А р т е р и а л д ы қ г и п е р те н з и я

Артериалдық гипертензия - бұл қан қысымының жоғары көтерілуі. Себептері:

1. 
   жүйке психикалық стресс
   
2. 
   жағымсыз әсерлер
   
3. 
   эндокринді аурулар(зоб, климакс, қантты диабет)
   
4. 
   бауыр аурулары (цирроз)
   
5. 
   бүйрек аурулары (гломерулонефрит)
   
6. 
   атеросклероз
   
7. 
   тұқымқуалаушылық
   
8. 
   мамандығына байланысты қан қысымының көтерілуі (мұғалім, сатушы ...)
   
9. 
   зиянды әдеттер (ішімдік, темекі шегу)
   

Патогенезі : стресс адреналин (бүйрек үсті қабатынан) бүйрек қан тамырларының тарылуы ЮГА-дан (югстагломерулярлы аппарат) ренин бөлініп бауырдағы гипертензиногенмен байланысады гипертензин пайда болады натрий және су иондарын ұстап қалатын бүйрек үстінің альдестеронына және АҚҚ жоғарылауына әкеліп соқтыратын тамырларының тарылуына әкеледі.
Жітемесі :

Артериалдық гипертензия 2 – ге бөлінеді:

1. 
   қатерсіз (жайлап дамитын)
   
2. 
   қатерлі (тез дамитын)
   

Ланг Г.Ф. классификациясы бойынша 3 түрі:

1. 
   жүректі
   
2. 
   ми түрі
   
3. 
   бүйректі
   

Мясников А.Л. бойынша классификациясы:

IA – латентті, прегипертониялық – АҚҚ стресс, қобалжу кезінде көтеріледі;

IБ – транзиторлы, өтпелі – АҚҚ шамалы уақытқа, белгілі бір жағдайда

көтеріледі, сосын жағдайы жақсарғанда қалыпына келеді, қарағанда өзгеріс жоқ.

IIА – лабильді – АҚҚ көтеріледі, бірақ тұрақсыз.

IIБ – тұрақты – АҚҚ тұрақты көтеріліп тұрады.

IIIА – компенсаторлық – АҚҚ тұрақты көтеріледі + бүйрек тамырларында,жүрек, мида склероздық өзгерістер пайда болады, бірақ осы мүшелердің жұмыс қызметі бұзылмайды.

IIIБ – декомпенсаторлық – АҚҚ жоғарылайды, жүрек, ми қан айналым функцияларында ауыр бұзылыстар дамиды.
Клиникасы :

Шағымы – басы ауырады, көзінің алды қарауытады, ұйқысыздық, тез шаршағыштық, жүрегі қатты соғады, ентікпе.

Жалпы қарағанда: АҚҚ жоғарылайды, сол жақ қарынша үлкейеді, аортада II тон акцентті күшейеді.
Емі және алдын – алу шаралары:

---

1. 
   жұмыс пен дем алуды реттеу, жақсы ұйықтау, организмді шынықтыру, (ЕДШ).
   
2. 
   №10 диета (тұз бен сұйықтықты, кофе, қызыл шай, ішімдікті, ащы тағамдарды шектеу).
   
3. 
   I сатысында – тыныштандыратын дәрілерді (Бехтерев пен Павлов микстуралары, валериана) және ұйқы келтіретін барбитураттарды – (фенобарбитал, тазепам, фенозепам, элениум) ұйқы алдында 20-30 мин бұрын ішу керек.
   
4. 
   АҚҚ тұрақты көтерілсе – гипотензивті препараттарды тағайындау:
   

а) раувольфия тобы (резерпин, рауседил, раунатин, допегид, винкапан)

б) дибазол ерітіндісі 1% - 4,0 бұлшық етке, көк тамырға.

в) спазмолитиктер(папаверин, но-шпа).

