БИЛЕТ 6

Сұрақ 1

1.Суретте көрсетілген 1 және 2 сандарының астындағы құрылымдық компоненттерді атаңыз. Құрылымдардың атауларын орыс тілінде жазыңыз 2.Олардың құрылымы мен қызметтеріндегі айырмашылықты көрсетіңіз.

Жауабы: Бұл суретте E.coli көрсетілген.

1. 
   Кірпікшелері (реснички) –бактериялардың қозғалысын қамтамасыз ететін, жұқа түтік тәрізді түзіліс
   
2. 
   2 жалғанаяқтары (два жгутика)- жасушаның бетіндегі ұзын жіп тәрізді өсінділер
   

Негізінен кірпікшелер мен жалғанаяқтардың негізгі қызметі: қозғалысты қамтамасыз ету

Кірпікшелер көпжасушалы организмде тыныс алу жолдарының жатыр түтігінің жпителийінде болады.

Ал, жалғанаяқтылар спермотозоидта болады.

Негізгі айыршалығы кірпікшелер қысқа ал, кірпікшелер оған қарағанда ұзындау болып келеді.

Сұрақ 2

Қоректік орта. Анықтамасы, жіктелуі, олардың мағынасы, мысалдары

Қоректік ортадегеніміз әр түрлі микроорганизмдерді лабораториялық және өнеркәсіптік жағдайларда өсіруге арналған белгілі бір сұйық н/е қатты қоспа.

Қоректік орталар бойынша:

• 
  Ет-пептонды агар
  

Ортаның типі тығыз орта

Ортаның құрамы:

ет суы - 1,0, натрий хлориді (NaCl) - 5,0, пептон - 10,0, агар-агар - 20.0, рН 6.8-7.0

1 атм-да зарарсыздандыру. (121 ºС) - 20 мин.

ЕПА хемоорганотрофты бактерияларды дақылдандыру үшін қолданылады

• 
  Эндо ортасы
  

Ортаның типі дифференциалды диагностикалық, жартылай синтетикалық

Ортаның құрамы: қоректік агар, лактоза, фукцин

Қоректік негізіқоректік агар Дифференциялайтын факторлактоза

Индикаторфукцин натрий сульфатымен

Эндо ортасы энтеробактерияларды бөліп алу үшін қолданылады

• 
  Сарыуызды-тұзды агар
  

Ортаның типіэлективті - дифференциалды
Ортаның құрамы: ЕПА, 10% натрий хлориді (бактерияларды жояды), жұмыртқа сарыуызы (лецитиназа ферментін анықтайды).

Қоректік негізі қоректік агар

Элективті фактор10% тұз

Дифференциялайтын фактор жұмыртқа сарыуызы

Индикаторжоқ

СТА стафилакокк бактериясын бөліп алу үшін қолданылады

---

• 
  Ет-пептонды сорпа
  

Ортаның типісулы орта

Ортаның құрамы:

ашық қоңыр түсті мөлдір сұйықтық: құрғақ ферментативті пептон 10г,Nacl 5гр, ет экстракты 1 литр,(ірі қара мал еті)

Қоректік негізі

Сорпаны қоректік негіз ретінде қолданған кезде стерильді ерітінділерді қосады

ЕПС әр түрлі токсономиялық топтарға жататын микроорганизмдерді дақылдандыру үшін қолданылады

• 
  Селенитті сорпа
  

Ортаның типібайыту ортасы

Ортаның құрамы:

Ет пептоны 5,0; лактоза 4.0; натрий селениті 4.0; калий фосфаты 3,5; бір реттік алмастырылған калий фосфаты 6.5. Дайын сорпа орта мөлдір, сарғыш түсті.

