ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.01.2024
Просмотров: 114
Скачиваний: 5
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Қысқа мерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: Күңгірт энергия. Әлемнің үдеуі мен ұлғаюы
| Бөлімі: | |
| Мұғалімнің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Күңгірт энергия. Әлемнің үдеуі мен ұлғаюы |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 11.9.1.5 - Әлемнің ұлғаюы мен күңгірт энергия туралы пікірталасты талқылау; 11.9.1.6 - берілген астрономиялық бақылауларға сүйене отырып әлемнің ұлғаюы туралы болжамды талқылау |
| Сабақтың мақсаты: | Оқушылар: Оқушылардың барлығы дерлік Стефан-Больцман заңын біледі және сипаттай алады. Оқушыладың басым бөлігі сәулелену қуаты мен температура арасындағы байланысты сипаттайды. |
| Бағалау критерийлері | Абсолют қара денені анықтайды Стефан-Больцман заңын біледі |
| Құндылықтарға баулу | Жалпыға бірдей еңбек қоғамы құндылығын дарытуда оқушыларға оқу үдерісінде бақылау жүргізуге, топтастыруға, зерттеуді жүйелеуге, құбылыстарды бір-бірімен байланыстыру мен оларға түсінік беруге үйрету. |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/ Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар |
| Сабақтың басы 10 минут | Оқушылармен амандасып,жоқ оқушыларды түгендеймін. Жаңа сабақты баяндау. Білімді жаңарту (128-беттегі 35-§ дейінгі сұрақтар). - Фотометриялық парадокс дегеніміз не? - Жалпы салыстырмалылық теориясының мәні неде? | Оқу мақсатымен танысу, Жаңа тақырыпты оқу және жұп болып талдау Сұрақтарға жауап береді | Қалыптастырушы бағалау | Таратпа материал, https://www.youtube.com/watch?v=PJ38fAoElD0 |
| Сабақтың ортасы 10 минут 15 минут | Жаңа материалды меңгеру. Әлемнің космологиялық моделі. Космология - бұл бүкіл Ааламның пайда болуын, қасиеттері мен эволюциясын зерттейтін қазіргі астрономияның бөлімі. ХХ ғасырда ғана Әлемді тұтастай түсіну дамыды. Алғашқы маңызды қадам 1920 жылдары ғалымдар біздің Галактика көптеген галактикалардың бірі, ал Күн - Құс жолындағы миллиондаған жұлдыздардың бірі деген қорытындыға келген кезде жасалды. Кейінгі галактикаларды зерттеу олардың Құс жолынан алыстап бара жатқанын көрсетті, ал олар қаншалықты алға жылжыған сайын, оларды жою жылдамдығы соғұрлым көп болады. Ғалымдар біздің өмір сүріп жатқанымызды түсінді кеңейетін ғалам. Галактикалардың шашырауы Хаббл заңына сәйкес жүреді, оған сәйкес галактиканың қызыл ығысуы оған дейінгі арақашықтыққа пропорционалды. Хаббл константасы деп аталатын пропорционалдылық константасы 20% қателікпен бір мегапарсекке 60-80 км / с аралығында мәнге ие. (1 дана = 3,26 жарық жылы; 1 жарық жылы = 9 460 730 472 580 800 метр). Хаббл заңы бойынша, алыстағы галактикалардың рецессия жылдамдығы олардың бізден - бақылаушылардан қашықтығына тура пропорционалды. Түнгі аспанның қараңғылығы ғаламның кеңеюінен туындайды. Космологиялық модельдер екі мәнді - Эйнштейннің космологиялық константасы мен тығыздығын таңдауымен ерекшеленеді, бұл Әлемдегі заттың мөлшеріне және Хаббл константасына байланысты. Фридманның Әлемі - бұл Әлемнің тығыздығы мен радиусы уақытқа байланысты өзгеруі мүмкін модель, т. Ғалам үздіксіз кеңею немесе қысылу күйінде. Фридманның ғаламын, егер ондағы заттың тығыздығы кеңеюді тоқтату үшін жеткілікті болса, жабуға болады. Бұл факт жоғалып кеткен масса деп аталатынды іздеуге әкелді, яғни. Метагалактиканың сәулеленбейтін аймақтарын толтыратын «қараңғы» зат. 1922-1924 жылдары орыс математигі А.А. Фридман Эйнштейннің салыстырмалылық теориясының негізінде гравитациялық күштердің әсерінен Ғаламдағы материя тыныштықта бола алмайтынын - ол стационарлық емес екенін дәлелдеді. Бұл теорияның пайдасына ең маңызды аргумент - 1965 жылы американдық физиктер А.Пензиас пен Р.