г) ганглиоблокаторлар (бензогексоний, пентамин)

д) магний сульфат ерітіндісі

е) клофеллин, адельфан, энам, диротон

ж) перифериялық вазодилататорлар (празозин, каптоприл, капотен)

5) зәр айдағыш препараттар (гипотиазид, лазикс).
Асқынулары:

1. 
   гипертониялық криз
   
2. 
   көз түбінің өзгеруі және көрудің бұзылуы
   
3. 
   бүйрек әлсіздігі
   
4. 
   миокард инфарктісі
   
5. 
   аяқ тамырларының тромбозы (ауыспалы ақсақтық)
   
6. 
   миға қан құйылу (инсульт)
   
7. 
   қан айналым жетіспеушілігі.
   

Г и п е р т о н и я л ы қ к р и з

Гипертониялық криз – бұл барлық белгілердің күшеюі және АҚҚ – ның өте жоғары көтерілуі.

Криздің I бағыты (симпатоадреналды) – бас ауыруы, жүрек айну, терлегіштіқ, жағымсыз сезіну, құсқысы келеді, дененің дірілдеуі, терінің гиперемиясы (қызару) байқалады. Криздің бұл түрінде адреналин бөлініп, тез бұзылады.

Криздің II бағыты (бірнеше күнге созылады) – ұйқышылдық, шаршау, көз көрудің төмендеуі, бастың қатты ауруы, құсқысы келу, бозару. Мұнда норадреналин бөлінеді.

Гипертониялық криз – бұл барлық сыртқы жағымсыз әсерлердің арқасында барлық белгілерінің күшеюі (қатты қобалжу, ішімдік, темекі шегу). Осылардың әсерінен басы қатты ауырады, тез басы айналады, құсқысы келеді, тамаққа байланысты емес құсады, тез әлсізденеді, есінен танады, қозғалуы, сөйлеуі, көз көруі бұзылады. Гипертониялық кризде «жүрек» түрі болуы мүмкін - жүрек тұсы ауырады, миокард инфарктісіне әкеліп соғуы мүмкін.

Алғашқы көмек : Психикалық және физикалық тыныштықты сақтау (төсек режимі, тыныштық, палатаның ішін қараңғылау); басына мұзды мұйық немесе салқын сулы сүлгі қою; бұлшық етке 25% - 10,0 мл магний сульфаты, көк тамырға 1% - 3,0 мл дибазол немесе нифидипин, ????5% - 1,0 мл пентамин; немесе 0,01 % - 1,0 мл пентамин + зәр айдағыштар (көк тамырға, бұлшық етке 2,0 – 4,0 мл лазикс); сүлік қою.

---

Құлақ артында емізік тәрізді өсіндіге сүлік қою – бір сүлік 10 мл және түсіп қалғаннан кейін 30 мл қан сорады.

Өкпе ісінуінің белгілері білінгенде – 200 – 300 мл қан жіберу керек (егер анемия болмаса), содан кейін 0,05 % строфантинді 20 мл - 40% глюкоза ерітіндісіне қосып көк тамырға енгізіледі.
Гипертониялық криздің типтері:

I гиперкинетикалық тип

II гипокинетикалық тип

III эукинетикалық тип болып бөлінеді.

Эукинетикалық түрі– АҚҚ , жүректің ауыруы, бас ауру, криз әрі қарай өршиді.

Гипокинетикалық түрі – венозды қан жүрекке құйылады немесе тұрып қалады, ісіну, жүрек астмасы дамиды.

Клиника: көзінің астыіседі, ұйқышылдық болады, басы ауырады, беті сұр түсті, брадикардия, аса ауыр түрде өтеді. Диастолалық қан қысымы көтеріледі.

Гиперкинетикалық түрі - МК (минуттық көлем), СК (соғу көлемі). Инсульт тез дамиды, миокард инфарктісі жас адамдарда да дамуы мүмкін.

Клиника: АҚҚ біресе жоғары, біресе төмен түсуі, дене дірілі, үрей, қорқыныш, жүрегінің қатты соғуы байқалады. Терінің гиперемиясы, АҚҚ жоғары емес (140-160), аллергиялық реакция болуы мүмкін, тахикардия.
Емі:

Гипокинетикалық түрінде – зәр айдаушы дәрілер;

Гиперкинетикалық түрінде – β блокаторлар, седативті препарат беріледі.