Қоректік негізі ет пептоны, лактоза

Элективті факторнатрий селениті, бөлінген калий фосфаты, калий фосфаты

Селенитті сорпа көптеген патогенді микробтар дақылдандыру үшін қолданылады

Сұрақ 3

Агар дақылынан жағындыларды дайындау кезінде сіз бас бармағыңызбен және сұқ саусағыңызбен препаратты әйнектің шетінен жағындымен жоғары көтеріп, спиртовка жалынының ортасынан үш рет өткіздіңіз. Осы кезеңнің мақсаты? Осы кезеңнің алдындағы барлық қадамдарды сипаттаңыз.

Зерттелетін дақылы бар пробирканы сол қолдың сұқ саусағы мен басбармақтың арасында ұстайды. Бактериологиялық ілмектің оң қолымен алып оны от жалынында қыздырады. Ілмекті оң қолынан шығармай шынашақпен тығындыны алақанға қарай қысып сосын пробиркадан шығарамыз. От жалынында тығындыны және пробирканың шетін қыздырып өңдейміз.

Сосын ілмекті пробирка ішіне қарай енгіземіз. Ілмекті пробирканың қабатына қайта-қайта тигізіп суытамыз. Микроп дақылын алып, пробирканың қабатына тигізбей сыртқа шығарамыз. Дақылы бар ілмекті ұстап тура оттың үстінде пробирканы тығынымен жабамыз. Сосын пробирканы штативке қоямыз. Микроб дақылын әйнекшенің бетіндегі тамшыға салып диаметрі 1,-1, 5 см ауданға біркелкі етіп жағып шығады. Жағынды өте үлкен емес, жұқа біркелкі езілген болу керек. Жағындыны бөлме температурасында құрғатамыз. Бұл п роцесті тездету үшін от жалынының үстінде біраз жылытып құрғатуға болады.

№1 БИЛЕТ

Сұрақ 1

1.Осы микроорганизмнің морфологиялық және тинкториалдық қасиеттерін көрсетіңіз Стафилококк-қозғалмайтын грам-позитивті  кокктар , олардың жасушаларының диаметрі 0,6-дан 1,2 мкм-ге дейін . Тұқым өкілдері үшін бірнеше жазықтықта бөліну тән, нәтижесінде таза культурада «жүзім шоқтарында» микроб жасушаларының орналасуы жүреді. Стафилококктар - факультативті анаэробтар , тотығу және ферментативті метаболизмі бар, каталаза-позитивті және оксидоз-теріс химикорганотрофтар 2.Осы микроорганизмнің жасуша қабырғасының құрылымын сипаттаңыз. Орыс тілінде жасуша қабырғасының атауын көрсетіңіз

---

Сұрақ 2

Тиісті сурет бойынша аэробты микробтардың таза дақылын бөліп алудың қай күні екенін сипаттаңыз Қиғаш агардағы өскен дақылдың бұл үшінші күні Бірінше кезең:қиғаш агарда дақылдың тазалығын тексереміз. Жағынды-препарат дайындаймыз.Грам әдісімен бояп, микроскоптан қараймыз. Екінші кезең:биохимиялық белгілерін зеріттеу.Идентификациясы үщін тесттерді таңдау және қою Үшінші кезең: бөлінген таза дақылдың антибиотикке сезімталдылығына тест жасау. Нәтижесінде: Дақылды бөліп аламыз.

Сұрақ 3

Грам бойынша бояу жүргізу кезінде жағындыға генцианвиолеті бар сүзгі қағазы қойылды. Бояудың келесі кезеңдерін сипаттаңыз

2. 
   Сорғыш қағазды алып тастап, жағындының ортансына люголь ерітіндісін тамызады 2минут
   
3. 
   Жағындыға 96% спирт тамызып 30 сек аса уақыт ұстап түссіздендіреді
   
4. 
   Жағындыны жақсылап сумен щаямыз
   
5. 
   Соңғы кезеңде фуксинді тамызу арқылы 2 мин боялады.
   
6. 
   Жағындыны сумен шаямыз
   
7. 
   Жағынды сорғыш қағазбен құрғатылады
   
8. 
   Жағынды дайын.
   

