ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.01.2024
Просмотров: 113
Скачиваний: 5
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Құрметті әріптес!
Қазақстан Республикасының «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» заңына сәйкес авторлық құқық заңмен қорғаланатынын ескертеміз. Сатып алған ҚМЖ – ны тарату туралы факт анықталған жағдайда әкімшілік айыппұл салынады.
«USTAZ tilegi» ғылыми әдістемелік орталығының әкімшілігі
№472 бұйрығы бойынша жасалған ҚМЖ келесі бетте
Бұл ҚМЖ ust.kz сайтында жасалынған. «USTAZ tilegi» ғылыми-әдістемелік орталығының сайтынының ҚМЖ бөлімінде кез-келген пән, кез-келген сынып бойынша ҚМЖ және презентацияны жүктеп ала аласыз. Ол үшін сілтеме арқылы өтіңіз.
https://ust.kz/qmg
Сабақ жоспары
| Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 11.4A Космология | Мектеп: | |
| Күні: | Мұғалімнің аты-жөні: | |
| Сынып: 11 | Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны: | |
| Сабақ тақырыбы | Жұлдыздар әлемі. жұлдыздық шамалар | |
| Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме) | 11.9.1.1 - жұлдыздар жарықтығы бойынша көрінетін жұлдызды шама және абсолюттік жұлдызды шама деп жіктелетінін, осы ұғымдармен сипатталатындығын түсіндіру | |
| Сабақ мақсаттары | - жұлдыздардың жарықтылығы оның температурасы мен көлеміне тәуелді екендігін білу; - жұлдыздық шаманың жұлдыздың жарықтылығы мен оған дейінгі қашықтыққа тәуелді екенін сапалы түсіндіру | |
| Бағалау критерийлері | Оқушылар: - жұлдыздардың жарықтығы олардың температурасына тәуелділігін; - жұлдыздардың жарықтық өлшемдеріне тәуелділігін сипаттайды; - көрінетін жұлдыздар жарығының қарқындылығы мен олардың жарықтығы арасындағы байланысты сапалы түсіндіреді | |
| Тілдік мақсаттар | Пәнге тән лексика мен терминология: жарқырау, күш, энергия, жарықтылық, джоуль, ватт Диалог пен жазу үшін қажет сөз тіркестер: жұлдыздардың жарқырауы жұлдыздың температурасы мен өлшеміне байланысты; Жұлдыз дегеніміз не? Неге кейбір жұлдыздар көп ... | |
| Құндылықтарды дарыту | Сабақ бойында оқушыларда қалыптасады
| |
| Пәнаралық байланыстар | Формулаларды түрлендіре білу (математика); есептерді шешу кезінде білімді практикалық қолдану | |
| АКТ қолдану дағдылары | Интерактивті тақтамен жұмыс, презентация | |
| Бастапқы білім | 9-сынып, Астрофизика бөлімі | |
Сабақ барысы
| Сабақтың жоспарланған кезеңдері | Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет | Ресурстар | ||||
| Сабақ басы Сабақтың ортасы | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | | ||
| Ұйымдастыру кезеңі. Сабақ тақырыбын ашу  Оқу мақсатымен танысу. (W) Шоқжұлдыз видеоны көру 2.30 мин https://twig-bilim.kz/ru/film/constellations Көргеннен кейін мұғалім оқушыларға сұрақтар қояды
| Оқу мақсатымен танысады, Жұлдыздар туралы мәліметтер айтады Бейне материал көреді Сұрақтарға жауап береді | Қалыптастырушы бағалау | https://twig-bilim.kz/ru/film/constellations | |||