Вилсонның температурасы 2,7 К абсолютті қара дененің сәулеленуіне эквивалентті микротолқынды фондық сәулеленуді ашуы. 1-суретті көрсету (сабақтың қосымшасын қараңыз). Кеңейіп келе жатқан Әлем моделі бұл Әлемнің эволюциясының моделі, оған сәйкес ол шексіз тығыз ыстық күйінде пайда болды және содан бері кеңейіп келеді. Бұл оқиға 13 - 20 миллиард жыл бұрын болған және Үлкен жарылыс деп аталады. Үлкен жарылыс теориясы қазіргі кезде жалпыға бірдей қабылданды, өйткені ол космологияның ең маңызды екі фактісін де түсіндіреді: кеңейіп жатқан ғалам және ғарыштық фонның болуы радиация. Мега галактиканың радиусы. Ғаламның заманы. 2-суретті көрсету (сабақтың қосымшасын қараңыз). 3-суретті көрсету (сабақтың қосымшасын қараңыз). III. Жаңа материалды бекіту. Студенттер сұрақтарға жауап беруге шақырылады: - Галактикалар қалай жіктеледі? - Хаббл туралы заңды тұжырымдау. - Хаббл тұрақтысы дегеніміз не? - Әлемдегі алыс объектілерге дейінгі арақашықтық қандай бірліктермен өлшенеді? - ДК, км және кв.ғ.-нің арасында қандай байланыс бар? Кері байланыс. ( оқушылардың жауаптарын талқылау және ұсыныс айту) | | ||
| Таратпа материалдар https://resh.edu.ru/subject/lesson/4937/train/197947/ | ||||
| Сабақтың соңы. 10мин Рефлекция Бағалау Үй тапсырмасы | Рeфлексия пирамидаcы:Қарастырылған мәселелерді қаншалықты ұққандығыңды өзің бағалап, пирамиданы толықтыр:  Сабақ соңында әр тапсырманың бағалау критериилері бойынша жалпы баллдық жүйемен бағалау -Тақырып соңындағы сұрақтарға жауап жазу. | Сабақты қорытындылау барысында оқушылар өз ойларын үлестірме қағаздарға жазып, пирамиданы кім қай мәселені ұққандығына қарай толтырады. | Жалпы сабақты бағалау критерийлер бойынша ең жоғарғы 10 балл | Үлестірме стикерлер Дескриптор Оқулық |
| Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз? | Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? | Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау | ||
| Оқушыларға жеке қолдау көрсету, оқу материалдары мен дереккөздерді оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып, Мотивациясы жоғары оқушылар: Көмек қажет ететін оқушыларға «Сәйкестендіру» тәсілі оқушының ынталану қабілетін арттыруға көпірше болып қызмет атқарады. Тапсырмалар бере отырып, күтілетін нәтижеге жетелеймін. «Рефлексия пирамидасы» әдісі арқылы кері байланыс береді | Әрбір кезең бойынша оқушыларға ауызша және бас бармақ, смайликтермен кері байланыс беріп отырамын, сол арқылы оқушыларды ынталандыруға бағыттап отырамын, қолдау көрсетемін. Оқушылардың өзін-өзі бағалауы, топтардағы бағалау жүріп отырады | Физика кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі еске салынады. | ||
| Жалпы бағалау Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек? 1: 2: | ||||
Қысқа мерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: Үлкен жарылыс теориясы. Қызыл ығысу және Галактикаға дейінгі қашықтықты анықтау. Әлемнің кеңейуі
| Бөлімі: | |
| Мұғалімнің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Үлкен жарылыс теориясы. Қызыл ығысу және Галактикаға дейінгі қашықтықты анықтау. Әлемнің кеңейуі |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 11.9.1.7 - Хаббл заңын қолданып, Әлемнің жасын бағалай алу; 11.9.1.8 - микротолқынды фондық сәулелену туралы ақпаратты қолданып, Үлкен Жарылыс теориясын түсіндіру |
| Сабақтың мақсаты: |
|
| Бағалау критерийлері | Оқушы
Осы теорияны қолдайтын нақты дәлелдерді келтіреді. |
| Құндылықтарға баулу | Жалпыға бірдей еңбек қоғамы құндылығын дарытуда оқушыларға оқу үдерісінде бақылау жүргізуге, топтастыруға, зерттеуді жүйелеуге, құбылыстарды бір-бірімен байланыстыру мен оларға түсінік беруге үйрету. |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/ Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар |
| Сабақтың басы 10 минут | Ұйымдастыру кезеңі. Сабақ тақырыбымен танысу. Оқушылармен бірге оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерін айқындау. Терминологиялық сөздікті талдау (W) Қайталау. QQT-quiz quiz trade. (G) Жұптық жұмыс «Астономиядағы қашықтықты анықтау әдістері» Дескрипторлары:
Центавр Проксимасына дейінгі қашықтықты жылдық параллакс әдісі бойынша анықтайды | Оқу мақсатымен танысу, Жаңа тақырыпты оқу және жұп болып талдау Видео материалды қарайды | Қалыптастырушы бағалау | Таратпа материал, https://www.youtube.com/watch?v=PJ38fAoElD0 |
