«М.О.Әуезов атындағы педагогикалық колледж» КМКҚ

Орта білімнен кейінгі, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарына арналған педагогтың сабақ жоспары

Космология.

Модуль /пән атауы: Физика

      Дайындаған педагог: Шеттыкбаева С.С.

      2022 жылғы "__" _________

1. 
   Жалпы мәліметтер
   

      Курс, оқу жылы, топ I, 2021 – 2022 оқу жылы

      Сабақ типі: аралас

2. 
   Мақсаты, міндеттер
   

• 
  Жұлдыздар жарықтың жарқырауы бойынша жіктелетінін және келесі ұғымдармен сипатталатындығын түсіндіру.
  

Міндеттері:

1. 
   Білім алушыларға жұлдызға дейінші қашықтық туралы түсінік беру.
   
2. 
   Көзге көрінетін жұлдыз шамасының анықтау
   
3. 
   Әр түрлі дерек көздерін пайдаланып, көрінетін және абсолюттік шаманы табу.
   

1. 
   Оқу сабақтары барысында білім алушылар игеретін кәсіби біліктердің тізбесі: көрінетін жұлдыз шама, абсолюттік шама, параллакс, парсек, жұлдызға дейінгі қашықтық
   
2. 
   Күтілетін нәтиже: жалпы ғаламның қасиеттері мен эволюциясын білу
   
3. 
   Бағалау критерийі:
   

1. 
   Жұлдызды аспан мен негізгі қағидаларды жұлдыздар бойынша бағдарлауды сипаттайды;
   
2. 
   Жұлдыздардың жарақтылығы бойынша жіктелетінін, көрінерлік жұлдыздық шамамен және абсолют жұлдыздық шамамен сипатталатынын түсіндіреді;
   
3. 
   Жұлдыздар эволюциясын түсіндіру үшін Герцшпрунг-Рассель диаграммасын қолданады.
   

3. Сабақты жабдықтау

Интерактивті тақта, плакат, презентация

1. 
   Оқу-әдістемелік құрал-жабдықтар, анықтамалық әдебиеттер
   

1. 
   Тұяқбаев С., Насохова Ш. Физика 11 сынып – Алматы, 2015; 101–107 бет.
   
2. 
   Физика есептерінің жинағы. / А. П. Рымкевич – Алматы, 2001.
   
3. 
   https://bilimland.kz/upload/content/lesson/10896/media/6c28cdbfaf8bc65feaea9701aac9e07d/index.html#
   

3.2 Техникалық құралдар, материалдар

Интерактивті тақта, плакат, презентация, трансформатор, айнымалы ток көзі

4. Сабақтың барысы

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі
   

• 
  Сәлемдесу;
  
• 
  Топты түгендеу;
  
• 
  Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру (С әрпіне басталатын тілек тілеу);
  

2. 
   Білім тексеру кезеңі. «My Quiz» бағдарламасында жасалған тест.
   

https://myquiz.ru/q/6e5b128a-1129-46a3-b586-6bbc3fa833bf

1. 
   Бірінші ұстаз, «физика-табиғат туралы ғылым» деп шығармаларында баяндаған
   

1. 
   Аристотель
   
2. 
   Р.Броун
   
3. 
   Демокрит
   
4. 
   И.Ньютон
   

2. 
   Тұңғыш қазақ ғарышкері
   

1. 
   Ю. Гагарин
   
2. 
   Т.Әубәкіров
   
3. 
   Т. Мұсабаев
   
4. 
   Барлығы
   

3. 
   Заттың молекула-кинетикалық теориясының қағидаларын ұсынған, «физика» ғылымының бастауында тұрған ұлы орыс ғалымы
   

1. 
   Ломоносов
   
2. 
   Лермантов
   
3. 
   Михаэлис
   
4. 
   Пушкин
   

4. 
   Тұңғыш рет аспан денелерін жай көзбен емес,арнайы құрал-үлкейткіш оптикалық түтіктің жәрдемімен зерттеген итальян ғалымы
   

1. 
   Аристотель
   
2. 
   Р.Броун
   
3. 
   Демокрит
   
4. 
   Г.Галилей
   

5. 
   Бүкіләлемдік тартылыс заңын ашқын ғалым
   

1. 
   Аристотель
   
2. 
   Р.Броун
   
3. 
   Демокрит
   
4. 
   И.Ньютон
   

6. 
   Найзағайдың пайда болуы туралы шынайы ғылыми болжамды ұсынған ғалым
   

1. 
   Р.Броун
   
2. 
   Демокрит
   
3. 
   В.Франклин
   
4. 
   И.Ньютон
   

7. 
   Алғаш рет денелердің барлығы өте кішкентай бөлшектерден тұрады деген көзқарастың негізін салушы грек ғұламасы
   

1. 
   Аристотель
   
2. 
   Р.Броун
   
3. 
   Демокрит
   
4. 
   И.Ньютон
   

8. 
   Химиялық элементтер кестесін құрған орыс ғалымы
   

1. 
   Д.Менделеев
   
2. 
   Эйнштейн
   
3. 
   Планк
   
4. 
   Платон
   

9. 
   Броундық қозғалысты ашқан ғалым
   

1. 
   Аристотель
   
2. 
   Р.Броун
   
3. 
   Демокрит
   
4. 
   И.Ньютон
   

10. 
    Табиғи радиоактивтілік құбылысын ашқан ғалым
    

1. 
   Аристотель
   
2. 
   Р.Броун
   
3. 
   Демокрит
   
4. 
   А. Беккерель
   

Жауаптары: 1A 2B 3A 4D 5D 6C 7C 8A 9B 10D

Тапсырма 2. «Білгенге маржан»

1. 
   ХХ ғасыр-ғылыми-техникалық төңкеріс ғасыры деп аталады.Осы ғасырдағы 4 ғажайып жетістік қандай?
   

