₃+J₂→2NaJ+Na₂S₄O₆

S+4O2+Cl2→huS6+O2−2Cl2− – хлорлы сульфурил .

Ыстық суда ыдырайды

SОCl₂+2H₂O→2HCl+H₂SO₄

SО₂ + О₂→^NO2 2SO₃ ;

SO₃ + H₂O→ H₂SO₄ ;

1. 
   Күкіртсутек қатысуымен іс жүзінде орындалатын химиялық реакцияның теңдеуі.
   

---

А) H2S + Cu→

Б) H2S + CuSO4→

В) H2S + K2S→

С) H2S + KCl→

Д)H2S + KОН→

2. 
   Концентрлі күкірт қышқылының сұйылтылған күкірт қышқылынан айырмашылығы.
   

А)Қатты кристалды хлоридтерден хлорсутекті ығыстыра алады

б) Айырмашылығы жоқ

в) Тотықтырғыш және тотықсыздандырғыш қасиеттерімен

с) Тотықтырғыш қасиетімен

д) Кәдімгі жағдайда алюминиймен және темірмен әрекеттеседі

3. 
   Мынадай заттардың әрекеттесу нәтижесінде күкірт пайда болады.
   

А) SO2 + O2

Б) Zn + H2SO4

В) Cu + H2SO4

С) ZnO + H2SO4

Д) SO2 + H2S

4. Күкірт (IV) оксиді қандай заттармен әрекеттесіп, қышқылдық қасиет білдіреді?

А) K2O, H2S

Б) H2O, CO2

В) Zn(OH)2, HNO3

С) NaOH, CaO

Д) O2, KOH

5. Элементтің ядро заряды шамасының өсуімен күкірттің, селеннің, теллурдің сутекті қосылыстарының тотықсыздандырғыш қасиеттері.

А)Өзгермейді Б)Артады В)Өзгереді С)Артады, содан кейін кемиді Д)Кеми ді

Жалпы сипаттамасы. Фосфор.

₁₅P )₂ )₈ )₅ … 3s²3p³3d ЭТ бойынша 6-шы орында (F, O, Cl, N, S) промотталып V валентті болады ( проматталу – қос электронның даралануы,яғни бос орбиталға өтуі). P⁵⁺ қосылыстары тотықтырғыш емес, N⁵⁺ сияқты емес, қалған т.д. қосылыстары тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді. Фосфордың оттекті қосылыстары азоттың оттекті қосылыстарына қарағанда тұрақты, ал керісінше сутекті қосылыстары тұрақсыздау. Фосфор бес электрондары бойынша алмасу механизмі бойынша , сонымен бірге бос 3d-орбиталь бойынша, донорлы-акцепторлы механизм бойынша байланыс түзеді.

Таралуы: Р тек қосылыс түрінде кездеседі:апатит Cа

---

₅X(PO₄)₃(X – F, Cl, OH), фосфорит Ca₃(PO₄)₂

Алу. Ca₃(PO₄)₂ + 5C + 3SiO₂ → 3CaSiO₃ + 5CO + P₂

SiO₂ – CaO-ны CaSiO₃ шлагіне айналдыру үшін қосады. СО, P₂ – бу күйінде,су бар тоңазытқышта ақ фосфорға айналады.

Қасиеттері:1000⁰C-тан төмен t⁰-да Р₄ болады. Одан жоғары болса, P₂ болады,

2500 ⁰C-тан жоғары - Р. Ақ Р реакцияға түскіш, жұмсақ. Ақ Р + O₂, Г₂, S. Ақ Р судың астында ұсталады, онымен реакцияға түспейді. Ақ Р өте улы, 0,15 г адамды өлтіреді.

Ақ Р →^300C қызыл Р, улылығы аздау. Тұрақты модификациясы қара Р.

Ақ Р →^220C _1200МПақара Р . Ақ ,қызыл Р – диэлектрик.

3Ca + 2P → Ca₃⁺²P2^-3 ,

Ca-2e^- → Ca²⁺

P+3e−→P3− – тотықтырғыш

Тотықсыздандырғыш:

P + O₂ → P₂O₃ ;

P + O₂ → P₂O₅ ;

P + Cl₂ → PCl₃ P + Cl₂ → PCl₅ ; P + S → P₂S₃;

P + S → P₂S₅ ; P + HNO_{3 конц.}→ H₃PO₄ + NO₂ + H₂O.

Сілті ерітінділерінде диспропорциялану реакциясына түседі:

P₀ + Ba(OH)₂ + H₂O = P^-3H₃ + Ba(H₂P⁺¹O₂)₂

6. Құрамында 1 моль натрий гидроксиді бар ерітіндіге құрамында 1 моль ортофосфор қышқылы бар ерітіндіні қосқанда, түзілетін заттар.

А)Na2HPO4 және H2O

Б)Na2HPO4 және NaH2PO4

В)NaH2PO4 және H2O

С)Na3PO4 және H2O

Д) Na3PO4 және NaOH

7.Фосфордың аллотропиялық түрөзгерістері.

А)Оттек пен озон

Б) Озон және моноклинді

В)Ақ және қызыл

С)Қызыл және ромбикалық

Д)Ақ және пластикалық
8.Фосфор элементінің электрондық конфигурациясы.

А) 1s22s1 Б)1s22s22p63s23p5 В)1s22s22p3 С)1s22s22p63s23p3 Д)1s22s22p63s2

---

Смотрите также файлы

• Документооборот в рамках управления компанией Методология директивного управления.ppt

• Решение в случае отсутствия трения в системе ( 0) собственная круговая частота колебаний подпрыгивания вагона определяется по формуле.doc

• Рабочая программа (id 575014).pdf

• Лабораторная работа Редактирование и проверка документов Задание Провести замену текстовых фрагментов в документе.docx

• 1 Что собой представляет переменный электрический ток.docx