| (W) Жұлдыз деген не? видеоны көру 3.13 мин https://twig-bilim.kz/ru/film/what-are-stars Бейне көргеннен кейін сұрақтарға жауап
(W) жаңа материалды талдау   Астрономдар жұлдыздың жарықтығы L - уақыт бірлігінде сәулеленетін толық энергияны білдіреді дейді. Әрине, бұл жағдайда жарықтық қашықтыққа байланысты емес. Күннің жарықтық өлшемі – 3.83*1026 Ваттқа жетеді. Жұлдыздың жарықтық өлшемін мына формуламен есептеуге болады:  мұнда, R —жұлдыздың радиусы, T — оның бетінің температурасы, σ — Стефана-Больцман тұрақтысы.  Вт·м−2·К−4Астрономияда жұлдыздарды жарықтығы бойынша салыстыра отырып, олардың жарқылын (жұлдызды шама) бір стандартты қашықтық үшін есептеу қабылданған–10 пк. Жұлдыз ие болатын, көрінетін жұлдыз шамасы бізден D0=10 пк қашықтықта болған жағдайда М абсолютті жұлдызды шаманың атауын алды. Ғарыштағы өлшемдер алдамшы: Жерден алынған Денеб Антареске қарағанда қаттырақ жарқырайды, бірақ Пистолет мүлдем көрінбейді. Дегенмен, біздің планетамыздағы бақылаушыға Денеб пен Антарес Күнмен салыстырғанда, шамалы ғана болып көрінеді. Қаншалықты қате екенін мына қарапайым фактімен айтуға болады . Күн бір жылда қанша жарық шығарса, Тапанша дәл соны секундына шығарады! D жұлдызына (немесе параллакс – р) дейінгі қашықтықты және оның көрінетін жұлдызды М шамасын біле отырып, m абсолюттік жұлдызды шаманы қалай анықтауға болатынын қарастырайық. Жұлдызды шамалары m1 және m2 тең жұлдыз үшін, олардың жылтырлығының қатынасы I1 және I2 арақатынасымен анықталады: I1:I2=2,512m2-m1 Бір жұлдыздың көрінетін және абсолютті жұлдызды шамалары үшін : I:I0=2,512M-m Мұнда I0 – бұл D0 = 10 пк арақашықтығында орналасқан осы жұлдыздың жылтыры. Сонымен қатар жұлдыздың жарқырауы оған дейінгі қашықтық квадратына пропорционалды түрде өзгереді. I : I0 = D2 0 : D2 2,512M-m = D2 0 : D2. Логарифм арқылы өрнектесек: 0,4 ???? − ???? = lg102 − lg????2, немесе ???? = ???? + ???? − ???? ????g ????, немесе ???? = ???? + ???? + ????g ????. Күннің абсолютті жұлдызды шамасы М0= 5m, яғни 10 пк қашықтығынан біздің күн бесінші жұлдызды шаманың жұлдызы ретінде көрінеді. М жұлдызының абсолюттік жұлдызды шамасын біле отырып, оның L жарықтығын есептеу оңай. Күн сәулесін жарқырауын есептей отырып, біз мынаны аламыз: L = 1, L = 2,5125-M немесе lgL = 0,4 (5 – М). Жарық қуаты (сәуле шығару қуаты) бойынша Жұлдыздар бір-бірінен айтарлықтай ерекшеленеді: кейбіреулері энергияны күн сәулесінен бірнеше миллион есе артық, басқалары-жүздеген мың есе аз. Ең жоғары жарықтық жұлдыздардың абсолюттік жұлдызды шамалары (алыптар мен аса гиганттар) М = -9m жетеді. Ең аз жарық беретін жұлдыз-карликтер М = +17m абсолюттік жұлдызды шамаға ие Есеп шығару мысалы Көрінерлік жұлдыздық шамасы m=2 болатын жұлдыз 250 пк қашықтықта орналасқан. Осы жұлдыздың абсолютті жұлдызды шамасын анықтаңыз. Шешуі. Теңдеуден абсолютті жұлдыздық шаманы өрнектеп аламыз  Жұлдыздардың спектрлері, түсі және температурасы Кез келген қыздырылған дененің түсі, оның ішінде Жұлдыздың температурасына байланысты. Бұл тәуелділік туралы толық түсінікті жұлдызды спектрлерді зерттеу береді. Көптеген жұлдыздар үшін бұл үздіксіз спектрде қараңғы сызықтар байқалатын сіңіру спектрлері. Сәуле шығаратын жұлдыздың сыртқы қабатының температурасын үздіксіз спектрде энергияны бөлу бойынша, сондай-ақ әртүрлі спектральды желілердің қарқындылығы бойынша анықтайды.  