Эукинетикалық түрінде 3 группаның бәрін береміз;
МОНОТЕРАПИЯ жүргізіледі!

50 жасқа дейінгілерге – нитроглицерин, 50 жастан жоғары науқастарға – коринфар, бір жылдан кейін гипотензивті препараттар беріледі.

Фуросемидтік тест: 3 күн бойы науқасқа тәуліктік диурез және АҚҚ есебінен зәр айдаушы дәрілер беріледі.


А т е р о с к ле р о з
Атеросклероз - созылмалы қан тамырларының ауруы. Бұл ауруда организмде май алмасу процесі бұзылады, соның нәтижесінде қан тамырлар қабырғасында атеросклероздық «бляшкалар» түзіліп, қан тамырлардың жолын тарылтады.

Себебі: аз қозғалу, дұрыс тамақтанбау (майлы тағамдарды шамадан тыс көп ішу), эндокриндік аурулар(қантты диабет, микседема), темекі шегу, артериалдық гипертензия, ағзаға эмоционалдық қүш түсу.

---

Клиникасында 2 – кезеңді ажыратады :

1. 
   Клиникаға дейінгі кезең – бірнеше жыл көлемінде ешқандай белгісіз өтеді, тек қанда холестерин көбейеді (N = 3-5 ммоль/л).
   
2. 
   Клиникалық кезең – клиникасы қан тамырлардың зақымданған түріне байланысты өтеді:
   

а) аорта атеросклерозы – төстің арты қызып ауырады, екі қолға, мойынға, іштің жоғарғы бөлігіне ауырсыну беріледі. Систолалық қысымы көтеріледі, ал диастолалық қысымы төмендейді (170/ 0 мм сынап бағана бойынша).

б) шажырқай (брыжейка) тамырларының атеросклерозы - тамақ ішкеннен 3-6 сағат өткеннен кейін кіндік айналасы ауырады, кекіреді, іші кебеді, қан қысымы жоғарылайды.

в) бас миының қан тамырларының атеросклерозы- есте сақтау қабілеті (память) және еңбекке жарамдылығы төмендейді, ұйқысыздық, бас айналу болады.

г) аяқ артерияларының атеросклерозы- жүрген кезде балтыр бұлшық етінде ауырсыну байқалады.

д) бүйрек артерияларының атеросклерозы- АҚҚ жоғары, зәрде гипо және изостенурия.

Емі және алдын – алу шаралары:

1. 
   рационалды тамақтану (май мен көмірсуды шектеу), сүт, ірімшік, көкөніс, жеміс – жидек жеу;
   
2. 
   дұрыс дем алу және жұмысты дұрыс ұйымдастыру;
   
3. 
   ЕДШ (ЛФК), дене шынықтыру;
   
4. 
   склерозға қарсы препараттар:
   

а) холестерин синтезін төмендетуші – мисклерон 0,25 капсула, аминалон, линетол 20 мл таңертең тамаққа дейін 1 рет.

б) никотин қышқылы, витамин С – микроциркуляцияны жақсартады.

в) қан тамырларының қабырғасына холестерин жиналуын төмендету үшін – пармидин, продектин, ангинин беріледі (ангиопротекторлар).

5. жүрек гликозидтері (строфантин, корглюкон).

6. диуретиктер – лазикс, фуросемид.

7. жүрек ырғағы (ритмі) бұзылғанда – верапамил, анаприлин, тразикор

беріледі.

8. зат алмасу процесін жақсартатын – кокарбоксилаза, неробол, панангин.

---

Смотрите также файлы

• Великое испытание для страны.docx

• Приход Баас к власти в Сирии.docx

• Контрольная работа Тема 24. Сомнение в критическом мышлении.docx

• Реферат по дисциплине Педагогика По теме Образование как общечеловеческая ценность.docx

• Решение Решение По формуле включений и исключений имеем m Крейсер.pdf