| Сабақтың ортасы 15 минут 10 минут | Жаңа материалмен танысу Оқушылардың сыни ойлау дағдысын жетілдіру 1. Аспандағы жұлдыздарға қарап, қай жұлдыздар бізге жақын екенін анықтаңыздар. 2. Неліктен жауап беру мүмкін емес? Жұлдызға дейінгі қашықтықты анықтау үшін жұлдыздың жарқырауының абсолют жарықтылығын білуіміз қажет деген түсініктің пайда болуы қажет. Оқушылардың ойы тыңдалғаннан кейін Көрінерлік және Абсолюттік жұлдыздық шамалар ұғымын енгізу. (D) бейнебаянды демонстрациялау Космологияның дамуына үлкен үлес қосқан ғалымдардың бірі Эдвин Хаббл. Арақашықтықты анықтау үшін Хаббл Цефеидаларды қолданды. Қалай ойлайсыздар – Цефеида дегеніміз не? (D) бейнебаянды демонстрациялау «Вычисление расстояния до галактик». Қорытындылау Кері байланыс. ( оқушылардың жауаптарын талқылау және ұсыныс айту) Жаңа білім 1908 жылы Гарвард обсерваториясының (АҚШ) қызметкері Ливит Кіші Магелан бұлттарының (КМБ) айнымалы жұлдыздары туралы бірінші қорытынды жасау барысында16 жұлдызға қатысты олардың жарқырауының периодының өзгеруінің бір ортақ заңдылыққа бағынатындығын айтты: айнымалы жұлдыз жарығырақ болған сайын оның жарықтылығының өзгеру периоды соғұрлым ұзағырақ болады. Төрт жылдан кейін ол осы ойын бақылаулар нәтижесінде басқада 25 жұлдыз цефеидалар үшін дәлелдеді. Сол кездің өзінде КМБ жұлдыздық топтары бір-бірінен изоляцияланғаны (барлық жұлдыздары бізден бірдей қашықтықта орналасқаны) жөнінде белгілі болғандықтан, олардың көрінерлік жарықтығы m мен периоды Р арасындағы қатынас абсолюттік жарқырауы М мен периоды Р арсындағы қатынаспен шамалас болғанын көрсетті. Бұл қатынас «Период – жарықтылық қатынасы» деген атауға ие болды. Оны қазіргі күнде Түрінде жазамыз. Мұндағы а және b коэффиценттерінің мәндері спектрлік диапазонына тәуелді, мысалы, спектрдің көрінетін аймағында a = -2.87 и b = -1.01. анықтамаға сәйкес абсолюттік жұлдыздық шама келесі түрде жазылады: M = m + 5 – 5 lg R, Бұдан цефеидаға дейінгі қашықтықты анықтауға болады. lg R = 0.2 ( мұндағы Кез келген цефеидаға дейінгі қашықтықты анықтау үшін бақылаулар нәтижесінде алынған Цефеидаға дейінгі қашықтықты анықтау қандай принципке негізделген? (D) бейне материалдарды қарау: Эффект Доплера, Красное смещение, Большой взрыв. | | ||
| Таратпа материалдар https://www.youtube.com/watch?v=H2VTb3kwJgU Фильмдер қарау: 5 Twig – Үлкен жарылыс теориясы_Twig.mp4 Twig - Үлкен жарылыстың дәлелдері _ Twig.mp4 | ||||
| Сабақтың соңы. 10мин Рефлекция Бағалау Үй тапсырмасы | Рeфлексия пирамидаcы:Қарастырылған мәселелерді қаншалықты ұққандығыңды өзің бағалап, пирамиданы толықтыр:  Сабақ соңында әр тапсырманың бағалау критериилері бойынша жалпы баллдық жүйемен бағалау -Тақырып соңындағы сұрақтарға жауап жазу. | Сабақты қорытындылау барысында оқушылар өз ойларын үлестірме қағаздарға жазып, пирамиданы кім қай мәселені ұққандығына қарай толтырады. | Жалпы сабақты бағалау критерийлер бойынша ең жоғарғы 10 балл | Үлестірме стикерлер Дескриптор Оқулық |
| Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз? | Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? | Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау | ||
| Оқушыларға жеке қолдау көрсету, оқу материалдары мен дереккөздерді оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып, Мотивациясы жоғары оқушылар: Көмек қажет ететін оқушыларға «Сәйкестендіру» тәсілі оқушының ынталану қабілетін арттыруға көпірше болып қызмет атқарады. Тапсырмалар бере отырып, күтілетін нәтижеге жетелеймін. «Рефлексия пирамидасы» әдісі арқылы кері байланыс береді | Әрбір кезең бойынша оқушыларға ауызша және бас бармақ, смайликтермен кері байланыс беріп отырамын, сол арқылы оқушыларды ынталандыруға бағыттап отырамын, қолдау көрсетемін. Оқушылардың өзін-өзі бағалауы, топтардағы бағалау жүріп отырады | Физика кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі еске салынады. | ||
| Жалпы бағалау Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек? 1: 2: | ||||