1) физиктер атом ядросындағы энергияны алу жолын тапты

2) адамзат ғарышқа көтерілді

3) лазердің өмірге келуі

4) электрондық есептеуіш техникасы

2. 
   Күннен жарық Жер бетіне секундына қанша км жылдамдықпен неше минутта жетеді?
   

(300 000км, 8минут)

2. 
   Эксперименттің талаптарын ата? (Жұмыстың тақырыбы, құрал-жабдықтары, мақсаты, сұлбасы, барысын баяндау, нәтижелері, қорытындысы)
   
3. 
   Мегаәлемнің құрылымын зерттейтін ең негізгі құрал? (Телескоп)
   
4. 
   Грекша «атомос» қандай мағынаны білдіреді? (бөлінбейтін бөлшек)
   
5. 
   Қазіргі кезде молекулалар мен атомдарды үлкейтіп көрсететін қандай құралдар бар? (Электрондық,сканерлік зондтық микроскоптар,иондық проекторлар)
   
6. 
   Кез келген атом үш түрлі элементар бөлшектерден тұрады,олар? (Электрон,протон,нейтрон)
   
7. 
   Протондардың ядродағы санын қандай әріппен белгілейді? (Z)
   
8. 
   Бір заттың молекулаларының екінші заттың молекулаларының араларындағы бос орындарға өтіп таралуын не деп атайды? (Диффузия)
   
9. 
   Молекулалары белгілі бір ретпен қайталанып орналасатын денелер мен, молекулалары ретсіз орналасатынын денелер? (кристалл денелер,аморф денелер)
   

3. 
   Жаңа білімді игеру кезеңі.
   

Жарық жұлдыздарды α әрпімен, одан сәл солғындау жұлдыздар реті бойынша грек алфавитінің келесі әріптерімен белгіленді.

Жұлдыздардың көзге көрінерлік жарықтылығын санмен өрнектеу үшін көрінерлік жұлдыздық шама ұғымы пайдаланылады.

Жұлдыздық шама

Бұл ұғым бұрын енгізілді. Жұлдыз-жалтырлығы –одан келетін сәулеге перпендикуляр орналасқан бірлік ауданды жарықтандыратын жарық мөлшері.

Екі жұлдыздың жалтырлығы мен олардың жұлдыздық шамалары арасындағы байланыс Погсон формуласымен өрнектеледі:

Погсон формуласы:



Егер жұлдыздың жарықтығы Күндікімен салыстырғанда

болса



Е-жұлдыз жалтырлығы

Жұлдыздардың шын мәніндегі жарықтылығын анықтау үшін абсолют жұлдыздық шама қолданылады.

М-абсолют жұлдыздық шама.

m-көрінерлік жұлдыздық шама.

R-жұлдызға дейінгі қашықтық.



Кейбір жарық жұлдыздардың атаулары, астрономиялық белгіленуі, орналасу орнының координаталары, көрінерлік және абсолют жұлдыздық шамалары туралы мәліметтер.



Жұлдыздың үздіксіз спектрде шығарытн ең көп мөлшердегі энергиясына сәйкес келетін толқын ұзындығы:

.

Астрономиядағы қашықтықты анықтаудың тәсілдері

Параллакс тәсілі.


р –көкжиектік параллакс












ρ–аспан шырағының бұрыштық радиусы

D –оған дейін қашықтық

R – аспан шырағының радиусы
Күн жүйесінен жұлдыздарға дейінгі қашықтық.





π – жылдық параллакс.

1а.б. = (149597868±0,7) км











Жұлдыздың массасын анықтау үшін мынадай қатыс пайдаланады:

---

Бекіту кезеңі.

1-тапсырма.

1. 
   Жұлдыздар қандай энергия көздерінің есебінен жарық шығарады?
   

.

2-тапсырма

2. 
   Герцшпрунг –Расселл даиграммасының бас тізбегіндегі жұлдыздардың орны неге тәуелді?
   

3-тапсырма.

3. 
   Жұлдыздың беткі қабатының температурасын қалай анықтауға болады?
   

3. 
   С абақ бойынша рефлексия
   

Activity «Серіктестіктеріңізбен сөйлесіңіз»

• 
  Білген 3 нәрсемен;
  
• 
  Оңай деп ойлайтын нәрсемен;
  
• 
  Қиын деп ойлайтын нәрсемен;
  
• 
  Болашақта оқитын нәрсемен.
  

VI. Үй тапсырмасы

§45; 211-215 бет оқу;

---

Смотрите также файлы

• Орта білімнен кейінгі, техникалы жне ксіптік білім беру йымдарына арналан педагогты саба жоспары.docx

• Пояснительная записка Рабочая программа факультатива Основы робототехники.docx

• Кимы по русскому языку для 8 класса Контрольный диктант 1.docx

• Предисловие Это предисловие было написано в 1977 году в ответ на многие просьбы о кратком вступлении к Курсу Чудес. Две первых части Как он появился и Что он собою представляет Хелен Шакман написала сама..docx

• Методические указания по выполнению лабораторной работы 5 методы восстановления палеогеографической обстановки.docx