Жұлдыздардың түрлі типтеріне арналған Температура 2500-ден 50 000 К-ге дейін. Жұлдыз спектрлерінің бірқатар сипатты ерекшеліктері бойынша латын әріптерімен белгіленген спектралдық кластарға бөлінген және температураның кемуіне сәйкес келетін тәртіпте орналасқан: О, В, A, F, G, К, М.  (І) Жеке жұмыс Тапсырма 1-2 Жұлдыздар әлемі. Жұлдыздық шамалар Мюррей – көрінерлік шамасы +8 болатын жұлдыз. Бұл нашар көретін жұлдыз, бірақ Күнге жақын емес, бірақ салыстырмалы жақын жұлдыздардың қатарында. Оның параллакс 0,0063" тең. Спектрлік класс-F, температурасы – 8 500 К. а) Мюррей жұлдызына дейінгі арақашықтық қандай? Жауапты парсек, жарық жылы және километрде келтір б) Жұлдыздық шаманы анықта Рефлексия:
| ||||||
| Сабақтың соңы | | |||||
| Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз? | Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз? | Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы | ||||
| Дифференциация жұппен, жеке, бірлесіп жұмыс істеуге арналған тапсырмаларды орындағанда жүргізіледі | Мұғалімнің критерийі бойынша оқушылардың жұмысын бағалау, өзара бағалау. | Денсаулық сақтау технологиялары. Қолданылатын физминуттар және белсенді әрекет түрлері. қауіпсіздік техникасы ережелерінен қолданылатын пункттер. | ||||
| Сабақ бойынша рефлексия Сабақтың мақсаты / мақсаты шынайы болды ма? Барлық оқушылар ОМ-на жетті ме? Егер жоқ болса, неге? Сабақта дифференциация дұрыс өткізілді ме? Сабақтың уақыт кезеңдері сақталды ма? Сабақтың жоспарынан қандай ауытқулар болды және неге? | Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз. | |||||
| Жалпы баға Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет? | ||||||
ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ САБАҚ ЖОСПАРЫ
| Бөлім: Космология | Мектеп: | ||||||
| Мерзімі: | Мұғалімнің аты - жөні: | ||||||
| Сынып: 11 | Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны: | ||||||
| Сабақтың тақырыбы: | Жұлдыздар классификациясы | ||||||
| Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме) | 11.9.1.2 - Герцшпрунг-Рессел диаграммасы бойынша жұлдыздар эволюциясын түсіндіру; | ||||||
| Сабақтың мақсаттары | Оқушылар:
| ||||||
| Бағалау критерийлері | Оқушылар:
| ||||||
| Тілдік мақсаттар | Тілдік лексика және терминология: бас тізбек, Герцшрунг-Рассел диаграммасы, газды бұлт; тұмандық, ақ ергежейлілер; қызыл алыптар, нейтрондық жұлдыз. Диалог / жазу үшін пайдалы сөз тіркестері: Неліктен атомдар бастапқыда бірігеді? Атомдардың үнемі бір-біріне қосылуына не кедергі болады? ...нені білдіреді? Қалай екенін түсіндіріңдер……. Егер … болса, не болатынын сипаттаңдар. Қандай сөздерді түсінген жоқсыңдар? | ||||||