БИЛЕТ 11

Сұрақ 1

1.Суретте көрсетілген процестерді орыс тілінде атаңыз. Оларға салыстырмалы сипаттама беріңіз

Суретте белсенді тасымалдау көрсетилген цитоплазмалық мембрана арқылы заттың концентрация градиентіне қарсы жасушаға селективті өтуінің негізгі механизмі.

Процесс цитоплазмалық мембранада локализацияланған тасымалдаушылардың қатысуымен жүреді - пермеза. Бұл субстратқа өте сезімтал ақуыз сипатындағы заттар. Әртүрлі заттардың (иондар, көмірсулар, амин қышқылдары, липидтер) басым көпшілігі бактерия жасушасының цитоплазмасына белсенді тасымалдану жолымен енеді.

Белсенді көлік энергия шығындарын талап етеді. Ол АТФ түрінде, немесе қуатталған мембрананың протон-қозғаушы күші есебінен алынады. Көптеген бактерияларда, көбінесе грамтеріс бактерияларда байланысатын ақуыздар белсенді тасымалдауға қатысады. Бұл заттар мембраналық құрылымның бөлігі емес, пермелермен бірдей емес. Олар периплазмалық кеңістікте локализацияланған. Ақуыздарды байланыстыратын каталитикалық белсенділігі жоқ, бірақ олардың белгілі бір қоректік заттарға, амин қышқылдарына, көмірсуларға және бейорганикалық иондарға жоғары жақындығы бар. 100-ден астам әртүрлі байланысатын ақуыздар оқшауланған және зерттелген.

---

Белсенді тасымалдау екі жолмен жүзеге асырылады:

• 
  Тасымалданатын заттың химиялық модификациясы жоқ.
  
• 
  Тасымалдаушы заттың химиялық модификациясымен.
  

Бірінші жағдайда қоректік молекула периплазмалық кеңістікте ақуызы бар кешен түзеді. Ақуыз цитоплазмалық мембрананың белгілі бір пермезасымен өзара әрекеттеседі. Цитоплазмалық мембрана арқылы энергияға тәуелді енуден кейін «субстрат - периплазмалық ақуыз - пермеаза» кешені диссоциацияланып, субстрат молекуласы бөлінеді.

Екінші жағдайда келесі дәйекті процестер байқалады:

Мембраналық фермент-2 цитоплазмасынан фосфоенолпируватпен фосфорлануы.

Субстрат молекуласы цитоплазмалық мембрананың бетімен фосфорланған фермент-2 арқылы байланысады.

Мембрана арқылы субстрат молекуласының цитоплазмаға ауыспалы тасымалы.

Фосфат тобының странд молекуласына ауысуы.

«Субстрат-фермент» кешенінің цитоплазмасындағы диссоциация.

Субстрат молекулалары жасушалардың цитоплазмасында жиналып, оларды фосфорлану салдарынан дәл қалдыру қабілетін жоғалтады деп атап көрсетілген.

Кейбір авторлар белсенді тасымалдаудың екінші бағытын (берілген заттың химиялық модификациясымен) қоректік заттардың жеке (төртінші) тасымалдау режиміне бөледі - топтардың (радикалдардың) транслокациясы (ауысуы)

Сұрақ 2

Қоректік орта. Анықтамасы, жіктелуі, олардың мағынасы, мысалдары. "Элективті орта" терминін орыс тілінде жазыңыз

Элективті: тұзды агар, пептонды су, селениттік орта.

Среда элективная — среда, обеспечивающая преимущественный рост одних организмов по сравнению с др. Элективную среду используют обычно для получения накопительных культур микроорганизмов.