| Пәнаралық байланыстар | Физиканың, химияның жұлдыздармен байланысы. Физика: термоядролық реакция, спектр, энергия ұғымдары | ||||||
| АКТ қолдану дағдылары | Интербелсенді тақта мен компьютерді қолдану. Ғаламторды пайдалану. ұсынылған сілтемелер арқылы қажетті ақпаратты табу, құру және онымен жұмыс істеу. Мәліметтер мен ой түйіндерімен бөлісе және алмаса отырып құрал – жабдықтар мен қосымшалардың кең ауқымын пайдалану арқылы өз жұмысын бағалау және жетілдіру. | ||||||
| Бастапқы білім | Физика: спектр ұғымы, айналмалы қозғалыс және гравитациялық өріс теориясы. Астрофизика: Стефан-Больцман заңы. | ||||||
| Сабақтың барысы | |||||||
| Жоспарлан-ған сабақ кезеңі | Сабақтағы жоспарланған іс-шаралар | Ресурстар | |||||
| Сабақтың басы 5 минут | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Бейнематериал «Герцшпрунг-Рассел диаграммасы» (ұзақтығы 1.33 мин): http://www.youtube.com/watch?v=Kqe6F-Qf9Tk Microsoft Power Point | |||
| (W) Сабақтың басталуы (амандасу, түгендеу). Герцшпрунг-Рассел (HR) диаграммасы туралы бейнематериалмен танысуды ұсыну. Бейнематериал бойынша сұрақтар қою: Бейнематериалдан не көрдіңіз? Жұлдыздарды қалай жіктейміз? Неліктен жұлдыз массасы оның ең басты қасиеті? Герцшпрунг-Рассел диаграммасы дегеніміз не? Бас тізбек деген не? Алып жұлдыздар мен ергежейлілер деген не? Сабақтың тақырыбы мен сабақ мақсаттарын тұжырымдау және жазу. Оқушыларға сабақтың мақсатын, бағалау критерийлерін, күтілетін нәтижені талқылауды ұсыну. | Оқу мақсатымен т анысады, Бейнематериалдағы мәліметтерді талдайды | Қалыптастырушы бағалау | |||||
| Сабақтың ортасы 15 минут 10 минут 2 минут 10 минут | (W) Сабақтың типі: жаңа материалды меңгеру. Оқушылар сабаққа белсенді қатысып отыру үшін сұрақ-жауап әдісі, «Сұрақты тосып ал» белсенді оқыту әдісі қолданылады. Презентация жасағанда, сұрақтар қойылып, оқушыға болжам жасауға, түсіндіруге, салыстыруға, талдауға мүмкіндіктер жасалады. Сұрақ қойғанда, оқушыға ойлануға уақыт бөліп, аздап пауза жасау керек. Астрономияда «Спектр-жарқырау» деген атпен белгілі Герцшпрунг-Рассел (HR) диаграммасын презентация арқылы түсіндіріледі. Бұл диаграмманы Э. Герцшпрунг (1873-1967) және Г.Рассел (1877-1957) бақылаулар жүргізу нәтижесінде жасаған. Диаграмма жұлдыз бетіндегі температураның немесе оның спектрлік класының жарқырауына тәуелділігін көрсетеді. Диаграмма жұлдыздар эволюциясына қатысы бар басқа да заңдылықтарды көрсетеді, мысалы: бас тізбек – жұлдыздар өмірінің қалыпты сатысы, алыптар мен аса алыптар – жұлдыздардың сөнуге өтер сатысы, «ақ ергежейлілер» - жұлдыздардың ядролық отындары таусылып, суи бастаған сатысы. HR диаграммасында жұлдыз неғұрлым үлкен болса, соғұрлым бас тізбектің жоғарғы жағында орналасады. Жұлдыздың массасы неғұрлым үлкен болса, соғұрлым ол қатты жарқырайды. Диаграмманың абсолюттің жұлдыз шамасының, жарықтығының, спектральды тобының және жұлдыз бетіндегі температураның арасындағы тәуелділік негізінде құрылғаны көрсетілуі тиіс. Жұлдыздардың спектріндегі сызықтар оның температурасын анықтайтын спектрлік типке сәйкес келеді: (ЫСТЫҚ) O B A F G K M (САЛҚЫН) Жұлдыздың қай түрі ең ыстық? сұрағы қойылады. A. M жұлдыз B. F жұлдыз C. A жұлдыз D. K жұлдыз Жауабы: С ( ұсынылған нұсқалар ішіндегіА жұлдыз) Жұлдыздардың қалай жіктелетіні түсіндіріледі: Жұлдыздар спектрлік тип және жарқырауы бойынша жіктеледі: I - аса алыптар II - жарық алыптар III - алыптар IV - субалыптар V - бас тізбек Мысалы: Күн - G2 V Сириус - A1 V Центаврдағы Проксима - M5.5 V Бетельгейзе - M2 I Неліктен кейбір қызыл жұлдыздар соншалықты қатты жарқырайды? Өйткені олар үлкенірек! Ең үлкен қызыл жұлдыздардың өлшемдері: 1000  Ең кіші қызыл жұлдыздардың өлшемдері: 0,1 Неліктен жұлдыз массасы оның ең басты қасиеті болып саналады? Массасы жоғарырақ жұлдыздың қысымы мен температурасы үлкенірек. Жоғары температура термоядролық реакция жылдамдығын жоғарылатады, жұлдыз жарығырақ болады. (f) Оқушыларға жаңа тақырыпты қаншалықты меңгергенін тексеру үшін Microsoft Power Point арқылы алдын-ала дайындалған сұрақтар қойылады. Оқушылар жауаптарының дұрыстығын бірден біліп отырады. Сыныптағы оқушылардың көпшілігі қателескен жағдайда, мұғалім қолдау көрсетеді. (G,f) Оқушыларға жаңа тақырыпты қаншалықты меңгергенін тексеру үшін жазбаша тапсырма беріледі. Мұғалім сыныпты шағын 3 топқа біріктіріп, жұмыс парағын береді. Оқушылар тапсырманы топпен бірге орындайды. Олар меңгерген білімдерінің негізінде және бірқатар жұлдыздарға арналған мәліметтерді қолданады. (I,f) Кейбір оқушыларға жеке тапсырма беруге де болады. Герцшпрунг-Рессел диаграммасының көшірмесін беріп, олардан келесілерді жазып беруді сұрау қажет: (1) өстер нені білдіреді, (2) диаграмманың жалпы бағыты, (3) массалары әртүрлі үш жұлдыздың сатылай даму эволюциясын. Оқушылар өз бетінше жұмыс жасауы тиіс, алайда өз жазбаларын және өзге де ақпарат көздерін пайдалана алады. (I) Оқушылар жұмысты аяқтағанда мұғалім жауабын көрсетеді (тақтада немесе әр топқа дайын жауапты үлестіру арқылы). Оқушылар өздерінің жазба жұмыстарын дайын жауаптармен салыстырып, бағалау критерилеріне сәйкес өздерін-өздері бағалайды. (D) Мұғалім сабақты қорытындылап, жұлдыздардың өмірлік циклінің (эволюциясының) әр кезеңін көрсететін екі бейне материалдарды көрсетеді. Бірінші бейнематериалда не болатыны, Күн қалай сөніп, Жермен не болатыны қысқа көрсетіледі, екіншісінде себептері, Күннің ядролық отыны таусылғанда не болатыны және оның өшуі жұлдыздардың жаңа буынының негізін құрайтындығы түсіндіріледі. Бұл эпизод Күн жүйесіндегі тағдырды көру үшін оқушыларды бес миллиард жыл бойғы сапарға шығарады. Ұсынылған бейнематериалдар ағылшын тілінде болғандықтан, даусын шығармай, мұғалімнің өзінің дыбыстап, түсіндіруіне болады немесе басқа қазақ тіліндегі бейнематериалмен ауыстыруға болады. (T) Сабақты қорытындылау: Жұлдыздарды қалай жіктейміз?