Қоректік орталарда:Бактерияның өсіп-өнуіне,қоректенуіне қажет барлық қоректік заттар жеңіл қабылдайтындай болу керек; қолайлы рН болуы қажет бактерияларға қолайлы болуы қажет; Ылғалдылығы жоғары болуы керек; Мүмкіндігінше мөлдір болуы керек; Стерильді болуы керек; Өсу факторы; Изотониялық;

Сұрақ 3

1.Суретте көрсетілген бактериялық препаратты дайындау әдісі қандай? ұқсас (альтернативті) әдісті көрсетіңіз 2. Әдісті сипаттаңыз, оны қолдану мақсатын атаңыз.

Асып түсіру әдісі

Ілулі тамшы әдісі көбінесе микробиологияда препараттарды микроскоппен зерттеуде қолданылады. Бұндай препарат микроорганизмдерді сұйық ортада зерттеуге және сұйық микропрепараттарды зерттеуге арналған.

---

Осы әдіспен споралардың қалай өсетінін байқау да ыңғайлы. Осы сатылымда көптеген дайын микропрепараттар бар, оларды тек мектепте ғана емес, үйде де қолдануға ыңғайлы. Алайда, өз дайындықтарыңызды жасау және асып түсетін тамшыларға дайындық жасау қиын емес.

Ілулі дәрі

Микробиологиядағы ілулі құлдырау микробтардың, көгерудің және басқалардың мінез-құлқын зерттеу үшін қолданылады. Препаратты жасау үшін бізге бояғыш заттар мен арнайы құрал қажет. Нұсқауларды орындау және барлық шарттарды орындауымыз қажет, әйтпесе эксперимент сәтсіздікке ұшырайды, ал микропрепараттар нашарлайды.

Аспаға арналған дәріні дайындауға арналған

Әрекеттер алгоритмі келесідей:

• 
  Мұқабаны дайындаимыз.
  
• 
  Оған микроорганизм суспензиясының бір тамшысын жағыңыз. Ол үшін биологиялық ілмекті қолданыңыз.
  
• 
  Тамшы салбырап тұруы үшін стаканды төңкеріп қойыңыз.
  
• 
  Үлгіні ортасында ойығы бар қақпақтың құдығының үстіне қойыңыз. Маңызды! Тамшы әйнекке тимеуі керек, ол еркін ілулі тұруы керек.
  
• 
  Асып түсіру әдісі
  
• 
  Камераны тығыздау үшін алдымен қақпақ сырғыма ойығының шеттерін вазелинмен майлаңыз. Барлық манипуляциялар жүргізілгеннен кейін сіз «тәжірибелік» микроорганизмдерді байқай аласыз.
  

БИЛЕТ 10

Сұрақ 1

1.Қазақ тіліндегі суретте көрсетілген процестерді атаңыз. Оларға салыстырмалы сипаттама беріңіз Жауабы: бұл процестер заттарды бактериялық жасуша ішіне тасымалдау механизмдері деп аталады. 1-схемада қарапайым диффузия көрсетілген. Бұл жерде концентрацияға айырмашылығына байланысты жүреді, яғни жасушадағы концентрациясы мен сыртқы ортадағы қоректік заттардың концентрациясына байланысты. Нәтижесінде жасушалық,цитоплазмалық мембраналар арқылы сыртқы ортадан ішкі ортаға қорек тасымалданады. 2-схемада жеңілдетілген диффузия көрсетілген. Қоректік заттар ішкі ортаға жасуша мембранасындағы ақуыз-транслоказалар арқылы тасымалданады.

Сұрақ 2

Бактериялардың тыныс алу түрлері. "Микроаэрофилдер" терминін орыс тілінде жазыңыз.

---

Смотрите также файлы

• Рекомендации по составлению отчёта на присвоение квалификационной категории.pdf

• Самостоятельная работа к теме 6 Информационная открытость Школы Минпросвещения России.docx

• Тестовыезадани я.docx

• Финансовые технологии на примере Figure Technologies.ppt

• замерзімді жоспар блімі 1Блім. Сндік олданбалы нері.docx