| Microsoft Power Point- презентация_ Жұлдыздар классификациясы_55-сабақ Қосымша 1_№1 жұмыс парағы _ Герцшпрунг-Рассел (HR) диаграммасы Қосымша 2_ Жауаптар_№1 жұмыс парағы_Герцшпрунг-Рассел (HR) диаграммасы Күн қалай сөнеді және Жермен не болады? (ұзақтығы 1 мин): http://www.youtube.com/watch?v=iauIP8swfBY Hubblecast 52 эпизоды: Жұлдыздардың сөнуі (ұзақтығы 6.50 мин): www.spacetelescope.org/videos/hubblecast52a/ | |||||
| Сабақтың соңы 3 мин | (T) Рефлексия Сабақтың мақсаттарына қайта оралу - қол жеткізілді ме, жоқ па? Оқушылардың кері байланыс беруі: • Олар не білді? • Олар мұны қалай білді? • Олар нені түсінбейді? • Неліктен олар шатастырады? • Олардың қандай көмек алғысы келеді? • Олар топ ретінде қаншалықты жақсы жұмыс істеді? • Бүкіл топ өз үлесін қосты ма, біреу жауапты болды ма? (T) Үйге тапсырма беру: Жұмыс парағы_№2_ Герцшпрунг-Рассел диаграммасы. | Қосымша 3_№2 жұмыс парағы_ Герцшпрунг-Рассел диаграммасы Қосымша 4_Жауаптар_№ 2 жұмыс парағы_ Герцшпрунг-Рассел диаграммасы | |||||
| Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз? | Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз? | Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы | |||||
| Барлық оқушыларға жаңа тақырыпты қаншалықты меңгергенін тексеру үшін ауызша сұрау әдісі қолданылады және жазбаша тапсырмалар беріледі. Оқушылар тапсырманы топпен бірге орындайды. Кейбір оқушылар Герцшпрунг-Рессел диаграммасының көшірмесі бойынша төмендегідей сұрақтарға жауап береді: (1) өстер нені білдіреді, (2) диаграмманың жалпы бағыты, (3) массалары әртүрлі үш жұлдыздың сатылай даму эволюциясын. Кейбір көмекті қажет ететін оқушыларға мұғалім қолдау көрсетеді. Қабілеті жоғары оқушылар тапсырманы еш көмексіз орындайды. | Мұғалім оқушылар жауап беру үшін бірнеше қысқаша сұрақтар дайындайды. Әрбір әдіс бойынша кері байланысты жасау, жауаптарын түзету және сұрақтарға ауызша және жазбаша дұрыс жауаптар беру өте маңызды. Қалыптастырушы бағалау сабақтың барлық кезеңінде жүргізіледі. Ол үшін сұрақ-жауап әдісі, жеке (өз бетінше орындауға тапсырма беру) және топтық жұмыс әдістері қолданылады. Оқу мақсатына барлық оқушының қол жеткізуін бағалау алдын-ала белгіленген бағалау критерийлеріне сай іске асырылады. Оқушылардың кері байланыс беруі:
| Сынып бөлмесінің санитарлық-гигиеналық талапқа сай болуы: ауа температурасы, тазалығы, үзілісте желдетілуі т.б. Сабақта АКТ – Интернет; PowerPoint таныстырылымы, жұмыс парақтары пайдаланылады. Сондықтан мәтінмен жұмыстан кейін көзге жаттығулар жасату қажет. Таратпа қағаздардағы жазулардың шрифті 12-ден кем емес болуы керек. | |||||
Қысқа мерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: Қашықтықты анықтау
| Бөлімі: | |
| Мұғалімнің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Қашықтықты анықтау |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 11.9.1.4 - ара қашықтықты анықтау үшін қолданылатын "жаңа тәсілдер" әдісін пайдалануды сипаттау |
| Сабақтың мақсаты: | Оқушылар: Оқушылардың барлығы дерлік Стефан-Больцман заңын біледі және сипаттай алады. Оқушыладың басым бөлігі сәулелену қуаты мен температура арасындағы байланысты сипаттайды. |
| Бағалау критерийлері | Абсолют қара денені анықтайды Стефан-Больцман заңын біледі |
| Құндылықтарға баулу | Жалпыға бірдей еңбек қоғамы құндылығын дарытуда оқушыларға оқу үдерісінде бақылау жүргізуге, топтастыруға, зерттеуді жүйелеуге, құбылыстарды бір-бірімен байланыстыру мен оларға түсінік беруге үйрету. |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/ Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар |
| Сабақтың басы 10 минут | Оқушылармен амандасып,жоқ оқушыларды түгендеймін. Жаңа сабақты баяндау. Жаңа материалды түсіндіру: Қашықтықты өлшеудің астрономиялық өлшем бірліктері. Астрономияда метрді, тіпті километрді қолдану қолайсыз! Жарық жылы (ж.ж)- жарықтың бір жылда өтетін қашықтығы. 1 ж.ж.=9 460 730 472 580 800 м=9,46*  кмХалықаралық астрономиялық ұйымның (ХАҰ) анықтамасы бойынша:  31536000 с=9 460 730 472 580 800 м | Оқу мақсатымен танысу, Жаңа тақырыпты оқу және жұп болып талдау Видео материалды қарайды | Қалыптастырушы бағалау | Таратпа материал, https://www.youtube.com/watch?v=PJ38fAoElD0 |
| Сабақтың ортасы 10 минут 15 минут | 2-тапсырма (G) Бір жылда - 31536000 секунд. Астрономиялық бірлік (а.б.) – Жер центрі мен Күн центрі арасындағы орташа қашықтық, шамамен жер орбитасының үлкен жарты осіне тең. ХАҰ бойынша 1 а.б.=149 597 870 700 метр=149,6 млн.км 1 ж.ж.=63 241,077 а.б. Паралла́кс — бақылаушының орналасуына байланысты көрінетін объектінің алыстағы фонға қатысты орнының өзеруі Базис — А (бақылаушы) нүктесінен бақылаушы үшін көз жеткізілген белгілі бір В нүктеге дейінгі мұқият өлшенген қашықтық. Жұлдыздың жылдық параллаксы (π) — жұлдыздан жер орбитасының радиусы көрінетін бұрыш. Парсек (пк) (параллакс+бұрыштық секунд) – бір бұрыштық секунд (0°0'1") бұрышынан жер орбитасының радиусы (а.б.) көрінетін жұлдызға дейінгі қашықтық. 1 пк=3,26 ж.ж.=206265 а.б.=3*  км   а=базис=   =жылдық=[ ]   .Көкжиектік параллакс – жұлдыздан көру сәулесіне перпендикуляр Жер радиусы көрінетін бұрыш. 1 радиан=57,2958    Параллакс аз болған сайын, объект алыс орналасқан. Айдың параллаксы ең үлкен мәнге ие. Объекттерді және олардың нақты орналасуын радиотолқындар арқылы анықтау – радиолока-ция. Радиолокация әдісі жақын ғаламшарларға дейін-гі қашықтықты анықтау үшін қолданады. Есептер шығару. 1-есеп. 1-кестені толтырыңыз. (Әр оқушыға бір жолдан) Дескрипторлар:
2-4 есеп. Дескрипторлар:
Жауабын берілген астрономиялық өлшем бірлікте жазады. Кері байланыс. ( оқушылардың жауаптарын талқылау және ұсыныс айту) | | ||
| Таратпа материалдар | ||||
| Сабақтың соңы. 10мин Рефлекция Бағалау Үй тапсырмасы | Рeфлексия пирамидаcы:Қарастырылған мәселелерді қаншалықты ұққандығыңды өзің бағалап, пирамиданы толықтыр:  Сабақ соңында әр тапсырманың бағалау критериилері бойынша жалпы баллдық жүйемен бағалау -Тақырып соңындағы сұрақтарға жауап жазу. | Сабақты қорытындылау барысында оқушылар өз ойларын үлестірме қағаздарға жазып, пирамиданы кім қай мәселені ұққандығына қарай толтырады. | Жалпы сабақты бағалау критерийлер бойынша ең жоғарғы 10 балл | Үлестірме стикерлер Дескриптор Оқулық |
| Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз? | Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? | Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау | ||
| Оқушыларға жеке қолдау көрсету, оқу материалдары мен дереккөздерді оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып, Мотивациясы жоғары оқушылар: Көмек қажет ететін оқушыларға «Сәйкестендіру» тәсілі оқушының ынталану қабілетін арттыруға көпірше болып қызмет атқарады. Тапсырмалар бере отырып, күтілетін нәтижеге жетелеймін. «Рефлексия пирамидасы» әдісі арқылы кері байланыс береді | Әрбір кезең бойынша оқушыларға ауызша және бас бармақ, смайликтермен кері байланыс беріп отырамын, сол арқылы оқушыларды ынталандыруға бағыттап отырамын, қолдау көрсетемін. Оқушылардың өзін-өзі бағалауы, топтардағы бағалау жүріп отырады | Физика кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі еске салынады. | ||
| Жалпы бағалау Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек? 1: 2: | ||||